نسبت P/E فوروارد

نتیجه انتخابات ریاست جمهوری امریکا حداقل در کوتاه‌مدت اثر محسوسی بر وضعیت اقتصادی بنگاه‌های بورسی نخواهد داشت.

وضعیت بورس از منظر کارشناسان

شرایط تحریمی، جهش چشمگیر نرخ دلار، قیمت‌گذاری دستوری و اظهارات ضد و نقیض مسوولان درباره بازار سهام وضعیت متفاوتی را برای گروه‌های مختلف به وجود آورده و با وجود عملکرد مثبت شرکت‌ها در تابستان، سهامداران برای خروج از این بازار پافشاری بسیاری می‌کنند.

به گزارش مجله افیکس کار و به نقل از دنیای اقتصاد، فاصله شاخص کل بورس تهران تا قله ۲ میلیون ‌و ۷۸ هزار واحدی در ۱۹ مرداد هر روز بیشتر از قبل می‌شود. در حالی فراز و فرود شاخص ادامه دارد که گزارش فصلی شرکت‌ها در تابستان از افزایش درآمد و سودسازی شرکت‌های صادرات‌محور در این بازه زمانی خبر می‌دهد. به‌طوری که نسبت P/ E فوروارد شرکت‌ها به ۱۱ مرتبه کاهش یافته است.

بررسی‌ها حکایت از آن دارد که در مجموع سود خالص بازار سهام در نیمه نسبت P/E فوروارد اول امسال ۱۶۳ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه سال ۹۸ (۷۷ هزار و ۷۲۵ میلیارد تومان)، رشد ۱۱۰ درصدی را نشان می‌دهد.

سودسازی دلاری‌ها در کنار افزایش زیان خودروسازان

بررسی عملکرد صنایع مختلف در بازار سهام به نکات مهمی اشاره می‌کند. در حالی که شرکت‌های فولادی، پتروشیمی، فلزات، معدنی، غذایی و صنایع دلارمحور از نظر بنیادی در وضعیت مناسبی به سر می‌برند اما شرکت‌های خودرویی وضعیت متفاوتی را تجربه می‌کنند.

به گفته تحلیلگران،شاهد هیجان فروش در این گروه‌ها هستیم. این شرایط به عواملی خارج از ساختار و وضعیت بنیادی شرکت‌ها برمی‌گردد. هراس از افت بیشتر قیمت‌ها، بی‌اعتمادی به سیاست‌گذار بورسی و انتخابات آتی ریاست جمهوری امریکا بخشی از ریسک‌هایی است که بازار وزن بسیار زیادی به آن داده است.

شرکت‌های سودده و زیان‌زده

محمد گرجی‌آرا کارشناس بازار سرمایه با تحلیل وضعیت گزارش شرکت‌ها درتابستان به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: بررسی گزارش عملکرد شرکت‌ها نشان می‌دهد درفصل تابستان شرکت‌های فولادی، تایرسازی و پتروشیمی‌ها از نظر نرخ تسعیر ارز در وضعیت مساعدی به سر می‌برند.

بررسی گزارش عملکرد شرکت‌های کوچک‌تر از جمله شرکت‌های شیشه‌سازی و کاشی و سرامیک نیز نشان می‌دهد این شرکت‌ها از نظر مقدار و نرخ فروش شرایط خوبی را پشت سر گذاشتند.

گروه شوینده‌ها به دلیل افزایش قیمت تمام‌شده با رشد قیمتی چشمگیری مواجه شد. به‌طوری که می‌توان گفت افزایش قیمت‌ها به سودسازی این شرکت‌ها در طول سال کمک بسیاری خواهد کرد.

شرکت‌های پتروشیمی نیز به دنبال نرخ تسعیر ارز رشد قابل توجهی پیدا کردند. اما چرا با وجود عملکرد مثبت شرکت‌ها از ابتدای سال، بازار در روند معکوس حرکت می‌کند.

گرجی‌آرا در همین رابطه می‌گوید: آنچه در بازار فعلی مشاهده می‌کنیم ناشی از دو احتمالی است که بازار سرمایه براساس آن مسیریابی می‌کند.

زمزمه مکاتبات وزارت صمت با مجلس برای ایجاد محدودیت در قیمت‌گذاری فلزات، ورق معاملات را برگرداند. چند نرخی شدن قیمت فلزات به خصوص در بازار فولاد اگرچه منتفی اعلام شده اما با توجه به اینکه در گذشته نیز دولت برای محدود کردن قیمت برخی صنایع به‌صورت دستوری قیمت‌ها را دستکاری می‌کرد، تدابیر سهامداران برای انجام معاملات با نگرانی‌های بی‌شماری همراه شده است.

این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان می‌کند: با توجه به وضعیتی که پیش روی بازار است صنایع فولادی، پتروشیمی و صادرات‌ محور می‌توانند آینده بهتری برای سرمایه‌گذاری داشته باشند. بانک‌ها نیز با توجه به جذب منابعی که می‌توانند داشته باشند با رشد درآمد مواجه می‌شوند.

محمد گرجی‌آرا اظهار می‌کند: در تابستان گذشته شاهد اختلاف قیمت بیشتری نسبت به دلار نیمایی و بازار آزاد در بین صنایع مختلف بودیم اما بازار در تابستان امسال با همگرایی قیمت‌ها نسبت به قبل مواجه شد. بررسی عملکرد شرکت‌ها در تابستان حاکی از رشد کند قیمت‌ها نسبت به قیمت دلار است اما نزدیکی نرخ دلار نیمایی به نرخ بازار آزاد باعث افزایش نرخ فروش ۵۰ تا ۱۰۰ درصدی سهام شرکت‌های دلار‌محور شده است. از نظر فروش نیز شرکت‌ها وضعیت پایداری را پشت سرگذاشتند.

دهن کجی سهامداران به گزارش‌ها

بازار بورس در حالی وارد دومین ماه پاییز شد که دماسنج بازار حال و هوای زمستانی دارد به‌طوری که در مهر ماه با افت ۱۱درصدی یکی از بدترین ماه‌های بورسی طی چند سال گذشته را شاهد بودیم و در ۷ روز سپری شده از آبان نیز این نماگر با عقبگرد حدود ۱۰ درصدی به کانال ۲/ ۱ میلیون واحد نزول کرد. این در حالی است که گزارش‌های ماهانه، فصلی و‌ ۶ماهه فراتر از انتظار کارشناسان است.

در همین رابطه حسن برادران‌هاشمی تحلیلگر بازار سهام می‌گوید: در اغلب گروه‌های بازار شاهد افزایش قابل توجه درآمدهای فروش و عملیاتی هستیم .

به‌عنوان نمونه در گروه‌های شاخص‌ساز در گروه فلزات اساسی نمادهای «فملی»، «فولاد»، «ارفع»، «کاوه»، «فخوز» و «هرمز»، در گروه پتروشیمی‌ها «جم»، «جم پیلن»، «نوری»، «مارون» و «زاگرس»، در گروه بانکی‌ها «دی»، «وپاسار»، «وتجارت» و «وبملت»، در گروه سرمایه‌گذاری‌ها «وخارزم»، «وسبحان»، «صبا» و «وتوسم» و همچنین در سایر گروه‌های کوچک‌تر همچون دارویی‌ها و گروه محصولات غذایی و نیز سایر گروه‌ها شاهد افزایش سود سهام هستیم.

نتیجه انتخابات ریاست جمهوری امریکا حداقل در کوتاه‌مدت اثر محسوسی بر وضعیت اقتصادی بنگاه‌های بورسی نخواهد داشت.

وی با بیان اینکه گزارش‌های مثبت شرکت‌ها مورد توجه سهامداران قرار نگرفته و همچنان شاهد هیجان فروش در این گروه‌ها هستیم تاکید می‌کند: این شرایط به عواملی خارج از ساختار و وضعیت بنیادی شرکت‌ها برمی‌گردد که مهم‌ترین آن انتخابات هفته آینده ریاست جمهوری امریکاست که به نظر می‌رسد بازار وزن بسیار زیادی به آن داده است. نتیجه انتخابات ریاست جمهوری امریکا حداقل در کوتاه‌مدت اثر محسوسی بر وضعیت اقتصادی بنگاه‌های بورسی نخواهد داشت.

برادران هاشمی ادامه می‌دهد: یکی از دلایل دیگر عدم استقبال اهالی بازار از گزارش‌های مثبت شرکت‌ها را می‌توان در نوسانات قیمت ارز جست‌وجو کرد.

این در حالی است که قیمت دلار نیمایی حدود ۲۶ هزار تومان است. در صورتی که شرکت‌ها در صورت‌های مالی قیمت دلار را حدود ۲۰ هزار تومان لحاظ کرده‌اند که تثبیت قیمت دلار می‌تواند به افزایش روند سودآوری شرکت‌های صادرات‌محور منجرشود.

این تحلیلگر بازار سهام عنوان می‌کند: از دلایل دیگری که به تشکیل صفوف فروش با وجود آمار مثبت شرکت‌ها دامن می‌زند، وضع ناگهانی قوانین است، به‌عنوان مثال می‌توان از قیمت‌گذاری دستوری فولاد در بورس کالا نام برد که با وجود مخالفت عمومی از دولت و مجلس با آن اما کمیسیون صنعت پیشنهاد تعیین کف و سقف قیمتی مطرح کرده است.

حسن برادران هاشمی تصریح می‌کند: بازار دیر یا زود متوجه گزارش‌های خوب شرکت‌ها خواهد شد. قیمت بسیاری از سهام‌ روی تابلوی بورس نسبت به قیمت ذاتی آن با در نظر گرفتن ارزش جایگزینی آن پایین‌تر است از این رو به نظر می‌رسد قیمت‌های کنونی در میان‌مدت و بلند‌مدت ظرفیت رشد بیشتری داشته باشند.

عملکرد مثبت برخی شرکت ها

«صنایع معدنی و فلزی گزارش‌های قابل دفاعی ارائه دادند و همچنان درسقف‌های قیمتی معامله می‌شوند». این را مهدی افنانی، کارشناس بازار سرمایه به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید و اظهار می‌کند: بررسی گزارش‌های مالی فولاد و فملی حاکی از آن است که روند سوددهی این نمادها می‌تواند تکرارپذیر باشد.

اما وضعیت در شرکت‌های خودرویی به گونه‌ دیگری است این گروه در تابستان نیز گزارش‌های خوبی برای ارائه نداشتند. البته این وضعیت تا حدی قابل پیش‌بینی بود. افزایش هزینه‌های مالی شرکت‌های خودروسازی دلیل اصلی زیان‌ده بودن این صنایع به شمار می‌رود.

در گروه‌های مالی، بانک‌های تجارت و ملت عملکرد مثبتی داشتند و در گزارش شرکت‌های تامین سرمایه نیز به غیر از شرکت تامین سرمایه امین، سایر شرکت‌ها روند قابل قبولی را طی کرده‌اند. همچنین بررسی گزارش فصلی گروه‌های غذایی از رشد قیمت سهام این شرکت‌ها حکایت می‌کند و جزو شرکت‌های سودآور این بازه زمانی محسوب می‌شوند.

وی در پاسخ به اینکه چرا با وجود گزارش‌های مثبت شرکت‌ها شاهد افت قیمت سهام و ریزش قیمت‌ها هستیم، می‌گوید: گزارش‌های فصل تابستان در مجموع گزارش‌های مثبتی هستند، از این رو P/ E فوروارد در این مدت براساس دو عامل کاهش قیمت‌ها و افزایش سود به شدت کاهش یافته است. به‌طوری که اگر نسبت P/E فوروارد کل در دوره اوج بازار به حدود ۳۰ مرتبه رسیده بود، درحال‌حاضر به محدوده ۱۱ مرتبه رسیده است.

این کارشناس بازار سرمایه ضمن مقایسه عملکرد شرکت‌ها در تابستان ۹۹ نسبت به تابستان ۹۸ تصریح می‌کند: شرکت‌های بورسی در دو شرایط متفاوت فعالیت داشتند. تغییر مدل تحریمی کشور تغییرات عمده‌ای را در قیمت‌گذاری سهام شرکت‌ها به وجود آورده است، بر همین اساس قیمت‌ها در این دو مقطع رقابت تنگاتنگی با یکدیگر داشتند، اما سود شرکت‌ها در تابستان امسال نسبت به تابستان ۹۸ فاصله زیادی را تجربه کرده است.

ازطرفی بازار ریسک‌های متفاوتی را در تابستان ۹۹ نسبت به یک سال گذشته تجربه کرده است. گزارش فصلی صنایع دلارمحور از جمله صنعتی، معدنی و فلزات نشان می‌دهد این صنایع وضعیت بهتری نسبت به سال گذشته داشتند و سود این صنایع حداقل دو تا ۳ برابر رشد کرده است.

عوامل تاثیرگذار بر ریزش قیمت‌ها

مهدی افنانی با اشاره به عوامل تاثیرگذار بر اتفاقات اخیر بازار و ریزش قیمت‌ها اظهار می‌کند: برخی نظریه‌ها عوامل متعددی از جمله حواشی انتخابات امریکا را به ریزش‌های اخیر مرتبط می‌دانند اما به نظر می‌رسد که بعد از ارائه نامه جنجالی آن ۲۵ اقتصاددان توجه دولت به سمت سرکوب قیمت‌ها در بازار سرمایه جلب شد. در واقع دولت با تعیین دستوری قیمت‌ها آشفتگی، التهابات قیمتی و نگرانی سرمایه‌گذاران در بازار را رقم زد.

وی ادامه می‌دهد: تردید بازار نسبت به نرخ بهره بانکی یکی از عوامل افت شدید قیمت‌هاست. اظهارات ضد و نقیض مسوولان و واکنش منفعلانه بانک مرکزی نسبت به شایعات پیرامون نرخ بهره بانکی منجر به تشکیل صفوف طولانی فروش در بازار شده و سهامداران را به سمت درهای خروج هدایت می‌کند. تا زمانی که تکلیف نرخ بهره مشخص نشود بازار سرمایه نمی‌تواند جهت خود را پیدا کند.

چشم‌انداز صنایع بورسی

این کارشناس بازار سهام به چشم‌انداز صنایع بورسی با توجه به وضعیت فعلی اقتصادی اشاره می‌کند و معتقد است: برخی اظهارنظرها بر نقش تعیین‌کننده انتخابات امریکا و قیمت دلار درروند آتی بورس تهران تاکید می‌کند، اما با توجه به اینکه بخشی از سیاست‌گذاری‌های اقتصادی و سیاسی کشور همسو با انتخابات ریاست جمهوری امریکا و به دنبال آن تعیین نرخ ارز اتخاذ می‌شود، شرایط بازارسهام را غیرقابل پیش‌بینی می‌کند.

مهدی افنانی خاطرنشان می‌کند: درحال‌حاضر بازارسرمایه با دلار۲۰ هزارتومانی خود را وفق داده و اتفاق بدی برای این بازار نمی‌افتد اما سقوط قیمت دلار به زیر ۲۰ هزارتومان وضعیت قیمت‌گذاری برخی شرکت‌ها را با مشکل مواجه می‌کند و روند معاملات و قیمت‌ها را وارد فاز جدیدی می‌کند.

بازار سهام در سطح ارزندگی

زینب مختاری- بازار سرمایه این روزها با تشکیل صفوف فروش در نمادهایی مواجه است که طی ماه‌های گذشته غالبا در روند صعودی قرار داشته‌اند. در همین حال معامله‌گران به سوی نمادهای کوچکتری روی آورده‌اند که به نظر می‌رسد در ابتدای مسیر رشد ایستاده‌اند. بررسی‌ها نیز حاکی از ثبات نسبی P/S ttm بازار در مرتبه ۸/۳ طی چهار ماه گذشته است. رقمی که نسبت به دو ماهه نخست سال و همزمان با روند فرسایشی و راکد بازار کاهش داشته است. با این حال اما P/E ttm بازار که در مردادماه با کاهش مواجه و به مرتبه ۵/۹ رسیده بود، از ابتدای ماه جاری تاکنون میانگین ۱۰ را ثبت کرده است. به نظر می‌رسد این افزایش تا حدی ناشی از تزریق برخی اخبار منفی نیز بوده و به دلیل رشد انتظارات تورمی با چنین روندی مواجه شده است. به هر روی اما کارشناسان بازار سرمایه بر این باورند که عموم سهام بازار سرمایه در حال حاضر در مرتبه ارزندگی قرار دارند و به ویژه با اصلاح روزهای گذشته بازار، تا حد زیادی تعدیل شده‌اند. احمد اشتیاقی تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» با تایید این موضوع تاکید می‌کند که بازار سرمایه اکنون هیچ‌گونه حباب قیمتی ندارد و خریدار سهام با زیان روبه‌رو نخواهد بود.
یک بررسی نشان می‌دهد از ابتدای شهریورماه تاکنون نسبت P/S ttm بازار به ۸/۳ مرتبه رسیده است. بازار توانسته است طی چهار ماه گذشته این سطح را حفظ کند. این رقم در مردادماه ۶/۳، در تیرماه ۸/۳ و در خردادماه برابر با ۷/۳ مرتبه بوده است. این در حالی است که P/S ttm بازار سرمایه در فروردین و اردیبهشت ماه به ترتیب ۴/۴ و ۱/۴ مرتبه بوده است. گفته می‌شود هر چه مقدار این نسبت پایین‌تر باشد بیانگر ارزان بودن سهام و مقدار بالای آن، نشان‌دهنده گران بودن سهام است. با این حال اما برخی کارشناسان بازار سرمایه نسبت P/E را از این نسبت مهم‌تر می‌دانند. بررسی‌ها نشان می‌دهد از ابتدای شهریورماه تاکنون نسبت P/E ttm بازار به ۱۰ رسیده است. این نسبت در مردادماه کاهش یافته بود اما مجددا روند افزایشی را در پیش گرفته است. به گفته ناظران بازار سرمایه این روند به دلیل ابهامات در سیاست‌های اقتصادی و برخی تحولات سیاسی داخلی و بین‌المللی رخ داده است. در این میان اما بازار سرمایه طی ماه‌های اخیر از ناحیه دیگری مورد تهدید قرار گرفته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد فاصله نرخ دلار نیمایی که مبنای محاسبه عملکرد شرکت‌های بورسی است فاصله زیادی با نرخ دلار آزاد پیدا کرده و در روز گذشته به ۱۹ درصد رسیده است! این روند به تدریج زیان شرکت‌های بورسی را به دنبال خواهد داشت و بخش مهمی از سود آنها را از بین خواهد برد. گفتنی است این میزان، بیشترین اختلاف از مهرماه سال گذشته تاکنون بوده است.
ریسک‌های اختلاف قیمت نرخ دلار نیمایی و آزاد
احمد اشتیاقی در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» به بررسی ریسک‌های تحمیلی عدم تناسب نرخ دلار نیمایی و آزاد برای بازار سرمایه پرداخته است. او در این‌باره اظهار می‌کند: «این اختلاف نرخ، سودآوری شرکت‌های بورسی را با کاهش مواجه می‌کند. قرار بوده حداکثر اختلاف دلار نیمایی و آزاد پنج درصد باشد، اما اختلاف کنونی که در حدود ۱۹ درصد برآورد می‌شود حدود یک ماه است که پابرجاست. اغلب شرکت‌های صادرات‌محور بازار سرمایه دلار خود را با نرخ نیمایی می‌فروشند و در واقع این اختلاف قیمت را از دست می‌دهند.» این کارشناس بازار سرمایه می‌افزاید: «تا کنون از دلار ۴۲۰۰ تومانی و ایجاد رانت و فساد از طریق این نرخ سخن می‌گفتیم، اما حالا از این بعد اگر قرار باشد نرخ نیمایی نیز با این اختلاف قیمت با دلار آزاد تعیین شود، باید منتظر فساد در این زمینه نیز باشیم. زیرا کسی هم که محصول خود را با دلار نیمایی وارد می‌کند می‌تواند از این اختلاف قیمت منتفع شود.» اشتیاقی تاکید می‌کند: «باید فکری به حال این اختلاف قیمت شود.
هر چه نرخ دلار نیمایی و آزاد به هم نزدیک‌تر شود در این میان فساد و رانتی هم ایجاد نمی‌شود.» او اضافه می‌کند: «برخی از شرکت‌های پتروشیمی که محصولات آنها در بورس کالا کشف قیمت می‌شود بعضا اگر چه نرخ‌های آنان بر اساس دلار نیمایی تعیین شده اما در نهایت محصول خود را با نرخ دلار آزاد به فروش می‌رسانند. اما شرکت‌هایی که محصولات‌شان در بورس کالا عرضه نمی‌شود مانند زاگرس یا خارک و… باید با دلار نیمایی مبادله کنند و از محل اختلاف نرخ‌های دلار بخشی از سود خود را از دست می‌دهند.» این کارشناس بازار سرمایه تاکید می‌کند: «در این میان ثابت ماندن نرخ نیمایی در حالی که نرخ آزاد رشد کرده است یکی از دلایل در جا زدن شاخص کل بورس طی مدت اخیر است. از آنجا که سهام شرکت‌ها بر اساس نرخ دلار نیمایی قیمت‌گذاری می‌شوند، تا زمانی که این نرخ ثابت باشد و روند افزایشی نگیرد، شاخص همچنان در جا خواهد زد.»
حبابی در بازار وجود ندارد
اشتیاقی در ادامه با اشاره به وضعیت بازار و سطح ارزندگی سهام می‌گوید: «در حال حاضر TSE بر اساس دوازده ماهه قبل P/E گذشته‌نگر بازار را منتشر می‌کند. اما آن چه مورد توجه اهالی بازار سرمایه است در واقع P/E فوروارد و آینده‌نگر است. بنابراین با لحاظ شرکت‌هایی که سود نمی‌دهند در محدوده ۹ قرار گرفته است.» این کارشناس بازار سرمایه عنوان می‌کند: «اگر این رقم را به شرکت‌های سودآور محدود کنیم می‌توانیم رقم P/E را حتی روی هفت برآورد کنیم.» او با بیان اینکه رقم هفت محور مناسبی برای P/E بازار است، عنوان می‌کند: «متوسط P/E، ۴۰ ساله همواره بین ۶ تا ۵/۶ بوده است بنابراین می‌توان گفت که در حال حاضر نیز این نسبت روی رقم متوسط چهل ساله قرار دارد.» اشتیاقی تاکید می‌کند: «این عدد نشان می‌دهد که بازار اصلا حبابی ندارد و سهم‌ها در قیمت‌های ارزندگی خود قرار گرفته‌اند. بنابراین اگر کسی در این سطوح قیمتی سهم بخرد متضرر نمی‌شود.» این کارشناس بازار سرمایه تاکید می‌کند: «ما در حال حاضر با افزایش قیمت سهام از جنس سال گذشته مواجه نیستیم؛ در مردادماه ۹۹ نسبت P/E بازار به طور میانگین به ۲۲ رسیده بود! این در حالی است که در حال حاضر بدون شرکت‌های زیان‌ده روی هفت و با احتساب آنها روی ۹ قرار دارد.» او می‌افزاید: «ارزندگی بازار در حالی است که همچنان اقتصاد ما به نقاط تثبیت نرسیده و با ابهامات و تهدیدهایی روبه‌روست. در زمانی که انتظارات تورمی در بازار شکل می‌گیرد، P/E بازار می‌تواند از میانگین ۴۰ ساله خود دست‌کم سه واحد بالاتر قرار بگیرد. اگر فضا را به همین شکل در نظر بگیریم که با کسری بودجه مواجه هستیم و این کسری از طریق استقراض از بانک مرکزی تامین می‌شود که خود موجب افزایش نقدینگی خواهد شد، در نتیجه با یک تورم انتظاری روبه‌رو هستیم. اگر احتمالا برجام احیا نشود و ما نیز به دلارهای نفتی و منابع بلوکه شده دسترسی پیدا نکنیم، وضعیت اقتصادی بحرانی می‌شود.» او می‌افزاید: «ما در ۵ ماهه اول سال حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان رشد پایه پولی داشته‌ایم که نشانگر افزایش ۴۰ درصدی حجم نقدینگی یک ساله خواهد بود. این روند فشارهای تورمی به اقتصاد وارد می‌کند و در این میان P/E بازار از متوسط تاریخی سه واحد هم بالاتر می‌رود. بر این اساس به نظر من با در نظر گرفتن این شرایط، بازار در سطح ارزندگی است و حبابی ندارد. علاوه بر این کماکان به دلیل وجود انتظارات تورمی می‌توانیم با افزایش شاخص و قیمت سهام مواجه شویم.»

تیم اقتصادی جدید به کمک بورس می‌آید؟

از همان زمان تأیید صلاحیت وزیر اقتصاد، فعالان اقتصادی منتظر بودند تا رئیس‌کل بانک مرکزی هم مشخص شود؛ رویه‌ای که برای یک‌دست‌شدن تیم اقتصادی دولت اهمیت داشت. از سوی دیگر، از زمان استعفای عبدالناصر همتی از ریاست این بانک، فعالیت مهم‌ترین نهاد پولی کشور با سرپرست دنبال می‌شد.

در نتیجه اعلام نام علی صالح‌آبادی کسی را شوکه نکرد و از قضا در میان گزینه‌های اعلام‌شده، محتمل‌ترینشان بود. اما تغییراتی که در پایان هفته گذشته رخ داد، اگرچه قابل پیش‌بینی بود؛ اما دست‌کم در کوتاه‌مدت قابل‌انتظار نبود. دهقان‌دهنوی بهمن سال گذشته و به دنبال استعفای حسن قالیباف اصل به ریاست سازمان بورس رسید ولی در همان زمان منتقدان سرسختی در قوه مقننه داشت. شواهد امر نشان می‌داد بهارستان‌نشینان با گزینه پیشنهادی پاستور موافق نیستند و این مسئله را بارها در مصاحبه‌ها و توییت‌های خود اعلام کردند. با انتخاب دهقان‌دهنوی، نمایندگان مجلس نیز ترجیح دادند چند ماه دیگر صبر کنند تا با روی کار آمدن دولت و وزیر جدید اقتصاد، تغییرات زیادی در بدنه سازمان بورس ایجاد کنند؛ اتفاقی که چهارشنبه هفته گذشته رخ داد. بر این اساس، نه‌تنها رئیس سازمان بورس تغییر کرد، بلکه اعضای هیئت‌مدیره سازمان و شورای عالی بورس هم تغییر کرده و حالا گمانه‌زنی‌هایی درباره مدیرعامل جدید شرکت بورس هم شنیده می‌شود. در نتیجه سایه تغییرات و تحولات مدیریتی از بازار سرمایه برداشته شده است.

شروع روند یا واکنش هیجانی

حالا با تغییراتی که شکل گرفت، روند بازار هم بهبود یافته است و در کانال 1.4 میلیون واحد نوسان می‌کند. بااین‌حال سبزپوشی این دو روز را باید به‌عنوان شروع روند تازه در نظر گرفت یا تنها واکنشی هیجانی به تغییرات در رأس مدیریت سازمان بورس است؟ دو رخداد وجود دارد که بسیاری از اهالی بازار بر آن اتفاق‌نظر دارند. نخست آن که شرایط فعلی بورس امیدوارکننده نیست و بسیاری از سهام‌داران دیگر انتظار ندارند شاخص‌کل در کوتاه‌مدت رشد تندوتیزی داشته باشد. از سوی دیگر، بسیاری از سهام‌داران بر این باورند که قیمت سهام متعددی در محدوده جذاب قرار دارد. به اعتقاد آن‌ها، خرید سهام مطرح در گروه فلزات اساسی، پالایشگاهی، معدنی و محصولات شیمیایی، هم ریسک پایینی دارد و هم به‌احتمال زیاد در طول یک سال بازدهی بیشتری از بانک و حتی نرخ تورم ایجاد خواهد کرد. نسبت P/e فوروارد بسیاری از نمادها اکنون در محدوده 5 تا 7 واحد است و نشان می‌دهد این نمادها در محدوده قیمتی جذابی در حال معامله هستند، این نسبت را مقایسه کنید با بازه 38 واحد که در مرداد99 به ثبت رسیده بود.برایند کلی این دو مؤلفه نشان می‌دهد اغلب سهام‌داران بر این باور هستند که تزریق نقدینگی به بازار سرمایه، منطقی و کم‌ریسک است؛ اما همچنان در بهترین زمان برای تزریق نقدینگی تردید دارند. افت‌وخیز شاخص‌کل و تداوم روند کاهش قیمت در نمادهای کوچک‌تر، بر این سردرگمی سهام‌داران افزوده است.

نسبت پی بر ای ( P/E ) چیست؟

آیا تا به حال در بورس جملاتی مثل P/E این سهم مناسبه، P/E این سهم پایینه و … به گوشتان رسیده است؟ نسبت P/E یا به اصطلاح price to earning از مهمترین و پرکاربرد ترین شاخص های ارزش سهام گذاری و بررسی سهام ها می باشد. این فرمول دو مورد از فاکتورهای بیان کننده یک سهام خوب را مستقیما بررسی می کند.

اگر چه که محاسبه این فرمول بسیار ساده است اما تفسیر آن کار بسیار دشواری است. اگر تمایل دارید در رابطه با نسبت P/E اطلاعاتی بدست بیاورید پس تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

در علم اقتصاد نسبت پی بر ای (P/E) چه مفهومی دارد؟

نسبت P/E نشان دهنده انتظارات سرمایه گذاران از بازدهی آینده است. منظور این است که یک سرمایه گذار به ازای دریافت 1 ریال بازدهی، چند ریال حاضر است که پرداخت کند. برای درک نسبت P/E فوروارد بهتر این موضوع مثالی را برای شما آورده ایم. فرض می کنیم که شما مبلغ 2 میلیون تومان به عنوان سرمایه در بانک می گذارید.

این یعنی شما به ازای هر 2 میلیون چیزی حدود 400 هزار تومان سالانه به عنوان 40 درصد از سود را دریافت می کنید. حال برای این که نسبت P/E رو بفهمید باید مبلغی را که سرمایه گذاری می کنید را بر سودی که به دست می آورید تقسیم کنید.

یعنی 50= 40000/2000000

پس P/E سود بانکی شما برابر 50 است. به این معنی که شما می خواهید به ازای هر 2 ریال سودی که بانک به شما می دهد 50 ریال پرداخت کنید. برخی دیگر از افراد این را اینگونه تفسیر می کنند که اگر حاصل این تقسیم برابر 50 شده یعنی 50 سال زمان طول می کشد تا از طریق بازدهی های به دست آمده سرمایه شما بازگردد.

مفهوم P/E در بورس

• در بورس هم می توان برای هر یک از شرکت ها نسبت p/e را بیان کرد. مثلا اگر قیمت یک سهم 2000 ریال باشد و سود آن 250 ریال باشد نسبت p/e برابر 8 می شود. این نسبت برای افرادی که می خواهند در بورس سرمایه گذاری کنند بسیار اهمیت دارد.

• از تأثیر گذارترین عوامل در نسبت پی بر ای یک شرکت eps یا سود آن است. یکی از مشکلاتی که نسبت پی بر ای ممکن است برای ما در بورس به وجود بیاورد این است که هر یک از شرکت ها ممکن است سود خود را از روش های متفاوتی که در حسابداری وجود دارد محاسبه کنند و این سود تحت تأثیر قرار بگیرد و نسبت به ارزش واقعی خود کمتر یا بیشتر باشد. پس حتما به این نکته توجه کنید.

• بالا یا پایین بودن نسبت پی بر ای همیشه به معنی گران بودن یا نبودن آن سهم نیست. بلکه این بالا و پایین بودن در واقع توقعی است که بازار در آینده از شرکت دارد و خب همیشه هم این طور نیست که بازار درست پیش بینی کند و گاهی بازار ممکن است اشتباه کند. ممکن است بازار پی بر ای سهامی را برای آینده خوب پیش بینی کند اما در آینده این سهام دچار افت شود و بالعکس.

• یکی از مهمترین و با ارزش ترین روش ها برای ارزش گذاری سهام هر یک از شرکت ها نسبت p/e است. اما این روش به تنهایی کافی نیست. زمانی که می خواهید یک سهام را خریداری کنید علاوه بر این که باید نسبت پی بر ای را بدانید باید از ابزارهای بیشتری در این زمینه استفاده کنید.

• برای آن دسته از شرکت هایی که سودی ندارند، محاسبه کردن نسبت پی بر ای بی فایده است. چرا که این فرمول از تقسیم قیمت بر درآمد به دست می آید وقتی هم که شرکتی سودی نداشته باشد این نسبت منفی می شود و این اصلا درست نیست. برای این چنین شرکت هایی از روش های دیگری استفاده می کنند.

چگونه می توان نسبت P/E را درک کرد؟

نسبت قیمت به درآمد یا نسبت پی بر ای به شما کمک می کند قیمت سهام شرکت را با درآمدی که شرکت تولید می کند مقایسه کنید. این مقایسه به شما کمک می کند بفهمید در بازار ارزش سهام هر یک از این شرکت ها چقدر است. نسبت P/E ابزار کلیدی برای کمک به شما در مقایسه ارزیابی تک تک سهام یا کل شاخص های مانند S&P 500 است.

چند نوع راهکار برای حل نسبت P/E وجود دارد؟

در حالی که ریاضیات موجود در نسبت پی بر ای ساده است، روش های مختلفی برای فاکتور گذاری قیمت یا درآمد مورد استفاده برای محاسبه وجود دارد. نسبت قیمت به درآمد معمولا با استفاده از قیمت فعلی محاسبه می شود، اگرچه می توان از یک قیمت متوسط در یک بازه زمانی مشخص استفاده کرد. با این حال، وقتی نوبت به بخش درآمد می رسد، سه روش متفاوت برای حل نسبت پی بر ای وجود دارد که هر یک از آنها چیزهای مختلفی در مورد سهام را به شما می گویند.

درآمد 12 ماهه عقب مانده (TTM)

یکی از راه های محاسبه نسبت P/E استفاده از درآمد شرکت در دوازده ماه گذشته است. فاکتورگیری در درآمد گذشته از مزایای استفاده از داده های واقعی گزارش شده برخوردار است و این روش به طور گسترده ای در ارزیابی شرکت ها مورد استفاده قرار می گیرد.

بسیاری از وب سایت های مالی مانند Google Finance و Yahoo از نسبت P/E درآمد دوازده ماهه عقب افتاده استفاده می کنند. همچنین برنامه های محبوب سرمایه گذاری مانند M1 Finance و Robinhood از درآمد TTM نیز استفاده می کنند. به عنوان مثال هر یک از این سایت ها اخیرا نسبت P/E اپل را حدود 33 گزارش کرده اند.

برآورد سود آینده یا درآمد به جلو

همچنین می توان نسبت قیمت به درآمد را با استفاده از برآورد سود آینده شرکت محاسبه کرد. در این روش از داده های گزارش شده استفاده نمی شود، اما این مزیت را دارد که از بهترین اطلاعات موجود در مورد نحوه عملکرد بازار از عملکرد شرکت در سال آینده استفاده کرد.

مورنینگ استار از این روش استفاده می کند، که آن را Consensus Forward PE می نامند. با استفاده از این روش، مورنینگ ستاره P/E را در حدود 28 محاسبه می کند.

نسبت P/E Shiller

روش سوم استفاده از متوسط درآمد در طی یک دوره زمانی است. مشهورترین نمونه این روش نسبت P/E شیلر است که به آن نسبت CAP / E نیز گفته می شود (نسبت درآمد تنظیم شده دوره ای).

شیلر P/E با تقسیم قیمت بر متوسط درآمد طی ده سال گذشته، تورمی را که در بازار ایجاد شده لست را محاسبه می کند. به طور گسترده ای برای اندازه گیری ارزیابی شاخص S&P 500 استفاده می شود.

نحوه استفاده از نسبت P/E

متداول ترین کاربرد نسبت پی بر ای اندازه گیری ارزش گذاری سهام یا شاخص است. هرچه نسبت بالاتر باشد، به معنی گرانتر بودن سهام نسبت به درآمد آن است و اما هرچه نسبت پایین تر باشد، قیمت سهام کمتر است.

به این ترتیب، سهام و صندوق های سرمایه گذاری سهام داری می توانند به عنوان سرمایه گذاری های رشد یا ارزشی طبقه بندی شوند. به عنوان مثال، یک سرمایه گذاری با نسبت قیمت به درآمد بالاتر از حد متوسط، ممکن است به عنوان یک سرمایه گذاری رشد طبقه بندی شود. آمازون در حال حاضر با پی بر ای که چیزی حدود 123 است، نمونه ای از یک شرکت رشد محسوب می شود.

یک سرمایه گذاری با نسبت P/E زیر حد متوسط به عنوان یک سرمایه گذاری ارزشی طبقه بندی می شود. سیتی گروپ با نسبت قیمت به درآمد زیر 9، یک شرکت ارزشی محسوب می شود.

انواع P/E

• P/Eدنباله دار: از ساده ترین نوع نسبت پی بر ای است. محاسبه آن به این صورت انجام می شود که قیمت روز سهام بر سود آن تقسیم می شود. این نسبت نشان دهنده این است که سرمایه گذاران حاضر هستند به ازای هر یک ریال سودی که دریافت می کنند، چند ریال پرداخت کنند. در این میان هرچه که سهام تغییر بکند این نسبت پی بر ای هم به همان نسبت تغییر می کند.

• P/Eبرآوردی: این نوع نسبت را تحلیلی یا پیشتاز می گویند. برای محاسبه کردن این نوع از پی بر ای باید از روش های خاصی استفاده کرد و عواملی مانند تورم، نرخ بهره بانکی، نرخ رشد سود و غیره را باید وارد محاسبات خود کرد. بعد از انجام محاسبات آن را در نسبت سود برآوردی برای سال آینده شرکت ضرب می کنیم و ارزش شرکت را بدست می آوریم. این روش کامل ترین روش در ارزش گذاری سود شرکت ها است.

تفاوت بین این دو نوع نسبت P/E چیست؟

از پی بر ای دنباله دار آن چیزی بدست می آید که در حال حاضر برای سهام وجود دارد ولی از پی بر ای تحلیلی آن چیزی بدست می آید که ما انتظار داریم به آن برسیم. اگر بخواهیم با مثالی تفاوت این دو را بیان کنیم بدین صورت است که مثلا اگر یک سهم در بازار p/e دنباله دار آن 7 باشد ولی p/e تحلیلی آن را ما 8 بدست آورده باشیم انتظار داریم که قیمت آن سهام رشد کند و به آن چه که ما انتظار آن را داشتیم برسد.

مزایای نسبت پی بر ای چیست؟

پی بر ای در واقع نظری را که بازار در رابطه با یک شرکت را دارد به شما انتقال می دهد و خب در این بین معمولا آن شرکت هایی که رو به رشد هستند هم نسبت پی بر ای بالایی دارند. بالا بودن این نسبت یک نوع خوش بینی و پایین بودن نوعی بد بینی است.

از دیگر مزایای نسبت پی بر ای می توان به این نکته پی برد که میزان ریسک هر سهم چقدر است. معمولا هر چه مقدار این نسبت بالاتر باشد میزان ریسک آن هم بالاتر است. زمانی هم که یک شرکت دوره رشد و شکوفایی خود را پشت سر بگذارد سود آنها تثبیت خواهد شد و نسبت P/E آن ها هم تعدیل می نسبت P/E فوروارد شود.

از نسبت P/E برای مقایسه چه مواردی میتوان استفاده کرد؟

از نسبت پی بر ای می توان برای مقایسه سهام شرکت ها استفاده کرد. زیرا قیمت سهام شرکت، به خودی خود چیزی در مورد ارزیابی کلی شرکت به شما نمی گوید و شما تنها با این نسبت می توانید شرکت ها را ارزیابی کنید. علاوه بر این، مقایسه قیمت سهام یک شرکت با قیمت سهام شرکت دیگر به سرمایه گذاری چیزی در مورد ارزش نسبی آنها به عنوان سرمایه گذاری نمی گوید.

نسبت P/E و بازده سهام آینده

در حالی که از نسبت پی بر ای به طور مکرر برای اندازه گیری ارزش شرکت استفاده می شود، توانایی آن در پیش بینی بازده در آینده مورد بحث است. نسبت P/E شاخص صوتی حرکت کوتاه مدت قیمت سهام یا شاخص نیست. برخی شواهد وجود دارد، مبنی بر وجود رابطه معکوس بین نسبت P/E S&P 500 و بازده آتی.

برخی از مطالعات نشان می دهد که اگر نسبت شیلر P/E بالاتر از حد متوسط باشد حاکی از کاهش بازده سهام در 10 سال بعدی است. یک مطالعه اخیر نشان داد که شیلر P/E پیش بینی کننده قابل اطمینان بازده بازار بین سال های 1995 و 2020 است. در مقابل، یک مطالعه اخیر پیشتاز نشان داد که شیلر پی بر ای و سایر معیارهای نسبت پی بر ای ارتباط کمی با بازده سهام آینده دارند یا هیچ ارتباطی ندارند.

نسبت P/E در مقابل سود

نسبت پی بر ای با عملکرد سود رابطه نزدیکی دارد. در مواردی که نسبت پی بر ای با تقسیم قیمت سهام به سود آن محاسبه می شود، بازده سود با تقسیم سود سهام بر قیمت فعلی سهام محاسبه می شود. این درآمد را به عنوان درصدی از قیمت سهام بیان می کند.

بازده سود اغلب با نرخ بهره فعلی اوراق قرضه مقایسه می شود. که با نام اختصاری BEER (نسبت بازده سود سهام اوراق قرضه) نشان داده می شود، این نسبت رابطه بین بازده اوراق قرضه و بازده سود را نشان می دهد. برخی مطالعات نشان می دهد که این شاخص یک شاخص قابل اعتماد در مورد حرکت قیمت سهام در کوتاه مدت است.

راهکارهای تشخیص بالا و یا پایین بودن نسبت پی بر ای

نرخ رشد سود شرکت

باید بدانید که در گذشته سرعت رشد شرکت چقدر بوده است و در آینده این سرعت ادامه خواهد یافت و یا افزایش خواهد یافت! فرض می کنیم که در گذشته شرکت رشد 5 درصدی داشته و هنوز هم نسبت پی بر ای آن بالا است. این نشان می دهد که یک مشکل وجود دارد و شما باید به دنبال حل این مشکل باشید. به طور مثال شاید سهام بیشتر از آنچه که ارزش دارد قیمت گذاری شده است. برای این که بتوانید نرخ رشد شرکت را درست پیش بینی کنید باید نسبت P/E را براساس EPS برنامه ریزی شده، محاسبه کنید.

شما زمانی می توانید شرکت ها را با هم مقایسه کنید که هر دوی آن ها در یک صنعت در حال فعالیت باشند. مسلما زمانی که شما پی بر ای یک شرکتی که در زمینه خودروسازی کار می کند را با شرکتی که در زمینه مواد غذایی فعالیت می کند را مورد مقایسه قرار دهید دچار اشتباه می شوید. چرا که هر یک از صنعت ها در سریع و کند بودن تغییرات و یا پایداری سود و غیره با یکدیگر متفاوت هستند.

بنابراین برای مقایسه لازم است همیشه آن شرکت های که در یک صنعت مشترک فعالیت می کنند و رشد سهام آنها تقریبا با یکدیگر برابر است را در نظر بگیریم.

مشکلاتی که از نسبت P/E به وجود می آید

نسبت پی بر ای می تواند به ما در تشخیص ارزش واقعی یک سهام کمک کند. اما در این بین مشکلاتی هم می تواند برای ما به وجود بیاورد. برخی از این مشکلات شامل موارد زیر است.

تفسیر های مختلفی که از P/E انجام می شود

زمانی که می گویند نسبت پی بر ای سهام یک شرکت پایین است در واقع این معنی را نمی دهد که سهام آن کمتر از ارزش واقعی است. شاید این معنی را داشته باشد که بازار، شرکت را در حال رفتن به سمت مشکلاتی در آینده می بیند. این پایین بودن نسبت پی بر ای می تواند دلایل خاصی داشته باشد. به عنوان مثال می تواند به دلیل برآورده نشدن سود مورد انتظار باشد.

تنها با دانستن نسبت P/E سهامی را نخرید

زمانی که می خواهید یک سرمایه گذاری را انجام دهید تنها دانستن این که P/E آن سهام بالا است یا برعکس کافی نیست. زمانی که می گویند پی بر ای یک سهام بسیار بالا است ممکن است این معنی را داشته باشد که قیمت سهام بیشتر از ارزش واقعی آن است و این بالا بودن هیچ تضمینی برای شما نیست که بعدا دچار افت نشود. همیشه این را به یاد داشته باشید که تحلیل کردن سهام امری بسیار پیچیده است و نسبت پی بر ای تنها فقط یک قطعه از پازل ارزش گذاری سهام شرکت ها است.

حسابداری

محاسبه کردن درآمدها بر اساس قوانین حسابداری انجام می شود و این قوانین ممکن است در هر کشوری متفاوت باشد و یا حتی در طول زمان تغییر کند. بنابراین محاسبه سود EPS می تواند بسته به دفتر داری و حسابداری های متفاوتی که وجود دارد، متفاوت هم ارائه شود. در نتیجه می توان گفت که مقایسه سودها گاهی می تواند مانند مقایسه کردن پرتغال و سیب با یکدیگر باشد.

زمانی که یک کشور دچار تورم شده است نسبت پی بر ای کاهش می یابد. زیرا بازارها سودهای ساختگی را نشان نمی دهند. چرا که در زمان تورم همه سهام و سودها ارزش واقعی خود را از دست می دهند و در این بین افراد سودجویی پیدا می شوند که بر روی سهام قیمتی خیلی بالاتر یا پایین تر از آنچه که ارزش خود سهام است می گذارند و باعث گمراهی شما می شوند. پس در نتیجه به این نکات در هنگام خرید سهام و سرمایه گذاری دقت کنید.

سهام با p/e بالا و یا سهام با p/e پایین کدام یک؟

زمانی که می خواهید سهام یک شرکت را خریداری کنید و وارد صفحه آن شرکت می شوید معمولا p/e هر یک از سهام ها نوشته شده است اما این که شما از این پی بر ای برای ارزیابی سهام استفاده کنید کار اشتباهی است. چرا که شرکت ها معمولا سود خود را بر اساس سود 12 ماه گذشته محاسبه می کنند و پی بر ای را با این سود حاصله بدست می آورند. این نمی تواند یک معیار خوب برای ارزیابی سهام آن شرکت باشد.

برای اینکه بتوانید نسبت p/e واقعی را بدست آورید باید سود تحلیلی سهام را بدست آورید و با تقسیم کردن قیمت روز سهام بر سود تحلیلی آن شرکت پی بر ای را بدست آورید و بعد از آن به تحلیل سهام برای سرمایه گذاری بپردازید. که آیا این سهام با پی بر ای بالا بهتر است یا سهامی با پی بر ای پایین.

در آخر

می دانیم که نسبت پی بر ای مهمترین فاکتور برای فهمیدن ارزش هر سهم است اما این به تنهایی کافی نیست، و نمی تواند در رابطه با ارزش سهام حرف آخر را بزند. اما در رابطه با مقایسه کردن شرکت هایی که در یک حوزه از صنعت فعالیت می کنند و همچنین در رابطه با کل روند تاریخی یک شرکت می تواند برای شما یک راه کار بسیار عالی باشد.

این نکته را هم همیشه به یاد داشته باشید که اگر نسبت P/E یک سهام بالا است به معنی این که همیشه می تواند بالا باشد نیست و شما باید قبل از سرمایه گذاری مواردی دیگری را هم به همراه این نسبت بررسی و تحلیل کنید.

از این رو توصیه ما این است که برای سرمایه گذاری و خرید سهام حتما با سرمایه گذارانی که در این کار جزو خبرگان سرمایه گذاری هستند صحبت و مشورت کنید.

حاشیه سود پتروشیمی ها کاهش یافت

به گزارش کانگورو به نقل از دنیای اقتصاد، مصرف سالانه متانول در جهان بیش از ۸۸‌میلیون تن است. و پیش‌بینی می‌شود تقاضا تا ۲۰۳۰ به بیش از ۱۰۲‌میلیون تن افزایش یابد. به‌صورت سنتی عمده تقاضای متانول در زمینه تولید فرمالدئید و اسید‌استیک است . مصرف متانول

این مصارف بالغ بر ۴۴‌میلیون تن تقاضا در سال ‌را شامل می‌شود و رشد آن به‌شدت وابسته به رشد اقتصادی جهانی است. اما در سال‌های اخیر مصارف جدیدی برای متانول ایجاد شده است. از جمله این مصارف شامل تبدیل متانول به اتیلن و پروپیلن است. و تقاضای این بخش سالانه بیش از ۱۶‌میلیون تن است. ورود واحدهای جدید MTO سبب افزایش تقاضا در این بخش شده است. روند تقاضا در این بخش، وابسته به نوسانات قیمت متانول و الفین است.

قیمت بالای نفت تقاضا در این بخش را با رشد همراه ساخته است. همچنین استفاده از متانول در سوخت خودرو و کشتی‌ها به میزان قابل‌توجهی افزایش یافته. و تقاضای آن به حدود ۲۸‌میلیون تن در سال ‌رسیده است. الزامات برای استفاده از سوخت‌های با آلایندگی کمتر. تقاضا برای متانول به‌خصوص در سوخت کشتی را افزایش داده است. مصرف متانول

بررسی قیمت متانول

قیمت متانول به‌شدت وابسته به قیمت گاز، نفت و زغال‌سنگ است. گاز و زغال‌سنگ دو ماده پایه برای تولید متانول در جهان هستند. و بخش عمده‌ای از مصارف متانول از جمله کاربردهای جدید، در رقابت با قیمت نفت و مشتقات آن است. در شرایط فعلی، قیمت جهانی گاز در هاب‌های مختلف افزایش چشمگیری داشته و به بالای 50سنت رسیده است. که چندبرابر قیمت‌های دو سال‌اخیر است.

قیمت هنری‌هاب نیز با رشد همراه بوده است. و به 25 سنت در روزهای اخیر رسیده است. از سوی دیگر، قیمت زغال‌سنگ نیز در بازار چین و سایر بازارها شدیدا رشد داشته است. بدین ترتیب بهای تمام‌شده متانول با رشد همراه شده است.

قیمت تمام‌شده متانول از زغال‌سنگ در چین که بالاترین بهای تمام‌شده متانول در جهان است. از 300 دلار عبور کرده و در محدوده 350دلار است. بهای تمام‌شده متانول از گاز طبیعی در ایالات‌متحده نیز براساس قیمت‌های فعلی هنری‌هاب به محدوده 300 دلار رسیده است.

در ایران نیز تولید متانول مبتنی بر گاز طبیعی (متان) است. و قیمت متان در ایران تحت‌تاثیر فرمول ابلاغی وزارت نفت است. براین اساس نیمی از قیمت گاز طبیعی. در ایران براساس متوسط گاز طبیعی در بازارهای تعیین‌شده. یعنی قیمت چهار هاب (هنری، آلبرتا، TTF و NBP) و نیمی دیگر. بر اساس معدل وزنی قیمت داخلی، صادراتی و وارداتی است.

سقف قیمتی 50‌هزار ریال برای هر متر‌مکعب گاز خوراک پتروشیمی‌ها تعیین‌شده. و قیمت گاز سوخت 40‌درصد قیمت گاز خوراک است. با توجه به فرمول قیمت‌گذاری، چند ماهی است که قیمت گاز در سقف قیمتی از سوی دولت فروخته می‌شود. با وجود رشد قیمت نفت، قیمت متانول رشد چندانی نداشته است. و در محدوده 350 دلار معامله می‌شود.

شرکت‌های متانول‌ساز در ایران

در حال‌حاضر سه شرکت پتروشیمی‌زاگرس، پتروشیمی‌خارک و پتروشیمی فن‌آوران به‌عنوان تولیدکننده متانول. در بازار سرمایه ایران پذیرفته و معامله می‌شوند. که ظرفیت حدود 5‌میلیون تن متانول در سال‌ را دارا نسبت P/E فوروارد هستند.

واحدهای متانول پتروشیمی مرجان، پتروشیمی کاوه، پتروشیمی بوشهر و پتروشیمی. کیمیای‌پارس خاورمیانه از شرکت‌های غیربورسی تولیدکننده متانول در کشور هستند. پتروشیمی آپادانا که یکی از این طرح‌ها است. از زیرمجموعه‌های پتروشیمی مبین است. طرح‌های پتروشیمی سبلان و پتروشیمی دنا از زیرمجموعه‌های انرژی سپهر بوده. و سبلان در مرحله راه‌اندازی و دنا بیش از 70‌درصد پیشرفت دارد. با لحاظ طرح‌های جدید، مجموع ظرفیت تولید متانول کشور از 20‌میلیون تن فراتر خواهد رفت.

پتروشیمی زاگرس

ظرفیت تولید متانول شرکت پتروشیمی زاگرس 3/ 3‌میلیون تن است. که شامل دو واحد 65/ 1‌میلیون تن در سال‌ است. این شرکت در دو فاز و طی سال‌های 1385 تا 1388 وارد مدار تولید شده است. این شرکت در منطقه عسلویه واقع است و گاز متان و اکسیژن را از پتروشیمی مبین دریافت می‌کند. مصرف متانول

سرمایه این شرکت 4/ 2هزار‌میلیارد ریال و سهامداران عمده آن «پارسان»، مجموعه صندوق نفت و بخش‌خصوصی هستند. که هیچ‌یک کنترل شرکت را در اختیار ندارند. این شرکت در سال‌1400 حدود 5/ 2میلیون تن تولید متانول داشته است. و عملا 75‌درصد ظرفیت فعالیت کرده است.

قطعی گاز در زمستان عامل اصلی کاهش تولید بوده است. متوسط نرخ فروش صادراتی 79‌میلیون ریال بر تن است. سودآوری شرکت تحت‌تاثیر افزایش قیمت گاز. افزایش شدید قیمت یوتیلیتی و عدم‌رشد متناسب قیمت متانول و ثبات نسبی ارز نیما. با کاهش حدود 50‌درصدی همراه شده. و از بیش از 24‌هزار ریال به 12‌هزار ریال کاهش یافته است.

حدود نیمی از این کاهش مربوط به افزایش قیمت یوتیلیتی خریداری‌شده. از مبین براساس مصوبه اخیر شورای رقابت است. شرکت به این موضوع معترض است. نسبت P/ Ettm شرکت حدود 6/ 10است که نسبت به متوسط صنعت بیش از 5/ 1واحد بیشتر است.

پیش‌بینی اجماع درخصوص سال‌1401 شرکت پتروشیمی زاگرس حدود 18‌هزار ریال است، لذا P/ E فوروارد شرکت 3/ 7است. مصرف متانول

پتروشیمی خارک

پتروشیمی خارک در سال‌1344 تاسیس و اولین واحد آن در سال‌1348 وارد مدار تولید شده است. اما ساخت واحد متانول این شرکت در سال‌1373 آغاز و در سال‌1378 به بهره‌برداری رسید. و ظرفیت آن 660‌هزار تن در سال ‌است. این شرکت واحد تفکیک میعانات گازی را با ظرفیت بیش از 300‌هزار تن در اختیار دارد.

این شرکت فاز دوم متانول با ظرفیت 4/ 1میلیون تن را با سرمایه‌گذاری برآوردی 500‌میلیون یورو در دست اجرا دارد. که پیشرفت حدود 30‌درصدی داشته و پیش‌بینی می‌شود. تا سال‌1404 به بهره‌برداری برسد.

این شرکت در جزیره خارک واقع است و خوراک آن گاز ترش است. که از شرکت ملی نفت دریافت می‌کند. سرمایه این شرکت 6‌هزار‌میلیارد ریال و مجموعه «نفت»، «تاپیکو»، «وصندوق» و صندوق بانک‌ها سهامداران عمده این شرکت هستند.

سود این شرکت در سال‌1400 نسبت به سال‌قبل کاهش 14‌درصدی داشته است. متوسط قیمت فروش متانول شرکت 79‌میلیون ریال بوده است. و به دلیل رشد قیمت میعانات در بازارهای جهانی، این شرکت پتانسیل بیشتری برای رشد سودآوری دارد.

نسبت P/ Ettm شرکت 3/ 9است که برابر متوسط صنعت است. پیش‌بینی اجماع درخصوص سال‌1401 شرکت پتروشیمی خارک. حدود 4800 ریال است، لذا P/ E فوروارد شرکت 9است. تامین یوتیلیتی این شرکت توسط خود شرکت صورت می‌گیرد و در نتیجه کاهش سودآوری کمتری نسبت به دو شرکت دیگر داشته است.

پتروشیمی فن‌آوران

این شرکت در سال‌1377 تاسیس و طی سال‌های 1383 تا 1385. واحدهای متانول و اسید‌استیک آن به بهره‌برداری رسیده است. صاین شرکت با ظرفیت 150‌هزار تن اسید‌استیک بزرگ‌ترین تولیدکننده اسید‌استیک در ایران است. و ظرفیت تولید متانول این شرکت حدود یک‌میلیون تن است. که بخشی از آن در واحد اسید‌استیک مصرف و الباقی به فروش می‌رسد.

تولید اسید‌استیک شرکت در سال‌گذشته حدود 140‌هزار تن و تولید متانول 840‌هزار تن بوده. و شرکت با حدود 85‌درصد ظرفیت اسمی فعالیت داشته است. و متوسط قیمت فروش متانول آن 77‌میلیون ریال بوده است.

سودآوری این شرکت نسبت به سال‌قبل یک‌چهارم شده است. و به ازای هر سهم 515 ریال در صورت مالی تلفیقی محقق ساخته است. البته نیمی از سود سال‌قبل مربوط به فروش سرمایه‌گذاری‌ها بوده است. لذا سود ناشی از عملیات این شرکت نیز مشابه زاگرس نصف شده است.

حدود 163 ریال از کاهش سود (حدود یک‌سوم) مربوط به افزایش نرخ اخیر یوتیلیتی شرکت بفجر بوده است. نسبت P/ Ettm شرکت حدود 18 است. که حدودا دوبرابر متوسط صنعت است. پیش‌بینی اجماع درخصوص سال‌1401 شرکت پتروشیمی فن‌آوران .حدود 1410 ریال است، لذا P/ E فوروارد شرکت 4/ 8 است.

سهامدار کنترلی این شرکت «تاپیکو» است و «وصندوق». و مجموعه «صندوق نفت» سهامداران مدیریتی این شرکت هستند. سرمایه شرکت در سال‌1400 به 95/ 30هزار‌میلیارد ریال از محل مطالبات حال‌شده و آورده نقدی سهامداران افزایش یافته است. مصرف متانول

این شرکت در منطقه ماهشهر واقع است. و نسبت P/E فوروارد گاز متان را از سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی با احتساب بالاسری بیش از 23‌درصدی دریافت می‌کند. در راستای سیاست‌های سهامدار عمده، این شرکت 48‌درصد سهام پتروشیمی فارابی، حدود 3/ 4‌درصد پتروشیمی خارک، 5/ 0درصد پتروشیمی خراسان و 4/ 4‌درصد بانک ملت را در اختیار دارد. همچنین این شرکت مالک 33‌درصد طرح 6/ 1‌میلیون تنی پتروشیمی مرجان است که این شرکت در سال‌های اخیر به بهره‌برداری رسیده است. این شرکت اقدام به تاسیس شرکت پترو الفین فن‌آوران با هدف تبدیل متانول به پروپیلن گرفته است و مالک 60‌درصد این شرکت نیز است. همچنین این شرکت در هفته اخیر، بخشی از سهام شرکت دماوند انرژی را از سازمان تامین‌اجتماعی خریداری کرده است.

ریسک‌ها و فرصت‌ها

قیمت گاز مهم‌ترین ریسک صنعت متانول در ایران است. روند قیمت گاز در بازارهای جهانی و همچنین فرمول قیمت‌گذاری گاز در داخل بر بهای تمام‌شده شرکت‌های این صنعت اثرگذار است. در عین حال، قطعی گاز داخلی در فصل سرما بر میزان تولید این شرکت تاثیر بالایی دارد. البته پتروشیمی خارک به دلیل عدم‌اتصال به شبکه سراسری، مشمول قطعی گاز نمی‌‌شود. قیمت‌گذاری یوتیلیتی و چالش‌های آن بر دو شرکت زاگرس و شفن موثر است و اثری بر شخارک ندارد. همچنین نوسانات قیمت جهانی در قیمت فروش و سودآوری این شرکت‌ها به‌شدت موثر است. همچنین یکی از مهم‌ترین مزایای شرکت‌های این صنعت، فروش نقدی و درآمد ارزی در کنار تقسیم سود نقدی حداکثری در مجامع است. مصرف متانول