ارزش معاملات خرد چیست؟

معاملات بلوکی در بورس چیست؟

معاملات بازار بورس به سه دسته­ خرد، عمده و بلوکی تقسیم می­شوند. همان‌طور که از نام آن­ ها پیدا است، بر اساس حجم معامله این تقسیم­ بندی صورت گرفته است.

معاملات عمده و بلوکی برروی تعداد بالایی از سهام شرکت­ ها و همچنین با قیمتی بالاتر از معاملات خرد صورت می­گیرند. اگرچه افراد فعال در بورس با اصطلاحات معاملات آشنا هستند، ممکن است اطلاع دقیقی از روند معاملات بلوکی نداشته باشند. در ادامه این مقاله از سرمایه سازی به رفع سؤالات سرمایه­ گذاران در خصوص این نوع معاملات می­ پردازیم.

سؤالاتی از قبیل این­ که، یک معامله­ بلوکی چگونه و در چه زمانی انجام می­ شود؟ شرکت­ ها در چه صورت مجاز به حضور در بازار معاملات بلوکی هستند؟ و این­ که چنین معاملاتی برای چه منظوری مناسب است؟

معامله بلوکی و بازار بلوک

در معاملات بلوکی حجم بالایی از سهام یا اوراق بهادار خرید و فروش می­شود و قیمت سهام ­ها در معامله بلوکی براساس توافق طرفین تعیین می ­شود. معاملات بلوکی خارج از بازار بورس انجام می­ شوند در بستری به نام بازار بلوکی انجام می­شوند. علت جداسازی این معاملات از خرید و فروش­ های عادی بورس بالاتر بودن قیمت ­ها است.

هرچه معاملات انجام شده بزرگتر باشند، تأثیری که بر نوسانات بورس می­گذارند بیشتر است این جداسازی باعث کم ­شدن تأثیر معاملات بزرگ بر نوسانات بازار بورس می­شود.

اگرچه محدودیت­ های حجمی و قیمتی بورس شامل حال معاملات بلوکی نیست، با این وجود مدیران بازار بورس با وضع قوانین مناسب، این بازار جانبی را کنترل می­کنند.

معامله بلوکی چه زمان انجام می­شود؟

دو مورد سهام و حق تقدم معاملات بورسی در بازار بلوک قابل خرید و فروش است اگر شرایط خاص معاملات بلوکی برای آن­ ها فراهم باشد. یک معامله بلوکی زمانی امکان­ پذیر می­ شود که حجم سهام وحق تقدم مورد معامله، 50 برابر محدودیت ­های تعریف شده در سفارش­ های بازار بورس باشد و یا اینکه ارزش آن معامله برابر با 20 میلیارد ریال برآورد شود.

چنین معامله بلوکی برای شرکت­ ارزش معاملات خرد چیست؟ های بورسی میسر است، اگر خارج از تعاریف و قوانین معاملات عمده باشد. برای شرکت ­های فرابورسی نیز امکان معامله در بازار بلوک وجود دارد.

تصور کنید یک شرکت فرابورسی بیش از 3 میلیارد سهام پایه داشته ­باشد. در این ­صورت این شرکت مجاز به انجام معامله بلوکی برروی حجمی از سهام خود است که در بازه­ 5/0 تا کمتر از 1 درصد سهام پایه آن شرکت باشد.

اما اگر سهام پایه­ شرکت فرابورسی برابر یا کمتر از 3 میلیارد باشد، بازه­ مجاز بین 1 تا کمتر از 5 درصد خواهد بود. از نظر زمانی معاملات بلوکی مانند معاملات عادی در طول جلسات معاملاتی انجام می­شوند.

معاملات بلوکی چگونه انجام می­ شوند؟

شروع معاملات بلوکی پیچیدگی خاصی ندارد فروشنده یا خریدار ابتدا پیشنهاد خود را به کمک کارگزار با قیمت موردنظر ارائه می­کند، سپس در صورت پذیرش طرف مقابل کارگزار پذیرنده پیشنهاد را می­پذیرد.

مسئله­ اصلی درمورد معاملات بلوکی تسویه آن­ها است و نوع تسویه در هنگام ارسال پیشنهاد مشخص می­شود. چنانچه پیشنهاد فروش تسویه­ «خارج از پایاپای» را طلب کند، یکی از دو شکل «صرفاً خارج از پایاپای» یا «نقدی و خارج از پایاپای» می­تواند به عنوان روش تسویه از طرف پذیرنده انتخاب شود.

ممکن است روش تسویه «صرفاً نقدی» در پیشنهاد فروش ثبت شده ­باشد که برای تأیید به بورس یا فرابورس فرستاده می­شود. گاهی ممکن است پذیرنده تنها شرط تسویه صرفاً خارج از پایاپای را پذیرفته باشد، در این­ صورت اگر کارگزار فروشنده شرط تسویه خارج از پایاپای را نپذیرفته باشد، معامله منتفی است و پیشنهاد دوباره در سامانه مطرح می­شود.

معاملات به‌طور کلی برروی نماد شرکت ­ها انجام می­شوند، چه در معاملات بلوکی چه در معاملات عادی با این حال ممکن است نماد در بازار عادی متوقف شده باشد به این معنی که سفارش­ گیری آن متوقف شده است.

در این­صورت معاملات با نمادی متفاوت از نماد اصلی صورت می­گیرد. در نهایت چنان‌چه همه چیز مطابق با قوانین باشد معامله از طرف بورس یا فرابورس تأیید شده و به ثبت نهایی می­رسد.

تأثیر معاملات بلوکی بر قیمت سهام

همان­طور که دیدیم قیمت معاملات بلوکی بالاتر از بازار بورس است این مسئله باعث تغییراتی بر میزان تقاضا و در نتیجه باعث رشد قیمت خواهد شد. هنگامی که پیشنهاد فروش عرضه می­شود، باتوجه به این­ که قیمتی بالاتر دارد سرمایه­ گذاران برای خرید ترقیب می­شوند.

تأثیر یک معامله­ ی بلوکی می­تواند به دو صورت روی­دهد:

• اول این‌که سهام خریداری شده به قدری است که خریدار را به سمت مدیریتی برساند. چنین رویدادی بسته به سیاست­ های جدیدی که سهام­دار در شرکت اعمال خواهد کرد، ارزش سهام را در بازار افزایش خواهد داد.
• دوم اینکه خریدار تمایل به گرفتن عضوی از هیئت مدیره­ دارد ولی میزان سهم کافی برای این ­کار را در اختیار ندارد. بنابراین به دنبال خرید سهام است. این مسئله نیز باعث بالا رفتن قیمت سهام خواهد شد.

بلوک­ ها چه زمانی ارزش معامله دارند؟

ارزش یک معامله­ بلوکی به این است که آیا توان اهدای سمت­ های مدیریتی و هیئت مدیره را به خریدار دارد یا خیر. اگر چنین توانی در معاملات بلوکی نباشد قیمت بلوک­ ها با سهام عادی تفاوتی ندارد.

البته ممکن است خریدار عضو هیئت مدیره باشد، ولی نیاز به رأی و حامیان بیشتری داشته باشد. در این­ مشورت نیز سهام ارزش بیشتری پیدا می­کند و با نام سهام طلایی از آن یاد می­شود.

سهام ­های مدیریتی از ارزش ریالی بالایی برخوردارند این دارایی ­ ها و وضعیت شرکت است که ارزش سهام آن را تعریف می­کند. برای ترقیب افراد به خرید این گونه سهام­ ها روش­ های تسویه مختلفی ارائه می­گردد مانند نقد و اقساط.

ارزش معاملات خرد چیست؟

طی یادداشتی بررسی شد؛

پیش بینی روند بازار با ارزش معاملات خرد

عصر اعتبار- پیش­بینی می­شود در ماه­­های آتی با توجه به رشد تولید ناخالص ملی کشور به سطح ۵ درصد و بالاتر، گزارش‌های مثبت ۶ ماهه در شرکت‌ها به خصوص شرکت های فلزی و اتمام عرضه‌های اعتباری ها، بازار سرمایه از رکود خارج شود و شرایط پیش روی بازار مثبت شود بنابراین پیگیری روزانه روند ارزش معاملات خرد بازار از اهمیت بالایی برخوردار است.

به گزارش پایگاه خبری «عصر اعتبار» به نقل از سنا، بازار سرمایه پس از قرارگیری در قله 89500 در 15 دی ماه 1392 وارد دوران رکود شد که البته در بازه­های خاصی نیز همراه با رشد بود. نکته مهم اینکه در این 32 ماه تنها یک بار به رقمی معادل 90% اوج خود رسیده است. در واقع بورس در این بازه سه ساله هیچ‌وقت نتوانسته به سقف قبلی خود برسد. در چنین وضعیتی سوال اساسی که ذهن تحلیلگران را درگیر می‌کند این است که چه زمانی شاخص به روزهای اوج خود برخواهد گشت و مهم­تر از آن نشانه های رونق و رکود در بازار به جز حرکت شاخص چیست؟

در بررسی مولفه های بازار سرمایه بررسی حجم و ارزش معاملات روزانه بورس دو مولفه مهم هستند که در واقع تاییدی بر شروع یک رشد یا یک سقوط هستند، در واقع اینگونه می‌توان استنباط کرد که وقتی شاخص بورس در حال رشد است، زمانی می‌توان آن را پایدار و ادامه‌دار دانست که حجم و ارزش معاملات نیز اوج بگیرند و آن حرکت را تایید کنند. همین موضوع برای سقوط شاخص نیز صدق می­کند. پایدار بودن سقوط با رشد حجم و ارزش معاملات تایید می­شود.
مطالعه بر روی حجم معاملات مصائب و مشکلات خود را دارد، با توجه به اینکه قیمت شرکت‌های پذیرفته شده در بورس همگن نیستند، به نظر می‌آید تمرکز بر روی ارزش معاملات دقت بیشتری نسبت به حجم داشته باشد. در بررسی ارزش معاملات روزانه بازار نیز نمی‌توان به داده‌های خام اکتفا کرد، در بازار سرمایه معاملات بلوکی و عمده به صورت نامنظم صورت می‌گیرد و این معاملات جهت‌دهی خاصی در بازار ایجاد نمی‌کند، حتی بعضا در بین تحلیل­گران و عموم بازار سرمایه شائبه حمایت از شاخص نیز در این زمینه وجود دارد. در این بین بررسی ارزش معاملات خرد روزانه داده‌های منطقی‌تری در اختیار تحلیل­گر می‌دهد. در جدول زیر ارزش معاملات خرد در بازه ی زمانی 24 ماهه به همراه شاخص گردآوری شده است :

ارزش روزانه معاملات بازار سرمایه در روزهای اوج خود-دی ماه 1392- به طور متوسط روزانه بین 400 الی 500 میلیارد تومان (و بعضا بالاتر) بوده که به طور میانگین 400 میلیارد تومان آن معاملات خرد بوده است. پس از آنکه بازار دچار ریزش شد، ارزش معاملات خرد به شدت پایین آمد. انتهای شهریور و اوایل مهر سال 1394 را می توان اوج رکود دانست. ارزش معاملات خرد روزانه در این بازه حتی زیر 50 میلیارد تومان رسید.

همان­گونه که در جدول فوق نیز مشخص است در 24 ماه گذشته میانگین ارزش معاملات خرد روزانه 150 میلیارد تومان بوده که می توان همین محدوده را در حال حاضر عامل بودن یا نبودن رکود تعریف کرد. چنانچه معاملات بالاتر از این مقدار باشد می­توان عنوان کرد در بازه زمانی کوتاه مدت بازار در رونق است. معاملات شهریور ماه به دلایل متنوعی همراه با رکود بوده و این موضوع در سالیان گذشته نیز وجود داشته است. در نیمه اول شهریورماه سال جاری روزانه حدودا 70% میانگین ارزش معاملات روزانه 2 سال گذشته معامله می­شده است. به­طور کلی در شهریور ماه به دلیل تسویه اعتباری شرکت­های کارگزاری، انتظار برای انتشار گزارش های شش ماهه، اتمام تب مجامع شرکت­های پذیرفته شده در بورس و فرابورس و . بازار مقداری دچار افت می­شود که این موضوع در شهریور ماه سال جاری به دلیل انتشار برخی از گزارش­های منفی در گزارش اولین پیش­بینی سود برخی از نمادهایی که سال مالی منتهی به 31 شهریور دارند تشدید شد. پیش­بینی می­شود در ماه­­های آتی با توجه به رشد تولید ناخالص ملی کشور به سطح 5 درصد و بالاتر، گزارش‌های مثبت 6 ماهه در شرکت‌ها به خصوص شرکت های فلزی و اتمام عرضه‌های اعتباری ها، بازار سرمایه از رکود خارج شود و شرایط پیش روی بازار مثبت شود بنابراین پیگیری روزانه روند ارزش معاملات خرد بازار از اهمیت بالایی برخوردار است.
نویسنده: بهنام بهزادفر، مدیر امور اعضا کانون کارگزاران، مدرس دانشگاه

معاملات بلوکی چیست؟ معاملات بلوکی در بورس به چه معناست؟

معاملات بلوکی در بورس به زبان ساده به معاملاتی گفته می شود که حجم قابل توجهی از سهام یک شرکت معامله می شود. در این مقاله مفهوم معاملات بلوکی در بورس را بررسی خواهیم کرد، همراه داتیس نتورک باشید.

معاملات بلوکی در بورس به چه معناست؟

به زبان ساده به معاملاتی گفته می شود که حجم قابل توجهی از سهام یک شرکت معامله می شود.

معاملات در بازار بورس به سه گروه خرد، بلوک و عمده تقسیم می‌شود.

در معاملات بلوکی و عمده، حجم قابل‌توجهی از سهام شرکت معامله می‌شود.

قیمت در این نوع معاملات عموماً بالاتر از معاملات خرد است و سازوکار انجام معامله و تسویه آن‌ها نیز تفاوت‌هایی با معاملات خرد دارد.

به‌احتمال‌زیاد تاکنون درباره انجام معاملات بلوکی در بازار بورس شنیده‌اید.

در این مقاله قصد داریم تا معاملات بلوکی را تعریف کرده و به تفاوت‌های آن با سایر معاملات بپردازیم.

معاملات بلوکی چیست؟

معامله بلوکی، معاملاتی است که در آن قوانین مربوط به محدودیت حجمی و محدودیت قیمتی رعایت نمی‌شود.

این نوع معامله، سفارشی است که برای خرید و فروش بخش بزرگی از یک نوع اوراق بهادار مانند سهام یک شرکت ثبت می‌گردد.

معامله بلوکی شامل تعداد زیادی از سهام یا اوراق مشارکت است که با یک قیمت تعیین‌شده بین خریدار و فروشنده، خارج از بازار بورس یا فرابورس، برای کاهش تأثیر چنین معامله بزرگی بر قیمت جاری سهم در بازار، انجام می‌شود.

بازار بلوک چیست؟

بازار بلوک، بازار مجزایی است که برای انجام معاملات بلوکی ایجاد شده است.

حداقل‌های معاملات بلوکی می‌تواند با تصویب هیئت‌مدیره بورس تغییر و پس از اطلاع‌رسانی اعمال شود.

زمانی معامله بلوکی شرکت‌های بورسی انجام می‌شود که حجم معاملات سهام و یا حق تقدم سهام، ۵۰ برابر محدودیت حجم هر سفارش در بازار یا ارزش معامله آن بیشتر از ۲ میلیارد تومان باشد.

این معاملات معمولاً در زمان معاملات بازار انجام می‌شود و شرایط آن همانند بازار عادی است.

یعنی سهم در دامنه مجاز خود معامله می‌شود.

در فرابورس تعداد سهام و حق تقدم سهام قابل معامله در آن برای شرکت‌هایی که سرمایه پایه آن‌ها بیش از یک میلیارد ریال است، بزرگ‌تر یا مساوی نیم و کمتر از یک درصد سرمایه پایه و برای شرکت‌هایی که سرمایه پایه آن‌ها کمتر یا مساوی یک میلیارد ریال است بزرگ‌تر یا مساوی یک و کمتر از پنج درصد سرمایه پایه شرکت است.

معامله عمده بر اساس زمان تسویه بها به دو نوع «عادی» و «شرایطی» تقسیم می‌شوند.

فرایندی که طی آن، سهام موضوع فروش به خریداران بالقوه عرضه شده و در نتیجه، آن سهام در سیستم معاملاتی خریداری می‌شود.

میان معاملات عمده عادی و عمده، شرایط مشترکی وجود دارد.

اما شیوه تحقق معاملات عمده شرایطی، روال متفاوتی را طی می‌کند.

در معاملات عمده عادی، مبادله طرفین، ظرف ۳ روز انجام می‌شود.

اما در معاملات عمده شرایطی، در حالی که انتقال سهام در زمان قطعیت معامله صورت می‌گیرد، پرداخت بخشی از بها، خارج از سازوکار بورس یا فرابورس و به‌صورت مدت‌دار انجام می‌پذیرد.

منظور از معاملات بلوکی چیست؟

سفارش خرید یا فروش بخش بزرگی از سهام یک شرکت را «معامله بلوکی» می‌گویند.

این معامله با یک قیمت توافقی معین، میان خریدار و فروشنده، انجام می‌شود. قواعد مربوط به محدودیت حجمی و محدودیت قیمتی در معامله بلوکی، رعایت نمی‌شود.

به‌طور معمول، سرمایه‌گذاران حقوقی وارد این معاملات می‌شوند.

با توجه به نقد شوندگی سهام، معاملات بلوکی قیمت آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

برای جلوگیری از این تاثیرات شدید، خریدار و فروشنده در خارج از سیستم معاملاتی روی قیمت معامله، توافق می‌کنند.

معاملات بلوکی با عنوان «سفارش‌های بلوکی» هم شناخته می‌شوند.

در ایران، بازار جداگانه‌ای برای انجام این معاملات ایجاد شده که به آن «بازار بلوک» گفته می‌شود.

در بیشتر موارد، سرمایه گذاران می‌توانند سهام و حق تقدم قابل معامله بورسی را در شرایطی که حجم آن حداقل ۵۰ برابر محدودیت حجم هر سفارش در بازار عادی – یا ارزش معامله آن معادل ۲۰ میلیارد ریال – باشد را در بازار معاملات بلوک معامله کنند، البته به شرطی که این پیشنهاد مشمول نصاب‌های معامله عمده نباشد.

حداقل و حداکثر تعداد سهام قابل معامله در معاملات بلوک برای شرکت‌های فرابورسی نیز به شرح زیر است:

«شرکت‌هایی که تعداد سهام پایه آن‌ها بـیش از سه میلیـارد سهم باشد، بزرگ‌تر یا مساوی نیم و کمتر از یک درصد تعداد سهام پایه و برای شرکت‌هایی کـه تعداد سهام پایه آن‌ها کمتر یا مساوی سه میلیارد سهم باشد، بزرگ‌تر یا مساوی یک و کمتر از پـنج درصـد تعداد سهام پایه و این مقدار باید کوچک‌تر از سازوکار معاملات عمده باشد.»

نکات مهم

ساعت آغاز، خاتمه و طول هر جلسه معاملاتی مانند بازار عادی است.

دامنه نوسان مجاز قیمت نیز مانند بازار معاملات خرد است.

قیمت مرجع روزانه برای بازار معاملات بلوک، معادل قیمت مرجع همان روز بازار عادی است.

سایر شرایط معاملات بلوک، مشابه معامله در نماد اصلی است.

وقتی نماد معاملاتی سهم در بازار عادی متوقف باشد، نماد معاملاتی سهم در بازار بلوک نیز متوقف خواهد بود.ارزش معاملات خرد چیست؟

معاملات در بازار بلوک در نمادی مجزا از معاملات بازار عادی صورت می‌گیرد و در محاسبه قیمت پایانی و شاخص‌های فرابورس لحاظ نمی‌شود.

در بازار بلوک، فقط سفارش محدود قابل‌اجرا بوده و استفاده از کد معاملاتی گروهی در این بازار مجاز نیست.

معاملات بلوکی چگونه انجام می‌شوند؟

ابتدا پیشنهاد خرید یا فروش توسط کارگزار مربوطه در سامانه معاملات بلوک با قیمت معین ثبت می‌شود.

کارگزار پذیرنده پیشنهاد، قیمت پیشنهادی را در سامانه را می‌پذیرد.

درصورتی‌که پیشنهاد فروش «با امکان تسویه خارج از پایاپای» باشد، کارگزار پذیرنده پیشنهاد فروش، می‌تواند پیشنهاد ارائه شده را با یکـی از شروط «صرفاً خارج از پایاپای» یا «نقدی و خارج از پایاپای» بپذیرد.

درصورتی‌که روش تسویه پیشنهاد فروش ارائـه شـده «صـرفاً نقـدی» باشد، سفارش‌های تطبیق یافته جهت تائیـد بـه بـورس / فرابـورس ارسـال می‌شود.

در صورتی که روش تسـویه پیشـنهاد فـروش ارائـه شـده، «بـا امکـان تسویه خارج از پایاپای» باشـد، درخواسـت کـارگزار پذیرنده پیشـنهاد، برای کارگزار پیشنهاد دهنده فـروش ارسـال می‌شود.

در ایـن صـورت حالت‌های زیر ممکن است اتفاق بیفتد:

در صــورت تائیــد تســویه خــارج از پایاپــای توســط کــارگزار پیشنهاد دهنده فروش، سفارش تطبیق یافته با عنـوان تسـویه خـارج از پایاپای به بورس/ فرابورس ارسال می‌شود.

در صورت عدم تائید تسویه خارج از پایاپـای توسـط کـارگزار پیشنهاد دهنده فروش، به شرط این که کـارگزار پذیرنـده پیشـنهاد، شرط «نقدی و خارج از پایاپای» را پذیرفتـه باشـد، معاملـه بـا عنـوان تسویه نقدی جهت تائید به بورس/ فرابورس ارسال می‌شود.

در صورت عدم تائید تسویه خارج از پایاپـای توسـط کـارگزار پیشنهاد دهنده فروش، به شرط این که کـارگزار پذیرنـده پیشـنهاد، شرط «صرفاً خارج از پایاپای» را پذیرفته باشد، درخواست کـارگزار پذیرنـده پیشـنهاد رد می‌شود و پیشـنهاد فـروش، مجـدداً در سـامانه معاملات بلوک ثبت می‌شود.

در صورت عدم مغایرت سفارش‌های تطبیق یافته با قـوانین و مقـررات، بورس/ فرابورس معامله را تائیـد می‌نماید و سـفارش‌هـای تطبیـق یافتـه جهت انجام معامله و ثبت نهـایی بـه سـامانه معـاملات ارسـال و در نمـاد معاملاتی مربوط به بازار بلوک ثبت می‌شود.

چگونه معاملات بلوکی را مشاهده کنیم؟

برای مشاهده معاملات بلوکی باید به سایت مدیریت فناوری بورس مراجعه کنید.

در دیده بان این سایت، نمادهایی که کنارشان عدد «۲» زده شده، یعنی معامله بلوکی روی آن‌ها صورت گرفته است؛

آیا ارزش معاملات بلوکی در ارزش معاملات کل بازار اثر دارد؟

ارزش کل معاملات شامل ارزش معاملات خرد، بلوک و عمده است.

رای به دست آوردن ارزش معاملات خرد بازار، لازم است از ارزش کل معاملات، ارزش معاملات بلوک و عمده را کسر کنیم تا ارزش خالص خرد حاصل شود.

آیا معامله بلوکی باعث رشد قیمت سهم می‌شود؟

وقتی روی یک نماد، معامله بلوکی انجام می‌شود، سهامداران انتظار رشد قیمتی را خواهند داشت.

بازار سرمایه بدترین بازدهی را برای سرمایه گذاری داشت

با بسته شدن پرونده شهریورماه، فصل دوم سال نیز پایان یافت و شاخص کل بورس با کاهش 12 درصدی، منفی‌ترین عملکرد میان بازارها به خود اختصاص داد.

فردای اقتصاد: آخرین روز کاری شهریورماه برای بورس تهران با افت ۰.۸۷ درصدی شاخص کل بورس تهران و عقبگرد این نماگر به محدوده یک میلیون و ۳۵۵ هزار واحد به پایان رسید. به این ترتیب پرونده فصل دوم سال با افت ۱۲ درصدی دماسنج اصلی تالار شیشه‌ای بسته شد. در یک روز مانده به پایان تابستان، دلار آزاد نیز نسبت به نقطه شروع سال ۰.۹ درصد کاهش نرخ داشته و سکه نیز در همین مدت ۸.۳ درصد ارزان‌تر شد. از این رو بازار سهام با بیشترین افت فصلی مواجه شد.

کارنامه شهریوری بورس تهران

آخرین ماه تابستان سپری شد. در این ماه شاخص کل بورس تهران افتی ۴.۹ درصدی را ثبت کرد اما نماگر هم‌وزن به کاهش ۰.۴ درصدی بسنده کرد. حالا چهارماه متوالی است که دماسنج اصلی تالار شیشه‌ای به نزول ادامه می‌دهد و پس از آنکه در میانه خردادماه توانست هر چند موقت اما سری نیز به ابرکانال ۱.۶ میلیون واحد بزند، در روزهای پایانی شهریورماه، محدوده ۱.۴ میلیون واحد را نیز از دست داد و تا یک میلیون و ۳۵۵ هزار واحد عقب نشست.

وضعیت مناسب‌تر گروه‌های با ارزش بازار پایین که عموما در زمره صنایع داخلی بورس بازار سهام نیز جای می‌گیرند، مهمترین دلیل عملکرد مطلوب‌تر نماگر هم‌وزن بود. حتی در مقیاس ۶ماهه نیز در مقابل افت ۰.۹ درصدی شاخص کل، نماگر هم‌وزن رشدی ۱۳.۶ درصدی را نشان داد. در این میان اگر نگاهی به عملکرد دیگر گزینه‌ای سرمایه‌گذاری در ماه پایانی تابستان بیندازیم، به رشد ۷.۳ درصدی دلار آزاد و افزایش قیمت ۴.۳ درصدی هر قطعه سکه امامی پی می‌بریم.

خروج بدون ترمز حقیقی‌ها

۱۴ ماه متوالی است که سهامداران خرد به خروج سرمایه‌های خود از جریان دادوستد سهام ادامه می‌دهد. در شهریورماه نیز این روند ادامه یافت و سهامی به ارزش ۳۵۶۲ میلیارد تومان در مسیر حقیقی به حقوقی جابه‌جا شد.

ارزش معاملات خرد سهام نیز همچنان روندی کاهشی را طی می‌کند. در آخرین روز کاری شهریورماه، میزان دادوستد سهام تنها ۲۲۰۰ میلیارد تومان و میانگین روزانه این متغیر نیز در شهریورماه ۲۸۰۰ میلیارد تومان بود.

سردرگمی‌های برجامی بورس شهریور

شاخص کل سهام که تا میانه‌های شهریورماه به نوسان کم‌مقدار در ابرکانال ۱.۴ میلیون واحدی ادامه می‌داد، در دو هفته پایانی این محدوده حساس را ترک گفت و با سرعت بیشتری مسیر نزول را پیمود. بیراه نیست اگر بگوییم که مهمترین دلیل این رفتار شاخص کل در ماه‌های گذشته، ناامیدی سهامداران از احیای زودهنگام برجام و در نتیجه تداوم عدم قطعیت‌ها در فضای اقتصادی و سیاسی کشور بود. جایی که طولانی شدن دوره انتظار و پس از آن شنیده شدن برخی اخبار نه چندان مطلوب از کانال‌های رسمی و غیررسمی، به نظر حوصله سهامدارانی که حالا بیش از دو سال است هر روز شاهد آب شدن ارزش سرمایه‌های خود در تالار شیشه‌ای هستند، را سر برد.

حالا دیگر از زبان هر کارشناسی می‌توان شنید که یکی از مهمترین مواردی که اقتصاد کشور و بورس تهران از آن رنج می‌برد، تحریم‌هاست. تحریم‌هایی که رفع کامل آن‌ها می‌تواند چاشنی رشد واقعی شرکت‌های بورسی و در نتیجه رشد قیمت سهام باشد. افزایش ریسک سرمایه‌گذاری که طی سال‌های اخیر به سبب تحریم به اقتصاد ایران تحمیل شد، انتظار سهامداران برای کسب سود را افزایش داد که حاصلی جز کاهش نسبت قیمت به درآمد بازار سهام نداشت. احیای برجام اما در وهله اول با کاهش ریسک‌های سرمایه‌گذاری، جذابیت بورس را به رخ سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی کشیده و می‌تواند رونق واقعی را برای این بازار به ارمغان بیاورد.

سایه سرد بازارهای جهانی

یکی از متغیرهایی که همواره در روند معاملات سهام به‌خصوص سهام کالایی بورس تهران اثرگذار ارزش معاملات خرد چیست؟ بوده، روند قیمتی فلزات در بازار جهانی است. جایی که شاهد ارتباط مستقیم بیش از ۶۰ درصد شرکت‌های بازار سهام با قیمت‌های جهانی هستیم. این در حالی است که روند رو به رشد تورم جهانی و قاطعیتی که فدرال رزرو و دیگر بانک‌های مرکزی دنیا برای مقابله با شیطان تورم در پیش گرفته‌اند، موجبات ریزش قیمت کامودیتی‌ها را فراهم کرده است.

میانه‌های شهریورماه بود که دومین گام از مبارزه بانک مرکزی اروپا با اژدهای تورم این بار با افزایش ۰.۷۵ درصدی نرخ بهره برداشته شد تا این نرخ پس از گذشت یک دهه به بالای یک درصد برسد. این افزایش که یکی از جدی‌ترین اقدامات تاریخ ECB (بانک مرکزی اروپا) محسوب می‌شود، سیگنال مهمی برای بازارهای مالی بود که مدت‌هاست با توجه به سیاست‌های انقباضی بانک‌های مرکزی اقتصادهای بزرگ دنیا، روندی نزولی را تجربه می‌کنند.

در بیست و سومین روز شهریورماه نیز آمار تورم آمریکا برای ماه آگوست منتشر شد که نشان می‌داد هر چند تورم ماهانه آمریکا روندی کاهشی را طی می‌کند اما ارزش معاملات خرد چیست؟ باز هم ۰.۲ درصد بیشتر از انتظارات بوده است. با انتشار این خبر تابلوی معاملات بازارهای سهام یکپارچه سرخ شد و کامودیتی‌ها نیز با افت قیمت مواجه شدند. شاخص دلار اما به نظر هر روز قوی‌تر می‌شود.

در این میان آنگونه که شاخص کالایی بلومبرگ با پوشش سبد متنوعی از مواد خام نشان می‌دهد ارزش معاملات خرد چیست؟ متوسط قیمت کالاها به دلار طی ۶ ماه ‌گذشته افت حدود ۹ درصدی را تجربه کرده و از اوج تجربه شده در سال جاری میلادی نیز بیش از ۱۴ درصد عقب نشسته‌ است. اما اهمیت این موضوع در چیست؟ بورس تهران طی ۱۵ سال‌ اخیر با ورود پرشمار شرکت‌های بزرگ معدنی، فلزی، پتروشیمی و پالایشی ارتباط مستقیم و مهمی با روند قیمت مواد خام در سطح جهانی پیدا کرده است. هر چند انتظار می‌رود با بهبود حال و روز کرونایی چین و خروج بازار مسکن این کشور از رکود، کاهش آثار تنش‌های ژئوپلیتیک و البته مهم‌تر از همه توقف تورم جهانی زمینه رشد تقاضا برای کامودیتی‌ها و افزایش قیمت آن‌ها را فراهم کند.

حالا امروز قرار است راس ساعت ۲۲:۳۰ به وقت تهران، نشست فدرال برای تصمیم‌گیری در ارتباط با افزایش بعدی نرخ بهره برگزار خواهد شود. بانک مرکزی آمریکا تاکنون طی ۴ مرحله افزایش، نرخ بهره را به ۲.۵ درصد رسانده است و اکنون صحبت از یک افزایش ۰.۷۵ یا یک درصدی به میان می‌آید که نرخ بهره را به ۳.۲۵ یا ۳.۵ درصد می‌رساند. نرخ اوراق قرضه دو ساله آمریکا نیز طی روزهای گذشته به پیشواز نشست فدرال رزرو رفته و نرخ سررسید آن افزایش قابل توجهی داشته است. افزایش نرخ اوراق ۲ ساله به این معناست که سرمایه‌گذاران انتظار افزایش‌های بیشتر نرخ بهره را دارند و سرمایه‌گذاری بلندمدت را به کوتاه‌مدت ترجیح می‌دهند. حالا باید دید امروز فدرال رزرو چه می‌کند و چه بازتابی در بازارهای جهانی خواهد داشت./ فردای اقتصاد

معاملات بلوکی چیست؟ معامله سهام بدون محدودیت‌های بازار عادی

هر روز در بازار سهام معاملاتی بسیاری صورت می‌گیرد که حجم آن‌ها می‌تواند با هم تفاوت زیادی داشته باشد. معاملات در بازار اوراق بهادار تهران به سه گروه خرد، بلوک و عمده تقسیم می‌شود. تفاوت این سه نیز در حجم معاملات آن‌ها است. حتی از نام آن‌ها می‌توان حدس زد که در معاملات بلوکی و عمده، حجم قابل‌ توجهی از سهام معامله می‌شود. قیمت در این نوع معاملات عموماً بالاتر از معاملات خرد است. سازوکار انجام معامله و تسویه آن‌ها نیز تفاوت‌هایی با معاملات خرد دارد. در ادامه این مطلب توضیح می‌دهیم که معاملات بلوکی چیست و فرایند انجام آن چه تفاوتی با معاملات خرد دارد.

بیشتر بخوانید

معاملات بلوکی چیست؟

معاملات بلوکی، معاملاتی هستند که در آن قوانین مربوط به محدودیت حجمی و محدودیت قیمتی رعایت نمی‌شود. این در واقع ساده‌ترین پاسخی است که می‌توان به پرسش «معاملات بلوکی چیست؟» داد.

این معامله، سفارشی است که برای دادوستد بخش بزرگی از یک نوع اوراق بهادار مانند سهام یک شرکت ثبت می‌شود. معامله بلوکی شامل تعداد زیادی از سهام یا اوراق مشارکت است. این معامله با یک قیمت تعیین ‌شده بین خریدار و فروشنده ارزش معاملات خرد چیست؟ ارزش معاملات خرد چیست؟ در خارج از بازار بورس یا فرابورس انجام می‌شود. دلیل انجام معاملات بلوکی خارج از بازار بورس، جلوگیری از تاثیر چنین معامله بزرگی بر قیمت سهام در بازار است. معاملات بلوکی با عنوان سفارش‌های بلوکی هم شناخته می‌شوند.

معاملات بلوکی برای سهام شرکت‌های بورسی در شرایطی انجام می‌شود که:

1. حجم معاملات سهام و یا حق تقدم سهام، حداقل ۵۰ برابر محدودیت حجم هر سفارش در بازار عادی باشد.
2. ارزش معامله بیشتر از ۲ میلیارد تومان باشد.

بازار بلوک چیست؟

بازار بلوک، بازار مجزایی است که برای انجام معاملات بلوکی ایجاد شده است. حداقل‌های معاملات بلوکی می‌تواند با تصویب هیئت‌مدیره بورس تغییر و پس از اطلاع‌رسانی اعمال شود.

این معاملات ارزش معاملات خرد چیست؟ در خصوص شرکت‌های بورسی یا فرابورسی در زمان معاملات بازار انجام می‌شود و شرایط آن همانند بازار عادی است. یعنی سهم در دامنه مجاز خود معامله می‌شود. قیمت مرجع روزانه برای بازار معاملات بلوک، معادل قیمت مرجع همان روز در بازار عادی است. سایر شرایط معاملات بلوک نیز مشابه معامله در نماد اصلی است. معاملات بلوکی به روش حراج ناپیوسته و هر ۵ دقیقه یک بار برگزار می‌شود.

بیشتر بخوانید

وقتی نماد معاملاتی سهم در بازار عادی متوقف باشد، نماد معاملاتی سهم در بازار بلوک نیز متوقف خواهد بود. معاملات در بازار بلوک در نمادی مجزا از معاملات بازار عادی صورت می‌گیرد. همچنین این معاملات در محاسبه قیمت پایانی و شاخص‌های بازار لحاظ نمی‌شود. در بازار بلوک، فقط سفارش محدود قابل اجرا بوده و استفاده از کد معاملاتی گروهی در این بازار مجاز نیست.

معاملات بلوکی چگونه انجام می‌شوند؟

گفتیم که معاملات بلوکی خارج از بازار عادی سهام انجام می‌شوند. اما سازوکار انجام معاملات بلوکی چیست؟ ابتدا پیشنهاد خرید یا فروش توسط کارگزار مربوطه در سامانه معاملات بلوکی با قیمت معین ثبت می‌‌شود. کارگزار پذیرنده پیشنهاد، قیمت پیشنهادی در سامانه را تایید می‌کند. سپس درصورتی ‌که پیشنهاد فروش «با امکان تسویه خارج از پایاپای» باشد، کارگزار پذیرنده پیشنهاد فروش، می‌تواند پیشنهاد ارائه شده را با یکـی از شروط «صرفاً خارج از پایاپای» یا «نقدی و خارج از پایاپای» بپذیرد.

اگر روش تسویه ارزش معاملات خرد چیست؟ پیشنهاد فروش ارائـه شـده «صـرفاً نقـدی» باشد، سفارش‌های تطبیق یافته جهت تائید بـه بـورس یا فرابـورس ارسـال می‌شود. در صورتی که روش تسـویه پیشـنهاد فـروش ارائـه شـده، «بـا امکـان تسویه خارج از پایاپای» باشـد، درخواسـت کارگزار پذیرنده پیشنهاد، برای کارگزار پیشنهاد دهنده فـروش ارسـال می‌شود. در این صورت حالت‌های زیر رخ خواهند داد:

• در صورت تائید تسویه خارج از پایاپای توسط کارگزار پیشنهاددهنده فروش، سفارش تطبیق یافته با عنوان تسویه خارج از پایاپای به بورس یا فرابورس ارسال می‌شود.

• در صورت عدم تائید تسویه خارج از پایاپـای توسـط کارگزار پیشنهاد دهنده فروش، به شرط این که کـارگزار پذیرنـده پیشـنهاد، شرط «نقدی و خارج از پایاپای» را پذیرفتـه باشـد، معاملـه بـا عنـوان تسویه نقدی جهت تائید به بورس یا فرابورس ارسال می‌شود.

• در صورت عدم تائید تسویه خارج از پایاپـای توسـط کـارگزار پیشنهاد دهنده فروش، به شرط این که کـارگزار پذیرنـده پیشـنهاد، شرط «صرفاً خارج از پایاپای» را پذیرفته باشد، درخواست کـارگزار پذیرنـده پیشـنهاد رد می‌شود و پیشـنهاد فـروش، مجـدداً در سـامانه معاملات بلوک ثبت می‌شود.

در صورت عدم مغایرت سفارش‌های تطبیق یافته با قـوانین و مقـررات، بورس یا فرابورس معامله را تائید می‌نماید. سـفارش‌های تطبیق یافتـه جهت انجام معامله و ثبت نهایی بـه سامانه معاملات ارسال و در نماد معاملاتی مربوط به بازار بلوک ثبت می‌شود.

در بازار سرمایه ایران ممکن است هر سهم چندین سهامدار حقوقی داشته باشد. هر کدام از این سهامداران حقوقی چندین کد حقیقی هم برای معاملات خود دارند. استفاده از این کدها و نحوه خرید و فروش می‌تواند سیگنال‌های خرید یا فروش را صادر کند. در واقع، سیگنال خرید وقتی صادر می‌شود که سهامدار حقوقی با کد حقوقی خود می‌فروشد و با کد حقیقی خود خرید می‌کند. با این حرکت سهامدار حقوقی، احتمال می‌‌رود که برای سهم برنامه‌های خاصی داشته باشد.

بیشتر بخوانید

مشاهده معاملات بلوکی

با مراجعه به سایت مدیریت فناوری بورس به آدرس tsetmc.com می‌توانید نمادهای دارای معاملات بلوکی را مشاهده کنید. در بخش دیدبان این سایت، نمادهایی که کنارشان عدد «۲» زده شده، یعنی معامله بلوکی روی آن‌ها صورت ارزش معاملات خرد چیست؟ گرفته است؛ مثلا خساپا ۲٫.

تأثیر معاملات بلوکی بر قیمت سهم چیست؟

به دلیل اینکه در بیشتر موارد، قیمت معامله‌ شده در معاملات بلوکی بالاتر از قیمت سهم روی تابلو است، زمانی که روی یک نماد معامله بلوکی انجام می‌شود، سهامداران انتظار رشد قیمت سهم را دارند. معمولاً با انتشار آگهی عرضه بلوک با قیمتی بالاتر از تابلو، معاملات سهم با موجی از تقاضا همراه خواهد شد، حتی اگر معامله بلوکی صورت نگیرد.

تاثیر یک معامله بلوکی بر قیمت تابلوی یک سهم در دو حالت می‌تواند معقول باشد:

۱- با انجام معاملات بلوکی، تغییر مدیریتی در آن شرکت اتفاق بیفتد. به عبارتی یا اندازه بلوک بالاتر از ۵۰ درصد باشد یا خریدار بتواند با مالکیت آن سهم، صاحب کرسی مدیریتی شود. بر این اساس و با توجه به سیاست‌های سهامدار جدید که در روند فعالیت آتی شرکت تاثیر گذار است، قیمت سهم در بازار افزایش می‌یابد.

۲- خریداری به دنبال بلوک است که برای در اختیار گرفتن یک عضو هیئت‌مدیره با کسری سهم مواجه است. چنین ارزش معاملات خرد چیست؟ شخصی به هر قیمتی می‌خواهد سهم را از بازار جمع‌آوری نماید. این اقدام سهامدار باعث رشد قیمتی سهم خواهد شد.

تاثیر ارزش معاملات بلوکی بر ارزش معاملات کل بازار

ارزش کل معاملات شامل ارزش معاملات خرد، بلوک و عمده است. برای به دست آوردن ارزش معاملات خرد بازار، باید ارزش معاملات بلوک و عمده از ارزش کل معاملات کسر شوند تا ارزش خالص خرد به دست آید.

معامله بلوکی چه تفاوتی با کد به کد دارد؟

در معاملات کد به کد در بورس، یک کد معاملاتی برای یک سهم، سفارش خرید و فروش را همزمان قرار می‌دهد. مثلا ممکن است یک کد حقوقی، چندین کد حقیقی برای خود داشته باشد. زمانی که سهم، شرایط مناسبی برای رشد داشته باشد، شخص با کد حقوقی خود سفارش فروش و با کد حقیقی خود سفارش خرید ثبت می‌کند. این مساله باعث رشد قیمتی سهم می‌شود. به این ترتیب، سود قابل توجهی نصیب کد حقیقی خریدار می‌شود. البته همین حالت در جهت منفی و در هنگام کاهش قیمت سهم نیز وجود دارد. در واقع کد به کد، معامله‌ای صوری جهت اثرگذاری بر قیمت سهم است.

اما در معامله بلوکی، کدهای خریدار و فروشنده متفاوت هستند. همچنین هدف این کار فقط اثرگذاری بر قیمت سهام نیست. گاهی شرکت، بلوک برخی شرکت‌های زیرمجموعه خود را به دلیل زیان‌ده بودن واگذار می‌کند تا از این طریق بر اصلاح مالی خود اثر مثبت بگذارد. همچنین معاملات بلوکی کارمزد کارگزاری ندارد ولی به معاملات کد به کد کارمزد تعلق می‌گیرد. کاربرد معاملات بلوکی فقط برای شاخص‌سازی است ولی هدف از معاملات کد به کد پیاده کردن برنامه‌های خاص است. از طرف دیگر، معامله بلوکی یک معامله در یک ثانیه است. اما معاملات کد به کد شامل چندین معامله در یک ثانیه است.

بیشتر بخوانید

چه چیزی بلوک یک شرکت را ارزشمند می‌کند؟

یک بلوک در شرایطی می‌تواند ارزنده باشد که بتواند کرسی هیئت مدیره را به خریدار بدهد. اما در حالتی که بلوک، کمتر از حدی باشد که کرسی‌ای در اختیار خریدار بگذارد، قیمت آن می‌تواند معادل قیمت سهام عادی باشد. اما در مواردی دیگر، برخی سهام برای افرادی که درصدی از سهام شرکت را دارند ولی در مجمع انتخاب هیئت‌مدیره نیاز به رای بیشتری دارند، ارزش قابل ملاحظه‌ای پیدا می‌کنند. در این حالت به آن بلوک کوچک، سهام طلایی گفته می‌شود.

بلوک‌های مدیریتی سهام معمولا ارزش قیمتی بالایی دارند. بنابراین برای اینکه خریداران به خرید تشویق شوند، روش‌های پرداخت متنوعی مثل نقد و اقساط پیش‌بینی می‌شود. وقتی بلوک به‌ صورت اقساط فروخته شود، با توجه به ارزش زمانی پول، قیمت آن بالاتر می‌رود. در هر صورت، ارزش یک بلوک سهام با توجه به دارایی‌ها و وضعیت شرکت می‌تواند برای خریدار جذاب باشد.

جمع‌بندی

معاملات در بازار سهام به سه دسته خرد، بلوکی و عمده تقسیم‌ می‌شوند. معاملات بلوکی در بازاری خارج از بازار عادی بورس انجام می‌شوند تا تاثیری بر قیمت سهام در بازار عادی نگذارند. در معاملات بلوکی محدودیت حجمی بازار عادی لحاظ نمی‌شود و خریدار و فروشنده می‌توانند مبلغی متفاوت با مبلغ سهام در بازار عادی را مورد توافق قرار دهند.

معاملات بلوکی زمانی خیلی ارزشمند می‌شوند که بتوانند کرسی هیئت مدیره شرکت را در اختیار خریدار قرار دهند. برای انجام معاملات به صورت بلوکی، حجم معاملات باید حداقل ۵۰ برابر محدودیت حجم هر سفارش در بازار عادی یا ارزش معامله بیشتر از ۲ میلیارد تومان باشد. با مراجعه به سایت tsetmc.com می‌توان نمادهای دارای معاملات بلوکی را مشاهده کرد.