سرمایه ثبتی چیست؟

حقوق صاحبان سهام چیست؟

دنیای سهام و شرکت های سهامی، دنیای پیچیده ای نیست، اما به همان اندازه که پیچیده نیست، شیرین است! البته این شیرینی بیش از هر کسی به افرادی خودش را نشان می دهد که در این حوزه اطلاعات کافی دارند. این روزها با توجه به رونق گرفتن بورس در کشورمان افراد زیادی برای سرمایه گذاری به این حوزه روی آورده اند، در حالی که بسیاری از این افراد نه اطلاعاتی در مورد سهام و نه در مورد جزئیات مربوط به حقوق صاحبان سهام دارند.

در این مقاله قصد داریم به طور کامل به موضوع حقوق صاحبان سهام بپردازیم. تا پایان این مقاله هر آنچه که باید راجع به حقوق صاحبان سهام بدانید را متوجه خواهید شد. قبل از اینکه به موضوع حقوق صاحبان سهام بپردازیم باید کمی در مورد سهام و انواع آن توضیح دهیم.

اوراق بهادار و سهام چیست؟

برای تعریف سهام ابتدا باید اوراق بهادار را بشناسید. اوراق بهادار در واقع همان ابزارها و اسناد مالی دارای ارزش مادی هستند و نشان دهنده مالکیت اشخاص حقیقی و حقوقی بر انواع دارایی هستند. اوراق بهادار در واقع نوعی از طلب از نهادهای دولتی یا خصوصی هستند. سهام نیز یکی از انواع اوراق بهادار است که در چند سال اخیر مورد توجه بسیار زیادی قرار گرفته است.

سهام را می توانیم یکی از اوراق بهادار بدانیم که نشان می دهد یک شخص حقیقی یا حقوقی بر چه میزان از یک دارایی حق مالکیت دارد. برای مثال اگر ارزش یک شرکت یک میلیارد تومان باشد و شما 20 درصد از سهام این شرکت را در اختیار داشته باشید، شما مالک 200 میلیون تومان از این دارایی (این شرکت) هستید.

البته در بازار بورس کمی پیچیده تر است و تقسیم سهام بین افراد بیشتری تقسیم می شود و در کل نحوه تقسیم سهام متفاوت است.

بحث سهام و اوراق بهادار و حقوق صاحبان سهام از مهمترین بحث ها در حوزه حسابداری است، اما اگر به بحث های جذاب دیگر همچون محاسبه بیمه حقوق علاقه دارید می توانید مقاله سپیدار در این مورد را نیز مطالعه کنید.

انواع سهام

هم سهام و هم شرکت های سهامی به دسته های مختلف تقسیم می شوند. شرکت های سهامی به دو دسته سهامی عام و سهامی خاص تقسیم می شوند.

سهام نیز از جهات مختلف می تواند به دسته بندی های مختلف تقسیم شود که در مقالات بعدی به طور کامل در این مورد توضیح می دهیم، اما سهام در مهمترین نوع تقسیم بندی، شامل موارد زیر است:

1. سهام عادی
2. سهام ممتاز (سهام ترکیبی)

حقوق صاحبان سهام چیست؟ (تعریفی جامع از حقوق صاحبان سهام)

حقوق صاحبان سهام که آن را با عنوان ارزش ویژه نیز می شناسند، نشانگر این است که مالکیت صاحبان کسب و کارها چه میزان است. حقوق صاحبان سهام که معادل آن در زبان انگلیسی عبارت Equity یا Owner Equity است نوعی مالکیت در دارایی های یک شرکت است. حقوق صاحبان سهام، میزانی از ارزش یک شرکت سرمایه ثبتی چیست؟ است که به یک شخص حقیقی یا حقوقی تعلق دارد.

در صورتی که یک شرکت منحل شود نیز بعد از کسر بدهی ها از دارایی های آن شرکت، حقوق صاحبان سهام از باقیمانده دارایی شرکت و بر اساس میزان سهم سهامداران به آنان پرداخت می شود.

حقوق صاحبان سهام ممکن است با انجام فعالیت های سودآور در یک شرکت افزایش پیدا کند و یا به واسطه اشتباهات تجاری آن شرکت با کاهش همراه باشد. علاوه بر این در صورتی که یک شرکت سود سالانه حاصل از فروش محصولات یا خدمات را بین سهامداران توزیع نکند، حقوق صاحبان سهام در آن شرکت افزایش پیدا می کند.

بنابراین این مسئله که در چه شرکتی سرمایه گذاری می کنید و اوراق بهادار از نوع بورس دریافت می کنید اهمیت زیادی دارد.

در این میان پیشنهاد می کنیم مقاله معافیت از بیمه که از موضوعات مهم در بحث بیمه محسوب می شود را مطالعه کنید.

اجزای حقوق صاحبان سهام شامل چه مواردی است؟

• سرمایه قانونی
• افزایش سرمایه
• صرف سهام
• اندوخته قانونی
• سایر اندوخته ها
• سود و زیان انباشته
• سهام خزانه
• مازاد تجدید ارزیابی موجودی ها

در ادامه در مورد برخی از این موارد بیشتر توضیح می دهیم.

سرمایه قانونی

قسمتی از حقوق صاحبان سهام جهت ایجاد شرکت و به واسطه خرید سهم، ماشین آلات، ملک و … به سرمایه آن شرکت تبدیل شود.

افزایش سرمایه

یکی از روش های تامین مالی شرکت ها افزایش سرمایه است که روش های مختلف دارد. گاهی شرکت ها به خاطر اصلاح ساختار مالی، افزایش جریان وجوه نقد شرکت یا گاهی برای مزایایی که افزایش سرمایه برایشان ایجاد می کند نسبت به این کار اقدام می کنند. افزایش سرمایه یکی از اجزای حقوق صاحبان سهام محسوب می شود، چرا که این افزایش سرمایه توسط سهامداران قدیمی یا جدید انجام می شود.

اندوخته

سود سهمی که در پایان دوره مالی بین سهامداران توزیع نمی شود و در اختیار شرکت باقی می ماند نیز سرمایه قانونی است و جزئی از حقوق صاحبان سهام محسوب می شود. این سود سهمی که با عنوان اندوخته شناخته می شود بخشی از سود واحد تجاری است که گاهی به واسطه الزامات قانونی و گاهی به خاطر تصمیم مجمع عمومی صاحبان سهام در یک شرکت و به دلایلی مثل حمایت از منافع بستانکاران/اعتباردهندگان یا به دلیل ایجاد منابع لازم برای توسعه شرکت در بین سهامداران توزیع نمی شود.

اندوخته قانونی

اندوخته قانونی با اندوخته که در قسمت قبل آن را توضیح دادیم کمی متفاوت است. طبق آنچه در قانون تجارت آمده است، میزان یک بیستم سود خالص هر سال به صورت پیشفرض به عنوان اندوخته قانونی در نظر گرفته می شود. البته محاسبه اندوخته قانونی جزئیات زیادی دارد که باید همه موارد آن در نظر گرفته شود.

هدف حقوق صاحبان سهام چیست؟

اهداف حقوق صاحبان سهام در حسابداری معمولا شامل موارد زیر است:

• مشخص نمودن سرمایه قانونی و ثبت شده
• مشخص نمودن منابع سرمایه شرکت سهامی
• مشخص نمودن سود سهامی قابل توزیع

حقوق سهام داران طبق میزان سرمایه گذاری و خریدی که از سهام انجام داده اند منافعی نیز به دنبال دارد که نمی توان این منافع را نقض کرد. اطلاع از این منافع برای سهامداران لازم است تا این اشخاص حقیقی و حقوقی بتوانند در بازار سرمایه به کسب سود بپردازند.

یکی از مهمترین موضوعات در زمینه حسابداری بحث ارسال لیست بیمه است که حسابداران شرکت ها ابهامات زیادی در مورد آن دارند. در مقاله ارسال سرمایه ثبتی چیست؟ لیست بیمه در وبلاگ سپیدار به طور جامع به این موضوع پرداخته ایم.

حساب های مرتبط با حقوق صاحبان سهام

حساب های مختلفی وجدو دارند که در ارتباط با حقوق صاحبان سهام هستند. این حساب ها در حقوق صاحبان سهام تاثیر دارند. در ادامه به 2 مورد از این حساب ها اشاره می کنیم. این حساب ها در صورتی که در سمت بدهکار ترازنامه (سمت چپ) قرار بگیرند مانده حقوق صاحبان سهام را کاهش می دهند و در صورتی که در سمت بستانکار ترازنامه (سمت راست) قرار بگیرند مانده حساب حقوق صاحبان سهام را افزایش می دهند و نفع سهامداران هستند.

حساب استعفا (ماهیت کاهش حقوق صاحبان سهام)

در صورتی که یکی از صاحبان سهام (مالکان) بخواهد استعفا بدهد، شرکت موظف است دارایی وی را پرداخت کند و به همین دلیل این حساب در ترازنامه ماهیت بدهکار دارد و حقوق صاحبان سهام را کاهش می دهد.

حساب درآمد (ماهیت افزایش حقوق صاحبان سهام)

درآمد می تواند از طریق فروش، کمیسیون دریافت شده از مشتریان، بهره دریافتی یا روش های دیگر باشد. در هر صورت هر پولی که از طریق فروش محصول یا خدمات دریافت می شود درآمد بوده و در ترازنامه ماهیت بستانکار دارد، بنابراین باعث افزایش حقوق صاحبان سهام می شود.

جایگاه حقوق صاحبان سهام در معادله حسابداری

همانطور که گفتیم حقوق صاحبان سهام در یک شرکت منحل شده پس از این که بدهی های شرکت از دارایی های آن کسر شد، از باقیمانده آن به دست می آید. بنابراین رابطه و جایگاه حقوق صاحبان سهام در یک تراز به این صورت خواهد بود:

حقوق مالکان شرکت (حقوق صاحبان سهام) + بدهی های شرکت = دارایی های شرکت

بنابراین با جابه جایی در عناصر این معادله می توان به این نتیجه رسید که اگر از دارایی ها، بدهی ها را کسر کنیم حقوق مالکان باقی می ماند. مانند معادله زیر:

خروج خودروسازی از ورشکستگی کلید خورد

دنیای اقتصاد: سه خودروساز بزرگ کشور عملیات خروج از ورشکستگی را به واسطه تجدید ارزیابی اموال و دارایی‌های خود آغاز کردند. بنابر اعلام ایران خودرو و سایپا به بورس، این دو شرکت قصد دارند سرمایه ثبتی خود را از محل تجدید ارزیابی افزایش دهند تا از شمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت (ورشکستگی) خارج شوند. بر این اساس، ایران خودرو می‌خواهد سرمایه ثبتی خود را به بیش از ۳۲ هزار میلیارد تومان برساند و سایپا نیز رقمی بالغ بر ۲۱ هزارو ۲۰۰ میلیارد تومان را به‌عنوان سرمایه ثبتی جدید خود در نظر گرفته است.

از آن سو پارس خودرو نیز می‌خواهد از دو روش همزمان برای عبور از ورشکستگی استفاده کند، یکی «واگذاری سهام شرکت‌های زیرمجموعه» و دیگری «تجدید ارزیابی».پیش از آنکه به بررسی جزئیات تجدید ارزیابی در سه خودروساز بزرگ کشور بپردازیم، ابتدا نگاهی می‌کنیم به‌صورت‌های مالی آنها و اینکه چه شد ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو به محدوده ورشکستگی وارد و در نهایت مجبور به فروش اموال و تجدید ارزیابی شدند.با اعلام صورت‌های مالی ۶ ماه نخست امسال بود که مشخص شد سه غول خودروسازی ایران در شمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت قرار گرفته و عملا ورشکسته به حساب می‌آیند. طبق این ماده قانونی، هر وقت زیان انباشته شرکتی بورسی از نصف سرمایه ثبتی آن بیشتر شود، آن شرکت ورشکسته به حساب می‌آید. بر این اساس، هیات مدیره شرکت باید نسبت به برگزاری جلسه فوق‌العاده اقدام و نسبت به چگونگی ادامه فعالیت، بررسی‌های لازم صورت گیرد. طبق صورت‌های مالی ارائه شده به بورس توسط سه خودروساز بزرگ، ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو در مجموع زیانی بالغ بر ۹ هزار و ۴۲۱ میلیارد و ۷۷۷ میلیون تومان را در نیمه نخست امسال حاصل کرده‌اند. با این حساب، غول‌های جاده مخصوص در مقایسه با نیمه نخست سال گذشته، ۴/ ۹۳ درصد افزایش زیان داشته‌اند. صورت‌های مالی همچنین نشان می‌دهد جمع زیان انباشته سه خودروساز بزرگ کشور تا پایان شهریور امسال به بیش از ۲۷ هزار و ۱۱۵ میلیارد و ۴۳۰ میلیون تومان رسیده است. بنابراین طبق آنچه ایران‌خودرو و سایپا به‌عنوان صورت‌های مالی نیمه نخست امسال به سازمان بورس ارائه کرده‌اند، زیان آنها از ۵۰ درصد سرمایه‌شان بیشتر بوده و مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت می‌شوند. در این بین، سرمایه ثبتی ایران خودرو تا پایان نیمه ابتدایی امسال، یک هزار و ۵۳۰ میلیارد تومان بوده، حال آنکه این شرکت بیش از ۱۳ هزار و ۳۷۴ میلیارد و ۶۷۱ میلیون تومان زیان انباشته تا پایان شهریور امسال داشته است. سایپا هم سرمایه‌ای ۳ هزار و ۹۲۶ میلیارد تومانی ثبت کرده، اما زیان انباشته این شرکت عددی بیش از ۱۰ هزار و ۱۷۸ میلیارد و ۶۹۳ میلیون تومان بوده که بسیار بالاتر از کل سرمایه آن است. در نهایت پارس خودرو نیز نتوانسته از شمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت در امان بماند، چه آنکه سرمایه ۲ هزار و ۲۷۲ میلیارد و ۲۷۹ میلیون تومانی این شرکت نتوانسته کفاف زیان انباشته هنگفتش یعنی ۳ هزار و ۵۶۲ میلیارد و ۶۵ میلیون تومان را بدهد.از آنجا که هر سه غول خودروسازی کشور به محدوده ورشکستگی ورود کردند، از مدت‌ها پیش به فکر خروج از این ورطه افتاده و تصمیم به تجدید ارزیابی اموال و دارایی‌های خود گرفتند.طبق این روش، ارزش اموال و دارایی خودروسازان به روز می‌شود و در قالب افزایش سرمایه در صورت‌های مالی آنها می‌نشیند. با افزایش سرمایه ثبتی، نسبت زیان انباشته به سرمایه اصلاح و در نتیجه ایران خودرو و سایپا و پارس خودرو از شمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت خارج می‌شوند و دیگر ورشکسته نخواهند بود.

چرا خودروسازان ورشکست شدند؟

در باب اینکه چرا خودروسازان بزرگ کشور تا این حد زیان انباشته تولید و به محدوده ورشکستگی ورود کرده‌اند، دلایل مختلفی از سوی فعالان صنعت خودرو و کارشناسان ذکر می‌شود. از دید اهالی خودروسازی، اصلی‌ترین دلیل زیان‌دهی هنگفت آنها، قیمت‌گذاری دستوری است، سیاستی که طبق آن، ایران خودرو و سایپا و پارس خودرو اجازه تعیین خودسرانه قیمت محصولات‌شان را ندارند. از نظر خودروسازان، این سیاست دولت سبب شده قیمت فروش خودروها کمتر از هزینه کلی تولید آنها باشد و در نتیجه، بیشتر محصولات با زیان تولید شوند. خودروسازان معتقدند با توجه به این سیاست، هرچه تیراژ بالا می‌رود، به جای آنکه زیان کاهش یابد و سود نصیب آنها شود، ضرر روی ضرر می‌آید و نتیجه‌اش می‌شود همین ورشکستگی. هرچند ادعای خودروسازان مبنی بر تاثیر مستقیم قیمت‌گذاری دستوری بر زیان‌دهی آنها را نمی‌توان منکر شد، با این حال، کارشناسان مسائل دیگری را نیز به‌عنوان فاکتورهای اثرگذار بر ضرردهی ایران خودرو و سایپا و پارس خودرو مطرح می‌کنند. به گفته آنها، ضعف بهره‌وری در کنار تامین نقدینگی پرهزینه و غفلت نسبی از بازار سرمایه، دیگر دلایل غوطه‌ور شدن خودروسازان بزرگ کشور در زیان به شمار می‌روند.

رشد ۲۱ برابری سرمایه ایران خودرو

اما به سراغ جزئیات عملیات خروج سه خودروساز بزرگ کشور از ورشکستگی برویم و ببینیم هر یک از آنها چه برنامه‌ای در این ماجرا دارند.طبق آنچه ایران خودرو به بورس اعلام کرده، این شرکت می‌خواهد سرمایه ثبتی‌اش را از محل تجدید ارزیابی به رقم ۳۲ هزار و ۲۵۳ میلیارد و ۳۲۹ میلیون تومان برساند. با این حساب، بزرگ‌ترین خودروساز ایران عملا قصد دارد سرمایه ثبتی‌اش را بیش از ۲۱ برابر افزایش دهد که ۲ هزار درصد رشد را به خود می‌بیند. با توجه به زیان انباشته ۱۳ هزار و ۳۷۴ میلیارد و ۶۷۱ میلیون تومانی ایران خودرو (تا پایان نیمه نخست امسال)، سرمایه ثبتی جدید این شرکت کفاف خروج آبی‌های جاده مخصوص از محدوده ورشکستگی را خواهد داد، زیرا نصف آن، از کل زیان اعلامی بالاتر است. اگر رقم موردنظر ایران خودرو برای افزایش سرمایه مورد تایید سازمان بورس قرار گیرد، این شرکت دارای بیشترین سرمایه ثبتی در بین خودروسازان کشور خواهد شد. در حال حاضر، سایپا دارای بالاترین سرمایه ثبتی چیست؟ سرمایه ثبتی است و به احتمال فراوان جای خود را به رقیب آبی پوشش خواهد داد. ایران خودرویی‌ها اما رسما اعلام نکرده‌اند که دقیقا کدام بخش از اموال و دارایی خود را مورد تجدید ارزیابی قرار داده‌اند، هرچند به گفته کارشناسان امور بورس، املاک، مستغلات، زمین‌ها، سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت و شاید هم ماشین‌آلات، جزو تجدید ارزیابی شده‌ها هستند. آبی‌های جاده مخصوص اما در کنار تجدید ارزیابی، اقدام به برگزاری مزایده برای فروش املاک مازاد خود نیز کرده‌اند که احتمالا هدف اصلی از آن، تامین نقدینگی است. به گفته کارشناسان، ایران خودرو اگر این بخش از املاک خود را بعد از تجدید ارزیابی به مزایده می‌گذاشت، مشمول مالیات می‌شد؛ همچنین این املاک جزو آن دسته از دارایی‌های ایران خودرو است که از اهمیت استراتژیک برای این شرکت برخوردار نیست.

سرمایه ثبتی جدید سایپا

سایپا دومین خودروساز بزرگ ایران نیز قصد دارد در راستای خروج از ورشکستگی، سرمایه ثبتی خود را از محل تجدید ارزیابی اموال و دارایی‌هایش افزایش دهد. طبق تصمیم هیات مدیره سایپا، این شرکت می‌خواهد رقم سرمایه ثبتی اش را به ۲۱ هزار و ۲۲۰ میلیارد و ۲۸۳ میلیون تومان برساند. بنابراین، سرمایه ثبتی نارنجی‌های جاده مخصوص بیش از ۳/ ۵ برابر رشد کند، یعنی بالغ بر ۴۳۰ درصد. سایپا نیز مانند ایران خودرو اعلام نکرده که دقیقا کدام بخش از اموال و دارایی‌های خود را در پروسه تجدید ارزیابی قرار داده است، هرچند احتمالا املاک و مستغلات و زمین‌ها و سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت و ماشین آلات جزو آن بوده‌اند.

واگذاری درون خانوادگی

اما پارس خودرو به‌عنوان سومین خودروساز بزرگ کشور و البته زیرمجموعه سایپا، هنوز خبری مبنی بر تجدید ارزیابی منتشر نکرده، اما فروش سهام خود در برخی شرکت‌ها را آغاز کرده است. طبق اعلام پارس خودرو به بورس، این شرکت قرار بوده در تاریخ بیست و سوم بهمن امسال سهام خود در شرکت‌های سایپاسیتروئن، سایپایدک و طیف سایپا را از طریق مزایده واگذار کند. پارس خودرو اعلام کرده که نتایج این مزایده ششم اسفندماه اعلام خواهد شد. این در حالی است که یک کارشناس امور مالی در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» تاکید می‌کند سهام به مزایده گذاشته شده، به خارج از گروه خودروسازی سایپا واگذار نخواهند شد. وی که نخواست نامش فاش شود گفت: توجیهی ندارد که سهام شرکت‌های سایپاسیتروئن، سایپایدک و طیف سایپا به خارج از مجموعه واگذار شود، چه آنکه مثلا نمی‌توان سایپایدک (به‌عنوان شرکت ارائه‌دهنده خدمات پس از فروش سایپا و پارس خودرو) را به مجموعه‌ای خارج از سایپا فروخت. این کارشناس افزود: هدف از مزایده سهام این شرکت‌ها، افزایش سرمایه پارس خودرو است تا به واسطه آن، این شرکت از شمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت خارج شود؛ هرچند البته در کنار این اقدام به تجدید ارزیابی هم نیاز است. وی تاکید کرد: سهام این سه شرکت در نهایت درون خانواده سایپا جا‌به‌جا خواهد شد، به نحوی که شرکت مادر (سایپا) سهام سایپاسیتروئن، سایپایدک و طیف سایپا را از پارس خودرو می‌خرد،‌ هرچند احتمالا فعلا پولی بابت آن پرداخت نخواهد کرد. به گفته این کارشناس، با سرمایه ثبتی چیست؟ واگذاری سهام شرکت‌های موردنظر به سایپا، پول آنها در قالب افزایش سرمایه در صورت‌های مالی پارس خودرو می‌نشیند تا این شرکت نیز از محدوده ورشکستگی خارج شود؛ البته این احتمال هست که سایپا در آینده و در صورتی که اوضاع مالی‌اش بهبود یافت، پول سهام این شرکت‌ها را به پارس خودرو بپردازد. هرچه هست، با توجه به زیان انباشته ۳ هزار و ۵۶۲ میلیارد و ۶۵ میلیون تومانی پارس خودرو، این شرکت برای خروج از شمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت، باید سرمایه ثبتی خود را به حداقل ۷ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان برساند. به عبارت بهتر پارس خودرویی‌ها برای خروج از ورشکستگی نیاز به حدود ۲۲۰درصد افزایش سرمایه دارند. پارس خودرو هنوز در صورت‌های مالی خود اعلام نکرده که قصد دارد سرمایه ثبتی‌اش را به چه رقمی برساند. منبع :دنیای اقتصاد

سرمایه ثبتی چیست؟

پس از اینکه شرکت ثبت می گردد یا سرمایه شرکت افزایش می یابد می بایست پرداخت حق تمبر سرمایه انجام گردد.میزان حق تمبر سرمایه نیم در هزار کل سرمایه (یا سرمایه ای که افزایش یافته) می باشد. برای پرداخت حق تمبر دو ماه از زمان ثبت شرکت یا افزایش سرمایه مهلت دارید . در صورتی که در این مدت حق تمبر پرداخت نگردد به میزان دو برابر آن جریمه به شرکت تعلق می گردد.لازم به ذکر است برای پرداخت حق تمبر نیازی به داشتن کد اقتصادی نیست.
برای پرداخت حق تمبر به روش غیر حضوری توجه داشته باشید که حتماً می بایست شناسه یکتای اداراه ثبت را داشته باشید.
برای اخذ شناسه ی یکتا اگر شرکت تازه تاسیس است با همان شماره پیگیری که شرکت را ثبت نموده اید وارد سامانه اداره ثبت شرکت ها شوید.طبق تصویر زیر شناسه یکتا نمایش داده می شود. (لازم به ذکر است این سامانه تنها در مورد پرداخت مالیات نیم در هزار شرکت های جدیدالتاسیس امکانپذیر می باشد. برای سایر موارد، جهت اخذ قبض مالیات مذکورمی بایست به حوزه مالیاتی خود مراجعه نمایید)

1- پس از آن به سامانه پرداخت الکترونیک مالیات مراجعه و شناسه یکتا اداره ثبت شرکت ها و شناسه ملی شرکت و کد امنیتی را وارد نمایید.

2- در این صفحه در صورتی که سوالات مربوط به شرکت شما نمی شود بدون پاسخ رها کرده و شماره همراه خود را وارد و گزینه پرداخت انلاین شتابی را انتخاب نمایید

پس از این مرحله حق تمبر سرمایه شرکت پرداخت گردید و دیگر نیازی به مراجعه حضوری به سازمان امور مالیاتی نمی باشد.

نقل و انتقال سهام

برای نقل و انتقال سهام ، یکی از بررسی هایی که در اداره ثبت شرکت ها انجام میشود تطبیق مالکیت سهام یا سهم الشرکه در صورت جلسات ارائه شده به آن اداره با سوابق موجود در پرونده ثبتی هر شرکت است.
در صورت وجود هر گونه مغایرت در تعداد سهام و سهم الشرکه، پذیرش نشده و رد می شود.
اداره ثبت شرکت ها دارای بانک اطلاعاتی راجب به سهامداران و اعضای هیئت مدیره با مشخصات شناسنامه ای هر شرکت ثبت شده است.

نحوه نقل و انتقال سهام در شرکت های سهامی

در شرکت های سهامی معمولا دفتر ثبت سهام وجود ندارد همینطور شرکت ها فاقد برگه سهام می باشند که این موضوع ممکنه مالکیت سهامداران را دچار مشکل کند چون هیچ دستگاه و ارگانی برای نظارت به این موضوع وجود ندارد .
تنها مستند موجود برای اثبات مالکیت سهام سهامداران لیست سهام مجامع عمومی­ است که در اداره ثبت شرکت ها موجود است و در موارد مقتضی مراجع قضایی در صورت عدم وجود دفتر سهام، لیست سهامداران را از اداره ثبت شرکت ها استعلام می گیرد.
ولی این لیست نمی تواند به تنهایی ملاک صدور احکام قضایی باشد .

سهام جزو حقوق مالی به حساب می آید و حکم مال منقول داره که هم به صورت قهری و هم اختیاری و قراردادی قابل نقل و انتقال است.
صلاحیت انتقال سهام با توجه به اساسنامه شرکت هم با مجمع عمومی عادی یا فوق العاده است ، هم با هیئت مدیره.

انتقال سهام از موارد الزامی برای ثبت به حساب نمی آید.
طبق ماده 106 لایحه اصلاحی قانون تجارت از موارد آگهی ثبتی نیست.

تشریفات انتقال سهام به دو دسته سهام بانام و بی نام تقسیم میشود:

• انتقال سهام بی نام
• انتقال سهام با نام

انتقال سهام بی نام

طبق ماده 39 لایحه اصلاحی قانون تجارت سهام بی نام بصورت سند در وجه حامل تنظیم و دارنده آن ، مالک آن به حساب می آید مگر آنکه خلافش ثابت شود.
نقل و انتقال سهام بی نام با قبض و اقباض ( ستاندن مال و دادن بهای آن) انجام میشود .
گواهینامه موقت سهام بی نام در حکم سهام بی نام است و از نظر مالیات مشمول قوانین و مقررات سهام بی نام است.
تا زمانیکه تمام مبلغ اسمی سهام پرداخت نشده صدور ورقه سهم بی نام یا گواهینامه موقت بی نام غیر قانونی و ممنوع است.
به تعهدکننده اینگونه سهام، گواهینامه موقت بانام داده میشود .

انتقال سهام با نام

طبق ماده 40 لایحه اصلاحی قانون تجارت انتقال سهام بانام باید در دفتر سهام شرکت ثبت بشود و انتقال دهنده یا وکیل یا نماینده قانونی او باید انتقال سهام را در دفتر سهام شرکت امضا کند.
اگر تمام مبلغ اسمی سهم پرداخت نشده باشد، آدرس کامل انتقال گیرنده در دفتر سهام باید قید بشود و به امضای انتقال گیرنده یا وکیل یا نماینده قانونی او برسد و از جهت اجرای تعهدات ناشی از انتقال سهام معتبر است.
اگر هر تغییری در آدرس انتقال گیرنده بوجود بیاید ، باید این تغییر در دفتر سهام ثبت و امضا شود.

در هر نقل و انتقالی که این شرایط رعایت نشده باشد، هم از نظر شرکت و هم از نظر اشخاص ثالث بی اعتبار است و فقط بین طرفین خریدار و فروشنده معتبر است و خریدار می تواند از طریق مراجعه قضایی فروشنده را به انجام مراتب بالا ملزم کند.

تفاوت انتقال سهام در شرکت سهامی عام و شرکت های سهامی خاص

در شرکت های سهامی عام نقل و انتقال سهام نمی تواند مشروط به موافقت مدیران شرکت یا مجامع عمومی سهامداران بشود.
ولی در شرکت های سهامی خاص میشود در اساسنامه شرکت قید شود که انتقال سهام با موافقت مدیران شرکت و یا مجمع عمومی سهامداران انجام شود.
در حال حاضر در اداره ثبت شرکت ها، نقل سهام با قید موافقت مدیران در اساسنامه شرکت ، در صورتجلسه هیئت مدیره انجام میشود.

نقل و انتقال سهام ممتاز

طبق ماده 42 لایحه اصلاحی قانون تجارت هر شرکتی سهامی می تواند طبق اساسنامه و تا زمانیکه شرکت منحل نشده، با تصویب مجمع عمومی فوق العاده سهامداران، سهام ممتاز در نظر بگیرد.
امتیازات سهام ممتاز و نحوه استفاده از آن باید به وضوح تعیین شود.
هرگونه تغییر در امتیازات این سهام باید به تصویب مجمع عمومی فوق العاده برسد آنهم با موافقت دارندگان نصف بعلاوه یک سهام ممتاز.

در اساسنامه شرکت برای نقل و انتقال سهام ممتاز مقررات خاصی در نظر گرفته میشود که در زمان نقل و انتقال اینگونه سهام باید اجرا شود.
برای مثال انتقال سهام ممتاز باید به شخصی که دارای شرایط خاص مثلا دارای اعتبارات ویژه است انجام شود.
یا اینکه برای انتقال سهام ممتاز باید بقیه دارندگان سهام ممتاز موافق باشن که تمامی این مقررات باید در اساسنامه شرکت قید شده باشد .

انتقال سهام در اداره ثبت شرکت ها

طبق ماده 106 لایحه اصلاحی قانون تجارت نقل و انتقال سهام از موارد آگهی ثبتی نیست و طبق مواد 39 و 40 لایحه اصلاحی قانون تجارت نقل و انتقال سهام در شرکت های سهامی خاص جزو امور داخلی هر شرکت است و می بایست نقل و انتقال سهام بانام در دفتر انتقال شرکت قید شود و خریدار و فروشنده باید سرمایه ثبتی چیست؟ سرمایه ثبتی چیست؟ این دفتر را امضا کن و همینطور طبق اساسنامه شرکت مقررات مربوط به نقل و انتقال سهام اجرا شود.

ولی طبق ماده 46 قانون برنامه پنجم توسعه اقتصادی و اجتماعی و تکمیل بانک اطلاعاتی اداره ثبت شرکت ها، تصمیمات مربوط به انتقال سهام به همراه ارائه دفتر نقل و انتقال سهام و گواهی پرداخت مالیات نقل و انتقال سهام باید به ثبت در اداره ثبت شرکت ها برسد .
طبق ماده 40 لایحه اصلاحی قانون تجارت در صورت امتنای فروشنده به امضای دفتر نقل و انتقال سهام، خریدار می تواند از طریق مراجعه قضایی فروشنده را ملزم به امضای دفتر نقل و انتقال سهام کند.

اگر تمام مبلغ اسمی سهم پرداخت نشده باشد ، آدرس کامل انتقال گیرنده در دفتر سهام باید قید شود و به امضای انتقال گیرنده یا وکیل یا نماینده قانونی او برسد و از جهت اجرای تعهدات ناشی از انتقال سهام معتبر است.
اگر هر تغییری در آدرس انتقال گیرنده بوجود بیاد، باید این تغییر در دفتر سهام ثبت و امضا شود.
در هر نقل و انتقالی که این شرایط رعایت نشود، هم از نظر شرکت و هم از نظر اشخاص ثالث بی اعتبار است.

چگونگی پرداخت مالیات انتقال سهام و نقل و انتقال سهم الشرکه

در تبصره 2 ماده 143 قانون مالیات های مستقیم بیان شده، از هر نقل و انتقال سهام و سهم الشرکه و حق تقدم سهام و سهم الشرکه شرکا در سایر شرکت ها مالیات مقطوعی به میزان چهار درصد ارزش اسمی آن ها وصول می شود.

از این بابت وجه دیگری به عنوان مالیات بردرآمد انتقال فوق الذکر مطالبه نمی شود.
انتقال دهندگان سهام و سهم الشرکه و حق تقدم سهام مکلفند قبل از انتقال، مالیات متعلق را به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنند.
اداره ثبت شرکت ها و همچنین دفاتر ثبت اسناد رسمی موظفن در زمان ثبت تغییرات یا تنظیم سند انتقال، گواهی پرداخت مالیات تعلق گرفته را دریافت و به پرونده مربوطه پیوست کنند.

هر نوع انتقال سهامی باید دارای گواهی پرداخت مالیات که در ماده 143 قانون مالیات های مستقیم بیان شده، باشد .
همانطور که بیان شد طبق ماده 39 لایحه اصلاحی قانون تجارت سهام بی نام بصورت سند در وجه حامل تنظیم و دارنده ،مالک آن به حساب می آید مگر خلافش ثابت شود ولی برای ثبت نقل و انتقال سهام اعم از بانام و بی نام، باید گواهی پرداخت مالیاتی ذکر شده در ماده 143 قانون مالیات های مستقیم به همراه مدارک و مستندات هویتی سهامداران جدید به اداره ثبت شرکت ها ارائه شود.

زیرا طبق تبصره یک ماده 143 قانون مالیات های مستقیم هیچگونه تفکیکی برای اخذ گواهی پرداخت مالیات در نظر نگرفته و به همین علت است که اداره ثبت شرکت ها در زمان ثبت صورتجلسه انتقال سهام چه بانام و چه بی نام علاوه بر دریافت لیست سهامداران قبل و بعد از انتقال سهام، موظف به دریافت گواهی پرداخت مالیاتی نقل و انتقال سهام می باشند.

طبق ماده 143 قانون مالیات های مستقیم شرکت هایی که سهام آن ها طبق قانون مربوط از طرف هیئت پذیرش برای معامله در بورس قبول می شوند، از سالی که پذیرفته شدند تا سالی که از فهرست نرخ های در بورس حذف نشده در صورتیکه کلیه نقل و انتقالات سهام از طریق کارگزاران بورس انجام و در دفاتر مربوط ثبت شود، معادل ده درصد مالیات آنها بخشیده خواهد شد.

از هر انتقال سهام و حق تقدم سهام شرکت ها در بورس و همینطور مابقی اوراق بهاداری که در بورس معامله می شوند، مالیات مقطوعی به میزان نیم درصد ارزش فروش سهام و حق تقدم سهام وصول و از این بابت مبلغ دیگری بعنوان مالیات بر درآمد انتقال سهام و حق تقدم سهام گرفته نخواهد شد.

کارگزاران بورس موظف اند مالیات عنوان شده را در هر انتقالی از انتقال دهنده دریافت سرمایه ثبتی چیست؟ و به حساب مشخص شده از طرف سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنند و ظرف مدت ده روز از تاریخ انتقال، رسید آن به همراه فهرستی که شامل تعداد و مبلغ فروش سهام مورد انتقال است را به اداره مالیاتی منطقه ارسال کنند.

بررسی نقل و انتقال سهام شرکت ها بعد از انحلال

بعضی شرکت ها بعد از انحلال، درخواست انتقال سهام دارند.
با توجه به قوانین موجود در اداره ثبت شرکتها نقل و انتقل سهام بعد از انحلال با ابهاماتی مواجه است.
ممکن است سهام سهامداران به دلایل مختلفی در برابر دیون بازداشت و متوقف شده باشد، بعد از بازداشت هم شرکت منحل بشود،در این رابطه برای اجرای حکم دادگاه شخصی که حکم به نفع او صادر شده درخواست واگذاری سهام می کند، ولی بعضی از اداره های ثبت انتقال سهام بعد از انحلال را غیر قابل ثبت می دانند.

در صورتیکه هدف شخصی که حکم به نفع او صادر شده برای انتقال سهام بعد از انحلال دست یابی به اموالی است که به سهامدار بعد یا درحین تصفیه منتقل میشود ، باشد .
پس این نوع انتقال بعد انحلال درست است.
در مورد انتقال سهام به صورت قراردادی هم باید عنوان کرد که اگر مالک سهام با اطلاع کامل از میزان اموال و دارایی شرکت و اطلاع از تقسیم آن ها، تصمیم به انتقال سهامش را داشته باشد در این حالت خریدار هم با اطلاع کامل از اینکه شرکت منحل شده، و قبول مسئولیت نقل سهام توسط فروشنده و خریدار، قابل ثبت در اداره های ثبت شرکت ها است.

بررسی نقل و انتقال سهم الشرکه در شرکت با مسئولیت محدود

در نقل و انتقال سهم الشرکه در شرکت با مسئولیت محدود باید دو شرط اساسی طبق قانون تجارت رعایت شود:

رعایت ماده 102 قانون تجارت که تصریح کرده سهم الشركه كه شركاء نمی توانند به شكل اوراق تجارتی قابل انتقال اعم از با اسم و يا بی اسم و غيره درآيد سهم الشركه را نمی توان منتقل به غير نمود مگر با رضايت عده از شركاء كه لااقل سه ربع سرمايه متعلق به آنها بوده و اكثريت عددی نيز داشته باشند.
رعایت ماده 103 قانون تجارت که تصریح کرده انتقال سهم الشركه بعمل نخواهد آمد مگر به موجب سند رسمی.

البته باید توجه کرد در مورد شرط اول اساسنامه شرکت می تواند ترتیب دیگری را مقرر کند.
همینطور در مورد شرط دوم قابل ذکر است که نقل و انتقال سهم الشرکه با سند صلحی که توسط دفاتر اسناد رسمی طی سند رسمی تنظیم می شود ، انجام پذیر است.
از لحاظ قانونی دفاتر اسناد رسمی ملزم به رعایت ماده 102 قانون تجارت که در بالا ذکر شده، هستند ولی دیده شده که برخی از این دفاتر بدون رعایت این قانون اقدام به صدور سند صلح می نمایند.

در حالیکه دفاتر اسناد رسمی می بایست با رعایت دقیق ماده 102 قانون تجارت اقدام به صدور سند صلح نمایند و صدور سند صلح بدون رعایت این ماده نمی تواند ملاک اقدام اداره ثبت شرکت ها برای ثبت نقل و انتقال سهم الشرکه باشد.

برای مشاوره در زمینه نقل و انتقال سهام شرکت با مشاورین ثبت ونک در تماس باشید. 02187790

افزایش سرمایه چیست؟ انواع آن را بشناسیم

دنیای بورس : این روزها شاهد پیوستن خیل عظیم سرمایه توسط افرادی تازه‌وارد به بورس تهران هستیم. بازاری که از ابتدای سال جاری تاکنون بازدهی بیش از 93 درصدی از آن معامله‌گران کرده است و با اختلاف از دیگر بازارهای سرمایه‌گذاری سبقت گرفته است. یکی از مفاهیمی که این روزها بسیار به گوش بورس‌بازان می‌رسد، خبر افزایش سرمایه شرکت‌ها و رشد قیمت سهام آن‌ها به همین واسطه است.

اکنون پرسشی که شاید برای بسیاری از سرمایه‌گذاران جدید بورسی پیش می‌آید این است که افزایش سرمایه چیست؟ چه شرکت‌هایی مبادرت به افزایش سرمایه می‌کنند؟ چه روش‌هایی برای افزایش سرمایه وجود دارد و تفاوت این روش‌ها در چیست؟ سهام موجود در پرتفوی سهامداران بعد از افزایش سرمایه چه تغییری می‌کند؟ و پرسش‌های دیگری از این دست که در گزارش پیشرو بدان‌ها پاسخ داده می‌َشود.

افزایش سرمایه چیست؟

در یک نگاه کلی شرکت‌ها به منظور تامين منابع مورد نياز برای طرح‌های توسعه‌ای و همچنین پاسخگویی به نياز خود به نقدینگی، اقدام به افزایش سرمایه می‌کنند. در واقع تغییر در میزان سرمایه یکی از روش‌های تامین مالی شرکت‌هاست. در برخی مواقع نیز این راهکار به منظور اصلاح و بهبود ساختار مالی شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

هر شرکت بورسی یا فرابورسی که بخواهد سرمایه خود را به هر دلیلی افزایش دهد، باید تعدادی سهام جدید منتشر کند و به سهامداران بفروشد. به این طریق مبلغ مورد نیاز برای این اقدام تامین می‌شود. تفاوت اصلی میان انواع روش‌های افزایش میزان سرمایه نیز به محل تامین این منابع جدید بازمی‌گردد که در ادامه انواع روش‌ها به تفصیل توضیح داده می‌َشود.

انواع روش‌ های افزایش سرمایه کدامند؟

در مجموع می‌توان 4 دسته کلی برای افزایش سرمایه شرکت‌ها در نظر گرفت که شامل

1. افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها
2. افزایش سرمایه از محل سود انباشته (سهام جایزه)
3. افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران
4. افزایش سرمایه به روش صرف سهام

1. افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی چیست؟

در افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، شرکت دارایی‌های ثابت مشهود خود همانند زمین، ساختمان، ماشین‌آلات و تجهیزات، سرمایه‌گذاری‌ها و … را مورد تجدید ارزیابی قرار می‌دهند.

به عبارت دیگر، ارزش دارایی‌ها یک شرکت بر اساس نرخ تورم کشور ارزیابی شده و در ترازنامه به روز می‌شود. با به روز شدن ارزش دارایی‌ها، امکان استفاده از تسهیلات مالی بیشتر نیز وجود دارد. این مهم در شرکت‌های زیان‌ده می‌تواند به‌عنوان محرکی برای تجدید حیات شرکت‌ها محسوب شود.

این موضوع به ویژه برای شرکت‌هایی که مشمول ماده 141 قانون تجارت شده‌اند، از اهمیت زیادی برخوردار است. بر‌اساس قانون تجارت در صورتی که مقدار زیان از نصف سرمایه ثبتی شرکت بیشتر باشد، شرکت مذکور مشمول ماده 141 می‌شود. شرکت زیان‌ده برای خروج از این ماده باید سرمایه خود را به مقداری سرمایه ثبتی چیست؟ افزایش دهد تا میزان زیان از نصف سرمایه کمتر شود.

در این روش، درصد مالکیت سهامدار در شرکت تغییری پیدا نمی‌کند. یعنی به همان نسبت که سرمایه شرکت زیاد می‌شود، تعداد سهام فرد نیز افزایش پیدا می‌کند.

2. افزایش سرمایه از محل سود انباشته چیست؟

طبق قانون تجارت شرکت‌ها موظفند سالیانه درصدی از سود خود را بین سهامداران تقسیم نکرده و نزد خود نگهداری شوند. این سود در حسابی تحت عنوان سود انباشته در صورت‌های مالی شرکت‌ها ثبت می‌شود. با افزایش سودهای ذخیره شده و رسیدن به مقدار مناسبی، شرکت‌ می‌تواند از این محل سرمایه خود را افزایش دهد و با این کار منابع جدید مورد نیاز خود را تامین کند.

پس در روش سود انباشته عملا جریان نقدینگی جدید به شرکت وارد نمی‌شود. پس به دلیل اینکه سهامداران پولی برای سهام جدید خود پرداخت نمی‌کنند. در این روش به سهامداران، سهامی تحت عنوان سهام جایزه تعلق می‌گیرد.

3. افزایش سرمایه از محل آورده نقدی چیست؟

در مواقعی که شرکت نیاز به منابع جدید برای طرح‌های توسعه‌ای خود دارد اما سود انباشته مناسبی در اختیار ندارد، ناچار به افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران است. به دلیل اینکه این روش، نیازمند تأمین منابع جدید از سوی سهامداران فعلی شرکت است، شرکت حق استفاده و حضور در آن را ابتدا به سهامداران شرکت می‌دهد.

به این صورت که اوراقی تحت عنوان «حق تقدم سهام» در اختیار سهامداران فعلی قرار می‌گیرد. سهامدار در مدت زمان مجاز برای معاملات این اوراق که معمولا ۲ ماه است و به آن مهلت پذیره‌نویسی گفته می‌شود، دو راهکار دارد.

1. پرداخت مبلغ اسمی سهام: در این روش سهامدار به ازای هر سهم باید مبلغی را در بازه زمانی ۲ ماهه به شرکت پرداخت کند. این مبلغ در ایران معمولا 1000 ریال (قیمت اسمی سهم) است. با این کار پس از طی شدن مراحل افزایش سرمایه، حق تقدم شما تبدیل به سهم عادی می‌شود.

2. فروش حق تقدم: اگر سهامدار به هر علتی تمایل نداشته باشد که از حق تقدم‌های خود استفاده کند، می‌تواند در بازه زمانی ۲ ماهه حق تقدم‌های خود را به سرمایه‌گذاران دیگر بفروشد. این حق تقدم‌ها مانند سهام عادی در بورس قابل معامله هستند. حق تقدم هر سهم با اضافه شدن حرف «ح» پس از نماد آن قابل شناسایی است. به عنوان نمونه حق تقدم ایران خودرو با نماد «خودروح» معامله می‌شود.

4. افزایش سرمایه از روش صرف سهام چیست؟

در این روش، شرکت سهام خود را به مبلغی بیش از قیمت اسمی و از طریق پذیره‌نویسی به فروش رسانده و تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی سهام را، به حساب اندوخته منتقل و یا در ازای آن سهام جدید، به سهامداران قبلی می‌دهد.

در افزایش سرمایه به روش صرف سهام به جای انتشار سهام عادی با ارزش اسمی، پذیره‌نویسی سهام جدید ناشی از این عمل به قیمت بازار انجام می‌گیرد. منظور از صرف سهام، اضافه ارزش سهام یعنی مابه‌التفاوت ارزش بازاری و اسمی سهام است. شرکت در خصوص صرف سهام سه کار می‌توانند انجام دهند:

• انتقال اضافه ارزش به اندوخته شرکت
• تقسیم نقدی اضافه ارزش به سهامداری قبلی
• دادن سهام جدید به سهامداران قبلی

در مورد فروش هم دو کار می‌توانند انجام دهند:

• فروش با حفظ حق تقدم
• فروش با سلب حق تقدم

بهترین نوع افزایش سرمایه کدام است؟

باید توجه داشت ساختار شرکت‌ها با یکدیگر تفاوت داشته و از آنجایی که هر یک پیچیدگی‌های خاص خود را دارند، نمی‌توان نسخه‌ای کلی برای همه شرکت‌ها در نظر گرفت. در مجموع اما افزایش سرمایه‌ای که سبب ورود منابع جدید مالی به شرکت شود، شرایط مناسب‌تری را برای توسعه فعالیت‌ها رقم می‌زند. بنابراین افزایش میزان سرمایه از طریق آورده نقدی و همچنین صرف سهام به صورت کلی بهتر قلمداد می‌شوند.

همچنین روش تجدید ارزیابی دارایی‌ها از آنجایی که عملا پولی وارد شرکت نشده و صرفا یک عملیات حسابداری برای بهبود صورت‌های مالی شرکت محسوب می‌شود، به ویژه برای شرکت‌های ورشکسته و مشمول ماده 141 قانون تجارت مناسب ارزیابی می‌َشود.

تاثیر افزایش سرمایه بر قیمت سهام

• قیمت سهام بعد از افزایش سرمایه از محل سود انباشته

در روش سود انباشته درصد مالکیت سهامداران در شرکت تغییری پیدا نمی‌کند. یعنی به همان نسبت که سرمایه شرکت زیاد می‌شود، تعداد سهام سهامداران نیز افزایش پیدا می‌کند. از نظر تئوریک میزان دارایی سهامداران نیز تغییری نمی‌کند، یعنی به همان نسبت که تعداد سهام آن‌ها زیاد می‌شود، قیمت سهام کاهش پیدا می‌کند.

فرض کنید قیمت سهام شرکتی 2000 ریال است و این شرکت از محل سود انباشته ۴۰ درصد افزایش سرمایه می‌دهد. طبق فرمول، قیمت هر سهم جدید به صورت زیر محاسبه میشود:

ریال 1428.6=(0.4+1)/2000= قیمت سهم پس از افزایش سرمایه

قیمت سهام بعد از افزایش سرمایه از محل آورده نقدی

فرض کنید قیمت هر سهم شرکتی ۶۰۰۰ ریال است و این شرکت از محل مطالبات و آورده نقدی ۳۰۰ درصد افزایش سرمایه داده و به ازای هر سهم جدید ۱۰۰۰ ریال (یعنی همان ارزش اسمی) از سهامداران مطالبه می‌کند. قیمت هر سهم جدید و همچنین قیمت حق تقدم سهم این شرکت به صورت زیر خواهد بود:

ریال ۲۲۵۰=3+1/(۱۰۰۰*3)+۶۰۰۰ = قیمت سهم پس از افزایش سرمایه

ریال ۱۲۵۰=۱۰۰۰-۲۲۵۰ = قیمت حق تقدم

قیمت سهام بعد از افزایش سرمایه از محل سود انباشته و آورده نقدی سهامداران (تلفیق دو روش)

افزایش سرمایه به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

می‌توان اینگونه سوال را مطرح کرد که در چه صورتی افزایش سرمایه شرکت به سهامداران تعلق می‌گیرد؟ افزایش سرمایه به سهامداری تعلق می‌گیرد که در تاریخ اجرای مصوبه مجمع عمومی فوق العاده شرکت در این خصوص، مالک سهام شرکت باشد و اصطلاحا در مجمع عمومی فوق العاده افزایش سرمایه، شرکت کند.

سهام جایزه چیست؟

اگر شرکت برای افزایش سرمایه از محل سود انباشته و بدون دریافت هیچگونه وجهی، سهام جدیدی صادر و به سهامداران ارائه کند به این نوع سهم، سهام جایزه گفته می‌شود.

گواهی حق تقدم خرید سهام چیست؟

سهامداران یک شرکت، به نسبت سهم خود، مالک آن شرکت محسوب می‌شوند و پس افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران و مطالبات حال شده در قالب حق تقدم در خرید سهام جدید شرکت نیز در اولویت قرار دارند. به این اولویت، حق تقدم خرید سهام می‌گویند.

باید توجه داشت فقط زمانی که یک شرکت از محل آورده نقدی افزایش سرمایه می‌دهد، به سهامداران شرکت (نسبت به تعداد سهامی که دارند) حق تقدم خرید سهام، تعلق می‌گیرد.

نحوه استفاده گواهی حق تقدم خرید سهام چگونه است؟

پس از افزایش سرمایه، سه حالت کلی در مورد گواهی حق تقدم وجود خواهد داشت:

این گواهی حق تقدم را خود سهامدار به قیمت روز تابلو معاملات می‌فروشد. چنانچه به روش مرسوم ایران باشد کافی است از قیمت خود سهم که روی تابلو معاملات مشاهده می‌کنید ۱۰۰۰ ریال کسر کنید و محدوده قیمت این حق تقدم‌ها را برآورد کنید. مهلت خرید و فروش این اوراق در یک بازه زمانی ۶۰ روزه یا 2 ماهه خواهد بود.

برای آن دسته از سرمایه‌گذارانی که انتظار دارند قیمت سهم مورد نظر در آینده با افزایش مواجه شود، داشتن سهم جدید جذابیت دارد و همین امر باعث می‌شود که فرد مبلغ مطالبه شده توسط شرکت (معمولا در ایران همان ارزش اسمی یعنی ۱۰۰۰ ریال) را به حساب شرکت واریز کند تا گواهی حق تقدم او تبدیل به سهم شود. مهلت واریز این وجه نیز در همان بازه زمانی ۶۰ روزه خواهد بود.

برخی از سهامداران ممکن است به علت عدم اطلاع از افزایش سرمایه شرکت و یا به هر دلیل دیگر، در مهلت تعیین شده هیچ اقدامی نسبت به این گواهی انجام ندهند؛ یعنی سهامدار نه اقدام به فروش می‌کند و نه مبلغ مطالبه شده را به حساب شرکت واریز می‌کند.

در این صورت شرکت پس از پایان مهلت مقرر، این گواهی‌ها را که اصطلاحا به آن حق تقدم های استفاده نشده می گویند، حداکثر ظرف مدت ۲۰ روز با رعایت مفاد آیین نامه معاملات بورس، با قیمت روز بازار به عموم سرمایه‌گذاران عرضه کرده و وجوه حاصل از این فروش را، پس از کسر هزینه های مربوطه (هزینه آگهی و هزینه‌هایی از این قبیل که مبلغ چندانی نخواهد بود) به حساب سهامداری که دارنده گواهی حق تقدم بوده، واریز می‌کند.