بازار سهام نیازمند نقدینگی
پایگاه خبری راد: در هفته اخیر در حالی نماگر اصلی بازار سرمایه تا نزدیکی نیمه کانال ۱۱۲ هزار واحدی رشد کرد که ارزش بازار به کمتر از ۴۳۰ میلیارد تومان رسید و بسیاری معتقدند در شرایط فعلی بورس نیاز به نقدینگی بیشتری دارد
به گزارش پایگاه خبری راد، بازار سرمایه چند ماهی است که شاهد روزهای پرنوسانی است. نوسان گیران یک روز برای خرید به صف می شوند و روز دیگر برای فروش؛ یک روز شاخص ۳ هزار واحد رشد می کند روز بعد ۲ هزار واحد پایین می رود.
قیمت دلار در بازار غیر رسمی در کنار شرایط خاص اقتصادی وضعیت غیر قابل پیش بینی بازار سهام را بیش از گذشته با ریسک های سیستماتیک مواجه کرده و شرایط را طوری رقم زده که عمدتا دو دسته احتمال به دست آوردن سود قیمتی داشته باشند. یکی نوسان گیران حرفه ای و دیگری افرادی که عده ای اعتقاد دارند آنها با رانتهای خاص اقدام به خرید و فروش می کنند. به طوری که بسیاری از اهالی بازار معتقدند که تحلیل های تکنیکال و فاندامنتال در این بازار چندان جوابگو نیست.
در هفته گذشته احتمال معامله گواهی صادراتی دلار و یورو در بورس تهران بسیار سر و صدا کرد و تا حدودی هم توانست از نظر روانی جو بازار را به دست گیرد اما آن طور که مشخص است هنوز درباره این موضوع تصمیم قطعی گرفته نشده است.
در پایان معاملات هفته منتهی ۱۳ تیر ماه ۹۷، شاخص کل با ۱۱۶۵ واحد افزایش نسبت به هفته قبل، به رقم ۱۱۲ هزار و ۴۹۰ واحد رسید.
شاخص بازار اول با ۹۵۴ واحد افزایش به رقم ۸۲ هزار و ۶۰۸ واحد بالغ گردید و شاخص بازار دوم با ۱۸۲۸ واحد افزایش عدد ۲۲۵ هزار و ۱۸۹واحد را تجربه کرد و به این ترتیب شاخص بازار اول با ۱.۲ درصد و شاخص بازار دوم با ۰.۸ درصد افزایش نسبت به هفته قبل مواجه شدند.
در پنج روز کاری این هفته، ارزش کل معاملات اوراق بهادار به ۱۸۰۸۶ میلیارد ریال بالغ شد که نسبت به هفته قبل ۴۹ درصد کاهش یافته است. در ضمن تعداد ۷۰۱۲ میلیون انواع اوراق بهادار در بیش از ۴۰۵ هزار دفعه مورد معامله قرار گرفت و به بازار نیازمند نقدینگی است ترتیب ۵۰ درصد و ۴۱ درصد کاهش را نسبت به هفته گذشته تجربه کردند.
این درحالی است که تعداد ۱۰۰ میلیون واحد از صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس تهران به ارزش کل بیش از ۱۰۲۴ میلیارد ریال مورد معامله قرار گرفت و به ترتیب با ۱۳ درصد و ۱۲ درصد افزایش نسبت به هفته گذشته همراه شدند.
تحلیل آینده بورس از منظر مقایسه ارزش بازار و نقدینگی کل
بورس در سالی که گذشت (سال 1398) روند صعودی را طی کرد و بازدهی مناسبی را نصیب سرمایه گذاران کرد. اما چیزی که برای سرمایه گذاران و اهالی بورس اهمیت دارد تحلیل آینده بورس است. در تاریخ نگارش این مقاله (10 فروردین 99) سه روز کاری از فعالیت بورس در سال جدید گذشته است و در این سه روز شاهد بازار سراسر سبزی بودهایم که سرمایه گذاران را نسبت به آینده بورس در سال 99 امیدوار کرده است. اما رشد بازار سرمایه که از اواخر سال 97 آغاز شده و تا به امروز ادامه داشته است تا کی ادامه خواهد داشت؟ این یک سوال بسیار مهم و اساسی است که تمامی فعالان بازار بورس به دنبال پاسخ آن هستند.
ما در این مقاله میخواهیم از منظر یک مقایسه از ارزش بازار سرمایه و نقدینگی کل کشور به پیش بینی یا تحلیل آینده بورس بپردازیم. سعی میکنیم مطلب را طوری بیان کنیم که علاوه بر اینکه میتواند دید روشن تری برای سرمایه گذاری در بورس برای سال 99 به خوانندگان بدهد، حاوی مطالب آموزشی و ارائه یک روش تحلیلی مدون باشد که در تمامی زمان ها بتوان از این روش برای تخمین روندهای بلند مدت بورس استفاده کرد.
تحلیل آینده بورس از منظر مقایسه ارزش بازار و نقدینگی کل در کشور، میتواند یک روش تحلیلی برای پیش بینی زمان اتمام یک روند صعودی یا نزولی در رالیهای بلند مدت کلیت بازار باشد. شاید بتوان این روش را تحلیل بنیادی کلیت بازار بورس نامید. با همراه باشید.
ارزش کل بازار بورس چیست؟
به بیان ساده ارزش کل بازار سرمایه یعنی مجموع ارزش تمامی شرکتهای بورسی و فرابورسی که با قیمت روز تمامی سهمها محاسبه میشود. البته شما نیازی به محاسبه این عدد ندارید، برای دانستن ارزش کل بازار سرمایه کافی است به سایت TSETMC مراجعه کنید و ارزش بازار بورس و فرابورس را با هم جمع کنید. در تصویر زیر این دو مقدار را مشاهده میکنید. نشانگر موس را روی عدد نگه دارید تا رقم کامل نمایش داده شود.
در تصویر بالا ارزش بازار بورس 19,448,416,673,411,098 ریال، تقریبا معادل 1944 هزار میلیارد تومان است. همچنین ارزش فرابورس 4,163,715,137,110,037 ریال، تقریبا معادل 416 هزار میلیارد تومان است. بنابراین مجموع ارزش کل بازار سرمایه چیزی حدود 2360 هزار میلیارد تومان است (در زمان نگارش این مقاله). این عدد را داشته باشید تا بعدا درباره آن صحبت کنیم. قبل از آن اجازه بدهید ببینیم تعریف نقدینگی و اهمیت آن چیست.
نقدینگی کل چیست و چه اهمیتی دارد؟
نقدینگی کل کشور شامل مجموع کل پول و شبه پولی است که در اقتصاد کشور در جریان است. منظور از پول داراییهایی است که کاملا نقد است و شما میتونید هر لحظه از آن برای مبادله استفاده کنید، سپرده های بانکی که هر لحظه میتوان از آن استفاده کرد، اسکناس و سکه همگی پول نقد محسوب میشوند و شبه پول نیز سپردههای بانکی بلند مدت است که نمیتوان تا تاریخ معینی از آن استفاده کرد. بنابراین به مجموع همه اینها اصطلاحا “نقدینگی کل” میگویند.
حجم نقدینگی و اثرات رشد آن در اقتصاد
عوامل موثر بر حجم نقدینگی کل در اقتصاد عمدتا شامل تغییرات سه فاکتور زیر است:
- خالص داراییهای خارجی سیستم بانکی
- خالص بدهی بخش دولتی به سیستم بانکی
- بدهی بخش غیردولتی به سیستم بانکی
در اینجا نمیخواهیم درباره علل و عوامل رشد نقدینگی در کشور بپردازیم. چیزی که برای ما مهم است اثرات تغییرات نقدینگی بر اقتصاد و به تبع آن بر بورس است. تغییرات حجم و ترکیب نقدینگی در اقتصاد بسیار اهمیت دارد. در هر اقتصادی، رشد نقدینگی اجتناب ناپذیر است ولی موضوع مهم این است که اگر رشد نقدینگی بیش از رشد تولید باشد، آثار آن به صورت رشد قیمتها و ایجاد تورم ظاهر میشود.
هر چقدر نقدینگی دست مردم بیشتر باشد، مردم بیشتر به خرید میپردازند (تقاضا زیاد میشود) و قیمتها اتوماتیک بالا میرود. حال اگر در یک اقتصاد، ظرفیتهای واقعی تولید افزایش نیافته باشد ولی پول جدیدی توسط بانک مرکزی خلق شده باشد (بانک مرکزی عامل ایجاد نقدینگی جدید است)، این عدم توازن باعث ایجاد تورم خواهد شد. میانگین سالانه نرخ رشد نقدینگی در اقتصاد ایران از سال 1353 تا اکنون در حدود 27 درصد بوده است؛ این در حالی است که میانگین سالانه رشد اقتصادی (تولید) در این دوره اندکی بیش از 2 درصد بوده است.
به روشنی میتوان دریافت که چرا در این مدت میانگین نرخ سالانه تورم در حدود 19 درصد بوده است. وقتی حجم نقدینگی با شتاب بیش از ظرفیتهای تولید رشد کند نتیجه آن تورمی است که در طی این 45 سال شاهد آن بوده ایم. ناکارآمد بودن نظام بانکی یکی از عوامل ایجاد این عدم تناسب است. این موضوع دلایل بسیار زیاد دیگری نیز دارد که در اینجا موضوع بحث ما نیست.
رابطه حجم نقدینگی و ارزش بازار بورس
حجم کل نقدینگی و ارزش کل بازار سرمایه دو پارامتر کلان اقتصادی هستند که با یکدیگر رابطه مستقیمی دارند. به عبارتی شاخص قیمت سهام بورس با نقدینگی رابطه مثبت دارد و رشد نقدینگی به رشد بازار بورس منتهی خواهد شد. این یک رابطه کلی بین این دو پارامتر است که ما بر پایه همین رابطه، میخواهیم به تحلیل آینده بورس از منظر مقایسه بین نسبتهای این دو پارامتر در گذشته و امروز بپردازیم.
این روزها ارزش کل بازار بورس به مرز ارزش کل نقدینگی در کشور نزدیک شده است و این میتواند برای ما بسیار مهم باشد. برخی از تحلیلگران معتقدند این موضوع میتواند مقدمهای برعوامل موثر بر ریزش بازار بورس در سال 99 باشد. اجازه بدهید بیشتر این موضوع را بررسی کنیم.
حجم کل نقدینگی در کشور در حال حاضر (در تاریخ نگارش این مقاله در 10 فروردین 99) چیزی حدود 2400 هزار میلیارد تومان است و ارزش کل بازار سرمایه هم تقریبا 2360 هزار میلیارد تومان است (در بالا اشاره شد). به عبارت دیگر ارزش بورس تقریبا به 100 درصد حجم نقدینگی کل کشور رسیده است! اجازه بدهید ببینیم این نسبت در گذشته چگونه بوده است. خوب با بررسی نمودار زیر که نشان دهنده نسبت ارزش کل بازار به کل نقدینگی است، همه چیز روشن میشود.
نزدیک شدن ارزش بازار سرمایه به مرز نقدینگی کل، در گذشته یکبار اتفاق افتاده است. این قضیه یک بار در دی ماه سال 92 اتفاق افتاده است و موجب اصلاح سنگین بازار بورس شد. در بازار نیازمند نقدینگی است نمودار بالا میبینید که در دی ماه سال 92 ارزش کل بازار سرمایه به حدود 95 درصد نقدینگی کل کشور رسید و دقیقا در همان تاریخ ریزش شاخص کل بورس را در نمودار زیر مشاهده کنید.
آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب
برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.
آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .
در حال حاضر (فروردین 99) دوباره ارزش بازار به 100 درصد نقدینگی کل کشور نزدیک شده است (به نمودار دقت کنید). با این اوصاف شاید با خود بگویید که باتوجه به مطالب بالا زمان ریزش سنگین بورس فرا رسیده است، اما عجله نکنید! نکته مهمی که باید در نظر داشت شرکتهای جدید الورود به بورس است که در طی این 7 سال وارد بورس شدهاند.
با توجه به ورود شرکتهای جدید به بورس (عرضههای اولیه)، این نسبت از قابلیت مقایسه یک به یک با گذشته برخوردار نیست و برای مقایسه باید نسبتهای کنونی رو کمتر از نسبتهای تاریخی متناظر در نظر گرفت. در واقع اگر بخواهیم کل ارزش بازار بورس را بدون شرکتهای جدید در نظر بگیریم، ارزش بازار شاید حدود 80 درصد نقدینگی کل باشد. بنابراین از این منظر شرایط کمی با سال 92 فرق دارد.
ارزش دلاری بازار سرمایه و اهمیت آن در تحلیل آینده بورس
نکته بعدی که باید به آن توجه کرد ارزش دلاری بازار سرمایه است. نمودار ارزش دلاری کل بازار سرمایه را در تصویر زیر میبینید. در دی ماه 92 ارزش دلاری بازار سرمایه 175 میلیارد دلار رسیده بود دز حالی ارزش دلاری بازار در فروردین 99 با تمام شرکت های جدیدی که وارد بورس شدهاند، تنها 144 میلیار دلار است (با توجه به نرخ روز دلار که تقریبا 16 هزار تومان است).
باتوجه به مطلب بالا، با همه رشدی که شاخص بورس در سال 98 داشته است، ارزش دلاری بازار سرمایه هنوز به سقف تاریخی خودش در دی ماه 92 نرسیده است. بنابراین از این منظر هم به نظر میرسد با شرایط سال 92 هنوز فاصله داریم. بنابراین میتوان نتیجه گرفت صرف برابری ارزش کل بورس با حجم نقدینگی کل، به هیچ عنوان نمیتوانیم بگوییم که بورس حبابی شده است و قطعا ریزش خواهد کرد.
اما اتفاقی که در سال 92 در پی برابری حجم نقدینگی کل و ارزش بازار سرمایه رقم خورد میتواند یک زنگ خطر جدی برای اهالی بازار سرمایه باشد. فارغ از اینکه چه اتفاقی خواهد افتاد، این داستان را پیگیری کنید و به عنوان یک درس مهم به تجربیات خودتان اضافه کنید.
زمان خروج از بازار
با توجه به برابری نقدینگی با ارزش بازار در سال 92 و سال 99، یعنی ارزش دلاری نقدینگی نیز به مانند ارزش دلاری بورس در سال 99 نسبت به 92 کمتر است. این یعنی اگر سال 92 را مبدا بگیریم، نقدینگی با دلار به طور متناسب رشد نکرده است و سرعت رشد دلار بیشتر بوده است. حالا اینجا باید توجه کنید که در سال 92 با آن نسبت، چه اتفاقی افتاده است؟
آن نسبت بازار نیازمند نقدینگی است در آن تاریخ پایدار نبود که شاید علتش پایین بودن تصنوعی دلار در آن تاریخ بوده و الآن به قیمت واقعی تری رسیده است، اما اصلا قرار نیست ما به آن نقطه سال 92 برسیم، چیزی که برای ما اهمیت دارد آینده بورس است. خوب با آن ارزش دلاری نقدینگی و ارزش دلاری بورس و با آن نسبت ارزش بورس به نقدینگی در سال 92، شاهد ریزش بازار بودیم، اگر دوباره همه این متغییرها به نوعی به شرایط سال 92 برسد، میتوان نتیجه گرفت بازار در آستانه ریزش است. این یک تحلیل مقایسه ای است.
خوب حالا چیزهایی که میتواند شرایط را نزدیک دی ماه سال 92 کند به شرح زیر است:
- قیمت دلار تا حدود 13 هزار تومان افت کند ( ارزش دلاری بورس و ارزش دلاری نقدینگی به سال 92 نزدیک میشود)
- ارزش کل بورس بالاتر برود به نحوی که سرعت رشدش بیشتر از رشد نقدینگی باشد (ارزش دلاری بورس به سال 92 میرسد و نسبت ارزش بورس به نقدینگی هم مثلا به 130 درصد میرسد)
اگر بخواهیم با این استراتژی اقدام کنیم، از این زمان به بعد (10 فروردین 99) در صورت اتفاق افتادن هر یک از دو حالت بالا یا اتفاق افتادن هم زمان آنها، شرایط به دی ماه 92 نزدیک میشود و میتوان نتیجه گرفت بازار در آستانه ریزش قرار خواهد گرفت و باید از بازار خارج شد.
نتیجه گیری
با توجه به مطالب بیان شده دز این مقاله میتوان به عنوان یک روش تحلیلی مقایسهای، روندهای آتی بورس را از منظر مقایسهی ارزش بازار با حجم نقدینگی کل و همچنین توجه به ارزش دلاری بازار پیشبینی کرد.
هیچ کس آینده را نمیتواند پیشگویی کند، ما باید به دنبال نشانهها باشیم. چیزی که واضح است باید تقاضا برای بازار وجود داشته باشد و تقاضا هم مستلزم وجود نقدینگی میباشد. هر چقدر ارزش بازار بورس بیشتر از ارزش نقدینگی شود، یعنی در حال حرکت به جایی هستیم که ممکن است بازار به یک ثباتی برسد یا دچار ریزش شود. در این میان هر چقدر نشانههای بیشتری را پیدا کنیم به پیش بینی درست نزدیکتر خواهیم شد.
برای اینکه بتوانیم زمان این تعادل بازار را بدست آوریم میتوانیم به ارزش دلاری بازار نگاه کنیم و آن را با سقف قبلی مقایسه بازار نیازمند نقدینگی است کنیم. در نهایت باید گفت تمامی این تحلیلهای مقایسهای، ذاتا قطعیتی در آنها نیست و تنها یک روش احتمالاتی است که نیازمند توسعه بیشتر برای بالا بردن احتمال وقوع یک پیش بینی است.
آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته در بورس
برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته روی لینک زیر کلیک کنید.
تابلوخوانی در کنار تحلیل بنیادی و تکنیکال، بعد سوم بورس است. همه چیز در تابلوی معاملات سهم وجود دارد، اطلاعاتی که شاید در نگاه اول کسی متوجه آنها نشود اما با یادگیری تکنیک های تابلو خوانی و بازار خوانی می توانید به اطلاعات زیادی دست پیدا کنید و بر این اساس معاملات پر سودتری داشته باشید. در کتاب آموزش تابلو خوانی پیشرفته به مطالبی خواهیم پرداخت که در هیچ کلاس یا کتابی به شما آموزش نمی دهند. تکنیک هایی که حاصل سالها تجربه در بازار سرمایه است.
بمب نقدینگی در آستانه انفجار/سونامی نقدینگی به کدام بازار میرود؟
کارشناسان اقتصادی با اشاره به عبور حجم نقدینگی از مرز هزار هزار میلیارد تومان در سال ۹۴، هشدار دادند که اگر بمب ساعتی نقدینگی فعال شود، برای اقتصاد ایران فاجعه آفرین خواهد شد.
به گزارش خبرگزاری دانا، جدیدترین گزارشات بانک مرکزی از رسیدن نقدینگی به مرز هزار هزار میلیارد تومان در پایان بهمن ماه سال بازار نیازمند نقدینگی است گذشته حکایت دارد. برآوردهای اقتصادی بانک مرکزی از وضعیت نقدینگی در بهمن سال گذشته حاکی از رسیدن نقدینگی به عدد ۹۷۵ هزار میلیارد تومان است.
برهمین اساس، نقدینگی در بهمن ۹۴ نسبت به بهمن ۹۳ معادل ۲۸.۷ درصد و نسبت به اسفند ۹۳ معادل ۲۴.۷ درصد رشد داشته است. طی ۱۱ ماه منتهی به بهمن ۹۴ معادل ۱۹۳ هزار میلیارد تومان به نقدینگی اضافه شده است.
گزارش بانک مرکزی نشان می دهد که نقدینگی در پایان دی ماه ۹۴ به حدود ۹ تریلیون و ۵۰۰ هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به دی ماه سال ۹۳ معادل ۲۷.۲ درصد و نسبت به اسفندماه ۲۱.۳ درصد رشد داشت.
کارشناسان اقتصادی می گویند که با روندی که بانک مرکزی اعلام کرده است، حجم نقدینگی از مرز هزار هزار میلیارد تومان در پایان اسفندماه عبور کرده است. گرچه این نقدینگی به خودی خود نامطلوب نیست اما اگر در جهت تولید نباشد، خطرآفرین است. آنها هشدار می دهند که باید مراقب بود که این نقدینگی به سمت بازارهای غیر مولد حرکت و اقتصاد ایران را دچار آسیب و خطر نکند.
اخیرا نیز مسعود نیلی مشاور اقتصادی رئیس جمهور درباره نقدینگی گفته است: در حال حاضر اقتصاد ایران روی دو بمب ساعتی بزرگ قرار گرفته است. یك بمب ساعتی حجم بالای جمعیت غیر فعال نسبت به جمعیت فعال است كه نسبت بسیار بالایی است.
وی، بمب دوم را بمب نقدینگی عنوان می کند و می گوید که این دو بمب ساعتی هنوز فعال نشدهاند و زمان انفجار را نشان نمیدهند. نقدینگی كه بمب دوم است، اگر فعال شود، فاجعه درست بازار نیازمند نقدینگی است میكند و نیازمند اتخاذ سیاستهای بلندمدتتر است.
نقدینگی پایان ۹۴ بیش از هزار هزار میلیارد تومان
حیدر مستخدمین حسینی در گفتگو با خبرنگار مهر درباره رسیدن نقدینگی به مرز هزار هزار میلیارد تومان در پایان بهمن ماه ۹۴ بر اساس جدیدترین آمارهای بانک مرکزی گفت: سال گذشته نسبت به اینکه نقدینگی در پایان بهمن ماه ۹۴ به رقم هزار هزار میلیارد تومان می رسد هشدار داده و این موضوع را پیش بینی کرده بودم، اما در همان زمان مسئولان مربوطه در بانک مرکزی نسبت به این موضوع واکنش نشان دادند و آن را تکذیب و اعلام کردند که به هیچ عنوان اینگونه نیست و این موضوع صحت ندارد.
معاون اسبق بانک مرکزی و وزارت اقتصاد افزود: آمارها در حالی نقدینگی در پایان بهمن ماه سال ۹۴ را هزار هزار میلیارد تومان نشان می دهد که بدون شک ماه پس از آن یعنی اسفندماه هم با حجم زیادی از نقدینگی مواجه هستیم. تولید نقدینگی در دو ماه پایانی هر سال یعنی بهمن و اسفندماه افزایش می یابد، بنابراین رقم نقدینگی در پایان سال ۹۴ قطعا بیش از هزار هزار میلیارد تومان خواهد بود.
این تحلیلگر مسائل اقتصادی و بانکی با بیان اینکه در حال حاضر ۵۰ درصد نقدینگی هزار هزار میلیارد تومانی در نظام بانکی قفل است و در گردش نیست، تصریح کرد: بخشی از این نقدینگی به تسهیلات اعطایی به انبوه سازان، ساختمان و مستغلات اختصاص یافته اما هنوز املاک ساخته شده از طریق این وامها بفروش نرفته و بنابراین دریافت کنندگان این وامها هنوز بازپرداختی به بانکها نداشته اند.
وی اضافه کرد: بخشی از این ۵۰ درصد، مطالبات معوق و بازار نیازمند نقدینگی است بدهی های پرداخت نشده دولت به بانک مرکزی و بانکها را شامل می شود. بخشی نیز به مطالبات معوق تولیدکنندگان باز می گردد، تولدیکنندگانی که به دلیل رکود حاکم بر تولید و اقتصاد کشور، نتوانستند تولیدات خود را بفروش برسانند و بدهی های خود را به نظام بانکی بازگردانند و بنابراین هنوز از این جهت تاثیری بر روی اقتصاد و تورم مشاهده نمی شود.
۵۰۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی قفل است
مستخدمین حسینی با اشاره به قفل شدن ۵۰۰ هزار میلیارد تومان از رقم کل نقدینگی هزار هزار میلیارد تومانی، عنوان کرد: بنابراین هنوز نقدینگی مذکور اثری بر روی تورم نگذاشته است. واژه بمب ساعتی نقدینگی به این معنا است که اگر نقدینگی به سمت و سوی تولید نرود و خروج از رکود شکل نگیرد، آسیب های جدی در سال ۹۵ از این حیث متوجه اقتصاد کشور خواهد شد.
وی ادامه داد: حدود ۱۵۰ هزار میلیارد تومان از نقدینگی مذکور به صورت کالاهای تولیدی در انبارها است که تولیدکنندگان آن، از طریق وام بانکی آنها را تولید کرده اند و هنوز بازپرداختی به جهت عدم فروش کالاهایشان به بانکها نداشته اند. حدود ۳ میلیون تن فولاد در انبارها دپو شده و ۴۰ هزار مترمربع کاشی و سرامیک درانبارها خوابیده است. ۱۵۰ هزار میلیارد تومان هم میزان بدهی دولت به بانکها و بانک مرکزی است که پرداخت نشده است.
این اقتصاددان درباره تبعات آزادسازی نقدینگی هزار هزار میلیارد تومانی عنوان کرد: اگر این رقم در خدمت تولید باشد، کمترین اثر تورمی و مشکل زا را خواهد داشت، اما اگر در خدمت واردات و یا خدمات باشد، به طور قطع آثار منفی دارد.
وی درباره پیش بینی نقدینگی سه ماه ابتدای امسال هم اظهارداشت: معمولا پس از آغاز سال و در ماه های فروردین و اردیبهشت، مردم از سفرها باز می گردند و فشار روی نقدینگی کمتر است و بخشی از نقدینگی به صورت سپرده به بانک ها باز می گردد، اما به هر حال همه چیز به سیاست های دولت بستگی دارد. به عنوان مثال اگر قرار باشد که از سپرده های بانکی مالیات اخذ شود، به طور حتم آثار زیانبار و مخربی خواهد داشت و نقدینگی را به حرکت درخواهد آورد.
معاون اسبق بانک مرکزی و وزارت اقتصاد خاطرنشان کرد: اما به هر حال نقدینگی در دو ماه اول هر سال تحت کنترل است. زیرا بازار تولید، سرمایه و غیره فعال نشده اند و سرمایه ها به بازارهای پول و سرمایه باز می گردد و بازار با یک آورده مواجه است، بنابراین طی این دو سه ماه ابتدای سال نباید منتظر افزایش چشمگیر حجم و رشد نقدینگی در کشور باشیم.
نقدینگی در حال حاضر در کجاست؟
ابوالقاسم حکیمی پور استاد دانشگاه و اقتصاددان در گفتگو با خبرنگار مهر درباره روند افزایش نقدینگی به هزار هزار میلیارد تومان در پایان بهمن ماه که بانک مرکزی آن را اعلام کرده است، اظهارداشت: کارشناسان و اقتصاددانان پیش بینی کرده بودند که نقدینگی در پایان بمن ماه سال ۹۴ به رقم مذکور خواهد رسید و بر این اساس به نظر می رسد که تا پایان سال جاری حجم نقدینگی از مرز هزار هزار میلیارد تومان عبور کرده باشد.
وی با اشاره به اینکه وزراء و دولتمردان نیز علاوه بر اقتصاددانان نسبت به این موضوع اذعان می کردند، تصریح کرد: در دولت یازدهم حجم نقدینگی از رقم ۴۳۰ هزار میلیارد تومان به رقم هزار هزار میلیارد تومان رسیده است، این در حالی است که یکی از شاخص های تورم، رشد نقدینگی محسوب می شود.
حکیمی پور با ذکر این مطلب که نقدینگی فی نفسه بد نیست و در اقتصاد خرد، نقدینگی مثبت تلقی می شود اما به شرط اینکه در جهت تولید و حمایت از بخش تولید کشور باشد نه اینکه حرکت آن لجام گسیخته باشد، افزود: رشد نقدینگی در حد ۲۰ درصد در سال مطلوب ارزیابی می شود و باعث بهبود فضای کسب و کار، بهبود وضعیت تقاضا در جامعه و کاهش نرخ بیکاری می شود.
وی با اشاره به نگرانی هایی که نسبت به افزایش حجم و رشد نقدینگی در کشور وجود دارد و برخی ها آن را به بمب ساعتی تشبیه می کنند، عنوان کرد: اگر رشد نقدینگی به صورت لجام گسیخته به سمت بخش های غیر مولد حرکت کند می تواند به یک بمب ساعتی تبدیل شود و بسیار خطرناک خواهد بود.
به گفته این اقتصاددان، در حال حاضر آمارها نشان می دهد رشد صنایع مختلف منفی بوده و فقط اندکی رشد در بخش کشاورزی حاصل شده است، همچنین آمارها می گویند که با رشد تولید ناخالص داخلی به دلیل بازار نیازمند نقدینگی است فروش نفت خام مواجه بوده ایم.
حکیمی پور با طرح این سوال که باید بررسی شود نقدینگی در حال حاضر در کجاست؟ گفت: یکی از مشکلات اساسی اقتصاد کشور به بانک ها باز می گردد، سیستم بانکی نیازمند بازنگری و یک انقلاب اساسی است. منابع بانک ها در حال حاضر در راستای تولید نیست و لازم است که منابع باید در جهت تولید حرکت کند.
منابع بانکها «فریز» شد
به گفته وی، سیستم بانکی بدهی سرسام آوری به بانک مرکزی دارد و بانک ها حتی به هم پول قرض می دهد و اوضاع آنها بسیار آشفته است و در واقع بانکها ورشکسته هستند. در کنار بازار نیازمند نقدینگی است آن هم سیاست های انقباضی دولت و بانک مرکزی به آنها فشار می آورد که مجبور به فریز کردن بخشی از منابع خود می شوند و بنابراین تسهیلات پرداختیشان کاهش می یابد.
این کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی بر انجام یک حسابرسی دقیق از صورت های مالی بانکها برای مشخص شدن وضعیت بدهی های سرسام آور و وضعیت ورشکستگی آنها تاکید و بیان کرد: در طول این سالها هنوز نتوانسته ایم سیستم بانکی مان را متحول کنیم، زیرا مدیران بانکی و اعضای هیئت مدیره آنها هیچ راهکاری برای تحول نظام بانکی ندارند.
وی افزود: بانکها در حال حاضر با وجود اینکه بخشی از منابعشان فریز شده است، به دنبال بخش هایی که تولید محور نیست، حرکت می کنند. شاید بر این تصور هستند که قیمت تمام شده خود را کاهش دهند و به سمت سرمایه گذاری هایی بروند که بازگشت پولشان را تضمیین کند. بانک مرکزی باید یک نظارت اساسی و دقیق نسبت به این وضعیت انجام دهد.
حکیمی پور خاطرنشان کرد: اما هنوز خط مشیء مشخصی برای سیستم بانکی وجود ندارد و دولت همواره به بانک ها به چشم یک قلک نگاه می کند. تا جائیکه بدهی سنگین دولت به نظام بانکی به ۱۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. اگر دولت بخواهد این بدهی را تسویه کند باید فقط در جهت تزریق به بخش های مولد باشد.
بازار نیازمند نقدینگی است
- اعضای کانون
- قوانین و آیین نامه های سازمان بورس و اوراق بهادار
- مصوبات سازمان بورس و اوراق بهادار
یک دقیقه با کانون
تحلیل برتر
برنامه های کانون
هیئت سازش
شنبه بازار سرمایه
دوشنبه بازار سرمایه
ارتباط باما
مصطفی امیدقائمی، مدیر عامل شرکت سرمایهگذاری اهداف (عضو کانون نهادهای سرمایهگذاری ایران): جذب ۱۴ درصد نقدینگی کشور در بازار بدهی با عمر کمتر از یکدهه از افتخارات بازار سرمایه است و این بازار نقش مؤثری در تأمین مالی اقتصاد دارد .
بهگزارش روابطعمومی کانون بهنقل از پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، نخستین بازار نیازمند نقدینگی است مدیر عامل شرکت فرابورس ایران عملکرد بازار بدهی را با عمر کمتر از یک دهه را قابل تقدیر دانست و گفت: در ۷ الی ۸ سال اخیر نزدیک به ۱۴ درصد نقدینگی کل کشور جذب بازار بدهی شده است .
وی در خصوص عملکرد بازار بدهی و نقش این بازار در تامین مالی صنایع گفت: سیستم تامین مالی بازار سرمایه بسیار جوان است و تا پیش از بازبینی قانون در سال ۸۴ ، چند تلاش ناموفق را تجربه کرد .
وی با اشاره به اینکه پس از اصلاح قانون بازار سرمایه در سال ۸۴ ، جایگاه بازار بدهی مشخص شد ،اظهار داشت: اولین اوراق در سال ۸۹ به فرابورس وارد شد و از آن به بعد بازار بدهی دوران جدیدی را آغاز کرد.
امید قائمی با اشاره به اینکه در حال حاضر حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان انواع اوراق در بازار بدهی کشور داد و ستد می شود، افزود: ۱۴ درصد نقدینگی کل کشور در این بازار است و با توجه به عمر ۷ الی ۸ ساله فعالیت بازار بدهی، این رقم موفقیت چشمگیر این بازار را نشان می دهد .
این کارشناس بازار سرمایه افزود: به این رقم باید صندوق های سرمایه گذاری با حجم بالغ بر ۱۵۰ هزار میلیارد تومان را اضافه کنیم که حدود ۱۰ الی ۱۵ درصد نقدینگی کشور را در اختیار گرفته و موفقیت خوبی داشتند .
امید قائمی با اشاره به اینکه بازار بدهی جوان است اما خوب حرکت کرده است، تصریح کرد: در هر صورت سال ها تامین مالی در کشور ما از طریق بازار پول انجام شده است و تغییر کامل این مسیر نیازمند زمان بیشتری است تا بازار بدهی جایگاه خود را در حافظه تاریخی افراد ثبت کند .
وی با اشاره به اینکه درک تفاوت های بازار بدهی با سپرده بانکی برای جامعه زمانبر است، افزود: بازار بدهی از ظرفیت لازم برای رقابت با سپرده بانکی برخوردار است.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه به محدودیت های پیش روی بازار بدهی اشاره کرد و افزود: بازار بدهی در یک اقتصاد متلاطم، با وجود تحریم های بین الماللی، نوسان بالای نرخ ارز، نرخ بالای تورم و نرخ بالای سود سپرده های بانکی در حال رشد و توسعه است و این شرایط مسیر توسعه آن را دشوار کرده است.
وی تاکید کرد: جایگاه بازار سرمایه کشور در تامین مالی اقتصاد با وجود این محدودیت ها در سال های اخیر رشد قابل توجهی داشته و در دوره زمانی کوتاه کمتر از یک دهه بازار سرمایه از طریق بازار بدهی توانسته است ۱۴ درصد ز نقدینگی مردم را جذب کند که نشان دهنده عملکرد خوب این بازار با وجود عمر کم و جوان بودن آن است .
امید قائمی با تاکید بر اینکه برای بررسی عملکرد یک بازار باید همه محدودیت های آن را در نظر گرفت و بعد قضاوت کرد،گفت: با وجود همه موانع پیش روی بازار بدهی، این بازار عملکرد خوبی داشته و توانسته مخاطبان قابل توجهی را در زمانی کوتاه جذب کند .
وی با اشاره به تنواع ابزارهای بازار بدهی افزود: تنوع ابزارهای این بازار قابل دفاع است اما می تواند بیشتر شود. طراحی اوراق مشارکت مشارکت قابل تبدیل به سهام یا کالا و صندوق هایی با درآمد ارزی می تواند به جذب بیشتر مخاطب در این بازار کمک کند .
مدیر عامل شرکت سرمایه گذاری اهداف تاکید کرد: بازار بدهی در مسیر توسعه باید ابزارهای خود را متنوع تر کند تا سرمایه گذاران با ذائقه های بیشتری را جذب کند .
وی در خاتمه بازار بدهی را از افتخارات بازار سرمایه دانست و گفت: این بازار نقش موثری در تامین مالی بخش مولد اقتصادی دارد .
بازار نیازمند نقدینگی است
پایگاه خبری تحلیلی بانک مردم: یک کارشناس پولی و بانکی معتقد است که بزرگترین مشکلی که تسهیلات تکلیفی برای بانکها به وجود میآورد، کسری نقدینگی است.
به گزارش بانک مردم و به نقل از ایبِنا، آن دسته از تسهیلاتی را که بانکها بنا به تکلیف مراجع قانونی نظیر مجلس شورای اسلامی و بعضا بانک مرکزی به اقشار و طبقات خاصی از مردم پرداخت میکنند، اصطلاحا «تسهیلات تکلیفی» می گویند. تکلیفی بودن بدان معناست که بانکها در اینگونه تسهیلات فاقد اختیار برای تخصیص منابع هستند و منابع «تسهیلات تکلیفی» توسط قانونگذار به گروه ها و طبقات اجتماعی هدف تخصیص داده و پرداخت میشود. بدین ترتیب، پرداخت «تسهیلات تکلیفی» وظیفه قانونی بانکهاست و گریزی از آنها نیست. وامهای تکلیفی در حالی هر روزه در حال افزایش است که مشکلات زیادی را برای بانکها و اقتصاد ایجاد کرده است.
احسان راکعی، کارشناس پولی و بانکی در گفتگو با ایبِنا گفت: بزرگترین مشکلی که وام تکلیفی برای بانکها ممکن است به وجود آورد، کسری نقدینگی است. به طور مثال در بررسی بدهی بانکها، بانک مسکن به عنوان یک بانک دولتی بیشترین بدهی را به بانک مرکزی دارد که به حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان میرسد.
این تحلیلگر بازارهای مالی ابراز داشت: علت این بدهی عظیم رفتار نامناسب بانکی نیست، بلکه حجم عمده این بدهی که بانک مذکور به بانک مرکزی دارد، به دلیل اعطای تسهیلات تکلیفی بابت ساخت مسکن مهر است و این مسأله باعث شده که نسبت تسهیلات به سپرده صد درصد افزایش یابد، که نشان دهنده میزان کسری نقدینگی است.
وی افزود: در این شرایط کسری نقدینگی از طریق نرخ سود بالاتر از مشتری جبران میشود یا اضافه برداشت از بانک مرکزی صورت میگیرد، همه این موارد باعث میشود که بانک با ناترازی و زیاندهتر شدن مواجه شود.
راکعی در پایان تاکید کرد: در این مورد خاص بانک مرکزی با نرخ سود پایینتر به بانک مسکن پول قرض داده است و شاید بانک زیانده نشود، اما اگر بانک مرکزی پولی که به بانک قرض میدهد، مثلا با نرخ ۲۰ درصد باشد، تفرقه تکلیفی موجب میشود که هزینههای مالی را افزایش دهد، بنابراین تسهیلات تکلیفی در بسیاری از مواقع بانک را با کسری منابع مواجه خواهد کرد.
دیدگاه شما