قرارداد هوشمند

سایر مشکلات

قرارداد هوشمند چیست؟ و چه تغییراتی در زندگی آینده ما ایجاد می‌کند؟| اکس مارتی

از زمانی که ارزهای دیجیتال وارد بازار شده‌اند، کاربران اینترنت هر روز اصطلاحات جدیدی را می‌شنوند که معنی آن‌ها را نمی‌دانند. قرارداد هوشمند (smart contract) نیز از این دسته اصطلاحات است که بسیاری از ما نام آن را شنیده‌ایم، اما دقیقا نمی‌دانیم چیست و چه کاربردی دارد. خلاصه بخواهم بگویم این قراردادها برای اعتمادسازی بین دو طرف معامله مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله همه چیز را درباره آن‌ها توضیح می‌دهیم.

قرارداد هوشمند چیست؟

بگذارید این سوال را به شکلی پاسخ دهیم که بعد از آن کاملا متوجه موضوع شوید و دیگر نیازی نداشته باشید در گوگل سرچ کنید: «قرارداد هوشمند چیست؟: یا «قراردادهای هوشمند» چه کاربردی دارند؟

ابتدا درباره تاریخچه این قراردادها صحبت می‌کنیم. اصلا چه شد که آن‌ها به وجود آمدند؟ در سال ۱۹۹۴ یک برنامه نویس به این فکر کرد که قراردادهایی کدنویسی شده ایجاد کند که به محض انجام شدن شرایط موجود، فعال شوند. این ایده باعث می‌شود که هنگام انجام تراکنش‌ها و معاملات دیگر به واسطه‌هایی چون بانک‌ها نیاز نداشته باشیم. استفاده از این قراردادها یعنی مردم به یک بستر کامپیوتری اعتماد می‌کنند و مطمئن هستند که همه شرایط قرارداد آن‌ها را کنترل می‌کند.

این ایده در سال ۱۹۹۴ عملی نشد. چون تکنولوژی بلاک چین برای تحقق بخشیدن به آن وجود نداشت. استفاده از سایر راه‌ها برای عملی کردن این ایده سخت و حتی غیر ممکن بود. در سال ۲۰۱۵ با ایجاد شبکه بلاک چین اتریوم، اولین قرارداد هوشمند به مردم جهان معرفی شد.

برای اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله مرتبط با بلاک چین اتریوم را مطالعه کنید.

سه ویژگی کلیدی قراردادهای هوشمند

اکنون به صورت تئوری با مفهوم قرارداد هوشمند آشنا شدید حالا با بررسی این سه ویژگی کلیدی، به صورت کاربردی نیز با آن آشنا خواهید شد.

سه ویژگی کلیدی قراردادهای هوشمند

1. این قراردادهای کدنویسی شده شامل توافقات طرفین معامله هستند. آن‌ها تحت فناوری بلاک چین و روی یک پایگاه داده عمومی ذخیره می‌شوند و به همین دلیل بعد از ثبت، امکان تغییر آن‌ها وجود ندارد.
2. در قراردادهای هوشمند هیچ واسطه‌ای وجود ندارد. بنابراین نیازی نیست به شخص یا سازمان خاصی اعتماد کنید. همه چیز توسط فناوری بلاک چین انجام می‌شود.
3. تنها زمانی معامله کامل می‌شود که طرفین به تعهدات مندرج در قرارداد عمل کرده باشند.

بگذارید با ذکر یک مثال عملی این موضوع را بهتر توضیح دهیم. تصور کنید شما قصد دارید محصولی را از یک فروشگاه اینترنتی خریداری کنید و اگر این فروشگاه از فناوری بلاک چین و قراردادهای هوشمند پشتیبانی کند، می‌توانید معامله خود را بدون واسطه انجام دهید. در این قرارداد مشخص می‌شود که محصول چیست، چه ویژگی‌هایی دارد، قیمت آن چقدر است و چه زمانی تحویل مشتری می‌شود. بعد از تعیین این ویژگی‌ها امکان تغییر آن‌ها وجود نخواهد داشت.

بعد از ایجاد قرارداد هوشمند، شما قیمت محصول را با ارزهای دیجیتال پرداخت می‌کنید. اما این پول به حساب فروشگاه اینترنتی مورد نظر واریز نخواهد شد. زمانی که محصول به دست شما رسید و طرف دوم هم به قرار خود عمل کرد، پول آزاد می‌شود و به حساب او می‌رود.

چگونه می‌توان متوجه شد یک طرف قرارداد تعهدات خود را انجام داده است؟

برای پاسخ به این سوال، مفهومی به نام «اوراکل» توضیح داده می‌شود. اوراکل‌ها منابع خارجی هستند که اطلاعات مورد نیاز برای قرارداد را در اختیار آن قرار می‌دهند.

چگونه می‌توان متوجه شد یک طرف قرارداد تعهدات خود را انجام داده است؟

به عنوان مثال زمانی که شما با یک قرارداد هوشمند از یک فروشگاه اینترنتی خرید می‌کنید، اوراکل می‌تواند سایت اداره پست یا ترابری باشد. این سایت به قرارداد درباره وضعیت بسته شما اطلاعات می‌دهد و به محض اینکه بسته به دست شما رسید، قرارداد متوجه خواهد شد و پول را آزاد می‌کند.

مزیت‌های قرارداد هوشمند

اصلا چرا باید به کامپیوترها اعتماد کنیم؟ مگه روش معاملات کنونی مشکلی دارد؟ این شیوه به اندازه‌ای برای ما عادی شده است که ایرادهای آن را نمی‌بینیم. با بررسی مزایای قراردادهای هوشمند متوجه می‌شوید که قراردادهای سنتی چه مشکلاتی دارند که به کمک روش جدید حل شده است.

غیرمتمرکز بودن

از آنجایی که این قراردادها با تکنولوژی بلاک چین کار می‌کنند، غیرمتمرکز هستند. یعنی به هیچ حکومت یا نهاد خاصی وابستگی ندارند، بنابراین بین طرفین معامله هیچ واسطه‌ای جز کامپیوترها وجود ندارد. در برخی موارد حکومت‌ها به دلایل نامربوط حساب‌های بانکی یک فرد را مسدود می‌کنند. اما با فناوری غیرمتمرکز بلاک چین و قرارداد هوشمند اختیار حساب‌های کاربری شما تماما در اختیار خودتان خواهد بود.

بلاک چین برای انجام تراکنش‌ها و قراردادهای هوشمند از نود استفاده می‌کند، هر سیستمی که در آن شبکه بلاک چین عضو است، یک نود به شمار می‌رود. به عنوان مثال اگر شما در شبکه اتریوم عضو باشید و اتر بخرید، سیستم شما یک نود به شمار می‌رود و بلاک چین برای انجام تراکنش‌هایش از سیستم شما استفاده می‌کند.

حذف واسطه

این موضوع یکی از مهم‌ترین مزیت‌های قراردادهای هوشمند به شمار می‌رود. چرا که اولا حریم خصوصی کاربران رعایت می‌شود. دیگر نیازی نیست اطلاعات شخصی خود را در اختیار هیچ نهاد خاصی بگذارید.

حذف واسطه

مزیت دوم این است که هزینه‌های واسطه حذف می‌شوند و دیگر نیازی به پرداخت کارمزد نخواهید داشت. مثلا در معامله سنتی خرید خانه، خریدار و فروشنده باید به نزد بنگاه املاک یا وکیل بروند تا او به عنوان واسطه، معامله را برایشان انجام دهد. اما در قرارداد هوشمند، کامپیوتر جای بنگاه املاک را می‌گیرد. این قرارداد بیان می‌کند تا زمانی که پول خانه پرداخت نشده است، فروشنده صاحب خانه می‌ماند. اما به محض پرداخت هزینه، خانه به نام خریدار می‌خورد.

امنیت

هک کردن قراردادهای هوشمند تقریبا غیرممکن است، همانطور که گفتیم این سیستم به صورت غیرمتمرکز کار می‌کند. بنابراین یک هکر برای دسترسی به اطلاعات، باید چندین و چند نود را هک کند. البته ممکن است دیتای مورد نیاز او روی هیچکدام از این نودها ذخیره نشده باشند! بنابراین قرارداد هوشمند هک کردن سیستم‌های بلاک چین نه از نظر اقتصادی و نه از نظر زمانی سودی ندارد.

آیا این قراردادها نقطه ضعفی نیز دارند؟

به طور کلی هر آنچه مربوط به ارز دیجیتال و فناوری بلاک چین است، اخیرا به صورت گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. قرارداد هوشمند هم از این قاعده مستثنی نیست، به همین دلیل وجود باگ‌ در آن طبیعی است. در ادامه به برخی از نقاط ضعفی که تاکنون برای باگ‌ها شناسایی شده‌ است، اشاره می‌کنیم.

غیرقابل تغییر بودن

این موضوع هم یک مزیت و هم یک نقطه ضعف برای قراردادهای هوشمند به شمار می‌رود. مزیت از آن جهت که اجازه دستکاری در قراردادها و تقلب به هیچکس داده نمی‌شود. اما در صورتی که یک قرارداد به اشتباه ثبت و وارد بلاک چین شود، دیگر هیچ راهی برای ایجاد تغییر در آن وجود نخواهد داشت.

یکی از بزرگ‌ترین آسیب‌هایی که این نقطه ضعف به اتریوم وارد کرد، پروژه DAO بود. از آنجایی که امکان تغییر قرارداد وجود نداشت، مسئولین اتریوم نتوانستند کاری کنند و ۵۰ میلیون دلار از دست رفت، آن‌ها برای جبران این خسارت حتی مجبور شدند ارز جدیدی به نام اتریوم 2 را توسعه دهند.

ناامنی اوراکل‌ها

در اینکه هک کردن قرارداد هوشمند تقریبا غیرممکن است، شکی وجود ندارد. اما اوراکل‌ها قابل دستکاری هستند. اگر به یاد داشته باشید، گفتیم که هنگام خرید اینترنتی، اوراکل بین شما و فروشنده سایت پست یا ترابری است. در صورتی که در این سایت خطایی ایجاد شود، قرارداد نامعتبر خواهد بود.

مثلا تصور کنید بسته هنوز به دست خریدار نرسیده، اما به دلیل هک یا اشتباه، در سایت ثبت شده که شما بسته را دریافت کرده‌اید. بنابراین مطابق با قرارداد پول به حساب فروشنده واریز می‌شود.

توسعه دهندگان باید برنامه‌هایی برای اعتبار و امنیت اوراکل‌ها نیز در نظر داشته باشند.

سایر مشکلات

به مرور زمان باگ‌های بسیاری در سیستم بلاک چین یا قرارداد هوشمند پیدا می‌شوند و یک به یک از بین می‌روند.

سایر مشکلات

دو مانع مهم دیگر نیز بر سر راه این قراردادها وجود دارد، مانع اول قانون است. از آنجایی که این قراردادها به صورت غیرمتمرکز کار می‌کنند، ممکن است دولت‌ها مجوز استفاده از آن‌ها را صادر نکنند. در واقع تمام چالش‌های قانونی که بر سر راه ارزهای دیجیتال وجود دارد، در اینجا هم صادق است.

مانع دوم هزینه زیاد پیاده سازی قراردادهای هوشمند است. این قراردادها در طولانی مدت با حذف هزینه‌های واسطه باعث سودآوری می‌شوند، اما در ابتدای کار به بودجه زیادی برای فراهم کردن زیرساخت‌های آن‌ها و استفاده گسترده نیاز داریم.

کاربردهای قرارداد هوشمند

برخی از افراد تصور می‌کنند که تکنولوژی بلاکچین و قراردادهای هوشمند به معامله و فعالیت‌های مالی محدود می‌شود، اما پتانسیل این سیستم به اندازه‌ای است که حتی می‌تواند جایگزین اینترنت شود و بخش‌های مختلف زندگی بشر را تحت تأثیر قرار دهد. کاربرد قراردادهای هوشمند قرارداد هوشمند نسبتا مشخص است. هر جایی که الان از قراردادهای هوشمند استفاده می‌کنیم، می‌تواند محلی باشد که پتانسیل استفاده از قراردادهای هوشمند را دارد.

اما برای درک بیشتر کاربردی بودن این قراردادها در ادامه چند مثال ارائه داده‌ایم.

شرکت‌های بیمه

دو شرکت بیمه در مالت و فرانسه استفاده از این تکنولوژی را در سال ۲۰۱۷ امتحان کردند. البته به صورت کامل مشخص نیست که آن‌ها چگونه از این قراردادهای هوشمند استفاده می‌کردند، اما می‌توان پیشبینی کرد که مردم به کمک قرارداد هوشمند مطمئن می‌شدند که در صورت ایجاد خسارت، بیمه حقشان را پرداخت خواهد کرد.

حوزه سلامت

بیمارستان‌ها و فعالان حوزه سلامت می‌توانند از قرارداد هوشمند برای نگهداری داده‌ها و انتقال آن‌ها به صورت ایمن استقاده می‌کنند.

حوزه سلامت

در واقع اطلاعات بیمار روی شبکه بلاک چین ذخیره می‌شود و تنها پزشک و بیمار به آن دسترسی دارند. اگر کسی بخواهد از اطلاعات بیماران به دلایلی چون تحقیقات و… استفاده کند، باید حتما از بیمار اجازه بگیرد و بدون رضایت او به اطلاعاتش دسترسی نخواهد داشت.

انتخابات

انتخابات بدون تقلب یکی از چالش‌های مهم تمام دولت‌هاست که به کمک بلاک چین و قراردادهای هوشمند حل می‌شود. مردم یک طرف قرارداد هستند و زمانی که رای را ارسال می‌کنند، دیگر قابل تغییر نیست. از طرفی به ازای هر رأی یک توکن به کاندید اضافه می‌شود و در نهایت توکن‌های هر کاندید شمرده خواهد شد و تمام این فعالیت‌ها توسط کامپیوتر انجام می‌شود. به همین دلیل احتمال تقلب کاهش پیدا می‌کند.

کسب و کارها

شرکت‌ها یکی از مهم‌ترین مراکزی هستند که از قرارداد هوشمند استفاده می‌کنند. آن‌ها در قرارداد ذکر می‌کنند که کارمندان در ازای انجام کار مشخصی حقوق مشخص دریافت خواهند کرد و از آنجایی که با مفهوم قرارداد هوشمند ‌آشنا هستید، می‌توانید متوجه شوید که جایگزین کردن آن‌ها با قراردادهای سنتی چقدر می‌تواند کاربردی باشد.

با استفاده از این نوع قرارداد دیگر خبری از حقوق معوقه نیست و در هزینه و زمان کارفرما صرفه جویی می‌شود.

کلام آخر؛ قرارداد هوشمند در آستانه یک مسیر طولانی است

در این مقاله سعی کردیم مفهوم قراردادهای هوشمند را به صورت کاملا ساده و کاربردی توضیح دهیم. اکنون شما هم می‌توانید ایده‌های مختلفی برای استفاده از این قراردادها پیدا کنید، البته هزینه بالا و باگ‌های آن به ما نشان می‌دهد که هنوز باید زمان زیادی منتظر استفاده گسترده از این قراردادها در جنبه‌های مختلف زندگی انسان باشیم.

قرارداد هوشمند در آستانه یک مسیر طولانی است .

اگر دانش خود را از همین الان درباره این موارد گسترش دهید و مدام به روز باشید، زمانی که بلاک چین توسعه پیدا کرد، آسوده خواهید بود. چرا که همه چیز را می‌دانید و تنها کافی است عملکرد آن را یاد بگیرید. هیچ بعید نیست که به صورت ناگهانی در چند ماه تغییرات گسترده در حوزه بلاک چین ایجاد شود و زندگی بشر را به صورت کامل دستخوش تغییر کند. با اکس مارتی می‌توانید اطلاعات خود را درباره دنیای ارزهای دیجیتال بروز نگه دارید.

قرارداد هوشمند چیست؟

در حوزه ارز دیجیتال یا رمز ارز به واسطه ارتکاب جرائم بسیاری چون کلاهبردرای اینترنتی و سایر مواردی که شاهد آن هستیم، نیاز به مشاوره درباره قرارداد خرید و فروش اینگونه ارزها هستیم.

واقعیت قالب جامعه به این سو شکل گرفته است. وجود صرافی های مجاز دیجیتال موید این ادعاست. اما بسیاری از حقوقدانان از شرایط عقد قرارداد هوشمند خرید و فروش و مبادلات این گونه ارزها بی خبرند.

در موسسه حقوقی بین المللی مهر پارسیان به واسطه به کار گیری نیروهای تخصصی در حوزه پولی و بانکی و حقوق سایبری به این گونه قرارداد ها به صورت ویژه پرداخته شده است.

در صورت نیاز به مشاوره حقوقی درباره قراردادهای هوشمند مبادلات رمز ارز و ارزهای دیجیتال با گروه وکلای رسمی مهر پارسیان تماس بگیرید.

شرایط قانونی انعقاد قرارداد هوشمند ارز دیجیتال چیست؟

به زبان ساده، قرارداد هوشمند پروتکلی برای تنظیم قراردادها است که با استفاده از اطلاعات مربوط به شرایط قرار داد، تمامی اقدامات پیش‌بینی شده در آن را به صورت خودکار انجام می‌دهد.

این نوع از قراردادها، اجازه‌ انجام تراکنش‌های معتبر را بدون دخالت اشخاص ثالث فراهم می‌کنند و در واقع پروتکلی کامپیوتری هستند که برای تسهیل، تأیید و یا اجرای یک مذاکره به صورت دیجیتالی در نظر گرفته شده‌اند. علاوه بر این، تراکنش‌ها در این روند قابل‌ ردیابی و برگشت ناپذیر هستند.

ابزارهای مبادلاتی نوین در عصر حاضر نقشی غیرقابل انکار در توسعه تجارت الکترونیکی بر عهده دارند.

یکی از این ابزارها قراردادهای هوشمند هستند که در مقایسه با دیگر انواع قراردادهای الکترونیکی دارای خصوصیاتی از جمله سرعت و امنیت بالا هزینه کم در تشکیل قرارداد می‌باشند.

به‌طور کلی مهم‌ترین چالش‌های موجود مطابقت قواعد حاکم بر این قراردادها با هنجارهای موجود در جامعه، تعارض قوانین داخلی کشورها با یکدیگر و مقررات بین‌المللی، اعتبارسنجی این قراردادها و ابزارهای انعقاد آنها از جمله ارزهای مجازی، سازوکار عملکرد هوش مصنوعی و ماهیت متمرکز پایگاه‌های اطلاعاتی و هوش مصنوعی می‌باشد.

رفع چالش‌های مذکور نیازمند برخی سیاستگذاری‌های تقنینی و اجرایی از جمله تصویب قوانین کارآمد در جهت اعتبارسنجی قراردادهای هوشمند و ارزهای مجازی، اصلاح قوانین متعارض موجود، پیش‌بینی تشریفات تخصیص مجوز تملک ارزهای مجازی و بهره‌مندی از امضائات دیجیتالی، آگاهی بخشی به مردم و تعیین نهادهای ناظر خواهد بود.

قراردادهای هوشمند

قراردادهایی الکترونیکی هستند که در بستری عمومی مانند بلاک چین منعقد می شوند. از زمان انعقاد تا تائید نهایی توسط قوه حاکمه و هوش مصنوعی نظارت می گردند.

طرفین و هوش مصنوعی در زمان انعقاد تا نهایی شدن قرارداد امکان دریافت هرگونه اطلاعاتی از مورد معامله یا طرفین عقد را دارند.

این قراردادها با توجه به دارا بودن شرایط اساسی معاملات، مطابق با هر نظام حقوقی عقد تلقی گردیده و از ویژگی های منحصربه فردی همچون، خود اجرایی در اجرای آثار قرارداد، شفافیت بهره مند بوده و انعقاد آن ها منوط به دارا بودن افراد از امضای دیجیتالی و مجوز امکان تملک ارزهای مجازی می باشد.

قراردادهای هوشمند پس از تائید توسط طرفین و هوش مصنوعی، در بستر عمومی ثبت و سپس در فضای بستر جهت مشاهده عموم عرضه می شوند.

به کارگیری این قراردادها در بخش های مختلف حقوقی از جمله ثبت، بازارهای پولی، بازارهای سرمایه به جهت وجود برخی مسائل نظیر شناسایی قانون حاکم بر قرارداد و دادگاه صالح در مورد دعاوی و نحوه اجرای حکم در قراردادهای بین المللی با چالش هایی مواجه می باشد که حل آن ها به بهبود روند استفاده از این نهاد حقوقی فناورانه در نظام حقوقی منتج خواهد شد.

قرارداد هوشمند Smart contract چیست؟ کاربردهای اصلی آن

بعد از ورود فناوری شبکه بلاک چین ، فضای مورد نیاز برای اجرای قرارداد های قرارداد هوشمند هوشمند فراهم شد. در این مقاله به معرفی قرارداد هوشمند و کاربردهای آن می پردازیم.

قرارداد معمولی

قبل از اینکه در مورد قرارداد هوشمند توضیح دهیم، بهتر است ابتدا قرارداد معمولی را بشناسیم. در حالت کلی توافق بین دو یا چند نفر که آنها را متعهد به مورد یا مواردی خاص می کند که در زمانی مشخص باید آن موارد اجرا شوند قرارداد می گویند. قرارداد برای اینکه حالتی رسمی داشته باشد و طرفین ملزم به اجرای آن شوند باید ثبت شوند. برای پیگیری های قانونی این ثبت در جایی معتبر مانند دفتر ثبت اسناد رسمی نوشته و تائید و ثبت شود.

قرارداد هوشمند

در واقع قرارداد هوشمند قراردادی است که حاوی دستوراتی خاص است که در مواقع لازم به صورت خودکار اجرا شود.

قرارداد هوشمند در واقع یک کد برنامه نویسی است که روی شبکه بلاک چین تعریف می شود. در صورت بروز یک سری اتفاقات و شرایط خاص ، دستوراتی که برنامه نویس برای آن قرارداد نوشته است اجرا می شوند.

اجرای خودکار قرارداد هوشمند امکانات زیادی را برای ما فراهم می کند. در ادامه به معرفی مواردی که می توانیم از قرارداد هوشمند کمک بگیریم می پردازیم.

هدف قراردادهای هوشمند چیست؟

مطمئنا مهم ترین دستاورد قرارداد های هوشمند اجرا شدن تمام موارد درج شده در قرارداد می باشد. یعنی اگر شرایط خاص اجرای قرارداد ایجاد شد، قرارداد هوشمند بدون نیاز به تائید کسی اجرا می شود و کسی نمی تواند جلوی اجرا شدن آن بگیرد. این مورد باعث می شود نیازی به اعتماد طرفین به یکدیگر مطرح نباشد. هم چنین نیازی به واسطه یا تضمین نیز نیست.

ایده قرارداد هوشمند از کجا آمده است؟

در سال 1994 نیک زابو Nick Szabo متخصص رایانه و رمزنگاری مطرح شد. اصول اصلی قرارداد هوشمند توسط او مطرح شد، اما در آن زمان او محیط مناسبی برای اجرایی کردن ایده خود نداشت. بعد از ظهور فناوری بلاک چین بستری برای اجرای ایده قرارداد هوشمند فراهم شد. در ابتدا در بلاک چین بیت کوین قرارداد هوشمند اجرا شد، اما ابزارهای کافی برای اجرای کامل قرارداد هوشمند را نداشتند. بعد از ظهور اتریوم قراردادهای هوشمند برای عموم به اجرا در آمدند و قابلیت استفاده از آن در انجام معاملات ایجاد شد.

قرارداد هوشمند Smart contract چگونه کار می کند؟

قرارداد هوشمند روی شبکه بلاک چین پیاده سازی می شود. همانگونه که می دانید خاصیت اصلی و مهم بلاک چین توزیع پذیر بودن آن می باشد. به زبانی ساده وقتی یک قرارداد هوشمند روی بلاک چین ثبت شود، میان تمام نودها Node به اشتراک گذاشته می شود و همه ی بلاک ها یک نسخه از آن را خواهند داشت. تمام اعضای بلاک چین آن قرارداد را اجرا می کنند، بنابراین دستکاری یا جلوگیری از اجرا شدن آن امکان پذیر نیست.

یک برنامه نویس کد قرارداد هوشمند را نوشته و از طریق یک کلاینت (نرم افزاری که برنامه نویس را به بلاک چین متصل می کند) روی بلاک چین ثبت می کند. قراردادهای هوشمند توسط یک یا چند زبان برنامه نوشته می شوند. به عنوان مثال قراردادهای هوشمند اتریوم با زبان برنامه نویسی سالیدیتی Solidity نوشته می شود.

برای ایجاد کردن قرارداد هوشمند به چه چیزهایی نیاز داریم؟

موضوع قرارداد و دسترسی داشتن به آن

برنامه قرارداد هوشمند باید به خدمات یا محصولات تحت قرارداد دسترسی کامل داشته باشد. این دسترسی برای قفل کردن یا باز کردن خودکار آنها می باشد و بتواند فرآیند عرضه و خرید را کنترل کند.

شرایط قرارداد هوشمند Smart contract

در صورت اتفاق افتادن شرایط درج شده در قرارداد هوشمند، عملیات اجرای آن به صورت پشت سر هم و متوالی اتفاق می افتد. شرایط با برنامه نویسی مشخص شده و تمام اعضای بلاک چین آن را امضا می کنند ( امضای دیجیتال)

اوراکل Oracle

اوراکل ها در واقع منابع قرارداد هوشمند کمکی و خارجی هستند که اطلاعات مورد نیاز آن شبکه را بازیابی و تائید می کنند. اوراکل ها بین بلاک چین و منابع داده قرار می گیرند و اطلاعاتی که بلاک چین نیاز دارد را از طریق پرس و جو Query ، در اختیار آن می گذارند. اطلاعاتی مانند قیمت، آب و هوا و …

پلتفرم اختصاصی

قرارداد هوشمند به بلاک چین یک پلتفرم خاص صادر می شود. سپس در میان اعضای شبکه (نود ها) توزیع می شود. برای ثبت قرارداد نیاز به یک نرم افزار کلاینت رسمی و معتبر دارید.

محبوب ترین شبکه بلاک چین برای اجرای قراردادهای هوشمند اتریوم می باشد.

کاربرد های قرارداد هوشمند Smart contract

بلاک چین و قراردادهای هوشمند فناوری های نو ظهور و جدید هستند. بلاک چین ها در زمینه های مختلف می توانند کاربرد داشته باشند. به دلیل همه گیر نشدن کاربرد بلاک چین هنوز امکان استفاده از تمامی قابلیت های آن وجود ندارد.

مهم ترین مزایای قرارداد های هوشمند و استفاده آن از بلاک چین موارد زیر است:

قراردادهای هوشمند رمزنگاری شده می باشند و در بین نود ها شبکه بلاک چین توزیع می شوند. این موضوع تضمین می کند بدون اجازه داده ها نه تغییر می کنند نه از بین می روند.

انجام فرآیندها به صورت خودکار و بدون واسطه انجام می شود. این کار با سرعت بالایی انجام می گیرد و در زمان صرفه جویی زیادی انجام می شود.

انواع مختلفی از قرارداد هوشمند موجود است و شما می توانید بنا به نیاز خود یکی از آنها را انتخاب کنید و تغییرات مورد نظر خود را روی آنها ایجاد کنید.

قرارداد های هوشمند به صورت مستقل عمل می کنند و در اصل کنترل کامل قرارداد دست خود شما می باشد.

تمامی اسناد قرارداد رمزنگاری شده اند و در دفتر کل عمومی ذخیره شده اند. بنابراین نیاز نیست شما طرف قرارداد را بشناسید یا به آنها اعتماد داشته باشید، زیرا شرایط اجرا قرارداد ثبت شده و در زمان لازم ، بدون هیچ قید و شرطی اجرا می شوند

با حذف دفترخانه های رسمی، مشاوران و دیگر واسطه ها، هزینه های خدمات آنها نیز از بین رفته و به این ترتیب شما هزینه زیادی صرف قراردادهای هوشمند نمی کنید.

معایب قرارداد های هوشمند موارد زیر است:

با وجود اینکه قراردادهای هوشمند به صورت خودکار اجرا می شوند، اما کدنویسی آنها توسط یک یا چند فرد نوشته می شود. ممکن است در کدنویسی آنها اشتباهی رخ دهد. و این برنامه با همین خطا در بلاک چین ثبت شود.

با توجه به اینکه اگر قرارداد در بلاک چین ثبت شود امکان تغییر آن وجود ندارد، می تواند بسیار مشکل ساز باشد.

قرارداد های هوشمند توسط هیچ سازمان و ارگانی تائید یا ثبت نمی شوند، بنابراین امکان پیگیری قانونی برای آن وجود ندارد. همچنین اگر روزی قانون و چارچوبی برای این قرارداد ها تائین شود، می تواند برای قراردادهای ثبت شده مشکل ساز شود.

• هزینه های تهیه قرارداد هوشمند Smart contract

مطمئنا کدنویسی قرارداد ها، نیاز به یک برنامه نویس با تجربه و کار بلد دارد. انجام برنامه نویسی هزینه خود را خواهد داشت که به دلیل خاص و محدود بودن زبان های برنامه نویسی که برای این کار استفاده می شوند، هزینه آن برنامه نویس بالا خواهد بود.

همانگونه که گفتیم اوراکل ها واسطه هایی بین بلاک چین و منابع داده می باشند تا به کمک قراردادهای هوشمند بیایند.

ممکن است با دستکاری یا هک سایت اوراکل، اطلاعات غلط به بلاک چین ارسال شود و در قرارداد هوشمند تاثیر بگذارد.

قرارداد هوشمند و دنیای واقعی

راه زیادی تا استفاده همه گیر و کامل از قابلیت های قرارداد هوشمند و بلاک چین ها مانده است. کارآمد بودن این فناوری ها بسیار زیاد است. اما تاکنون چند مورد استفاده آن اجرایی شده است.

• انتخابات: در برگزاری انتخابات، نتایج در بلاک چین قرار خواهد گرفت و در کل شبکه بلاک چین توزیع خواهد شد. داده ها (نتایج رای گیری) کاملا شفاف، رمزنگاری شده و به صورت ناشناس می باشند. بنابراین امکان هرگونه دستکاری یا تقلب صفر است.
• مدیریت: قرارداد های هوشمند می توانند تمام کارها را به صورت دقیق و روتین اجرا کنند. مثلا می توان برای پرداخت حقوق، ساعات کار و مبلغ را تایین کرد و بدون نیاز به حسابدار این کار را به صورت کامل و دقیق انجام داد.
• مالکیت حقوقی و معنوی: برخی آثار مانند موسیقی، عکس، فیلم و … بعد از انتشار در فضای اینترنت، درگیر خطر نقض حقوق کپی رایت قرار می گیرند. یعنی آن فایل ها به صورت رایگان در دسترس عموم قرار بگیرد. این کار ضرر بسیاری به مالک اثر می رساند. می توان با استفاده از قرارداد هوشمند برای این فایل ها، شرایطی خاص مانند پرداخت بها و سپس اجازه دانلود تعیین کرد.
• بیمه: همان گونه که گفتیم قراردادهای هوشمند نیاز به وجود واسطه ها را از بین می برد. می توان با اجرا کردن قرارداد هوشمند در سیستم سنتی بیمه انجام کارهایی مانند پرداخت خودکار خسارت، دریافت حق بیمه، تمدید بیمه نامه ها و … را انجام داد.

همچنین قراردادهای هوشمند می توانند در سیستم های بانک داری، حمل و نقل، اینترنت اشیا، ردیابی، بهداشت و حمل و نقل استفاده کرد. در مقاله های جداگانه کاربرد بلاک چین و قرارداد های هوشمند را تمامی این موارد توضیح خواهیم داد.

قرارداد هوشمند چیست و چه مشکلاتی را حل می‌کند؟ | بیدارز

اصطلاح "قرارداد هوشمند" اولین بار توسط Nick Szabo در سال 1997 مدت‌ها قبل از ایجاد بیت کوین استفاده شد. او یک متخصص رایانه، پژوهشگر حقوق و رمزنگاری بود و می­خواست از دفتر کل توزیع شده برای ذخیره قراردادها استفاده کند.

قراردادهای هوشمند دقیقاً مانند قراردادها در دنیای واقعی هستند. تنها تفاوت این است که آن‌ها کاملاً دیجیتالی هستند. در حقیقت قرارداد هوشمند یک برنامه کوچک کامپیوتری است که درون یک بلاکچین ذخیره شده است.

بیایید یک مثال بزنیم تا بفهمیم قراردادهای هوشمند چگونه کار می‌کنند.

شاید با Kickstarter که یک پلتفرم بزرگ برای جذب سرمایه است، آشنا باشید. استارتاپ ها می‌توانند به Kickstarter بروند و پروژه‌ای را ایجاد، یک هدف تأمین مالی را تعیین و شروع به جمع‌آوری پول از کسانی که آن ایده را قبول دارند کنند.

Kickstarter در اصل یک شخص ثالث است که بین استارتاپ‎ها و حامیان قرار دارد. این بدان معنی است که هردوی آن‌ها برای اداره صحیح پول خود باید به Kickstarter اعتماد کنند. اگر پروژه با موفقیت تأمین شود، گروه پروژه انتظار دارند که Kickstarter این پول را به آن‌ها بدهد.

از طرف دیگر حامیان می‌خواهند اگر روی چیزی سرمایه‌گذاری میکنند، وجوه آن روی پروژه­‎ها صرف شود و اگر آن پروژه به اهداف خود دست نیافت، پول خود را پس بگیرند. هم گروه استارتاپ و هم حامیان باید به Kickstarter اعتماد کنند. با قراردادهای هوشمند می‌توانیم سیستمی مشابه را بسازیم که به شخص ثالثی مانند Kickstarter نیاز نباشد.

ما می‌توانیم قرارداد هوشمند را طوری برنامه ریزی کنیم که همه وجوه دریافتی را تا رسیدن به یک هدف مشخص نگه دارد. حامیان یک پروژه می‌توانند پول خود را به قرارداد هوشمند انتقال دهند. اگر پروژه به طور کامل تأمین شود، قرارداد به‌طور خودکار پول را به سازنده پروژه انتقال می دهد و اگر پروژه نتواند به هدف برسد، پول به طور خودکار به حامیان برمی‌گردد.

ازآنجاکه قراردادهای هوشمند در یک بلاک چین ذخیره می­شوند، بنابراین همه‌چیز کاملاً توزیع شده است. با این تکنیک هیچ فردی کنترلی روی پول ندارد.

چرا باید به یک قرارداد هوشمند اعتماد کنیم؟

به دلیل اینکه قراردادهای هوشمند که روی یک بلاکچین ذخیره می­شوند، برخی از خواص جالب آن را به ارث می‌برند از جمله‎ی آن‌ها میتوان تغییرناپذیری و توزیع شدگی را نام برد .

تغییرناپذیر بودن بدان معنی است که پس از ایجاد یک قرارداد هوشمند، دیگر نمی‌توان آن را تغییر داد؛ بنابراین هیچ‌کس نمی‌تواند کد قرارداد شما را دست‌کاری کند. در سوی دیگر توزیع‌شدگی بدان معنی است که خروجی قرارداد شما توسط همه افراد موجود در شبکه تائید اعتبار می­شود.

بنابراین یک فرد نمی‌تواند با تحمیل فشار، قراردادی را وادار کند تا وجوه را آزاد نماید زیرا سایر افراد موجود در شبکه این فعالیت را مشاهده کرده و آن را به‌عنوان نامعتبر، نشان گذاری می­کنند.

دست‌کاری قراردادهای هوشمند تقریباً غیرممکن است. از قراردادهای هوشمند می‌توانند در بسیاری از امور، نه فقط در مورد سرمایه‌گذاری استفاده کرد. بانک‌ها می‌توانند از آن برای صدور وام یا ارائه پرداخت‎­های خودکار استفاده کنند. همچنین شرکت‌های بیمه می‌توانند از آن برای پردازش مطالبات یا موارد خاص استفاده نمایند.

شرکت‌های پستی می‌توانند از آن برای پرداخت هنگام تحویل سفارش‌ها و غیره استفاده کنند. اکنون ممکن است سؤال کنید که چگونه می‌توانید از قراردادهای هوشمند استفاده کنید؛ در حال حاضر تعداد انگشت شماری از بلاکچین ­ها وجود دارند که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کنند که بزرگ‌ترین آن Ethereum است. اتریم به طور خاص برای پشتیبانی از قراردادهای هوشمند ایجاد و طراحی شده است.

آن‌ها را می‌توان با یک زبان ویژه برنامه نویسی به نام Solity توسعه داد. این زبان هم به طور خاص برای اتریم ایجاد شده است و از نحوی (سینتکسی) استفاده می‌کند که شبیه Javascrip است. شایان ذکر است که بیت کوین نیز از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کند اگرچه در مقایسه با اتریم بسیار محدودتر است.

قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) چیست؟

قرارداد هوشمند ابزاری نوین است که فرآیند انجام معاملات دربردارنده تراکنش مالی را ساده‌تر می‌سازد. با قرارداد هوشمند امکان انجام تراکنش‌ بدون نیاز به واسطه و طرف سوم فراهم می‌شود.قراردادهای هوشمند بر بسترفناوری بلاکچین اجرا می‌شوند و امکان خودکارسازی فرآیندهای مربوط به اجرای قرارداد را مهیا می‌کنند. در این میان، پلتفرم اتریوم سبب شده تهیه قراردادهای هوشمند و اجرای آن برای کاربران از سراسر دنیا ساده‌تر شود.

اشیای قرارداد‌های هوشمند

اساسا هر قرارداد هوشمند از سه بخش اساسی تشکیل شده است که به آنها اشیای آن قرارداد هوشمند گفته می‌شود.

• امضا کنندگان هستند: در هر قرارداد باید دو یا چند طرف وجود داشته باشد تا قرارداد مابین آن‌ها منعقد شود. امضاکنندگان با توافق بر سر مفاد قرارداد ابتدا آن را تأیید کرد و سپس درزمانی که شرایط قرارداد به‌طور کامل احصا شد یک‌بار دیگر امضاکنندگان اتمام قرارداد را تأیید کرده و قرارداد تکمیل می‌شود.
• موضوع توافق است: موضوع توافق تنها می‌تواند یک شیء (object) باشد که در محیط قرارداد هوشمند وجود دارد. همچنین قرارداد هوشمند باید دسترسی بدون مانع و مستقیم به شی‌ء موردتوافق را داشته باشد. مثلاً اگر قرار است درازای قراردادی، یک اپلیکیشن به فرد تحویل داده شود. شبکه قرارداد هوشمند باید به فایل اپلیکیشن دسترسی داشته باشد.
• شرایط توافق است: هر قرارداد باید شرایط خاصی را دربربگیرد. این شرایط باید به‌صورت ریاضی به‌طور کامل نوشته‌شده و با یک‌زبان برنامه‌نویسی که مخصوص قرارداد هوشمند است، توصیف شود. این شرایط شامل الزامات طرفین قرارداد و همین‌طور پاداش‌ها، تنبیهات و سایر شرایط موجود در قرارداد است.

قرارداد‌های هوشمند چگونه کار می‌کنند؟

یک قرارداد هوشمند می‌تواند توسط هر کسی در بلاک‌چین ایجاد و به کار گرفته شود. کد آن‌ها شفاف و قابل تایید عمومی است، به این معنی که هر طرف علاقه‌مند می‌تواند دقیقا ببیند که وقتی یک قرارداد هوشمند دارایی‌های دیجیتال را دریافت می‌کند چه منطقی دنبال می‌کند.

قراردادهای هوشمند به زبان‌های برنامه‌ نویسی مختلفی (‌از جمله سالیدیتی، وب اسمبلی و میکلسون)‌ نوشته می‌شوند. هر کامپیوتر در شبکه (‌یا “نود”) ‌یک کپی از تمام قراردادهای هوشمند موجود و وضعیت فعلی آن‌ها در کنار بلاک‌چین و داده‌‌های معامله را ذخیره می‌کند.

هنگامی که یک قرارداد هوشمند وجوه را از یک کاربر دریافت می‌کند، کد آن توسط تمامی نودها در شبکه به منظور رسیدن به توافق و جریان حاصل از ارزش اجرا می‌شود.

این همان چیزی است که قراردادهای هوشمند را قادر می‌سازد تا به طور ایمن بدون هیچ قدرت مرکزی اداره شوند، حتی زمانی که کاربران معاملات مالی پیچیده‌ای با نهادهای ناشناخته انجام می‌دهند.

هشدار ارزاخبار:

این مطالب و اطلاعات، توصیه نیست و شما همیشه باید قبل قرارداد هوشمند از هر اقدامی (به طور مثال، خرید،فروش، معامله، نقل و انتقال یا …)، تحقیقات خود را انجام دهید. معاملات ارزهای رمزنگاری شده یا ارزهای دیجیتال همواره همراه با ریسک بالا است. لطفا معاملات خود را با احتیاط انجام دهید. ارزاخبار هیچ مسئولیتی در قبال زیان معاملاتی شما نخواهد داشت.