قیمت واقعی دلار چقدر است؟
برخی فرمول‌ها قیمت واقعی دلار را تا مرز ٦هزار تومان تخمین می‌زنند و برخی دیگر ٣٨٠٠ تومان. با این‌حال، تعداد کارشناسانی که معتقدند قیمت واقعی دلار همانی است که در دست دلالان است، بیشتر است.
به گزارش مرآت، قیمت واقعی دلار چقدر است؟ این پرسشی است که بعد از اعلام قیمت 4200 تومان برای اسکناس آمریکایی، بارها و بارها پرسیده شد. محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت گفت که ٤٢٠٠ را از بین قیمت‌های مختلفی که برای دلار درآورده‌اند، منطقی‌تر تشخیص داده‌اند، اما فعالان اقتصادی معتقدند قیمت ٤٢٠٠ تومان رقم درستی برای دلار نیست و قیمت واقعی همان است که دلالان با آن معاملات پنهانی انجام می‌دهند. برای تعیین نرخ واقعی دلار، فرمول‌های مختلف و پیچیده‌ای وجود دارد اما کارشناسان اقتصاد می‌گویند این متغیرها به شرطی رقم دقیق را تعیین می‌کند که شاخص‌های اقتصادی ما این همه نوسان نداشته باشد و امکان معامله تجاری ایران با سایر کشورها فراهم باشد.
برخی فرمول‌ها قیمت واقعی دلار را تا مرز ٦هزار تومان تخمین می‌زنند و برخی دیگر همان قیمت ارز بودجه یعنی ٣٨٠٠ تومان را درمی‌آورند. با این‌حال، تعداد کارشناسانی که معتقدند قیمت واقعی دلار همانی است که در دست دلالان است، بیشتر است.
قیمت دلار چگونه محاسبه میشود؟
برای محاسبه نرخ برابری ارزها روش‌های مختلفی وجود دارد، مبنای کالایی که براساس نرخ تورم کشورها محاسبه میشود، قدرت برابری خرید که در این روش میزان پول به کار گرفته شده برای یک سبد ثابت کالایی در چند کشور مورد مقایسه قرار می‌گیرد و نرخ تبدیل محاسبه میشود ازجمله روش‌های تعیین نرخ ارز در علم اقتصاد است، اما روش دیگر بر مبنای تراز پرداخت‌هاست، به این صورت که مابهالتفاوت میزان ارز وارد و خارج شده به کشور را مبنا قرار داده و با حجم نقدینگی مقایسه می‌کنند. همه این روش‌ها مبنای علمی دارد و قابل اثبات است ولی آنچه در بازار ارز شکل می‌گیرد ورای این ارقام است. بازار ارز در مبنای عرضه و تقاضا مانند هر کالای دیگری به تعیین نرخ می‌پردازد، این نرخ البته قابل دستکاری هم هست، اگر در طرف عرضه یا تقاضا انحصارگری وجود داشته باشد.
حیدر مستخدمین‌حسینی، کارشناس ارشد بانکی در این‌باره به «شهروند» می‌گوید: در فرمول‌های مشخص شده برای تعیین نرخ ارز همواره شرط اصلی ثابت بودن سایر متغیرهای اقتصادی است اما نبود ثبات لازم در اقتصاد و شوک‌های متعدد سیاسی و اقتصادی موجب شده که نتوانیم براساس این فرمول‌ها قیمت ارز را در اقتصاد ایران تعیین کنیم. او معتقد است منطقی‌ترین روش تعیین نرخ ارز در اقتصاد ایران مابهالتفاوت تورم داخلی با میانگین تورم شرکای اصلی تجاری ایران قیمت واقعی دلار چقدر است؟ در قیمت ارز در ابتدای هر سال شود.
اگر با این فرمول بخواهیم قیمت ارز را در اقتصاد کشور محاسبه کنیم به عدد حدود ٣٨٠٠ تومان یعنی همان قیمت ارز مبادله‌ای که در بودجه ٩٧ آمده، می‌رسیم. این قیمت درحالی از سوی معاون سابق بانک مرکزی برای اسکناس آمریکایی منطقی اعلام شده که هادی حق‌شناس، اقتصاددان قیمت واقعی دلار را چیزی حدود ٥٥٠٠ تومان می‌داند.
او در پاسخ به «شهروند» می‌گوید: با درنظرگرفتن تورم حدود ١٠درصدی برای اقتصاد ایران و تورم حدود ٤درصدی برای اقتصاد جهانی، بهای دلار سال ٩٧ حدود ٦درصد نسبت به سال پیش باید بالا می‌رفت. او در پاسخ به این سوال که بر مبنای فرمول‌های محاسبه، دلار امروز با چه قیمتی در بازار عرضه شود، ادامه داد: قیمتی که این روزها در کف بازار وجود دارد و دلار براساس آن عرضه میشود، قیمت منطقی‌تری برای دلار است.
روش‌های محاسبه قیمت دلار
- یکی از روش‌های متداول محاسبه قدرت خرید ارزهاست. به این مفهوم که محاسبه شود به‌عنوان مثال با یک دلار در ایران چه میزان کالا می‌تواند خرید کند و معادل ریالی این یک دلار در یک کشور حوزه دلار تا چه میزان می‌تواند قدرت خرید قیمت واقعی دلار چقدر است؟ داشته باشد. این ساده‌ترین روش ممکن برای محاسبه برابری ارزهاست.
- از سوی دیگر کاهش ارزش پول ملی و افزایش ارزش آن نیز از طریق نرخ‌های تورم محاسبه میشود. ابتدا باید متوسط نرخ تورم داخلی محاسبه شود و عدد نهایی از میانگین نرخ تورم کشورهای حوزه ارزی مورد نظر که می‌تواند دلار باشد، کاسته میشود تا اختلاف این دو به دست بیاید. به‌عنوان مثال اگر متوسط نرخ تورم داخلی کشور ما در طول یک‌سال ١٥درصد قیمت واقعی دلار چقدر است؟ باشد و میانگین نرخ تورم در کشورهای حوزه دلار ٢درصد باشد.
- مابهالتفاوت این دو عدد، ١٣درصد است. (البته باید این کار را برای مجموع ارزها مورد بررسی قرار داد و با محاسبات دقیق و پیچیده‌تر به اعداد واقعی و دقیق رسید. تأکید میشود که این یک نمونه ساده برای رسیدن به اعداد حدودی است.) این عدد در سال پایه ضرب میشود و نرخ برابری به دست می‌آید. به این ترتیب اگر سال پایه ١٠٠ باشد، با عدد ١٣ جمع میشود و ارزش ریال در این شرایط ١١٣ میشود. به این مفهوم که اگر سال گذشته با ١٠٠ واحد ریال در یک کشور حوزه دلار یک میزان مشخص خرید انجام می‌شد، حالا همان خرید با ١١٣ واحد ریال انجام میشود.
- اما مدیریت شناور ارزی از دیگر روش‌های محاسبه نرخ ارز است که سال‌ها در اقتصاد ایران رایج بود. طبق روشی که هیچ‌گاه به درستی اجرا نشد، ارز براساس واقعیت‌های اقتصاد هر کشوری تعیین میشود.
هادی حق‌شناس اقتصاددان می گوید:
قیمت ٤٢٠٠ تومان برای دلار قیمت درستی نیست
قیمت ارز در اقتصاد ایران بازهم تک‌نرخی نشده و دلار به ٣ قیمت معامله میشود
تورم ٤سال ثبات قیمت ارز به یکباره اسفند ٩٦ در دلار تخلیه شد
نمی‌توان قیمت دلار را به صورت مصنوعی پایین نگه داشت
ادامه سیاست ارزی فعلی دوباره به انفجار قیمت‌ها در سالهای آینده منجر میشود
حیدر مستخدمین‌حسینی معاون سابق بانک مرکزی معتقد است:
فرمول‌های تعیین نرخ ارز به شرط ثابت‌بودن سایر شاخص‌های اقتصادی کاربرد دارد
شوک‌های سیاسی و اقتصادی امکان محاسبه قیمت دلار را سخت کرده است
در شرایطی که امکان مراوده تجاری با تمام دنیا وجود ندارد، نباید قیمت دلار را براساس اختلاف تورم داخل ایران و تورم جهانی محاسبه کرد
یکسان‌سازی درست نرخ ارز در سالهای ٨١ تا ٩٠ موجب شده بود که کسی به فکر پس‌انداز ارزی نباشد
نرخ واقعی دلار چقدر است؟
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس، با بیان اینکه بازار ارز به سمت ثبات نرخ‌ها در حرکت است، گفت: نرخ ارز نیمایی با مقداری نوسان می‌تواند قیمت واقعی دلار باشد.
حسینعلی حاجی دلیگانی با اشاره به وضعیت بازار ارز، افزود: عوامل مختلفی در ساماندهی ارزی موثر بوده اما مهمترین اقدام بانک مرکزی توجه به رهنمودهای مقام معظم رهبری و توصیه های ایشان در این حوزه بوده است.
نماینده مردم شاهین شهر در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه تغییر رئیس کل بانک مرکزی و عمل به رهنمودهای رهبری به بهبود وضعیت بازار ارز و کسب موفقیت‌هایی در این زمینه منجر شده است، عنوان کرد: دلار در مسیر واقعی شدن نرخ خود قرار گرفته و قیمت واقعی دلار چقدر است؟ به زودی تنش‌ها پایان می‌یابد.
وی در پاسخ به این سوال که نرخ دلار تا چه اندازه کاهش می‌یابد و به سطح واقعی خود نزدیک خواهد شد، تصریح کرد: نرخ ارز نیمایی با مقداری نوسان می‌تواند قیمت واقعی دلار باشد.
این نماینده مردم در مجلس دهم در خصوص تک نرخی شدن ارز، گفت: اگر دولت کالاهای اساسی که برای آن ارز ۴٢٠٠ تومان در نظر گرفته شده را تامین کرده و مابه تفاوت ارز ۴٢٠٠ تا ٨ هزار تومان را به نسبت سهم خانواده‌ها و هر کد ملی به حساب هر فرد ایرانی واریز کند و آنها نیز بتوانند مبلغ را مدیریت کنند بهترین راهکار برای تک نرخی شدن ارز را پیگیری کرده است.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با تاکید بر اینکه دولت باید با برنامه مداری در پی واقعی‌سازی نرخ‌ها حرکت کند، تصریح کرد: ساماندهی بازار ارز و سکه بازارهای موازی را نیز به سمت ثبات نرخ‌ها هدایت خواهد کرد.
حاجی دلیگانی ادامه داد: ساماندهی نرخ ارز در ماه‌های اخیر از سوی بانک مرکزی با تغییر استراتژی نشان داد توجه به معنویات رهبری در هر حوزه ای می‌تواند راهگشا باشد.
قیمت واقعی دلار چقدر است؟
در حالی که سخنگوی دولت قیمت واقعی دلار را زیر ۴ هزار تومان می‌داند، کارشناسان ایرادات جدی را به مبنای محاسبات رایج قیمت ارز وارد کرده‌اند. به گزارش پایگاه خبری دیمه نیوز ،سخنگوی دولت در واکنش به افزایش قیمت قابل ملاحظه دلار گفته است، با محاسبات ما قیمت دلار زیر ۴ هزار تومان است و در حال […]
در حالی که سخنگوی دولت قیمت واقعی دلار را زیر ۴ هزار تومان می‌داند، کارشناسان ایرادات جدی را به مبنای محاسبات رایج قیمت ارز وارد کرده‌اند.
به گزارش پایگاه خبری دیمه نیوز ،سخنگوی دولت در واکنش به افزایش قیمت قابل ملاحظه دلار گفته است، با محاسبات ما قیمت دلار زیر ۴ هزار تومان است و در حال حاضر قیمت دلار حباب است و باید بترکد. مگر چه اتفاقی افتاده که قیمت دلار این همه بالا رفته، فقط در بازار تقاضای کاذب بوجود آمده است. ما از نظر دخل و خرج ارزی مشکلی نداریم و ما کمبود منابع ارزی نداریم بلکه آنچه به بازار ارز به صورت تقاضا تحمیل می شود بیش از تقاضای معمول و موثر است.
از سوی دیگر گاه در خبرها می‌بینیم که یک اقتصاددان استدلال کرده که قیمت واقعی دلار الان بیش از هشت هزار تومان است و دولت در حال ارزان فروشی آن بدلائل پوپولیستی است. همینطور اقتصاددان دیگری شدیدا معتقد است قیمت واقعی دلار الان کمی بیش از هزار تومان است و دولت برای جبران بودجه توفنده جاری خود دارد ارز را بسیار گران می فروشد. باز شبیه این ارقام بسیار گفته می شود(۳۵۰۰، ۴۳۰۰،۴۸۰۰،۶۵۰۰،…) واقعا کدام عدد صحیح است؟ علت این همه اختلاف چیست؟
برای محاسبه نرخ ذاتی دلار راههای زیادی پیشنهاد شده اما در ایران معمولا روی تعدیل نرخ ارز با تفاوت تورم ایران و امریکا بحث می شود. موضوع اینجاست که این روش شدیدا به سال پایه حساس است و با انتخاب سال های پایه مختلف تقریبا همه اعداد بالا قابل نتیجه گیری هستند. در واقع این که قیمت چه سالی را واقعی بدانیم و بعد ان را سالانه با تفاوت تورم دو کشور تعدیل کنیم شدیدا محل اختلاف است.
در این باره که سال پایه کی باشد، هیچ اجماعی نیست و هر کس نظر خود را دارد. سال ۵٧،۶٨،٨١،٨٧،… هر کدام طرفدارانی دارند. همه آنها هم دلایل خود را دارند.
برای فهم اثر گذاری سال پایه موضوع زیر جالب است:
معمولا استدلال می شود علت جهش ارزی سال ۹۰ میخکوب کردن ارز توسط دولت احمدی نژاد است. با انتخاب یک سال پایه متناسب( مثلا ٨٧ یا ۵٧) می توان نشان داد در سال ۹۰ بعد از تعدیل نرخ به ۱۸۰۰ عملا قیمت حول و حوش نرخ ذاتی بوده و علت جهش صرفا منع دسترسی بوده. حال اگر سال پایه را ٨١ بگیریم قیمت ارز سال ۹۰ بسیار بسیار پایینتر از نرخ ذاتی است.
اما ابهام هنوز تمام نشده. کسانی معتقدند برای نرخ گذاری واقعی علاوه بر تعدیل سالانه باید ارز نفت را هم از عرضه خارج کرد چون فروش ثروت است نه درامد و کسانی هم موافق نیستند. بعد سوال تازه آن است که اگر بپذیریم نرخ واقعی نرخ بدون ارز نفتی است، فرق ارز نفت با ارز حاصل از صادرات سنگ آهن چیست؟ سنگ آهن هم مصداقی از ثروت فروشی است پس باید آن را هم لابد حذف کرد، و باز این ابهام درباره بخشهای دیگری از صادرات ممکن است مطرح باشد.
باز کسانی معتقدند نرخ ارز پایین است چون قیمت کالای خارجی پایینتر از قیمت کالای داخلی می افتد و تراز تجاری مثل سال جاری منفی میشود. آیا قیمت واقعی دلار چقدر است؟ تنها عامل گرانتر بودن کالای داخلی نرخ ارز است؟ کشور ایران یکی از بالاترین نرخ های واقعی سود تسهیلات و سپرده را در جهان هستی دارد که تولید کننده خارجی عموما درگیر آن نیست. این امر باعث می شود یا هزینه تولید و یا سود مطالبه شده توسط تولید کننده بالاتر از طرف خارجی باشد. شاید اگر بحران سیستمی بانکی حل می شد و نرخ پایین می امد نرخ کالای ایرانی هم کمتر می شد و بدون نیاز به تغییر نرخ بهره تراز تجاری، تراز تر می شد. باز حتی همین گزاره اخیر یک پیچ دیگر هم دارد. نرخ بهره بالا تقاضای ریال را بالا می برد و پایین آمدن نرخ بهره می تواند تقاضای ریال را کم و تقاضای ارز خارجی را افزایش دهد. باز محاسبه شدت و ضعف این دو اثر متناقض به این سادگی ها نیست.
اشاره شد که اکتفا به تعدیل نرخ دلار نسبت به تفاوت تورم ایران و آمریکا عملا مبهم است و از این راه کشف ارزش ذاتی دلار در بازار ایران تقریبا نشدنی است. فرض این روش این است که تنها عامل موثر در تغییر ارزش ذاتی دلار، تفاوت تورم دو کشور است و ضمنا مدافعان این روش معتقدند اگر نرخ ارز را شناور کنیم و آن را در یک بازار با کارایی اطلاعاتی کامل ( بازاری که همه اطلاعات موثر بر نرخ فورا به اطلاع همه بازیگران می رسد و خود را ازادانه در نرخ منعکس می کند) مبادله کنیم عملا به همین قیمت خواهیم رسید. خود این فرض ها دارای إشکالات قابل توجه است:
اولا در موارد بسیاری که دستکم کارایی اطلاعاتی نیمه قوی یا حتی قوی برای بازار قابل شناسایی است نرخ مبادله فعلی ابدا ربطی به این تفاوت تورم ندارد. به عنوان مثال بازار مبادله دلار کانادا و دلار امریکا هم به لحاظ تنوع بازیگران و هم به لحاظ گردش آزاد اطلاعات بسیار از هر بازار قابل تصور ارز در ایران کارا تر است اما تغییرات قیمتی در آن به ازای سالهای پایه مختلف کوچکترین تناسبی با تفاوت نرخ تورم دو کشور ندارد. دقت کنید که انتخاب سال پایه با توجه به ثبات عمومی عوامل موثر بر نرخ دلار کانادا نسبت به ریال ایران، در مثال فوق بسیار راحتتر و کم مناقشه تر است. شاید بتوان کشوری یافت که ارز با تفاوت تورم آن و امریکا تعدیل قیمت واقعی دلار چقدر است؟ شود و بازار کارایی هم داشته باشد ( من همه کشورهای جهان را بررسی نکرده ام) اما مثال کانادا با ان روابط ارگانیک و وسیع و دسترسی، نشان می دهد قیمت ارز شناور در بازار کارا لزوما با ادعای طرفداران تعدیل نرخ با تورم هم خوان نیست.
فرض هواداران گزاره تعدیل با تورم، آن است که منحنی عرضه و تقاضای ارز بالاخره زمانی به تعادل رسیده و بعد از آن همیشه قیمت واقعی( تعدیل شده به تورم نسبی ) ارز در همان نقطه باقی میماند و وظیفه سیاستگذار همین ماندن در نقطه سال قبل( در قیمت واقعی و نه اسمی) است. اما این عزیزان اصلا توجه نمی‌کنند که به خصوص در ایران اتفاقات بسیاری رخ می دهد که منحنی عرضه ارز را شدیدا و ناگهان به بالا یا پایین می کشد.
این وقایع بنیادین هرگز با تعدیل یا عدم تعدیل ارز با تورم توضیح داده نمی شوند و اصلا منحنی عرضه جدیدی می‌سازند که ربطی به تعادل قبلی ندارد که بتوان با ارقام تاریخی برای آن قیمت گذاری کرد. این وقایع گاه تعادلی در قیمت بالاتر می سازند، چون منحنی جابجا شده( بسته شدن یوترن بانک نور اسلامی دبی در سال ۹۰، بسته شدن دبی در سال ٩۶، مشکل ارز پتروشیمی در سال ٩۵،…) یا اثر کاهشی علیرغم تشدید تقاضا و افزایش تورم دارند( ظهور اتاق مبادلات و استقرار ابر شبکه صرافی در سال ۹۰ و ٩١) حتی گاه محصول جدیدی متولد می شود( ارز مبادله ای که بر خلاف تصور مردم صرفا یک ارز یارانه ای نیست) یا محصول حاشیه ای اصلی می شوند( دلار سلیمانیه در سال ٩۶). کدام یک از این ها به تورم ربطی دارند؟ یا کدام یک را می توان با گزینه تعدیل تورم نرخ گذاری کرد؟ معنای این حرف این نیست که نباید به تعدیل نسبت به تورم توجه کرد ولی مطالبی بسیار مهم تر وجود دارد که بدلیل عدم وجود دانش بین اقتصاددانان محترم ابدا به آنها توجهی نمی شود.
نرخ واقعی دلار چقدر است؟
تابناک / عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس، با بیان اینکه بازار ارز به سمت ثبات نرخ‌ها در حرکت است، گفت: نرخ ارز نیمایی با مقداری نوسان می‌تواند قیمت واقعی دلار باشد.
حسینعلی حاجی دلیگانی با اشاره به وضعیت بازار ارز، افزود: عوامل مختلفی در ساماندهی ارزی موثر بوده اما مهمترین اقدام بانک مرکزی توجه به رهنمودهای مقام معظم رهبری و توصیه های ایشان در این حوزه بوده است.
نماینده مردم شاهین شهر در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه تغییر رئیس کل بانک مرکزی و عمل به رهنمودهای رهبری به بهبود وضعیت بازار ارز و کسب موفقیت‌هایی در این زمینه منجر شده است، عنوان کرد: دلار در مسیر واقعی شدن نرخ خود قرار گرفته و به زودی تنش‌ها پایان می‌یابد.
وی در پاسخ به این سوال که نرخ قیمت واقعی دلار چقدر است؟ دلار تا چه اندازه کاهش می‌یابد و به سطح واقعی خود نزدیک خواهد شد، تصریح کرد: نرخ ارز نیمایی با مقداری نوسان می‌تواند قیمت واقعی دلار باشد.
این نماینده مردم در مجلس دهم در خصوص تک نرخی شدن ارز، گفت: اگر دولت کالاهای اساسی که برای آن ارز ۴٢٠٠ تومان در نظر گرفته شده را تامین کرده و مابه تفاوت ارز ۴٢٠٠ تا ٨ هزار تومان را به نسبت سهم خانواده‌ها و هر کد ملی به حساب هر فرد ایرانی واریز کند و آنها نیز بتوانند مبلغ را مدیریت کنند بهترین راهکار برای تک نرخی شدن ارز را پیگیری کرده است.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با تاکید بر اینکه دولت باید با برنامه مداری در پی واقعی‌سازی نرخ‌ها حرکت کند، تصریح کرد: ساماندهی بازار ارز و سکه بازارهای موازی را نیز به سمت ثبات نرخ‌ها هدایت خواهد کرد.
حاجی دلیگانی ادامه داد: ساماندهی نرخ ارز در ماه‌های اخیر از سوی بانک مرکزی با تغییر استراتژی نشان داد توجه به معنویات رهبری در هر حوزه ای می‌تواند راهگشا باشد.
قیمت واقعی دلار چقدر است؟
درحالی قیمت ارز در بازار از 4 هزار و یکصد تومان عبور کرده که اختلاف نظر بین مدافعان واقعی شدن نرخ ارز و مخالفان این افزایش هر روز بیشتر می شود.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی دیده بان ایران، اختلاف بین نرخ دولتی و نرخ بازار آزاد انواع ارز، بدون شک تاثیر منفی قابل توجهی بر وضعیت رقابت در بخش های مختلف اقتصادی کشور بر جای خواهد گذاشت؛ اتفاقی که در سه ماه اخیر به تدریج آغاز شده و افزایش ها موجب نگرانی تولدکنندگان شده است.
افزایش نرخ ارز رسمی (دلار) فقط بازار آزاد را تحت تاثیر قرار نداده است،بلکه نرخ ارز دولتی (مرکز مبادلات ارزی) را نیز تحت تاثیر قرار داده،به طوری که طی یک ماه گذشته نرخ ارز دولتی 100 تومان نسبت به مصوبه بودجه ای دولت افزایش یافته است.
برخی تولیدکننده ها معتقدند،ادامه این شرایط سبب می شود که هزینه تولید افزایش یافته و در نتیجه محصولشان با قیمت های قبلی قادر به رقابت در بازار نیست،از همین رو،از حالا ساز افزایش قیمت محصولات خود را کوک کرده اند.گروهی هم می گویند،با ادامه افزایش قیمت دلار،محصولات صادراتی می توانند ارزبیشتری را برای کشور به ارمغان بیاورند.
سیاست دولت در مواجهه با بازار ارز
«بانک مرکزی باید هرچه زودتر برنامه خود را برای تک نرخی کردن ارز نهایی کند.» این را اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری سال گذشته در جلسه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی گفته بود.آنطور که معاون اول رییس جمهور تصریح کرده بود، این اقدام، تاثیرات مثبتی در اقتصاد کشور خواهد داشت و گامی در جهت شفاف سازی و مبارزه با مفاسد اقتصادی خواهد شد که از محورهای اصلی اقتصاد مقاومتی است .»اگرچه با دستور اسحاق جهانگیری،بانک مرکزی اقدام سریعی برای اجرای این دستور انجام نداد،اما بررسی روند قیمت ارز نشان می دهد که این افزایش در دستور کاربوده است.
یکی از مدافعان سرسخت افزایش نرخ ارز،بخش خصوصی است.فعالان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن کشور سالهاست از دولت می‌خواهند که نرخ ارز را برای حمایت از صادرات،واقعی کند.مسعود خوانساری در نشست های بخش خصوصی و دولت گفته بارها گفته است که« از دولت می خواهیم بحث تک نرخی شدن ارز را به طور واقعی در دستور کار قرار دهد. در سالهای گذشته نرخ تورم کاهش یافت اما قیمت ارز واقعی نشد.»
محسن بهرامی ارض اقدس، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی هم می گوید:« آنچه باید درباره نرخ ارز اتفاق بیفتد، تعدیل نرخ ارز به اندازه تفاضل تورم داخلی با تورم خارجی است.«
در شرایطی که اختلاف بین قیمت رسمی و قیمت بازار آزاد رو به افزایش است،کارشناسان این پدیده را اصطلاحا انحراف«ریل رقابت» عنوان می کنند.قیمت واقعی دلار چقدر است؟ در حال حاضر قیمت دلار مرکز مبادلات ارزی 3400 تومان است و قیمت ارز در بازار آزاد 4100 تومان؛تفاوت قیمتی در حدود 600 تومان.این در حالی است که پیش از شروع به افزایش قیمت ارز،اختلاف این دو نرخ د رحدود حدود 400 تومان بوده است.
کارشناسان هشدار می دهند،ادامه این وضعیت،یعنی بالا رفتن قیمت ارز آزاد با مبادله ای سبب می شود تا تولیدکنندگان به جای تلاش برای افزایش سوددهی خود از طریق تمرکز بر بهبود کیفیت و قیمت محصولات تولیدی، بخش عمده وقت و انرژی خود را بر تلاش به منظور دستیابی هر چه بیشتر به دلار با قیمت دولتی کنند؛ وضعیتی که باعث می شود تا رانت جایگزین تلاش مولد اقتصادی شده و اقتصاد ملی باز هم بیشتر از وضعیت اقتصاد رقابتی پویا فاصله بگیرد.
بنا به گفته آنان،با توجه به آنکه حاکمیت وضعیت دونرخی در بازار ارز کشور، از وجود شکاف بین عرضه و تقاضای انواع ارز ناشی شده است، هر گونه راهکار منطقی با هدف خروج از چنین وضعیتی، باید به افزایش عرضه ارز و یا کاهش تقاضای ارز در بازار آزاد ارز کشور منجر شود.
علی دینی ترکمانی تحلیلگر مسایل اقتصادی می گوید:«باید توجه داشت که چند نرخی بودن ارز با روند فعلی قطعا به سود فعلان اقتصادی که به طور رسمی و قانونی مشغول فعالیت هستند نخواهد بود. چند نرخی بودن ارز با وضع موجود که دولت یک قیمت و بازار قیمت دیگری را مشخص می‌کند جز اینکه منافع منفعت طلبان را تامین کند نتیجه دیگری نخواهد داشت.»
قیمت واقعی دلار موضوعی است که بین کارشناسان محل بحث است.گروهی از کارشناسان معتقدند که قیمت واقعی دلار 5 هزار تومان است.برخی این نرخ را تا 10 هزار تومان هم پیش بینی می کنند؛با این حال برخی ها هم مثل مرتضی ایمانی راد اقتصاددان پیش بینی می کنند که قیمت دلار در سال جاری کشش 4500 تومان را خواهد داشت.
بهرامی ارض اقدس می گوید:«درباره قیمت دلار، بحثهای زیادی وجود دارد؛ قیمت تمام شده مواد اولیه و کالاهای واسـطه ای که در تولید داخلی اثرگذار هستند و واردات کالاهایی که به صورت مصرفی وارد کشور می شوند روی صادرات و باقی شاخص های اقتصادی اثرگذارند،می توانند مبنای قیمت ارز باشند.
به هرحال نرخ دلار، تاثیر زیادی بر همه شاخص های اقتصادی مثل صادرات، واردات، قیمت تمام شــده تولید داخلی، و رقابتپ ذیری کالاهای کشور در بازار جهانی می شود. به همین دلیل، رسیدن به یک نرخ مصلحتی که برای اقتصاد ملی مفید باشد یک کار چندبعدی و چندوجهی است که به سایر موضوعات اقتصادی مثل نرخ بهره و سود بانکی، نرخ تسهیلات، و درآمدهای رسمی و غیررسمی دولت از منابع ارزی که در اختیار دولت است بستگی دارد.»
او می گوید:« برای کنترل بازار، چون به لحاظ قانونی نرخ ارز به صورت شناور مدیریت شده است، باید در سطحی که برای اقتصاد ملی مفید است، توسط دولت کنترل شود. طبیعی است برای کنترل این نوسانات قبل از هرچیز منابع ارزی دولت تعیین کننده است که چقدر می تواند در بازار مداخله کند.»
دیدگاه شما