عدم اطمینان سیاسی و نوسانات بازار سهام در ایران: با توجه به تحولات بینالمللی
استادیار گروه اقتصاد، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.
چکیده
هدف: ازجمله مهمترین و پرطرفدارترین بازارهای مالی در اغلب کشورها، بازارهای سهام هستند. رفتار نوسان بازار سهام همواره موردبحث و بررسی قرار داشته است. به دلیل اهمیت بازارهای سهام در اقتصاد ملتها بحث پیرامون تعیین عوامل مؤثر بر نوسانات بازار سهام همواره موردتوجه بوده است. یکی از عوامل مؤثر بر روی بورس اوراق بهادار نا اطمینانیهای سیاسی است. بنابراین نا اطمینانیهای سیاسی میتواند زمینه تغییرات در بازار بورس را فراهم کند. در بازار سهام نوسانهای گسترده در همه حال موجب ورود و خروج سرمایه میگردد. اثرات این جابجایی بر اقتصاد کشورها میتواند قابلتوجه باشد. در کشورهای درحالتوسعه، ضربههای واردشده بر اقتصاد به دلیل تکانههای بازار بورس میتواند بهشدت پرمخاطره باشد. بنابراین بررسی روابط متقابل میان نوسانات بازار سهام و تحولات سیاسی در کشور از اهمیت ویژهای برخوردار است.
روشها: در ابتدا از آزمون پیشنهادی زیوت واندریوز برای تعیین ایستایی متغیرها با در نظر گرفتن امکان بررسی وجود شکست ساختاری درونزا، بهره گرفته شد. برای بررسی و برآورد روابط بین متغیرها از روش گارچ نامتقارن (GJR-GARCH) استفادهشده است. قبل از برآورد مدل GJR-GARCH باید برای هرکدام از متغیرهای تحقیق یک مدل ARMA مناسب تخمین زده شود، تا بتوانیم برازش مناسبی از مدل واریانس ناهمسان شرطی خود رگرسیون تعمیمیافته داشته باشیم. برای به دست آوردن وقفه بهینه ARMA از معیار شوارتز- بیزین (SBC) استفادهشده است. همچنین آزمون ARCH مبتنی بر وجود ناهمسانی واریانس مورد بررسی قرار گرفته است.
یافتهها: نتایج حاصل از این مطالعه نشاندهنده تأثیر مثبت و معنادار انتخابات ریاست جمهوری بر بازار سهام می باشد. همچنین در چارچوب عوامل موثر در نوسانگیری الگوی گارچ نامتقارن دوره های مختلف مذاکرات هستهای و نیز تحولات سیاسی منطقهای بر شاخص بازار سهام تأثیر مستقیم و معناداری را نشان میدهد؛ بعلاوه نتایج در دوره مورد بررسی نشان میدهد که متغیر کنترلی شاخص قیمت مصرفکننده نیز تأثیر معنادار و مثبتی بر شاخص قیمت بازار سهام خواهد داشت.
نتیجهگیری: بر اساس یافته های تحقیق میتوان نتیجه گیری کرد که بازار سهام ایران نسبت به انواع رویدادهای سیاسی داخلی مانند انتخابات ریاست جمهوری و رویدادهای خارجی همچون وضع تحریم های اقتصادی و نیز مذاکرات برای رفع آنها واکنش قابل ملاحظه ای را نشان میدهد. اگرچه که نباید تأثیراین تحولات بر نوسانات سایر بازار های دارایی ها مانند مسکن، طلا و ارز را بر بازار سهام و شکل گیری انتظارات تورمی نادیده گرفت. لذا به برنامه ریزان بازار بورس و سیاستگذاران کلان کشور توصیه میشود از تمام اهرمهای حمایتی بازار سرمایه برای حفظ و حراست از این بازار و صیانت از سرمایه های خرد و کلان بهره گیرند و با مدیریت هوشمندانه بازار قبل از وقوع بحران های بزرگ از فرار سرمایه ها و سلب اعتماد عمومی جلوگیری به عمل آورند.
کلیدواژهها
20.1001.1.20082428.1400.6.1.7.0
موضوعات
مراجع
ابزری، مهدی؛ صمدی، سعید؛ تیموری، هادی. (1386). بررسی عوامل مؤثر بر ریسک و بازده سرمایهگذاری در محصولات مالی. روند، 54، 152-123.
تقوی، مهدی؛ جنانی، محمدحسن. (1379). بررسی رابطه هم انباشتگی بین شاخص کل عوامل موثر در نوسانگیری قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران و متغیرهای کلان اقتصادی. اقتصادی، (44)، 90-77.
جوادی، جواد. (1374). بررسی تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر روی شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1372-1369. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اداری و مدیریت، دانشگاه شهید بهشتی.
حیدری، هادی.، کشاورز حداد، غلامرضا. (1396). رتبهبندی مدلهای پارامتریک ارزش در معرض خطر با لحاظ کردن موقعیت معاملاتی سهامدار کاربرد توابع توزیع نامتقارن در مدلهای خانواده .GARCH پژوهشنامه اقتصادی، 17(66)، 178-151.
حیدری، محمدعلی. (1380). بررسی عوامل اقتصادی مؤثر بر شاخص قیمت سهام در بازار بورس اوراق بهادار تهران. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم اداری و اقتصاد.
ریاحی، تاجمیر؛ اسمعیلی، سلمان؛ ویس مرادی، اکبر. (1392). بررسی تأثیر انتخابات بر عملکرد بورس اوراق بهادار تهران."، فصلنامه بورس اوراق بهادار، 6(23)، 49-29.
زارع، هاشم؛ رضایی سخا، زینب؛ زارع محمد. (1399). دورانهای مالی در بازار داراییهای کلان اقتصادی : راهبردی برای سیاستگذاری های کلان. سیاستهای راهبردی و کلان، 8(32)، 771-744.
سینایی، حسنعلی. (1381). بررسی همبستگی شاخص بهای عمدهفروشی کالاها و شاخص قیمت سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی، 4، 92-81.
فلاحی، فیروز؛ حقیقت، جعفر. (1393). بررسی همبستگی بین تلاطم بازار سهام، ارز و سکه در ایران با استفاده از مدل گارچ. پژوهشنامه اقتصادی، 52، 147-123.
قالیباف اصل، حسن؛ کلبری، سمیه. (1388). بررسی اثرات پیشرو- پسرو وابسته به اندازه و حجم معامله در بازده و نوسان سهام در بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات مالی، 11(27):25-47.
نعمتی، مصطفی. (1397). فضای نااطمینانی: عدم قطعیتها در اقتصاد ایران؛ ریشهها و عواقب آن. تجارت فردا، http://www.tejaratefarda.com/fa/tiny/news-28214.
یحیی زاده، محمود و جعفری صمیمی، احمد (1378). بررسی رابطه علّی بین تورم، بازده سهام و شاخص قیمت سهام در ایران: یک تحلیل تجربی (1375-1370). بورس اوراق بهادار، (1)، 157-115.
Abzari, M., Samadi, S., Teymouri, H. (1386). Study of factors affecting the risk and return on investment in financial products. Ravand, 54, 152-123 [In Persian].
Alesina, A., Sachs, J. (1988). Political Parties and Business Cycle in the United States. Journal of Money, Credit, and Banking, (20), 63-82.
Alexakis, P., Petrakis, P. (1991). Analysing stock market behaviour in a small capital market. Journal of Banking and Finance, 15, 471–483.
Belk, R.W. (1976). It's the thought that counts: A signed digraph analysis of gift-giving. Journal of Consumer Research, 3(3), 155-162.
Białkowski, J., Gottschalk, K., & Wisniewski, T. P. (2008). Stock market volatility around national elections. Journal of Banking & Finance, 32(9), 1941-1953.
Caporal, T., Jung, C. (1997). Inflation and real stock prices. Applied Financial Economic, 7, 265-266.
Chan, Y., Wei, K.C. )1996(. Political risk and stock price volatility: the case of Hong Kong. Pacific-Basin Finance Journal, 4, 259–275.
Chandra, T. (2015). Impacts of Indonesia's 2014 presidential election towards stock priceso Indonesia Stock exchange. International Journal of Business and Management, 10(7), 172.
Chappell, H.W., Keech, W.R. (1986). Party differences in macroeconomic policies and outcomes. American Economic Review, 76, 71–74.
Chatrath, A., Ramchander, S., Song. F. (1997). Stock prices, inflation and out: Evidence from India. Applied Financial Economics, 7, 439-445.
Chau, F., Deesomsak, R., Wang, J. (2014). Political uncertainty and stock market volatility in the Middle East and North African (MENA) countries. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 28, 1-19.
Chen, N.F., Roll. R., Ross. S.A. (1986). Economic forces and the stock market. Journal of Business, 59, 383-403.
Chesney, M., Reshetar, G., Karaman, M. (2011). The impact of terrorism on financial markets: An empirical study. Journal of Banking & Finance, 35(2), 253-267.
Christensen, J.L. (2010). The role of finance in national systems of innovation. In National systems of innovation: Toward a theory of innovation and interactive learning, 151-172. Anthem Press.
Christensen, B.J., Nielsen, M.Ø. (2007). The effect of long memory in volatility on stock market fluctuations. The Review of Economics and Statistics, 89(4), 684-700.
Chuang, W.I., Liu, H.H., Susmel, R. (2012). The bivariate GARCH approach to investigating the relation between stock returns, trading volume, and return volatility. Global Finance Journal, 23(1), 1-15.
Conrad, C., & Karanasos, M. (2008). Modeling volatility spillovers between the variabilities of US inflation and output: the UECCC GARCH model. No. 475. Discussion Paper Series.
Douglason, O. (2010). Relationship between inflation and stock market returns: Evidence from Nigeria. CBN Journal of Applied Statistics, 1(1), 1-15.
Duso, T., Neven, D.J., Röller, L.H. (2007). The political economy of European merger control: evidence using stock market data. The Journal of Law and Economics, 50(3), 455-489.
Fallahi, F., Haghighat. J. (1393). Study of the correlation between stock market, currency and coin market turmoil in Iran using the GARCH model. Journal of Economic Research, 52, 147-123 [In Persian].
Floros, C.H. (2008). The influence of the political elections on the course of the Athens stock exchange 1996-2002. Managerial Finance, 34, 479-488.
Ghalibaf Asl, H., Kolbari, S. (2009). Volume- & size-related lead-lag effects in stock return & volatility: An empirical investigation of the Tehran Stock Exchange. Financial Research Journal, 11(27), 25-47 [In Persian].
Gjerde, Q., Saettem, F.B. (1999). Causal relations among stock returns and macroeconomic variables in a small, open econom. Journal of International Financial Markets, 9, 61-74.
Glosten, L.R., Jagannathan, R., Runkle, D. (1993). On the relation between the expected value and the volatility of the normal excess return on stocks. Journal of Finance, 48, 1779-1801.
Graham, F.C. (1996). Inflation, Real Stock Returns and Monetary Policy. Applied Financial Economic, 6, 29-35.
Hensel, C., Ziemba, W. (1995). United States investment returns during democratic and republican administrations. Financial Analysts Journal, 51, 61-69.
Heidari, M.A. (2001). Study of economic factors affecting the stock price index in the Tehran Stock Exchange. M.Sc. Thesis, University of Isfahan, Faculty of Administrative Sciences and Economics [In Persian].
Heidari, H.K., Haddad, G. (2017). Ranking of Parametric value at risk models with consideration of trader position (application of asymmetric distribution functions in GARCH models). Economics Research, 17(66), 151-178 [In Persian].
Ibrahim. M.H. (2003). Macroeconomic forces and capital market integration. Journal of the Asia Pacific Economy, 8, 19-40.
Jackson, A.O. )2008(.The impact of the 9/11 terrorist attacks on the US economy. Florida Memorial University, Working Paper.
Javadi, J. (1374). Study of the effect of macroeconomic variables on the stock price index of Tehran Stock Exchange during the years 1372-1399. Master Thesis, Faculty of Administrative Sciences and Management, Shahid Beheshti University [In Persian].
Jones, C.P. (2016). Investments: Analysis and Management: Analysis and Management. Wiley Global Education.
Jun, M.Y.Z. (2007). On the measurement of bubble and its nature classification in China's stock market. Journal of Financial Research, 12.
Lobo, B.J. (1999). Jump risk in the U.S. stock market: Evidence using political information. Review of Financial Economics, 8, 149–163.
Morley, J.C. (2002). A state–space approach to calculating the Beveridge–Nelson decomposition. Economics Letters, 75(1), 123-127.
Mortazavi, S., Abolghasem. Z., Hope. And Nouri, Mehdi (1390). "Study of the effect of exchange rate fluctuations on Iranian pistachio exports. Journal of Agricultural Economics and Development, 3, 354-347.
Mukherjee, T. K., Naka, A. (1995). Dynamic relations between macroeconomic variable and the Japanese stock market: An application of a vector error correction model. The Journal of Financial Research, 18, 223-237.
Nemati, M. (1397). The atmosphere of uncertainty: Uncertainties in the Iranian economy; its roots and consequences. Business Tomorrow, http://www.tejaratefarda.com/fa/tiny/news-28214 [In Persian].
Perotti, E.C., Oijen, P.V. )2001(.Privatization, political risk and stock market development in emerging economies. Journal of International Money and Finance, 20, 43–69.
Poitras, M. (2004). The impact of macroeconomic announcements on stock prices: In search of state dependence. Southern Economic Journal, 70, 549-565.
Sinai, H.A. (1381). Study of the correlation between the wholesale price index of goods and the stock price index of companies listed on the Tehran Stock Exchange. Journal of Humanities and Social Sciences, 4, 92-81 [In Persian].
Smales, L.A. (2014). News sentiment in the gold futures market. Journal of Banking & Finance, 49, 275-286.
Souri, A. (1392). Advanced econometrics: With the use of Eviews8 and Stata12. Tehran, Cultural Studies Publishing [In Persian].
Tajmir, R., Ismaili, S., Weiss Moradi, A. (2013). Study of the effect of elections on the performance of Tehran Stock Exchange. Quarterly Journal of Stock Exchange, 6(23), 49-29 [In Persian].
Taqhavi, M ., Janani, M.H. (1379). Study of the co-integration relationship between the total stock price index in the Tehran Stock Exchange and macroeconomic variables. Economic Quarterly, 44, 90-77 [In Persian].
Vuchelen, J. (2003). Electoral systems and the effects of political events on the stock market: The Belgian Case. Journal of Economics and Politics, 15, 85-102.
Yahyazadeh, M., Jafari Samimi, A. (1378). Study of the causal relationship between inflation, stock return and stock price index in Iran: An empirical analysis (1370-1375). Stock Exchange & securiteis Quarterly, 1, 157-115 [In Persian].
Zare, H., Rezaei عوامل موثر در نوسانگیری Sakha, Z., Zare, M. (1399). Financial cycles in the macroeconomic asset market: A strategy for macroeconomic policy. Strategic and Macro Policies, 8(32), 771-744 [In Persian].
نوسانگیری از دلار در وقت آخر
روز گذشته، دلار تا ساعت ۳ بعدازظهر روز نسبتا آرامی داشت. با این حال، از این ساعت نوسانگیران ارزی به سرعت وارد بازار شدند و دامنه تغییرات قیمت را بالا بردند.
دلار که در ساعات انتهایی روز در ابتدای محدوده 3 هزار و 900 تومان قرار گرفته بود، به یکباره تحتتاثیر افزایش تحرکات معاملهگران ارزی تا قیمت 3 هزار و 930 تومان بالا رفت. در نهایت، روز دوشنبه شاخص ارزی با قیمت 3 هزار و 925 تومان به کار خود پایان داد که 20 تومان بالاتر از روز یکشنبه بود. به گفته فعالان، انتظارات افزایشی شماری از بازیگران غیررسمی و تحرکات بازیگران خالیفروش در معاملات فردایی در کنار بالا رفتن ارزش دلار در مناطق سلیمانیه عراق و هرات افغانستان از جمله عوامل افزایشدهنده دامنه نوسان بودند. به گفته فعالان، برخی بازیگران غیررسمی انتظار دارند با بازگشایی بازارهای جهانی، قیمت دلار در بازار داخلی نیز در مسیر افزایشی قرار بگیرد. در کنار این، شماری از کارشناسان اعتقاد دارند، تمایل بازارساز به افت قیمت ممکن است در افزایش نوسان آخر وقت دلار موثر بوده باشد.
به گفته این دسته، معاملهگران فردایی از آنجا که از تمایل کاهشی بازارساز اطلاع دارند، سعی میکنند قیمت دلار را بالا بیاورند و عوامل موثر در نوسانگیری در مرحله دوم با پایین آمدن دوباره قیمت اقدام به خرید کنند. در واقع آنها سعی دارند یک کف و سقف مشخص تعریف کنند که در آن اقدام به نوسانگیری کنند. این عده در چنین شرایطی با توجه به اختلاف قیمت بازار داخلی با کشورهای همسایه، با کاهشی شدن بیشتر شاخص ارزی انگیزه بیشتری برای نوسانگیری پیدا میکنند. در این شرایط، بهنظر میرسد که بازارساز ارزی بهتر است به جای کنترل قیمت، مدیریت نوسان را در اولویت قرار دهد. همسو با رشد قیمت دلار، سکه تمام بهار آزادی با 7 هزار تومان افزایش به قیمت یک میلیون و 157هزار تومان رسید. این رشد در حالی رخ داد که فلز گرانبهای داخلی در ابتدای روز تا میانه کانال یک میلیون و 140 هزار تومان پایین رفته بود. به گفته فعالان، بالا آمدن بهای سکه در 2 روز گذشته نشانهای از تمایل معاملهگران به افزایش قیمت است. عدهای این تمایل را نشانهای از انتظارات افزایشی معاملهگران داخلی در ارتباط با روند صعودی احتمالی بهای اونس جهانی دانستند.
روز متفاوت ارزی
در سومین روز هفته، دلار اولین روز افزایشی پس از 4 کاهش متوالی را به ثبت رساند. این در حالی بود که در ابتدای روز بهنظر میرسید، شاخص ارزی مانند روزهای گذشته به روند کاهشی خود ادامه خواهد داد. در سیزدهمین روز دیماه، شاخص بازار ارز معاملات خود را با قیمت 3 هزار و 870 تومان آغاز کرد که عوامل موثر در نوسانگیری کاهشی 35 تومانی نسبت به قیمت بستهشده روز یکشنبه داشت. در ابتدای روز نرخ این ارز تا نقطه هزار و 863 تومان نیز پایین آمد، ولی در ادامه روز این روند تغییر کرد تا شاخص ارزی روز متفاوتی را پشت سر بگذارد. به گزارش دنیای اقتصاد، به گفته فعالان، در حالی که در ساعات ابتدایی روز عوامل موثر در نوسانگیری تعدادی از معاملهگران خالیفروش در انتظار افت بیشتر قیمت بودند، قیمت دلار در مسیر افزایشی قرار گرفت و به سرعت وارد کانال 3 هزار و 900 تومان شد. پس از ورود دلار به این کانال، از حدود ساعت یک بعدازظهر فضای بازار آرامتر و دامنه نوسانات دلار محدودتر شد. با این حال، از حدود ساعت 3 بعدازظهر نوسانگیران ارزی با قدرت بیشتری وارد بازار شدند و با افزایش خرید و تحرکات خود قیمت دلار در معاملات فردایی را تا 3 هزار و 935 تومان بالا بردند. همزمان قیمت دلار نقدی نیز افزایشی شد و در نهایت با بهای 3 هزار و 925 تومان به کار خود پایان داد. این قیمت 20 تومان بالاتر از روز یکشنبه بود و بر 4 روز کاهش متوالی دلار مهر پایان زد. به گفته فعالان، نوسانگیران ارزی احساس کردند پس از ساعت 3 بعدازظهر و نزدیک شدن به تعطیلی صرافیهای بانکی، نفوذ بازارساز در بازار پایینتر میآید؛ بنابراین تلاش کردند، با خریدهای خود قیمت را دچار نوسان و قیمت را تحتتاثیر تحرکات خود قرار دهند.
موانع کاهش نوسان
به گفته فعالان بازار، انتظارات افزایشی شماری از معاملهگران، بالا بودن ارزش دلار در مناطق مرزی و تحرکات معاملهگران فردایی و خالیفروش سه مانعی هستند که زمینهساز افزایش دامنه نوسانات بازار شدهاند. به اعتقاد آنها، برخی معاملهگران انتظار دارند پس از بازگشایی بازارهای جهانی و تقویت احتمالی شاخص دلار، بهای این ارز در بازار داخلی با افزایش رو برو شود. به گفته این معاملهگران، بازارساز در روزهایی که بازارهای جهانی تعطیل بود، با عرضه ارز توانست قیمت را در مسیر کاهشی قرار دهد، ولی با باز شدن بازارها و از سرگیری معاملات حوالهای قیمت توان بالا رفتن را خواهد داشت. این عده تحتتاثیر این انتظار بیشتر تمایل دارند که در موقعیت خرید قرار بگیرند. در کنار این، معاملهگران یاد شده پس از اینکه قیمت دلار وارد کانال 3 هزار و 900 تومان شد، خریدهای ارزی خود را در ساعات انتهایی روز انجام دادند که صرافیهای رسمی رو به تعطیلی دارند. در این شرایط، برخی صرافیهای بانکی برای دلار نرخهای فروشی در کانال 3 هزار و 800 تومان ارائه کردند. با این حال، برخی معاملهگران بازار عنوان میکردند که در این قیمتها عرضهای صورت نگرفته است و این صرافیها در ساعات انتهایی روز تمایل چندانی به عرضه ندارند.
روز گذشته ارزش دلار در منطقه سلیمانیه عراق و هرات افغانستان نیز بالا بود و همین موضوع نیز انتظارات معاملهگران بازار ارز داخلی را تحتتاثیر قرار میداد. زمانی که ارزش دلار در این مناطق جغرافیایی بالا میرود، این انتظار در بازار داخلی برجسته میشود که حجم ارز نقدی از پاساژ افشار جمع و به این مناطق فرستاده میشود. در این شرایط، حجم ارز در بازار داخلی کم میشود و معاملهگر از تفاوت قیمت دو بازار کسب سود میکند. به گفته برخی کارشناسان، در چنین شرایطی بازارساز ارزی بهتر است به جای تاکید بر کاهش قیمت بیشتر اقدام به مدیریت نوسان کند؛ چراکه کنترل قیمت در این فضا، تنها اقدامات نوسانگیرانه را افزایش و انگیزه معاملهگران غیررسمی را بالاتر خواهد برد. در واقع هر چقدر اختلاف قیمت با بازارهای همسایه بیشتر شود، معامله غیررسمی با اطمینان بیشتری اقدام به خروج ارز از بازار داخلی خواهد کرد.
متوسطه یک صبا
آونگ نیوتن دستگاهی متشکل از مجموعهای از گویهای نوسانکننده است که فقط تماس کمی با یکدیگر دارند. آونگ نیوتن در سال ۱۶۸۰ میلادی توسط آیزاک نیوتن ساخته شده است. من برای نشان دادن قانون پایستگی تکانه و انرژی این وسیله را درست کردم.
چکیده:
این وسیله، قانون پایستگی تکانه و انرژی را نشان میدهد. من با تیله، نخ، سیخ چوبی، مقوا و چسب حرارتی یک آونگ نیوتن ساده ساختم و توانستم این دو قانون را نشان دهم. سپس برای نشان دادن تاثیر ارتفاع تیلهها بر تعداد نوسانات یک آزمایش انجام دادم.
توضیح مختصر در مورد روش انجام کار:
- ابتدا نقاله را کنار گوی اولمان میگذاریم .
- گوی اول را تا زاویه ی ده درجه بالا میآوریم رها میکنیم و تعداد ضربات را در جدول ثبت میکنیم .
- همین کار را با زاویه های 20، 30، 40، 50، 60، 70، 80 و 90 انجام میدهیم و نتایج را ثبت میکنیم .
- بهتر است برای هر زاویه 3 بار تکرار آزمایش انجام دهیم .
- مراحل 2 تا 4 رو برای دو گوی، سه گوی و چهار گوی هم انجام میدهیم و نتایج را یادداشت میکنیم.
نتیجه گیری:
از این آزمایش نتیجه گرفتم هر چه ارتفاع رها کردن گویها بیشتر باشد، تعداد ضربات آنها هم بیشتر است و هر چه تعداد گویهایی
که بالا میکشیم بیشتر باشد، تعداد ضربات کمتر است.
نشاني: چهارراه پاسداران- خ شهید بطحائی- خ شهيد احمدآبادي- دبيرستان دخترانه غيردولتي صبا
شماره تماس: 13-22945112-021
شماره فكس: 22966644
پست الکترونیکی: [email protected]
instagram.com/sabaschool aparat.com/sabaschool.ir saba-educational-complex
آشنایی با چگونگی تغییرات قیمت بیت کوین و ارزهای دیجیتال
ارزهای دیجیتال و ارزهای رایج دولتی (فیات) هیچیک پشتوانهای مانند طلا یا کالای باارزش دیگری ندارند. مهمترین تفاوت آنها این است که ارز فیات توسط دولتهای مرکزی پشتیبانی میشود و قانونی است. اساساً ارزش یک ارز فیات، از آنجا نشأت میگیرد که دولت مرکزی این ارز را با ارزش اعلام کرده و طرفین معامله نیز این حقیقت را باور دارند.
امروزه بیشتر کشورها از سیستم ارزی فیات استفاده میکنند. در این سیستم بانک مرکزی و ذخایر ارزی، تامین پول را بر عهده داشته و درنتیجه بهطور غیرمستقیم تورم را کنترل میکنند.
ارزهای دیجیتال از سوی دیگر، توسط دولت یا مقامات مرکزی کنترل نمیشوند و بسیاری از کشورها آنها را قانونی نمیدانند. بهطورکلی، بیشتر ارزهای دیجیتال تعداد واحدهای ثابتی دارند و بنابراین، تورم سبب کاهش ارزش این ارزها نخواهد شد.
با این وجود، این ارزها و ارزهای فیات ارزشهای مشابهی نیز دارند. هردوی اینها بهعنوان وسیله مبادله و روشی برای خرید کالا یا سرویس محسوب شده و ذخیرهی ارزش مربوط به خود را دارند.
علت نوسان شدید قیمت ارزهای دیجیتال
بازار ارزهای دیجیتال هنوز نوپا است. این بازار، بازار جدیدی محسوب میشود و اکثر مردم فقط اسم آن را شنیدهاند و اطلاعات زیادی در مورد این صنعت ندارند. بازارهای نوپا خصوصیاتی دارند که باعث ایجاد نوسان در آنها میشود.
اگر این بازار را با بازارهای مالی سنتی و پایدار مثل بازار تبادلات ارزهای خارجی مقایسه کنید، متوجه محدود بودن نقدیندگی در آن خواهید شد. برای روشن شدن این موضوع میتوان گفت که ارزش کل پول در جهان بیش از ۹۰ تریلیون دلار است، درحالیکه ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال با حدود ۳۶ هزار درصد اختلاف در حال حاضر (۱۶ دی ۹۷)، حدود ۱۳۸ میلیارد دلار است.
حجم معاملات روزانه ارزهای دیجیتال حدود ۱۴ میلیارد دلار بوده درحالیکه این میزان برای بازار فارکس حدود ۵ تریلیون دلار است. میزان گستره قیمت،(اختلاف قیمت خرید و فروش)، در معاملات ارزهای رایج نهایتاً چند پنی بوده درحالیکه این میزان برای ارزهای دیجیتال تا چندین دلار میتواند باشد.
همهی این موارد نشانهی یک بازار بسیار کم تراکم هستند که تحرکات آن بسیار سریع بوده و درنتیجه باعث افزایش نوسان در قیمت ارزهای دیجیتال میشود.
پذیرندگان زیادی نیز همهروزه به این بازار میپیوندند. در اوایل سال ۲۰۱۸ صرافیهای ارزهای دیجیتال اعلام کردند که روزانه ۱۰۰ هزار کاربر جدید به این بازار اضافه میکنند. بسیاری از این اعضا سهم زیادی در بالا و پایین کردن قیمت ارزهای دیجیتال دارند و این موضوع مکملی برای ذات تخریبی بودن بازار است و افزایش نوسانات را در پی خواهد داشت.
درنهایت، دستکاری قیمتها نیز موضوع رایجی در بازارهای نوپا است. صرافیهای مرکزی بیشتر جریانات مربوط به ارزهای دیجیتال را کنترل کرده و درنتیجه با هدف افزایش درآمد خود، قیمت این ارزها را بهطور ساختگی دستکاری میکنند. یکی از راههای انجام این کار ترغیب تریدرها به خریدوفروش از طریق نمایش این قیمتهای غیرواقعی در سایت صرافیهاست.
اما درصورتیکه از هزاران تریدر جدید و تازهوارد به این بازار سوءاستفاده شود، تأثیر این نوع دستکاری بیشتر خواهد شد. علاوه بر آن، اثبات و کنترل دستکاری قیمت در بازارهای قانونگذاری نشده کار دشواری است.
صرافیهای مرکزی نیز از خود نقطه ضعف نشان میدهند. این صرافیها میزان زیادی ارز دیجیتال را ذخیره و کنترل میکنند و درنتیجه اگر هک شوند، تأثیر زیادی روی قیمت ارزهای دیجیتال خواهند گذاشت.
مهمترین عوامل تعیینکنندهی قیمت ارزهای دیجیتال
عرضه و تقاضا مهمترین عامل تعیینکنندهی قیمت ارزهای دیجیتال محسوب میشود. این یک اصل اساسی در اقتصاد محسوب میشود. اگر میزان عرضهی توکن یک ارز دیجیتال زیاد باشد اما تقاضای کمی از سوی کاربران و تریدرها وجود داشته باشد، ارزش این ارزها کاهش خواهد یافت و برعکس آن، اگر عرضهی یک ارز دیجیتال به خصوص محدود بوده و تقاضا برای آن زیاد باشد، ارزش آن ارز افزایش خواهد یافت.
این موضوع به عنصری به نام کمیابی مربوط میشود. این عنصر سبب افزایش قیمت میشود و یکی از عوامل تأثیرگذار در افزایش قیمت بیت کوین به بالاترین حد خود بوده است. میزان عرضهی بیت کوین محدود به ۲۱ میلیون واحد است و این میزان نسبت به دیگر توکنها بهمراتب کمتر است. درحالیکه میزان تقاضای این ارز در سالهای اخیر بهشدت افزایش یافته است.
رسانهها و احساسات عمومی نیز تأثیر بسیار زیادی روی قیمت این ارزها میگذارند. بهعنوانمثال، اگر در مورد یک توکن یا پلتفرم، تبلیغات منفی در رسانهها دیده شود، خواهید دید که قیمت ارز مربوطه کاهش پیدا میکند. درحالیکه اگر همان ارز از حمایت و پوشش رسانهای خوبی برخوردار باشد، قیمتش افزایش خواهد یافت.
قیمتها بهشدت تحت تأثیر عواطف و احساسات جامعه هستند.
یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار در قیمت توکن ها، میزان استفاده از آن توکن است و بدین معناست که چقدر این توکن میتواند مفید واقع شود. همچنین، عامل تأثیرگذار بعدی توانایی پلتفرم بلاک چین بنیادین در حل مشکل دنیای واقعی است .این درحالیکه سختی استخراج توکن های اثبات کار میتواند تعیینکنندهی ارزش این توکن ها باشد. به طور واضحتر، هرچقدر سختی استخراج بیشتر باشد افزایش میزان عرضه نیز سختتر خواهد بود و زمانی که تقاضا بیشتر شود، شاهد افزایش در قیمتها خواهیم بود.
چگونگی تغییر قیمت ارزهای دیجیتال در طی ۱۸ ماه گذشته
با بررسی قیمت بیت کوین میتوانیم از وضعیت کلی بازار ارزهای دیجیتال در ۱۸ ماه گذشته اطلاعات کسب کنیم.
قیمت بیت کوین در ابتدای سال ۲۰۱۷ کمتر از هزار دلار بود و هنگامی که دولت چین بیانیهای مبنی بر متوقف ساختن فعالیت صرافیهای ارزهای دیجیتال در این کشور ارائه داد، ارزش این ارز دیجیتال کمی سقوط را تجربه کرد. در آن زمان، بسیاری از مبادلات بیت کوین در این کشور انجام میشد و قیمت این ارز به ۷۷۵ دلار کاهش پیدا کرد. درحالیکه کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال در حدود ۱۵ میلیارد دلار بود.
بعد از آن، قیمت بیت کوین به بالاتر از هزار دلار رسید، اما در مارس ۲۰۱۷ زمانی که کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) مجوز ادامهی فعالیت ETF بیت کوین را رد کرد قیمت بیت کوین به زیر این مقدار رسید و کل ارزش بازار در طی دو روز به ۵ میلیارد دلار کاهش یافت.
در آوریل ۲۰۱۷، دولت ژاپن بیت کوین را ارز قانونی اعلام کرد و در طی آن قیمت بیت کوین دوباره به بالای هزار دلار رسید. در همان زمان، کل ارزش بازار در حدود ۲۶ میلیارد دلار بود.
از آوریل ۲۰۱۷ تا جولای همان سال، قیمت بیت کوین بهتدریج به نزدیک ۳ هزار دلار رسید و کل ارزش بازار نیز از مرز ۱۰۰ میلیارد دلار گذشت. بااینحال، در اواسط ماه جولای سال ۲۰۱۷ در طی چند روز قیمت بیت کوین به زیر ۲ هزار دلار افت پیدا کرد و در همان زمان فورک بیت کوین (بیت کوین کش) اتفاق افتاد.
این اثرات کوتاهمدت بودند و در آخر ماه آگوست سال ۲۰۱۷ قیمت بیت کوین دوباره افزایش پیدا کرد و به حدود ۵ هزار دلار رسید. همچنین، کل ارزش بازار نیز در آن مقطع به حدود ۱۷۰ میلیارد دلار رسیده بود. پس از آن، در روز ۴ سپتامبر ۲۰۱۷، دولت چین ICOها را ممنوع اعلام کرد، اما این حرکت بهاندازهای که انتظار میرفت تأثیرگذار واقع نشد. در اواسط ماه سپتامبر سال ۲۰۱۷، قیمت بیت کوین به حدود ۳ هزار دلار کاهش یافت اما بعد از آن به سرعت افزایش پیدا کرد و در اواخر ماه سپتامبر سال ۲۰۱۷ به بالای ۴ هزار دلار رسید. در این زمان کل ارزش بازار کمتر از ۱۵۰ میلیارد دلار بود.
از این زمان به بعد، قیمت بیت کوین بهشدت افزایش پیدا کرد. در پایان ماه اکتبر سال ۲۰۱۷، قیمت آن از مرز ۶ هزار دلار گذشت و در پایان ماه نوامبر همان سال، قیمت هر واحد بیت کوین به حدود ۱۰ هزار دلار رسید.
در اواسط ماه دسامبر سال ۲۰۱۷، قیمت بیت کوین تا مرز ۲۰ هزار دلار افزایش یافت، اما در پایان همان سال به ۱۵,۰۰۰ دلار کاهش پیدا کرد. در آن زمان، ارزش کل بازار بیت کوین حدود ۲۳۵ میلیارد دلار بود.
در اواخر ماه ژانویه سال ۲۰۱۸، ارزش بیت کوین دوباره به حدود ۱۰ هزار دلار رسید و در طول ماه فوریه، به ۶ هزار دلار کاهش یافت.
در ماه فوریه سال ۲۰۱۸، شاهد افزایش قیمت بیت کوین به بالای ۱۱ هزار دلار بودیم و ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال پس از سقوطی به ۳۰۰ میلیارد دلار در اوایل ماه، به حدود ۵۰۰ میلیارد دلار برگشت.
از آن زمان تاکنون، در خلال تنشها و بحثهایی مبنی بر سختگیری مقررات در بازارهای مختلف، مانند ممنوعیت تبلیغات کریپتو از سوی گوگل، بیت کوین علیرغم جهشهای کوتاهمدت، در روند نزولی قرار داشته است.
میزان دقت پیشبینیهای انجامشده برای قیمت ارزهای دیجیتال
هیچ تضمینی وجود ندارد که پیشبینیهای انجامشده برای بازارهای سنتی و بازار ارزهای دیجیتال دقیق باشند و همهی پیشبینیهای انجامشده برای سال ۲۰۱۸ به بعد، افراط گونه بودهاند.
افرادی مانند جان مک آفی، مؤسس شرکت مک آفی، جیم کرامر از شبکهی تلویزیونی CNBC و بابی لی مدیرعامل اجرایی صرافی BTCC پیشبینی کرده بودند که قیمت بیت کوین از مرز ۱ میلیون دلار فراتر خواهد رفت.
همچنین، افرادی مانند تام لی از Fundstrat، استراتژیست سابق مدیریت دارایی جیپیمورگان، پیشبینیهای بهمراتب متعادلتری داشتند، اما با این حال، بازهم ارقام بالایی ذکر کرده بودند. تام لی پیشبینی کرده بود که در پایان سال ۲۰۱۸ و ۲۰۲۰ قیمت بیت کوین به ترتیب به ۲۵ هزار دلار و ۱۲۵ هزار دلار خواهد رسید.
رابرت اسلایمر نیز از Fundstrat پیشبینی کرده بود که قیمت بیت کوین از ۷ هزار دلار فراتر نخواهد رفت. لو کلاسن، مدیر اجرایی بنیاد بیت کوین، اظهار داشت که قیمت بیت کوین در طول سال ۲۰۱۸ به ۴۰ هزار دلار خواهد رسید.
از طرف دیگر عدهای نیز سقوط بازار را پیشبینی کرده بودند. شرکت سرمایهگذاری GP Bullhound برای بازار امسال سقوط ۹۰ درصدی متصور شده بود. این در حالی است که پروفسور هاروارد و رئیس سابق صندوق پول بینالمللی، کنت روگاف، بر این باور بودند که قیمت بیت کوین به ۱۰۰ دلار خواهد رسید. روی سبگ، مدیرعامل اجرایی شرکت GoldMoney نیز اظهار داشت که در آینده ارزش بیت کوین به صفر خواهد رسید.
کاملاً روشن است که موضعی که در برابر این پیشبینیها گرفته میشود باید محتاطانه باشد، اما معیارهایی وجود دارند که میتوانند روی قیمت بیت کوین و بهطورکلی روی بازار ارزهای دیجیتال تأثیر بگذارند.
عوامل موثر بر جهت گیری قیمت دلار در سال 96
کارشناسان مالی معتقدند بازار ارز در سال آینده متاثر از دو سیکل سیاسی و اقتصادی است. انتخابات ریاستجمهوری در ایران و اروپا و مواجهه عملی دونالد ترامپ با برجام در فصل اول 96، شاکله سیکل سیاسی را میسازد. از سوی دیگر روند نرخ تورم و سیاست بازگشت به نظام ارزی یکسان، عوامل اقتصادی موثر بر بازار ارز خواهند بود. در همایش هفته آینده «چشمانداز اقتصاد ایران در سال 96»، تحلیلگران با بررسی این عوامل سمت و سوی بازار ارز در سال 96 را ترسیم خواهند کرد.
به گزارش اقتصادنیوز ، آینده بازار ارز در سال 96 با توجه به تحولات داغ این بازار در سال جاری مورد تردید فعالان است. تحلیلگران مالی معتقدند در سال آینده دو سیکل سیاسی و اقتصادی در شکلگیری روند بازار موثرند. سیکل سیاسی متاثر از انتخاباتی است که در ایران و اروپا برگزار خواهد شد و تاثیر بسزایی در نرخ دلار در کشور خواهد داشت. همچنین اقدام عملی ترامپ در مواجهه با برجام در سال آینده محک خواهد خورد.
در سال 96 نگاه فعالان بازار ارز به تصمیم رئیسجمهور آمریکا در موافقت یا رد تعلیق تحریمهای هستهایعلیه ایران خواهد بود. در سوی دیگر روند نرخ تورم و سیاست بازگشت به نظام ارزی تکنرخی، ساختار سیکل اقتصادی حرکت دلار را شکل خواهد داد. اینها از جمله عوامل تعیینکننده بازار ارز هستند. اما با این تفاسیر بازار ارز در سال آینده چه سمت و سویی پیدا خواهد کرد، آیا روند کنونی حفظ خواهد شد، یا دلار تغییر مسیر میدهد؟ منظور از تغییر مسیر افزایش نوسان در نظام کنونی چند نرخی یا بازگشت به نظام ارزی یکسان البته در یک نرخ بالاتر است.
این سوالات کلیدی در همایش «چشمانداز اقتصاد ایران در سال 1396» پاسخ داده میشود. گروه رسانهای «دنیای اقتصاد» برای چهارمین سال پیاپی با گردهمایی خبرگان مالی سعی دارد از طریق تحلیل رفتار بازیگران بازار، عوامل موثر در نوسانگیری تصمیمات فعالان را با ضریب اطمینان بیشتری همراه کند.
واکاوی حرکت گذشته
در اولین گام برای تحلیل بازار ارز و پیشبینی حرکت آینده آن باید نگاهی به مسیر گذشته انداخت. به اعتقاد کارشناسان آگاهی از عوامل بحرانزا میتواند واکنش صحیح فعلان در بازار را بیمه کند. بازاری که از ابتدای سال 1395 تا اواخر آبان دوران آرامی را گذراند و برای سفتهبازان نوسان چندانی نداشت، در ماه آخر پاییز دچار تکانههای شدید شد. طوری که سقف تاریخی نرخ دلار در دوران پرتلاطم آذر و دی شکسته شد و نرخ برابری دلار در مقابل ریال رقم 4135 تومان را لمس کرد. در برداشت اولیه میتوان برای صعود نرخ ارز دو علت متصور شد. علت اول عوامل موثر در نوسانگیری میتواند ناشی از افزایش نرخ مصوب در بودجه دولت باشد. در سال 1395 نرخ ارز 3 هزار تومانی در بودجه به تصویب رسیده بود، اما هیات دولت این نرخ را در بودجه سال آینده با 10 درصد افزایش در رقم 3300 تومان تصویب کرد. عامل دوم میتواند منسوب به تحولات ایالات متحده آمریکا باشد. بزرگترین اقتصاد جهان عوامل موثر در نوسانگیری با یک اتفاق غیرمنتظره در دی ماه روبهرو شد. انتخاب چهل و پنجمین رئیسجمهور ایالات متحده همراه با بروز تردیدهای بسیاری در فعالان اقتصادی در سرتاسر دنیا بود. دونالد ترامپ با موضعگیریهای عجیب و اقدامات نامتعارف این تردیدها را در مورد وضعیت آینده اقتصاد جهان تشدید کرد. فعالان بازار ارز در کشور بهطور ویژهای تحت تاثیر این اتفاقات قرار داشتند. میزان اثرگذاری تصمیمات ترامپ باید توسط تحلیلگران مورد توجه باشد. برخی تحلیلگران معتقدند تصمیم دونالد ترامپ در تعلیق یا تمدید تحریمهای هستهای میتواند نقطه عطف بازار ارز کشور در سال آینده باشد.
مولفه تعیینکننده بازار 96
پس از صعود دلار به قله تاریخی، انتقادات زیادی به دولت و بانکمرکزی وارد شد. با ایجاد این انتقادات بانک مرکزی وارد عمل شد و ظرف بیش از یک ماه توانست نرخ ارز را پایین بیاورد. مسالهای که چندان به مذاق تولیدکنندگان و صادرکنندگان خوش نیامد و انتقاداتی از سوی آنها را در پی داشت. اما کارشناسان و تحلیلگران معتقدند مهمترین پارامتر تعیینکننده نرخ ارز در سال آتی، تداوم قدرت و خواست دولت برای پایین نگه داشتن نرخ ارز است. از مهمترین عوامل دیگر تعیینکننده، مسائل سیاسی حاشیهای نرخ ارز است. این مسائل به یک سری انتخاباتهای دیگر چه در ایران و چه در اروپا گره خوردهاند. انتخابات رئیسجمهوری سال بعد در ایران و به قدرت رسیدن راستگراهای افراطی در اروپا بهخصوص فرانسه بهعنوان یکی از اعضای 1+5 که میتواند به ترامپ بسیار نزدیک شود، میتواند تاثیرات جدی بر آینده نرخ ارز در ایران داشته باشد. همچنین در سیکل اقتصادی تصمیم دولت برای یکسانسازی نرخ ارز در سال آینده مساله تعیینکنندهای در روند بازار است. روند نرخ تورم نیز بهطور ذاتی بر نرخ ارز تاثیرگذار است. نحوه و میزان اثرگذاری این تحولات در همایش «دنیای اقتصاد» بررسی خواهد شد.
دیدگاه شما