خلاصه استراتژی ،بازار سهام Stock چیست؟

در گذشته تمامی این مبادلات به صورت مستقیم صورت می گرفت. به طور مثال اگر می خواستید در فروش یک کمپانی سهیم باشید، می بایست مستقیماً سرمایه خود را به دست آنان می سپاردید و یک قرارداد شخصی تنظیم می کردید. با گذشت زمان و رشد جمعیت، کمبود یک مرجع برای داد و ستد بیش از پیش احساس شد و نتیجه آن پیدایش بازارهای مالی بود.

بورس چیست؟ همه چیز درباره بورس

بخش مالی اقتصادی هر کشور تامین‌کننده منابع مالی و فعالیتهای حقیقی اقتصادی محسوب می‌شود که به دو بخش تقسیم می‌گردد:

بازار پولی که عمدتا توسط نظام بانکی یک کشور اداره می‌شود که مهمترین کارکرد آن تامین اعتبارات کوتاه مدت است.
بازار سرمایه که کارکرد اصلی آن تامین مالی بلند مدت مورد نیاز در فعالیت‌های تولیدی و خدماتی مولد می‌باشد .

بورس یک نهاد سازمان یافته‌ای است که از جمله نهادهای عمده و اساسی در بازار سرمایه محسوب می‌شود و در کنار سایر موسسات و سازمانها ، وظایف چندگانه‌ای را برعهده دارد.

OEBauhUujsRgGNUKouzjtU1Wq4KVYo2hlS16SaPu

jZB7JDxtyCO2apcQtorNitZIf8i28CcEL9GfeAzJ

کارکردهای اساسی بورس مدیریت انتقال ریسک و توزیع آن، شفافیت اطلاعات، کشف قیمت، ایجاد بازار رقابتی و همچنین یکی از کارکردهای مهم آن جمع آوری سرمایه‌ها و پس اندازهای کوچک برای تامین سرمایه مورد نیاز فعالیتهای اقتصادی است .

تاریخچه بورس

تاریخچه تاسیس اولین بورس به اواخر قرن چهارده و اوایل قرن پانزده در کشور هلند بر می‌گردد. اما بورس به صورت مدون از دو قرن پیش شروع به فعالیت کرده است در حال حاضر با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از ابزارهای الکترونیکی بازار سهام Stock چیست؟ بیشتر معاملات در بورس از طریق رایانه صورت می‌گیرد.

مهمترین مامویت بورس کالایی بر اساس گزارشات آنکتاد کمک به ساماندهی و اصلاح ساختار بازار محصولات بخش کشاورزی از طریق شفافیت اطلاعات، کشف قیمت، توزیع ریسک و سیالیت در معاملات و همچنین تامین منابع مالی مورد نیاز فعالان بخش کشاورزی از طریق توسعه بازار سرمایه است که اولی در کشورهای درحال توسعه و دومی در کشورهای پیشرفته و صنعتی ملاک عمل قرار می‌گیرد.

بورس کالا چیست؟

بورس کالا (Commodity Exchamge) یک بازار متشکل و سازمان یافته‌ای است که بطور منظم کالای معینی با ساز و کاری خاص مورد معامله قرار می‌گیرند .

امروزه طبقه‌بندی‌های متعددی برای یک بورس کالایی وجود دارد. اما گسترش بازارهای بخش مالی و حقیقی اقتصاد سبب شده چندین نوع از بررسیها در قالب یک تشکل متمرکز قرار داشته باشند. عموما بورس‌های کالایی را در مقابل بورس‌های اوراق بهادار و بورس‌های اسعار تعریف می‌کنند.

به عبارتی هر آن چیزی که در زمینه:

فلزات و مواد معدنی (کانی ها)
انرژی
محصولات کشاورزی مورد مبادله قرار می‌گیرد در زمره بورس کالایی می‌گنجد.

اهمیت قانونی بورس‌های کالایی

تا قبل از تصویب برنامه سوم، کشور ما برای راه اندازی بورسهای کالا با خلاء قانونی مواجه بود، تا اینکه دست‌اندرکاران تدوین لایحه و قانون برنامه سوم توسعه جمهوری اسلامی ایران به تدوین و تصویب قانونی اقدام نمودند که شروع یک سری تحولات با اهمیت اقتصادی را در عرصه مبادلات بازار ایفا خواهد نمود.

در ذیل به متن قانون در برنامه سوم توسعه اشاره می‌شود:

الف: نسبت به راه‌اندازی بورس‌های منطقه‌ای در سطح کشور در چارچوب قانون بورس بر اقدام کند.
ب: تمهیدات قانون لازم جهت قابل معامله نمودن سلیر ابزارهای مالی در بورس اوراق بهادار، علاوه بر موارد مندرج در بند (۲) ماده (۱) قانون تاسیس بورس اوراق بهادار مصوب ۲۷/۲/۱۳۴۵ را فراهم کند.
ج: نسبت به ایجاد بورس کالا با همکاری دستگاه‌های ذیربط اقدام نماید.

در ادامه آن ماده ۱۱۳ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت وزارت جهاد کشاورزی را موظف نمود نسبت به راه‌اندازی بورس محصولات کشاورزی اقدام نماید و این قانون از ابتدای سال ۱۳۸۱ لازم اجراء بود.

ابزارهای داد و ستد پذیر در بورس کالا

مهم‌ترین ابزار مشقه مورد استفاده در بورس کالا، قراردادهای آتی (Contract futures) و قرارداد اختیار معامله (Contract Option) است. در یک قرارداد آتی که بین خریدار و فروشنده با واسطه‌گری شرکت‌های کارگزاری منعقد می‌گردد نوع کالای مورد معامله، تاریخی که کالا تحویل می‌شود، قیمت، مقدار، مشخصات کالا از قبیل نوع استاندارد، شاخص‌ها و … نوشته می‌شود.

در قراردادهای اختیار معامله (برگ اختیار معامله یک نوع اوراق بهادار است) دارنده آن حق دارد، کالا یا اوراق بهادار خاصی (مثل سهم شرکت‌ها ) را ظرف مدت معینی به قیمت توافقی، معامله کند. برگهای اختیار معامله به دو دسته تقسیم می‌شوند:

برگ اختیار خرید:

دارنده این برگ، حق دارد کالا یا سهام شرکتی را به قیمتی مشخص در تاریخ معینی بخرد.

برگ اختیار فروش:

دارنده این برگ، حق دارد کالا یا سهام شرکتی را به قیمتی مشخص در تاریخ معینی بفروشد. البته در یک بورس کالایی نوظهور و یا شرایط خاص کالا می‌توان به صورت حراج حضوری و معاملات نقدی مبادله کالا را انجام داد .

بورس کالا چه منافعی را به دنبال دارد؟

شفافیت بازار: منظور شفافیت اطلاعات قیمت در بازار است. تصحیح ساختار بازار، منظور استفاده از بازار رقابتی است.
استاندارد کردن: افزایش کیفیت کالاهای کشاورزی
برخورداری تولیدکنندگان و تجار کالاهای کشاورزی از مزایای مرتب بر قوانین و مقررات حاکم بر بورس
افزایش کارآیی بازاریابی یا بهبود شبکه توزیع و کاهش حاشیه بازاریابی
تغییر الگوی کشت و افزایش توان تولیدی و توان صادراتی
افزایش اشتغال در بخش کشاورزی

گروه‌های بهره‌مند از بورس

استفاده از بورس در انحصار گروهی خاص در جامعه نمی‌باشد تمام افراد می‌توانند به طور مستقیم یا غیر مستقیم از بورس استفاده نمایند، گروه‌های اجتماعی که در بورس فعالیت دارند عبارتند از:

تولیدکنندگان
کارگزاران
صاحبان صنایع فرآوری و تبدیل
تجار
مبادله‌گران تضمینی
دلالان و واسطه‌ها
بازارسازان
اشخاص عادی و کسانی که مایلند پس‌اندازهای خود را در این بازار به کار اندازند.

ساختار بورس

بورس زیر نظر نهاد واحد نظارتی که معمولا سیاست‌های آن توسط بالاترین مراجع ذیربط دولتی درهر کشوراعمال می‌گردد که با حضور و مشارکت فعال بخش خصوصی ایجاد می‌شود و اتاق پایاپای که تضمین و تسویه قراردادها را بر عهده دارد از جمله مهم‌ترین بخش‌های آن محسوب می‌شود.

فعالیت می‌کند علاوه برآن واحد نظارت داخلی (در داخل بورس) هیات بازرسین و داوری ارکان اصلی ساختار بورس را تشکیل می‌دهند.

بورس‌های کالایی در جهان

سابقه مدرن‌ترین بورس کالای جهان به محصول برنج در اوساکای ژاپن در قرن ۱۷ بر می‌گردد؛ همچنانکه از منابع موثق مدرنترین بورس کالا به مبادلات آتی نقل می‌کنند.

آپشن و فیوچر نیز در آمستردام هلند در قرن ۱۷ استفاده می‌شده است. بهر حال در جهان امروزی مبادلات آتی با یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر تبدیل شده است و اکنون بورس‌های بزرگی در بیش از ۲۰ کشور جهان مشاهده می‌شود.

کشورهای همچون آمریکا، انگلیس، آلمان، فرانسه، ژاپن، جمهوری کره، برزیل، استرالیا و سنگاپور و بسیاری که از کشورهای در حال توسعه دارای بورس کالا هستند و این روند در یک دهه گذشته شدت بیشتری گرفته است.

در سال ۲۰۰۰ میلادی، نزدیک به ۲ میلیارد قرارداد از نوع آپش و فیوچیر در بورس‌های کالایی سراسر جهان مبادله شده است نسبت به سال ۱۹۹۹ حدود ۱۶ درصد افزایش نشان می‌دهد.

برنامه‌های در دست اقدام بانک

اهم طرح‌های در دست اجرا و در حال مطالعه این بانک عبارتند از:

تلاش در جهت فرهنگ‌سازی و آشنایی فعالان بخش کشاورزی با مقوله بورس
تلاش در جهت فراگیر شدن بورس کشاورزی در سراسر کشور (گسترش جغرافیایی) و امکان بازار سهام Stock چیست؟ حضور همه گروه‌های بهره‌مند از طریق شبکه گسترده شعب بانک
تلاش در جهت جاری شدن مزایای بورس در تمامی سطوح و لایه‌های فعالان بازار و بازیگران عرصه تولید، توزیع و مصرف و تحقق اهداف اصلی بورس کشاورزی
اعطای خطوط اعتباری به کارگزاران در جهت بازسازی در بورس کشاورزی
تلاش برای گسترش موضوعی بورس و پذیرش تولیدات یا محصولات سایر زیر بخش کشاورزی در بورس
روشهای تامین مالی خرد برای بهره‌برداران کوچک و برقراری امکاناتی جهت حضور این قشر عظیم از جامعه بهره‌برداران چند میلیونی بخش کشاورزی با استفاده از ابزارهای متعدد نظیر تبدیل کردن قرارداد تسهیلات اعطایی سلف به کشاورزان به معاملات بورسی
تلاش برای حضور مشتریان این بانک در بورس کشاورزی که زمینه فعالیت‌شان کالای بورسی است و برقراری امتیازات و تشویق‌های خاص برای این گروه

تاریخچه بورس اوراق بهادار

بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۴۶ تاسیس گردید.

این سازمان از پانزدهم بهمن ماه آن سال فعالیت خود را با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی آغاز کرد.

در پی آن شرکت نفت پارس، اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه، اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی واوراق قرضه عباس آباد به بورس تهران راه یافتند.

اعطای معافیت های مالیاتی شرکتها و موسسه های پذیرفته شده در بورس در ایجاد انگیزه برای عرضه سهام آنها نقش مهمی داشته است.

طی ۱۱ سال فعالیت بورس تا پیش از انقلاب اسلامی در ایران تعداد شرکتها و بانکها و شرکتهای بیمه پذیرفته شده از ۶ بنگاه اقتصادی با ۲/۶ میلیارد ریال سرمایه در سال ۱۳۴۶ به ۱۰۵ بنگاه با بیش از ۲۳۰ میلیارد ریال درسال ۵۷ افزایش یافت. همچنین ارزش مبادلات در بورس از ۱۵ میلیون ریال در سال ۱۳۴۶ به بیش از ۱۵۰ میلیارد ریال سرمایه در سال۱۳۵۷افزایش یافت.

در سالهای پس از انقلاب اسلامی وتا پیش از نخستین برنامه پنج سال توسعه اقتصادی ، دگرگونی های چشمگیری در اقتصاد ملی پدید آمد که بورس اوراق بهادارتهران را نیز در بر گرفت . نخستین رویداد ، تصویب لایحه قانون اداره امور بانک ها در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۵۸ توسط شورای انقلاب بود که به موجب آن بانک های تجاری و تخصصی کشور در چهار چوب ۹ بانک شامل ۶ بانک تجاری و۳ بانک تخصصی ادغام و ملی شدند.

چندی بعد و در پی آن شرکتهای بیمه نیز در یکدیگر ادغام گردیدند وبه مالکیت دولتی در آمدند و همچنین تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران در تیر ۱۳۵۸ باعث گردید تعداد زیادی از بنگاه های اقتصادی پذیرفته شده در بورس از آن خارج شوند.

به گونه ای که بازار سهام Stock چیست؟ تعداد آنها از ۱۰۵ شرکت و موسسه اقتصادی در سال ۱۳۵۷ به ۵۶ شرکت در پایان سال ۱۳۶۷ کاهش یافت.

بدین ترتیب در طی این سالها بورس و اوراق بهادار دوران فترت خود را آغاز کرد که تا پایان سال ۱۳۶۷ادامه یافت.

از سال ۱۳۶۸، در چهارچوب برنامه پنج ساله اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تجدید فعالیت بورس اوراق بهادار تهران به عنوان زمینه ای برای اجرای سیاست خصوصی سازی، مورد توجه قرار گرفت.

بر این اساس سیاست گذاران در نظر دارند بورس اوراق بهادار با انتقال پارهای از وظایف تصدی های دولتی به بخش خصوصی، جذب نقدینگی و گرد آوری منابع پس اندازی پراکنده و هدایت آن به سوی مصارف سرمایه گذاری، در تجهیز منابع توسعه اقتصادی و انگیزش موثر بخش خصوصی برای مشارکت فعالانه در فعالیتهای اقتصادی نقش مهم و اساسی داشته باشد.

در هر حال، گرایش سیاست گذاری های کلان اقتصادی به استفاده از ساز و کار بورس ، افزایش چشمگیر شمار شرکتهای پذیرفته شده و افزایش حجم فعالیت بورس تهران را در بر داشت که بر این اساس طی سال های ۱۳۶۷ تا نیمه اول سال جاری تعداد بنگاه های اقتصادی پذیرفته در بورس تهران از ۵۶ شرکت به ۳۲۵ شرکت افزایش یافت .شرکتهای پذیرفته شده و شرکتهای فعال در بورس به دو دسته تقسیم می شوند:

شرکت های تولیدی
شرکت های سرمایه گذاری

شرکت های تولیدی معمولا به تولید کالای خاصی مبادرت می ورزند و در گروه صنایع فعال در بورس قرار می گیرند و در سازمان بورس با نام شرکت و کد خاص خود، مشخص می شوند.

اما شرکتهای سرمایه گذاری شرکت هایی هستند که به عنوان واسطه های مالی فعالیت میکنند. که این گونه شرکت ها یا فعالیت تولیدی ندارند ویا فعالیت آنها به گونه ای است که با کمک های مالی از طریق خرید سهام شرکت های تولیدی و صنعتی و یا مجموعه ای از آنها به تولید و سرمایه گذاری این شرکت ها مبادرت می نمایند که بر این اساس در حال حاضر شرکت های سرمایه گذاری فعال در بورس ۱۹ شرکت است و شرکت های تولیدی ۲۹۸ شرکت می باشند.

همچنین اکنون زمینه های لازم برای حضور شرکت های خدماتی نیز در بورس فراهم شده است.

۵ نکته مهم در بازار بورس

برای سرمایه گذاری در بورس توجه به برخی نکات می تواند مفید باشد و مارا در رسیدن به اهدافمان یاری دهد.

موارد زیر از جمله نکات مهمی هستند که برخی از آنها از اصول مهم و پایه ای سرمایه گذاری در این حیطه اند:

انتخاب صنعت برتر:

در میان صنایع مختلف صنایعی هستند که میانگین بازده آنها از میانگین بازده بازار بیشتر است.
پس چرا آنها را انتخاب نکنید؟!

انتخاب شرکت برتر:

پس از گزینش صنعت برتر حالا به سراغ شرکتهایی بروید که بازده آنها از میانگین بازده صنعت بالاتر است(منظور از بازده، کلیه سودهای منتفع از شرکت اعم از EPS، اختلاف قیمت، سهام جایزه و… در یک مدت معین می باشد).

میزان نقد شوندگی:

هیچگاه سهمی نخرید که در فروش آن دچار مشکل شوید.

نقد شوندگی عامل بسیار مهمی است که هرگز نباید مورد غفلت قرار گیرد. این فاکتور متاثر از پارامترهایی مثل حجم معاملات شرکت، تعداد سهام معامله شده، دفعات معامله، تعداد خریدار و… می باشد. نقد شوندگی به صورت رتبه ای مطرح می شود و رتبه ۱ به معنای بالاترین میزان نقد شوندگی است و رتبه های ۲ و ۳ و ۴ و ….. به ترتیب نقد شوندگی کمتری دارند.

برخی از افراد تا رتبه ۱۰۰ را قابل قبول می دانند. بعضی ها بیشتر از ۵۰ نمی روند و عده ای هم به بیشتر از ۲۰ رضایت نمی دهند. به هرحال بسته به استراتژی و هدف سرمایه گذاری تان، ملاکی را برای خودتان قرار دهید.

لازم به ذکر است که رتبه نقد شوندگی در یک محدوده زمانی قابل محاسبه است مثلا یکساله، شش ماهه، یکماهه و… اما در بیشتر موارد از نقد شوندگی ۳ ماهه استفاده می شود.

میزان سهام در دست سهامداران عمده:

هر چه این میزان کمتر باشد و سهم یک شرکت بیشتر در دست مردم و سهامداران جز باشد، بهتر است.

چرا که در اینجا عرضه و تقاضای و اقعی است که میزان قیمت را تعیین می کند. در صورتیکه قسمت اعظمی از سهام یک شرکت در دست سهامداران عمده باشد به همان نسبت آنها می توانند کنترل بیشتری را بر آن سهم اعمال کنند. و در این بین سهامدار جز است که ضرر می کند.

اخبار اقتصادی-سیاسی:

همواره به اخبار داخلی و خارجی توجه داشته باشید.

فکر نمی کنم روزانه ۱۵ دقیقه گوش دادن به اخبار یا مطالعه روزنامه ها وقت زیادی بگیرد اما کمک بزرگی به شما خواهد کرد تا بتوانید در برخی موارد روند بازار را پیش بینی کنید و همینطور صنایع خاصی را مورد توجه قرار دهید.

شاخص بورس | آشنایی با انواع شاخص‌های بورس و کاربرد آنها در بازار بورس

شاخص بورس نشان‌دهنده وضعیت کلی بازار بورس است. شاخص بورس نوسانات متغیرهای این بازار و میزان رشد یا افت ارزش سهام شرکت‌ها را مشخص می‌کند.

پیش از توضیح شاخص بورس باید با بازار بورس آشنا باشیم. بازار بورس همچون مرکزی است که بین سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران ایجاد ارتباط می‌کند. ریشه بورس به دورانی بازمی‌گردد که تاجران و بازرگانان برای کمتر آسیب دیدن از ضررهای مالی، افرادی را به عنوان سرمایه‌گذار انتخاب کردند که در سود و ضرر با آنها شریک باشند.

رفته رفته با گسترش فعالیت‌های تجاری و شرکت‌های سهامی نیاز به مرکزی ملی احساس شد که اطلاعات سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران در آن گردآوری و مدیریت شود. اولین مرکز بورس در قرن 17 میلادی در هلند تاسیس شد و تشکیل بورس در ایران به سال‌های 1345 و 1346 برمی‌گردد. بورس در معنای ساده و امروزی بازاری است برای تبادل سهام بازار سهام Stock چیست؟ شرکت‌های مختلف بین خریدار سهام و فروشنده آن.

فهرست عناوین مقاله

شاخص چیست؟

واژه شاخص در زبان فارسی به معنای عددی میانگین است که ارزش مجموعه‌ای از اقلام مرتبط را بر اساس درصدی از همان عدد میانگین در فاصله زمانی دو تاریخ بیان می‌کند. به کمک شاخص می‌توانیم تغییرات ایجاد شده در یک یا چند متغیر را در یک بازه زمانی مشخص کنیم.

شاخص بورس چیست؟

شاخص بورس نشان‌دهنده وضعیت کلی بازار بورس است. شاخص بورس نوسانات متغیرهای این بازار و میزان رشد یا افت ارزش سهام شرکت‌ها را مشخص می‌کند. البته باید به یاد داشته باشیم که شاخص‌های بورس، همگی به صورت میانگین هستند و ممکن است در روزی که یکی از شاخص‌ها افت کرده است، ارزش یکی از سهام‌ها بالا رفته باشد.

آشنایی با انواع شاخص‌های بورس

برای درک نوسانات قیمت در بازار اوراق بهادار شاخص‌های گوناگونی وجود دارد که متغیرهای هر یک از آنها با دیگری تفاوت دارد. این شاخص‌ها کمک می‌کنند تا نوسانات را از منظرهای گوناگونی مورد بررسی قرار دهیم. آشنایی با انواع شاخص‌های بورس به سرمایه‌گذاران، خریداران و فروشندگان سهام کمک می‌کند تا تصمیمات درستی را برای مدیریت سرمایه خود در بازار بورس اتخاذ کنند.

برای درک نوسانات قیمت در بازار اوراق بهادار شاخص‌های گوناگونی وجود دارد که متغیرهای هر یک از آنها با دیگری تفاوت دارد.

شاخص کل بورس

شاخص کل بورس پرکاربردترین شاخص در بازار بورس است. این شاخص همان شاخصی است که تغییرات آن بلافاصله در اخبار رسانه‌های گوناگون منعکس می‌شود. شاخص کل بورس عموما نشان‌دهنده میزان بازدهی کل سرمایه‌گذاران در بورس است.

شاخص کل بورس هم تغییرات قیمت سهام و هم سود سالیانه شرکت‌ها را محاسبه می‌کند. آنچه در شاخص کل بورس از اهمیت بیشتر برخوردار است، میزان تغییرات آن است نه عدد آن. همچنین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های بزرگ، اثر بیشتری بر روی تغییرات شاخص کل بورس دارد.

اگرچه شاخص کل بورس، روند عمومی تغییرات قیمت را نشان ‌می‌دهد اما خریداران و فروشندگان سهام نباید برای تصمیم‌گیری فقط به این شاخص اتکا کنند. به همین دلیل باید با همه انواع شاخص‌های بورس در این بازار آشنا باشیم.

شاخص کل هم‌وزن

برای رفع مشکل تاثیر بیشتر نوسانات سهام شرکت‌های بزرگ بر نوسانات شاخص کل بورس، شاخص هم‌وزن تعریف شده است. در شاخص هم‌وزن تمامی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار بورس با وزنی برابر محاسبه می‌شوند. به این ترتیب نمایی کلی از تغییرات سهام شرکت‌های کوچک و بزرگ در بازار بورس به دست می‌آید. در این شاخص بورس، رشد یا افت قیمت سهام شرکت‌های کوچک، درست به اندازه نوسانات قیمت سهام شرکت‌های بزرگ اثر دارد.

از ویژگی‌های شاخص هم‌وزن این است که دستکاری آن کار دشواری است و با حمایت از چند سهم یا نوسانات سهام چند شرکت بزرگ نمی‌توان بر آن اثر چندانی داشت. به همین دلیل بعضی از تحلیلگران بازار سرمایه، شاخص کل هم‌وزن را گزینه‌ای مناسب‌تر از شاخص کل بورس می‌دانند.

شاخص قیمت

شاخص قیمت، نوعی شاخص بورس است که فقط بر نوسانات قیمت سهام شرکت‌ها تمرکز دارد. پیشتر در مورد شاخص کل بورس گفتیم که محاسبه آن بر اساس دو متغیر یعنی تغییر قیمت سهام شرکت‌ها و نیز میزان سود شرکت‌ها است. اما در شاخص قیمت فقط با متغیر تغییر قیمت سهام شرکت‌ها روبرو هستیم.

شاخص قیمت، روند عمومی تغییرات قیمت سهام را نشان می‌دهد و شاخصی مناسب برای کسانی است که می‌خواهند در کوتاه‌مدت با خرید یا فروش سهام، به سود مورد نظر خود دست یابند. اگر شاخص قیمت بورس در یک بازه زمانی 10 درصد رشد را نشان بدهد، به این معناست که سطح عمومی قیمت‌ها طی این مدت مشخص، 10 درصد رشد کرده است.

شاخص قیمت، روند عمومی تغییرات قیمت سهام را نشان می‌دهد و شاخصی مناسب برای کسانی است که می‌خواهند در کوتاه‌مدت با خرید یا فروش سهام، به سود مورد نظر خود دست یابند.

شاخص آزاد شناور

شاخص آزاد شناور (Free Float Index) یک شاخص بورس است که مبنای محاسبه آن سهام آزاد شناور شرکت‌های حاضر در بازار بورس است. سهام آزاد شناور بخشی از سهام شرکت‌های سهامی است که دارندگان آن آماده عرضه و فروش آن بخش از سهام هستند و انتظار می‌رود این بخش از سهام در آینده‌ای نزدیک قابل معامله باشد.

در تعریف دیگری برای روشن‌شدن معنای سهام آزاد شناور باید به نقش سهامداران اصلی شرکت‌ها در بازار بورس اشاره کنیم. به طور معمول برخی از افراد یا شرکت‌های حقیق یا حقوقی، مالکان اصلی سهام شرکت‌های سهامی هستند.

وقتی یک شرکت یا شخص حقیقی یا حقوقی درصد بالایی از سهام یک شرکت را در اختیار داشته باشد، سهامدار اصلی آن محسوب می‌شود. سهام این سهامداران عموما جزو سهامی که به صورت فعال در بازار بورس معامله می‌شود، به حساب نمی‌آید و به آن سهام آزاد شناور می‌گویند. سهام آزاد شناور به درصدی از سهام شرکت‌ها می‌گویند که نزد سرمایه‌گذاران قرار دارد و قابلیت فروش مجدد در آینده نزدیک دارد.

محاسبه شاخص آزاد شناور مانند محاسبه شاخص کل بورس است. در محاسبه شاخص آزاد شناور در وزن‌دهی شرکت‌های حاضر در بورس، به جای کل سهام منتشر شده، از سهام شناور آزاد شرکت‌ها استفاده می‌شود. هدف از تعریف شاخص آزاد شناور پیگیری رفتار قسمتی از بازار بورس است که قدرت نقد‌شوندگی بالایی دارد.

شاخص بازار اول و بازار دوم

هر شاخص بورس نشان‌دهنده رفتار کلی یا بخشی از بازار بورس است. شاخص بازار اول و شاخص بازار دوم از جمله شاخص‌هایی هستند که به رفتار ناحیه‌ای و بخش‌بندی‌شده در بورس اشاره دارد.

کارشناسان بورس برای دسته‌بندی شرکت‌ها از متغیرهای گوناگونی بهره می‌برند. بعضی از متغیرهای مهم در این زمینه عبارتند از: میزان سرمایه، تعداد سهامداران، وضعیت سودآوری و میزان سهام شناور آزاد. بر این مبنا کارشناسان، شرکت‌های حاضر در بورس را به دو دسته بازار اول و بازار دوم تقسیم کرده‌اند.

بازار اول آن دسته از شرکت‌ها هستند که از لحاظ سهام و معاملات سهام در موقعیت بهتری قرار دارند. این گروه، خود به دو دسته تابلوی اصلی و تابلوی فرعی تقسیم شده است. بازار دوم آن دسته از شرکت‌ها هستند که در موقعیت پایین‌تری قرار دارند. بنابراین شاخص بازار اول به نوسانات بازار سهام شرکت‌های بازار اول و شاخص بازار دوم به نوسانات بازار سهام شرکت‌های بازار دوم اختصاص دارد.

این تقسیم‌بندی به ویژه می‌تواند مناسب خریدارانی باشد که به نوسانات سهام‌شان با توجه به بازاری که شرکت سهام مورد نظر در آن قرار دارد توجه می‌کنند.

شاخص 50 شرکت برتر

سازمان بورس اوراق بهادار هر سه ماه یکبار فهرستی ارائه می‌کند که در آن نام 50 شرکت برتر بورس معرفی می‌شود. رتبه شرکت‌ها در این فهرست بر اساس میزان نقدشوندگی سهام شرکت‌ها محاسبه می‌شود. منظور از میزان نقدشوندگی سرعت و سهولت معاملات سهام این شرکت‌ها است. بنابراین شاخص بورس، ابتدا میانگین نوسانات قیمت سهام این شرکت‌ها بر اساس میزان سهام و سودآوری شرکت‌ها محاسبه می‌شود و آن را شاخص 50 شرکت برتر یا فعال می‌نامند.

تنها تفاوت شاخص 50 شرکت برتر با شاخص کل بورس در این است که در شاخص اول فقط 50 شرکت برتر در نظر گرفته می‌شوند اما در شاخص کل، تمامی شرکت‌های حاضر در بورس لحاظ می‌شوند.

شاخص 30 شرکت بزرگ

شاخص 30 شرکت بزرگ یک شاخص بورس است که مبنای 30 شرکتی باشد که ارزش روز سهام بیشتری دارند. رتبه شرکت‌ها بر اساس ارزش روز یک شرکت در سایت سازمان بورس ثبت می‌شود. برای محاسبه ارزش روز سهام یک شرکت، عدد قیمت پایانی سهام آن در تعداد کل سهام آن شرکت ضرب می‌شود.

شاخص 30 شرکت بزرگ، میانگین وزنی 30 شرکت بزرگ بر اساس ارزش سهام روز را محاسبه می‌کند. در واقع محاسبه شاخص 30 شرکت بزرگ، مشابه محاسبه شاخص قیمت است. در زمان رکود بازار یا زمانی که شاخص کل، مسیر قابل پیش‌بینی ندارد، با انجام معاملات بلوکی می‌توان روی این شاخص تاثیر گذاشت.

شاخص صنعت

پیشتر گفتیم که هر شاخص بورس نشان‌دهنده نوسانات عمومی بخشی از بازار بورس است. بر این مبنا باید به این نکته اشاره کنیم که شرکت‌های حاضر در بورس را به شیوه‌های دیگری هم تقسیم‌بندی کرده اند. برای مثال این شرکت‌ها را می‌توان بر اساس نوع فعالیت آنها نیز دسته‌بندی کرد. در این نوع دسته‌بندی، شرکت‌ها به دو گروه صنعت و واسطه‌گری‌های مالی تقسیم می‌شوند.

گروه صنعت متعلق به شرکت‌هایی است که شرکت‌های تولیدی و خدماتی نامیده می‌شوند. بنابراین شاخص صنعت بر اساس میانگین وزنی شرکت‌های فعال در حوزه تولید و خدمات محاسبه می‌شوند. اساس این محاسبه مشابه محاسبه شاخص کل بورس است. بعضی از شرکت‌هایی که در شاخص صنعت لحاظ می‌شوند عبارتند از:

کابل‌ البرز
شرکت پتروشیمی فجر
شرکت کارخانجات تولیدی شهید قندی
شرکت پالایش نفت بندرعباس
شرکت صنعتی بهپاک
گروه صنعتی پاکشو
گروه‌ صنعتی‌ بارز
شرکت تراکتورسازی ‌ایران‌
شرکت ماشین‌سازی ‌نیرومحرکه‌
شرکت کشتیرانی دریای خزر
شرکت حمل و نقل بین‌المللی خلیج فارس
شرکت پارس‌ خودرو
شرکت داروسازی‌ ابوریحان‌
گروه‌ صنعتی ‌بوتان‌
شرکت پارس‌ الکتریک‌
شرکت پارس‌ الکتریک‌

گروه صنعت متعلق به شرکت‌هایی است که شرکت‌های تولیدی و خدماتی نامیده می‌شوند. بنابراین شاخص صنعت بر اساس میانگین وزنی شرکت‌های فعال در حوزه تولید و خدمات محاسبه می‌شوند.

شاخص واسطه‌گری‌های مالی

همانند شاخص صنعت، شاخص واسطه‌گری‌های مالی که به آن شاخص مالی نیز می‌گویند، به نوع فعالیت شرکت‌ها اشاره دارد. بر اساس تقسیم‌بندی پیشین، شرکت‌ها بر مبنای نوع فعالیت‌شان به دو گروه صنعت و واسطه‌گری مالی تقسیم می‌شوند.

در گروه واسطه‌گری مالی، شرکت‌هایی حضور دارند که در حوزه مشاوره مالی و تامین سرمایه فعالیت می‌کنند. در این گروه، انواع هلدینگ‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و لیزینگ‌ها قرار می‌گیرند. شاخص واسطه‌گری مالی نیز همچون شاخص صنعت و شاخص کل محاسبه می‌شود. این شاخص نشانگر نوسانات سهام شرکت‌هایی است که در حوزه واسطه‌گری مالی فعالیت می‌کنند. بعضی از شرکت‌های مالی حاضر در بورس اوراق بهادار ایران عبارتند از:

شرکت سرمایه گذاری اعتلاء البرز
شرکت سرمایه‌گذاری پردیس
شرکت سرمایه‌گذاری‌ مسکن‌
شرکت گسترش‌ سرمایه‌گذاری ‌ایران‌خودرو
شرکت سرمایه گذاری مس سرچشمه
شرکت سرمایه گذاری توسعه صنایع سیمان
گروه سرمایه گذاری میراث فرهنگی
شرکت سرمایه گذاری توسعه گوهران امید
صندوق سرمایه‌گذاری الماس-سهام
هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه
شرکت سرمایه‌گذاری صنایع پتروشیمی‌
سرمایه گذاری توسعه صنعتی ایران
لیزینگ رایان‌ سایپا
لیزینگ ‌خودرو غدیر
شرکت بهمن لیزینگ

تحلیل شاخص‌های بورس

هر شاخص بورس سطح عمومی قیمت‌های سهام را در کل بازار یا بخشی از آن نشان می‌دهد. بنابراین کاهش یا افزایش هر شاخص بورس لزوما به معنای کاهش یا افزایش قیمت سهام همه شرکت‎‌ها نیست. برای مثال اگر شاخص کل با رشد روبرو باشد، ممکن است بعضی شرکت‌ها در همان بازه زمانی، دچار افت قیمت سهام شده باشند. اما به طور کلی می‌توان گفت، شاخص‌ها رفتار کلی بازار سهام را به خوبی نشان می‌دهند.

نکته دیگری که در تحلیل هر شاخص بورس باید به آن توجه کنیم، این است که شاخص‌های بورس، هر یک، نوسانات را در یک بازه زمانی یا دوره مشخص نشان می‌دهند. بنابراین سطح شاخص‌ها نسبت به تاریخ مشخصی که به آن تاریخ مبدا می گوییم، محاسبه می‌شوند.

به طور معمول میزان هر شاخص را در تاریخ مبدا معادل عدد 100 در نظر می‌گیرند. پس اگر شاخصی دو سال بعد به عدد 1000 برسد، این تفاوت به معنای آن است که سطح عمومی قیمت نسبت به تاریخ آغاز، 10 برابر شده است.

هر شاخص بورس سطح عمومی قیمت‌های سهام را در کل بازار یا بخشی از آن نشان می‌دهد. بنابراین کاهش یا افزایش هر شاخص بورس لزوما به معنای کاهش یا افزایش قیمت سهام همه شرکت‎‌ها نیست.

سخن پایانی

شاخص بورس معیاری است برای درک بهتر شرایط اقتصادی شرکت‌ها و بازار سرمایه. رکود یا رونق اقتصادی در هر کشور ارتباط مستقیمی با روند صعود یا نزول شاخص‌های بورس در آن کشور دارد. کشورها در بازارهای بورس خود از شاخص‌های گوناگونی بهره می‌برند. با این حال شاخص‌های بورس در سراسر جهان، نشان‌دهنده شرایط عمومی صنایع و شرکت‌های تولیدی، خدماتی و سرمایه‌گذاری هستند.

برای هر فرد یا شرکتی که بخواهد در بازار بورس سرمایه‌گذاری کند یا سهامی را بخرد یا بفروشد، واجب است با شاخص‌های بورس آشنا باشد و بتواند تغییرات این شاخص‌ها را تفسیر کند. بدین طریق سرمایه‌گذاران می‌توانند به بهترین شیوه برای معاملات در بورس تصمیم بگیرند.

چگونه بازار سهام بر بازار فارکس تاثیر می گذارد؟

رابطه فارکس و بورس چیست

حال بیایید ببینیم که چگونه بازار فارکس می تواند بر بازار بورس، به ویژه شاخص های سهام تأثیر بگذارد.

وقتی مردم از بازار سهام صحبت می کنند، عموماً آنها از اصطلاح شاخص بورس برای اشاره به عملکرد بازار سهام استفاده می کنند.

شاخص بازار بورس، در واقع گلچین یا سبدی از سهام خاص است. این مجموعه از سهام راه حلی است جامع برای ارزیابی آنچه در بازار سهام اتفاق می افتد.

در درس امروز از مجموعه مقالات آموزش فارکس، ما در مورد نحوه تأثیر بازار فارکس و ارز بر دو شاخص سهام معروف بحث خواهیم کرد:

شاخص Nikkei 225 که بیشتر از آن با نام نیکی یا شاخص نیکی یا میانگین شاخص نیکی یاد می شود، شاخص بازار بورس سهام ژاپن است که عملکرد سهام 225 شرکت بزرگ ژاپن که در بورس توکیو (TSE) فهرست شده اند را مورد بررسی و سنجش قرار می دهد.
میانگین صنعتی داوجونز، داوجونز، یا به اختصار داو، شاخص بازار سهام امریکاست که عملکرد سهام 30 شرکت بزرگ آمریکایی که در بازار بورس نیویورک (NYSE) و NASDAQ فهرست شده اند را مورد سنجش و ارزیابی قرار می دهد.

Nikkei و USD/JPY

پیش از رکود اقتصادی جهانی که در سال 2007 آغاز شد، زمانی که بیشتر اقتصادها فصل های متوالی رشد تولید ناخالص داخلی منفی را تجربه می کردند، Nikkei و USD/JPY با هم رابطه معکوس داشتند.

سرمایه گذاران معتقد بودند که عملکرد بازار سهام ژاپن بازتاب وضعیت اقتصادی کشور است، بنابراین رالی افزایشی قیمت ها در بورس نیکی منجر به تقویت ارزش ین شد.

عکس این مساله نیز صادق بود. هر زمان که نیکی کاهش می یافت، USD/JPY افزایش می یافت.

نیکی و ین

با این حال وقتی بحران مالی ناگهان رخ داد، این رابطه نیز ناگهان دیوانه شد مثل مایلی سایرس.

Nikkei و USD/JPY که قبلاً عکس هم حرکت می کردند، حال هم جهت با هم حرکت می کردند.

خیلی جالب است. نه؟

چه کسی فکر می کرد که بازار سهام و بازار فارکس با هم رابطه مستقیم داشته باشند؟

همبستگی بین USD/JPY و Dow

حال بیایید نگاهی به همبستگی بین USD/JPY و Dow بیندازیم.

به طور کلی، قدرت یا ضعف دلار بر بازار سهام امریکا، به ویژه سهام شرکت های بزرگ چند ملیتی (MNC) تأثیرگذار است.

برای شرکت های بزرگ چند ملیتی امریکا که کالا و خدمات را صادر کرده و در خارج از کشور می فروشند، دلار صعودی می تواند در راه سود آنها مانع تراشی کند.

اگر دلار قوی باشد، اوضاع برای این شرکت ها متفاوت خواهد بود زیرا افزایش قیمت محصولات یا حتی حفظ میزان فروش در سطوح فعلی نیز برای آنها مشکل می شود.

با این اوصاف، شاید تصور کنید که USD/JPY و Dow همبستگی زیادی با هم دارند.

با این حال، با نگاهی به نمودار زیر متوجه خواهید شد که اینطور نیست. گرچه این همبستگی مثبت است، اما چندان قوی نیست.

دلار و داو

به داو (خط آبی) دقت کنید.

اواخر سال 2007 به قله 14000 رسیده است و سپس در سال 2008 به امان خدا رها شده است!

در همان زمان، USD/JPY (خط نارنجی) نیز سقوط کرده است، اما نه به سرعت شاخص داو.

این تجربه ای بود که ما همیشه باید اصول فاندامنتال، تکنیکال و جو و هیجان بازار را نیز در نظر بگیریم، بنابراین از مطالعه دست نکشید!

آشنایی با بزرگترین بازارهای مالی جهانی

مهم نیست که در کدام یک از بازارهای مالی فعالیت دارید. برای اینکه بتوانید به خوبی تمامی اخبار و وقایع اقتصادی را رصد کنید می بایست با سایر بازار های مالی جهان نیز آشنا باشید. این امر برای شما که در یک بازار بین المللی مانند ارزهای دیجیتال فعالیت می کنید اهمیت بیشتری نیز پیدا می کند. به همین منظور تیم آموزشی کوین گراف این مقاله را برای آشنایی بیشتر با مهم ترین بازار های مالی در سراسر جهان تدارک دیده است.

بازارهای مالی یا Financial Market چیست؟

قبل از هرچیزی بهتر است کمی بیشتر با مفهوم بازارهای مالی (Financial Market) آشنا شویم. اگر بخواهیم بازارهای مالی را در یک جمله تعریف کنیم می توان این چنین گفت: به محلی که افراد حقیقی مانند خانوارها ،تریدرها و سرمایه گذاران خرد، همچنین افراد حقوقی مثل شرکت ها و کمپانی ها و یا حتی دولت ها می توانند به خرید و فروش یک دارایی با هزینه خیلی پایین بپردازند بازار مالی گفته می شود. حال این دارایی می تواند سهام یک شرکت، یک ارز دولتی و یا حتی کالا باشد.

بازارهای جهانی یا Financial Market چیست

یکی از ویژگی ها و امتیازاتی که بازارهای مالی به وجود آوردند تعیین قیمت بود. قیمت ها در بازارهای مالی بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می شوند و از آنجا که هر شخصی به این قیمت ها دسترسی دارد، امکان تقلب و تغییر در آن به حداقل می رسد. از دیگر خصوصیات بازارهای مالی می توان به جمع شدن حجم زیادی از سرمایه اشاره نمود که نتیجه آن رشد سرمایه بازار و قدرت گرفتن آن می باشد.

دیگر امتیاز استفاده از این مکان ها برای تجارت این است که هر شخصی با هر میزان توانایی مالی می تواند شروع به سرمایه گذاری و یا معامله کرده و در کل یکی از مهم ترین وظایف بازارهای مالی این است که اشخاصی که نیاز به سرمایه دارند را با سرماگذاران متصل کند.

معرفی بازارهای مالی جهانی؛

حال که با مفهوم بازارهای مالی آشنا شدید به معرفی مهم ترین این بازارها در سطح جهان می پردازیم:

۱- بازار سهام (Stock market)

بازار سهام که این روزها از محبوبیت بالایی در میان کاربران ایرانی برخوردار است به مکانی گفته می شود که در آن می توانید با خرید اوراق بهادار در مایملک و سود یک شرکت سهیم شوید. تمامی شرکت هایی که در این بازار شروع به فعالیت می کنند، نخست می بایست از فیلترهای دولتی رد شده و حوزه فعالیت و همچنین میزان دارایی آن ها کاملاً شفاف شود.

برای معیارسنجی ارزش یک گروه از شرکت ها، معامله گران و سرمایه گذاران به شاخص ها مراجعه می کنند. شاخص ها در واقع میانگینی از قیمت و ارزش سهام چند شرکت می باشند. از مهم ترین شاخص های بین المللی می توان به شاخص NAZDAQ ،S&P500 و DOW اشاره نمود.

۲- بازار تبادلات ارزی یا فارکس (Foreign Exchange)

بازار مالی تبادلات ارزی یا فارکس

بازار تبادلات ارزی که به اختصار Forex نامیده می شود بزرگترین بازار مالی حال حاضر جهان است. در این بازار بزرگترین شرکت های چند ملیتی، بانک ها و موسسات مالی بزرگ، انواع شرکت های بیمه و صادر کنندگان و وارد کنندگان فعالیت می کنند.

بخشی از این معاملات با هدف تأمین یک ارز صورت می گیرد. اما بیشترین حجم معاملات در این بازار متعلق به معامله گران بوده که با هدف کسب سود از نوسانات میان دو ارز انجام می شود. واسط مالی بین معامله گران در این بازار مانند بازار سهام کارگزاران هستند که با دریافت مبلغی به عنوان کارمزد، امکاناتی نظیر معاملات آتی، پوزیشن شورت و یا مارجین تریدینگ را در اختیار معامله گران قرار می دهند.

۳- بازار کالا (Commodity)

در این بازار همانطور که از اسمش پیداست، معامله گران به خرید و فروش انواع کالا می پردازند. این خرید و فروش هم جهت کسب سود از بالا رفتن یک کالای خاص مانند نفت و همچنین در جهت تأمین آن کالا صورت می پذیرد. سه دسته بندی کلی برای کالاهای این بازار در نظر گرفته شده است که شرح ذیل است:

– دسته Hard یا کالاهای سخت مانند طلا، نقره، سیمان و سایر فلزات گرانبها.
– دسته Soft مانند قهوه، غلات و انواع اقلام خوراکی.
– دسته Energy مانند نفت، گاز، بنزین، برق و زغال سنگ.

۴- بازار اوراق بهادار (Bond Market)

در این بازار سرمایه گذار می تواند در یک پروژه با محوریت خاصی که معمولاً از طرف دولت و یا هولدینگ های قدرتمند برای آن یک اوراق بهادار یا قرضه صادر می شود، مشارکت کند. این اوراق می توانند در خصوص اجرای یک پروژه اشتغال زایی، زیرساخت شهری و یا حتی تکنولوژی باشند. در مجموع این بازار بیشتر مناسب برای افرادی است که قصد سرمایه گذاری بلند مدت دارند و مثال ایرانی آن، اوراق مشارکت وزارتخانه ها در ایران است.

۵- بازار ارزهای دیجیتال (Cryptocurrency Market)

بازار ارزهای دیجیتال

بازار ارزهای دیجیتال نسبت به سایر بازارهای مالی جهانی از وسعت و سرمایه کمتری برخوردار بوده که البته یک امر کاملاً طبیعی است. پیدایش بازار سهام به بیش از ۲۰۰ سال قبل باز می گردد در حالی که از تولد این بازار تنها کمتر از یک دهه گذشته است.

اما دلیلی که این بازار را نسبت به سایر بازارهای مالی متمایز کرده و باعث شده تا تبدیل به آینده دار ترین بازار مالی بین المللی شود، خود اقلامی هستند که در این بازارها معامله می شوند. وقتی در بازارهایی مانند بازار کالا به معامله می پردازید، اقلامی که شروع به خرید آن ها می کنید در انبارهایی دور از دسترس شما قرار داشته و شما هیچگاه نیازی به دریافت و استفاده از آنها ندارید.

حتی وقتی در بازاری مانند Forex شروع به خرید یک ارز مثل یورو می کنید، خرید شما صرفاً جنبه سرمایه گذاری داشته و اگر بخواهید این ارز را واقعا دریافت کرده و از آن استفاده کنید، باید یک سری مراحل خیلی پیچیده و هزینه بر را از سر بگذرانید که نتیجه اش این می شود که شما خرید همان مقدار ارز بازار سهام Stock چیست؟ از صرافی شهر خودتان را ترجیح دهید. اما در بازار ارزهای دیجیتال با خرید یک رمزارز دقیقاً آن را دریافت کرده و می توانید با کمترین کارمزد به کیف پول شخصی خود منتقل کنید.

موضوع مهم دیگر مبحث کاربرد رمزارزها می باشد که روز به روز درحال پیشرفت بوده و بنا به سهولت در استفاده و انتقال آنان، از آینده درخشانی برخوردارند. شاید امروز شما نتوانید با در اختیار داشتن یک ارزدیجیتال به سوپرمارکت محلتان رفته و مایحتاج روزانه خود را تهیه کنید، اما با توجه به رشدی که این بازار و حتی تکنولوژی پشتیبان آن در حال تجربه است، هیچ بعید نیست که در ده سال آینده این امکان نیز برای شما فراهم گردد.