تعریف توسعه و بهره وری به بیان ساده
توسعه در لغت به معنای رشد تدریجی در جهت پیشرفته‌تر شدن، قدرتمندتر شدن و حتی بزرگتر شدن است.
بروکفلید در تعریف توسعه می‌گوید: توسعه را باید برحسب پیشرفت به سوی اهداف رفاهی نظیر کاهش فقر، بیکاری و نابرابری تعریف کنیم.
به طور کلی توسعه جریانی است که در خود تجدید سازمان و سمت گیری متفاوت کل نظام اقتصادی اجتماعی را به همراه دارد. توسعه علاوه بر اینکه بهبود میزان تولید و درآمد را دربردارد، شامل دگرگونی‌های اساسی در ساخت‌های نهادی، اجتماعی، اداری و همچنین ایستارها و دیدگاه‌های عمومی مردم است. توسعه در بسیاری از موارد، حتی عادات و رسوم و عقاید مردم را نیز در بر می‌گیرد.
مصطفی ازکیا، محقق جامعه‌شناس، در نتیجه گیری خود از بحث توسعه، آن را به معنای کاهش فقر، بیکاری، نابرابری، صنعتی شدن بیشتر، ارتباطات بهتر، ایجاد نظام اجتماعی مبتنی بر عدالت و افزایش مشارکت مردم در امور سیاسی جاری تعریف می‌کند.
زنده یاد دکتر حسین عظیمی از مجموع نظرات علمای توسعه، توسعه را به معنای بازسازی جامعه بر اساس اندیشه‌ها و بصیرت‌های تازه تعبیر می‌نماید. این اندیشه‌ها و بصیرت‌های تازه در دوران مدرن، شامل سه اندیشه علم باوری، انسان باوری و آینده باوری است. به همین منظور باید برای نیل به توسعه، سه اقدام اساسی درک و هضم اندیشه‌های جدید، تشریح و تفضیل این اندیشه‌ها و ایجاد نهادهای جدید برای تحقق عملی این اندیشه‌ها صورت پذیرد.
به هر صورت، امروز تلقی ما از این مفهوم فرآیندی همه جانبه است و نه فقط توسعه اقتصادی که معطوف به بهبود تمامی ابعاد زندگی مردم یک جامعه (به عنوان لازم و ملزوم) می‌باشد. ابعاد مختلف توسعه ملی و پایدار عبارتند از: توسعه اقتصادی، توسعه سیاسی، توسعه فرهنگی و اجتماعی و توسعه امنیتی (دفاعی). مناسب نیست بدون توجه به کلیه ابعاد توسعه صرفاً به یک جنبه اولویت بخشید و دیگر بخش‌ها را در دستور کار آینده قرار داد.
توسعه پایدار
در سال 1980 برای نخستین بار نام توسعه پایدار در گزارش سازمان جهانی حفاظت از منابع طبیعی (IUCN) آمد. این سازمان در گزارش خود با نام استراتژی حفظ منابع طبیعی این واژه را برای توصیف وضعیتی به کار برد که توسعه نه تنها برای طبیعت مضر نیست، بلکه به یاری آن هم می‌آید.
به طور کل، بهبود مستمر در سطح یک جامعه با رویکردهای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و حفظ محیط زیست را توسعه پایدار می‌نامند. توسعه پایدار مهمترین مزیت رقابتی کشورها و سازمان‌ها می‌باشد.
توسعه پایدار به طور رسمی‌توسط کمیته جهانی محیط زیست در سال 1986در گزارش (آینده مشترک ما) مطرح شد و در اواسط دهه 1990بدین ترتیب شکل گرفت که رشد اقتصادی و توسعه اجتماعی به گونه‌ای صورت گیرد که سرمایه‌های زیست محیطی و نیازهای توسعه برای نسل آینده را دچار نقصان نسازد.
به عبارت دیگر، توسعه پایدار توسعه‌ای است که بتواند نیازهای فعلی سازمان را بدون خدشه‌دار کردن به توانایی‌های نسل آینده در برآورد ساختن نیازهایشان پاسخ گوید.
توسعه پایدار یا Sustainable Development در حقیقت ایجاد تعادل میان توسعه و محیط زیست است.
پایداری می‌تواند چهار جنبه داشته باشد: پایداری در منابع طبیعی، پایداری سیاسی، پایداری اجتماعی و پایداری اقتصادی و در حقیقت توسعه پایدار تنها بر جنبه زیست محیطی اتفاقی تمرکز ندارد بلکه به جنبه‌های اجتماعی و اقتصادی آن هم توجه می‌کند. توسعه پایدار محل تلاقی جامعه، اقتصاد و محیط زیست است. برای مثال، بهره‌گیری از انرژی‌های تجدید پذیر مانند انرژی خورشیدی از عوامل ایجاد توسعه پایدار می‌باشد.
بهره‌وری
بهره‌وری از مفاهیم علم اقتصاد و مدیریت است که چنین تعریف می‌شود: مقدار کالا و یا خدمات تولید شده در مقایسه با هر واحد از انرژی و یا کار هزینه شده بدون کاهش کیفیت یا به شکل اثربخشی به همراه کارایی. به عبارت دیگر بهره‌وری، عبارتست از بدست آوردن حداکثر سود ممکن با بهره گیری و استفاده بهینه از نیروی کار، توان، استعداد و مهارت نیروی انسانی، زمین، ماشین، پول، تجهیزات، زمان، مکان و…به منظور ارتقاء رفاه جامعه. بهره‌وری به نسبت کار انجام شده به کاری که باید انجام می‌شده، اطلاق می‌شود.
می‌توان گفت برای نخستین بار لغت «بهره‌وری» توسط فردی به نام «کوئیزنی» در سال ۱۷۷۶ بکار برده شد. بیش از یک قرن بعد یعنی در سال ۱۸۳۳ (میلادی) فردی به اسم لیتر، بهره‌وری را «قدرت و توانایی تولید کردن» تعریف کرد. بایستی توجه داشت که واژه بهره‌وری با گسترش انقلاب صنعتی و جهت افزایش سودمندی حاصل از نیروی کار، سرمایه و مواردی از این دست گسترش یافت ولی اصطلاح بهره‌وری آب در چند ساله اخیر و به دلیل کمبود این ماده ارزشمند گسترش یافته است.
بهره‌وری سبز
امروزه عامل اساسی که می‌تواند ضمن افزایش مطلوبیت محصولات و خدمات، سازمان را خشنود نماید و سود مناسبی را نیز ایجاد نماید، توجه به بهره‌وری سبز می‌باشد. مفهوم بهره‌وری سبز در سال 1994 به وسیله سازمان بهره وری آسیا (APO) معرفی شد. بهره‌وری سبز راهبردی انتخاب شده برای توسعه پایدار محیط زیست است و هدف اصلی آن افزایش بهره‌وری و توسعه اقتصادی اجتماعی است به نحوی که موجب حفاظت و ایمنی در محیط شود.
بهره‌وری سبز از ابزارهای مختلف، فنون و فناوری‌های مدیریت محیط زیست استفاده می‌کند تا موجب کاهش تاثیر فعالیت سازمان‌ها و خدمات آنها بر محیط زیست شود. در بهره‌وری سبز در عین حال که موضوع صرفه جویی بهینه منابع مورد تاکید است، ملاحظات زیست محیطی و اجتماعی نیز مورد توجه است. بدیهی است که هیچ کشوری بدون توجه به مسایل زیست محیطی نمی تواند به دنبال توسعه پایدار باشد. به همین علت اصلی‌ترین اقدام برای افزایش بهره‌وری، حفاظت از محیط زیست است. زیرا بهره‌وری مبتنی بر بهبود مستمر و حفظ محیط زیست، پایه و اساس توسعه پایدار بوده است. بهره‌وری سبز در تمام بخش‌های خدماتی، بهره ساده چیست؟ کشاورزی، صنعتی و تولیدی قابل بکارگیری است.
در کوتاه مدت نرخ سود اوراق افزایش یابد/ بازار بین بانکی ما از کارایی و نقدپذیری بالایی برخوردار نیست/ با تغییر نرخ بهره به ساده یا مرکب، اصلاحی صورت نخواهد گرفت
یک استاد دانشگاه گفت: تا زمانیکه بازارسازی صورت نگیرد نمی‌توان انتظار داشت که بازار اوراق تعمیق شود، باید توجه داشت عملیات بازار باز با حجم کم شروع و بتدریج تعمیق می‌یابد.
علی سعدوندی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، در مورد احتمال تغییر نرخ سود اوراق در شرایط کنونی گفت: به باور بنده نرخ سود اوراق باید در کوتاه مدت افزایش و در بلندمدت کاهش پیدا کند. بدین صورت که ابتدا نرخ سود را افزایش و سپس فریز کرد و در نهایت به محض کنترل انتظارات تورمی، عملیات معکوس از طریق عملیات بازار باز انجام می‌شود.
وی ادامه داد: با این اقدامات می‌توان نرخ تورم و نرخ بهره را کاهش داد، همانطور که در کشورهایی که این سیاست را اجرایی کرده‌اند نتیجه موفقی داشته است. بنابراین در کوتاه مدت و تا زمانی که انتظارات تورمی پابرجاست نباید نرخ بهره را کاهش داد.
این اقتصاددان با اشاره به عملیات بازار باز که به گفته رئیس کل بانک مرکزی از اواخر شهریورماه عملیاتی خواهد شد، گفت: در عملیات بازار باز، بانک مرکزی از طریق خرید و فروش اوراق بازارسازی ذخایر بین بانکی را به عهده می‌گیرد، بنابراین برای اجرای موفق این سیاست باید بازار عمیق اوراق دولتی وجود داشته باشد. البته وقتی عملیات بازار باز شروع شود بتدریج بازار اوراق نیز تعمیق خواهد شد، چون وقتی بانک مرکزی بازارسازی ذخایر را انجام می‌دهد به صورت بدیل بازار ثانویه اوراق را هم بازارسازی می‌کند.
وی افزود: بنابراین تا زمانیکه بازارسازی صورت نگیرد نمی‌توان انتظار داشت که بازار اوراق تعمیق شود، باید توجه داشت عملیات بازار باز با حجم کم شروع و بتدریج تعمیق می‌یابد.
این استاد پول و بانک حجم مبادلات در بازار بین بانکی جهت انجام عملیات بازار باز را مناسب ارزیابی کرد و افزود: با وجود ظرفیت و نقدشوندگی بالای این بازار، بحث زیرساخت‌ها و نحوه وثیقه گیری اوراق از اهمیت بالایی برخوردار است. باید توجه داشت عملیات بازار باز به دو صورت «پیمان بازخرید» بصورت روزانه و «خرید اوراق» برای دوره‌های بلندمدت‌تر توسط بانک مرکزی صورت می‌گیرد. در شرایط کنونی بازار اولیه اوراق در اختیار خزانه داری کشور نیست و بانک مرکزی نیز در بازار ثانویه اوراق، حضور محکمی ندارد که نشان دهنده نبود زیرساخت‌های لازم در بازار اوراق است.
سعدوندی تصریح کرد: در کشور ما بازار بین بانکی که بانک‌ها به صورت شفاف اقدام به قرض گیری کنند، از کارایی و نقدپذیری بالا برخوردار نیست و احتیاج به اقدام در این راستا است تا کارآیی و کفایت آن افزایش یابد. باید توجه داشت در حال حاضر وثیقه'گیری و عملیات پیمان بازخرید در میان بانک‌های ما چندان بهره ساده چیست؟ شایع نیست.
وی خاطرنشان کرد: به باور بنده عملیات بازار باز و تعمیق بازار اوراق باید مهمترین اولویت پولی و مالی کشور باشد، از همین روی برای بانک مرکزی و دولت که به نظر با کسری بودجه مواجه خواهد شد، تعمیق بازار بدهی در اولویت قرار دارد.
این استاد دانشگاه در ارزیابی خود از نرخ سود مرکب اظهار داشت: متاسفانه در جامعه ما به جای حل مشکلات اساسی، به دنبال برطرف‌کردن مشکلات ظاهری و اسمی هستیم که یکی از آنها همین تبدیل محاسبه نرخ بهره مرکب به نرخ بهره ساده است. چون نرخ بهره ساده پس از مدتی در بازار تثبیت و افزایش خواهد یافت و دوباره به همان نرخ پیشین باز خواهد گشت و بنابراین تفاوتی چندانی نخواهد کرد. آنچه در حال حاضر در اولویت قرار دارد، سیاست‌گذاری پولی است که فاقد ابزارهای لازم آن هستیم.
سعدوندی اضافه کرد: وقتی سیاست‌گذاری پولی صحیح نباشد نرخ بهره نیز بالا خواهد بود. ما باید نرخ بهره واقعی را کنترل کنیم که متاسفانه آن را رها کرده و به دنبال مسائل ظاهری هستیم. بنابراین با تغییر ظاهری نرخ بهره به ساده یا مرکب تغییر و اصلاحی صورت نخواهد گرفت.
SookhteJet.ir - انگیزشی ترین وبسایت برای جوان موفق
ویدیوی قدرت یک تصمیم (فوق انگیزشی) از لس بروان و تونی رابینز
هنر تصمیم گیری وقتی که نمی‌دانید چه کار باید بکنید – ۵ مرحله‌ی ساده و کارآمد
دانلود کتاب چطور تصمیم بگیریم از آنی دوک – کتاب صوتی و PDF
احساس شرم و خجالت را با این۳ راهکار نابود کنید
دانلود کتاب شهامت مورد پسند نبودن از ایچیرو کیشیمی – کتاب صوتی و PDF
ویدیوی آموزش مدیتیشن ساده و کارآمد به صورت ویدیویی برای رفع استرس و افکار مزاحم
۱۰ تا از قوانین ثروت که ۹۸ درصد مردم از آن خبر ندارند
دانلود کتاب دنیای دوپامین از آنا لمبکه- کتاب صوتی و PDF
مقالات برگزیده
ویدیوی قدرت یک تصمیم (فوق انگیزشی) از لس بروان و تونی رابینز
دانلود کتاب چطور تصمیم بگیریم از آنی دوک – کتاب صوتی و PDF
دانلود کتاب شهامت مورد پسند نبودن از ایچیرو کیشیمی – کتاب صوتی و PDF
محبوب‌ترین‌های ماه
رنه سینانی کلاهبردار است؟ داستان پشت پرده رنه سینانی و زندگی کامل او تا به امروز
ویدیوی آموزش مدیتیشن ساده و کارآمد به صورت ویدیویی برای رفع استرس و افکار مزاحم
دانلود کتاب دنیای دوپامین از آنا لمبکه- کتاب صوتی و PDF
ویدیوی قدرت یک تصمیم (فوق انگیزشی) از لس بروان و تونی رابینز
آخرین مقالات
ویدیوی قدرت یک تصمیم (فوق انگیزشی) از لس بروان و تونی رابینز
هنر تصمیم گیری وقتی که نمی‌دانید چه کار باید بکنید – ۵ مرحله‌ی ساده و کارآمد
دانلود کتاب چطور تصمیم بگیریم از آنی دوک – کتاب صوتی و PDF
احساس شرم و خجالت را با این۳ راهکار نابود کنید
دانلود کتاب شهامت مورد پسند نبودن از ایچیرو کیشیمی – کتاب صوتی و PDF
ویدیوی آموزش مدیتیشن ساده و کارآمد به صورت ویدیویی برای رفع استرس و افکار مزاحم
۱۰ تا از قوانین ثروت که ۹۸ درصد مردم از آن خبر ندارند
دانلود کتاب دنیای دوپامین از آنا لمبکه- کتاب صوتی و PDF
جملات قصار از افراد تاریخ ساز
این نقل قول های انیشتین را یکجا بنویسید و هر روز آنها را بخوانید
22 عکس انگیزشی که مثل زلزله 8 ریشتری تکان دهنده و قوی هستند !
30 توصیه پولساز از 30 شخصیت ثروتمند تاریخ
جملات انگیزشی از ورزشکاران بزرگ تاریخ
آخرین محصولات فروشگاه سوخت جت
آرشیو کامل مقاله های انگیزشی
ویدیوی قدرت یک تصمیم (فوق انگیزشی) از لس بروان و تونی رابینز
هنر تصمیم گیری وقتی که نمی‌دانید چه کار باید بکنید – ۵ مرحله‌ی ساده و کارآمد
دانلود کتاب چطور تصمیم بگیریم از آنی دوک – کتاب صوتی و PDF
احساس شرم و خجالت را با این۳ راهکار نابود کنید
دانلود کتاب شهامت مورد پسند نبودن از ایچیرو کیشیمی – کتاب صوتی و PDF
ویدیوی آموزش مدیتیشن ساده و کارآمد به صورت ویدیویی برای رفع استرس و افکار مزاحم
آرشیو کامل مقاله های انگیزشی که به صورت اختصاصی برای شما نوشته شده :
ویدیوی قدرت یک تصمیم (فوق انگیزشی) از لس بروان و تونی رابینز
_چرا نمیتوانیم به تصمیماتمان عمل کنیم؟ _چرا تصمیم‌گیری تا این اندازه اهمیت دارد؟ _چطور تصمیماتی بگیریم که زندگی…
هنر تصمیم گیری وقتی که نمی‌دانید چه کار باید بکنید – ۵ مرحله‌ی ساده و کارآمد
در جریان تصمیم گیری ، یک رویکرد سنتی پنج مرحله‌ای وجود دارد که برای شما فوق‌العاده مفید است. البته این سخن بدان…
دانلود کتاب چطور تصمیم بگیریم از آنی دوک – کتاب صوتی و PDF
چطور تصمیم بگیریم (2020) روش تصمیم گیری¬مون، انواع سوگیری¬های متداول و تکنیکهای معیوبی که تصمیمات رو تحت تاثیر قرار…
احساس شرم و خجالت را با این۳ راهکار نابود کنید
درون هر یک بهره ساده چیست؟ از ما یک دنیای وسیع و بزرگ وجود دارد که می‌تواند موفقیت یا شکست ما را تضمین کند. ما هر روز در درون خود…
دانلود کتاب شهامت مورد پسند نبودن از ایچیرو کیشیمی – کتاب صوتی و PDF
"شهامت مورد پسند نبودن" (2018) یه نگاه اجمالی به روانشناسی آلفرد آدلر ،روانشناس معروف اتریشی قرن بیستم، میندازه.…
ویدیوی آموزش مدیتیشن ساده و کارآمد به صورت ویدیویی برای رفع استرس و افکار مزاحم
بسیاری از ما هر روز صبح با یاد آوری گرفتاری‌ها و مشکلات زندگی صبح خود را آغاز میکنیم و این انرژی منفی تا آخر روز بر…
تفاوت روش محاسباتی «رِبح مرکب» و «رِبح ساده»
مجلس شورای اسلامی در روزهای پایانی سال ۹۷ با پیشنهاد حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین حسین‌زاده بحرینی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، درخواست حذف «رِبح مرکب» از نظام بانکی را داشت که البته با مخالفت شورای نگهبان رو به رو شد و در نهایت به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع داده شد تا در این مورد به داوری بپردازد و پس از بررسی در مجمع تشخیص هم رأی به نفع شورای نگهبان صادر و مصوبه مجلس در این‌باره رد شد.
در این راستا، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان، عضو شورای فقهی بانک مرکزی و نایب رئیس کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، به بیان نکاتی درباره «رِبح مرکب» و همچنین دیدگاه‌های خود درباره اختلافات مجلس و شورای نگهبان در این زمینه پرداخت و گفت: واژه «رِبح مرکب» در مقابل «رِبح ساده» دو روش محاسباتی سود و بهره به حساب می‌آیند؛ به این معنا که در بانکداری ربوی و در بانک‌های اسلامی، گاهی از روش محاسبه سود ساده استفاده و گاهی از روش سود مرکب یا «رِبح مرکب» استفاده می‌کنند.
تفاوت «ربح مرکب» و «ربح ساده»
وی ادامه داد: بنابراین ربح مرکب، روشی برای محاسبه سود در مقابل روش محاسبه ساده است. تفاوت آن با ربح ساده در این است که در «ربح ساده» وقتی برای مثال گفته می‌شود که سود بانکی ۲۰ درصد است یعنی هر سال ۲۰ درصد نسبت به اصل تسهیلات، سود تعلق می‌گیرد اما نسبت به خود ۲۰ درصد سود، در سال‌های بعدی دیگر سودی تعلق نخواهد گرفت.
حجت‌الاسلام موسویان یادآور شد: با این اوصاف اگر فرض کنیم قراردادی ۵ ساله با نرخ بهره یا سود ۲۰ درصد باشد، به روش ساده، بعد از پنج سال، ۱۰۰ میلیون تسهیلات تبدیل به ۲۰۰ میلیون می‌شود اما اگر روش محاسباتی «رِبح مرکب» استفاده کنیم، معنایش این است که سال اول میزان تسهیلات از ۱۰۰ میلیون تبدیل به ۱۲۰ میلیون می‌شود و در سال دوم، ۲۰ درصد به ۱۲۰ میلیون سود تعلق می‌گیرد و تبدیل به ۱۴۴ میلیون می‌شود.
ربح ساده و مرکب، فی نفسه ارتباطی با ربا ندارند
عضو شورای فقهی بانک مرکزی تأکید کرد: در سال سوم به ۱۴۴ میلیون تومان میزان ۲۰ درصد سود تعلق می‌گیرد و سال چهارم هم به همین ترتیب است و نتیجه‌اش این است که در پایان سال پنجم به جای اینکه ۱۰۰ میلیون تبدیل به ۲۰۰ میلیون شود، تبدیل به حدود ۲۲۰ میلیون می‌شود. در نتیجه همواره در روش محاسباتی «ربح مرکب»، خود سودهای سال اول و دوم مبنای محاسبه سودهای سال‌های بعدی هم قرار می‌گیرد.
این کارشناس اقتصاد اسلامی با اشاره به ارتباط ربح ساده و مرکب با ربا بیان کرد: نکته دیگری که باید اشاره کنم این است که در عین حال که «ربح ساده»، از جهت محاسباتی، همواره سود را پائین نشان می‌دهد و «ربح مرکب»، همواره از جهت محاسباتی، سود را بالاتر نشان می‌دهد اما هیچکدام از این دو مورد ارتباطی با بحث ربا ندارند. به این معنا که اگر قرارداد ما، قرارداد قرض با بهره باشد، هم روش ربح ساده و هم روش ربح مرکب آن ربا محسوب می‌شوند.
ربا به قرارداد فی‌مابین بانک و مشتری مربوط است
موسویان افزود: اگر بانکی به متقاضی تسهیلات قرض دهد، چه این قرض را با ربح ساده و چه با ربح مرکب حساب کند، این ربوی و حرام است و اشکال دارد اما اگر یک بانک اسلامی، قرارداد فروش اقساطی یا اجاره به شرط تملیک داشته باشد یا از قراردادهای شرعی دیگر همانند استصناع یا سایر قرارادها، استفاده کند، چه از روش ربح ساده و چه ربح مرکب استفاده کند، این ربا نخواهد بود و اشکال شرعی هم نخواهد داشت.
نایب رئیس کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار به اهمیت توجه به قرارداد منعقد شده میان بانک و مشتری پرداخت و یادآور شد: با این اوصاف، بحث ربوی بودن یا ربوی نبودن، هیچ ارتباطی با ربح ساده یا مرکب ندارد بلکه به قرارداد فی‌مابین بانک و مشتری مربوط است. اگر قرارداد بین آنها، قرارداد قرض باشد، ربح ساده و مرکب آن هر دو ربا است و اگر قرارداد بین بانک و مشتری، قرارداد شرعی همانند فروش، اجاره، جعاله، سَلَف و سایر قراردادهایی باشد که در قانون عملیات بانکی بدون ربا آمده، در این صورت، هیچکدام ربا نخواهد بود.
اشکالات مصوبه مجلس درباره «ربح مرکب»
عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پاسخ به پرسشی درباره ارتباط «رِبح مرکب» و معوقات بانکی و اختلافاتی که بین مجلس و شورای نگهبان در این زمینه وجود دارد، گفت: بنده مصوبه مجلس که به شورای نگهبان رفته و سپس به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع داده شده بود را مطالعه کرده‌ام. بنده با برخی نمایندگان مجلس هم صحبت کردم و معتقدم اشکال شورای نگهبان بر این مصوبه مجلس مبنی بر خلاف شرع بودن آن وارد است و مجمع تشخیص هم به خوبی حق را به شورای نگهبان داده است.
وی با اشاره به اشتباهاتی که در مصوبه مجلس درباره ربح مرکب وجود دارد تأکید کرد: علت این موضوع به این دلیل است که در مصوبه مجلس، چند مسئله با هم خلط و اشتباه شده است. اولاً همین واژه ربح مرکب را اشتباه گرفته‌اند و در آنجا اصطلاحاً می‌خواستند چند مسئله را مطرح کنند که مقداری به هم ریخته هستند و از اصطلاحات صحیح استفاده نکرده‌اند. بنده ربح مرکب را توضیح دادم و شورای نگهبان هم به خوبی متوجه شده و به آن اشکال گرفته است.
دیدگاه شورای نگهبان درباره نحوه صحیح دریافت وجه التزام
عضو شورای فقهی بانک مرکزی تصریح کرد: اما آنچه که در مصوبه مجلس وجود دارد در رابطه با دو مسئله است. یکی از این موارد، نحوه محاسبه وجه التزام‌های بانکی است که بانک‌ها چه رویه‌ای در محاسبه وجه التزام دارند و دیگری هم در بحث امهال از طریق تبدیل قراردادها و اعطای تسهیلات جدید است. در بحث نحوه محاسبه وجه التزام، یک بخش از گفته‌های نمایندگان مجلس درست است و آن اینکه برخی از بانک‌ها و نه همه آنها، برخلاف مجوز شورای نگهبان، همانطور که بر اصل تسهیلات و سود تسهیلات، وجه التزام می‌گیرند که این درست است، بر وجه التزام سال‌های قبل هم سود می‌گیرند.
حجت‌الاسلام والمسلمین موسویان به دیدگاه شورای نگهبان درباره دریافت وجه التزام بانکی اشاره کرد و افزود: شورای نگهبان براساس مصوبه‌ای که داشته، گرفتن وجه التزام را فقط برای اصل بدهی مجاز دانسته است. البته اصل بدهی عبارت است از اصل تسهیلات به علاوه سود تسهیلات. بانک‌ها فقط حق دارند وجه التزام را نسبت به اصل بدهی که عبارت است از اصل تسهیلات و سود آن، دریافت کنند اما اگر یک بدهکار بانکی، چند سال بدهی خود را پرداخت نکرد، اگر قرار بود گرفتن وجوه التزام برای سال دوم و سوم تکرار شود، صحیح نیست بلکه فقط به اصل بدهی و سود تسهیلات اولیه تعلق می‌گیرد، نه اینکه بر اصل بدهی به علاوه سود به علاوه وجه التزام سال‌های قبل، وجه التزام تعلق بگیرد.
تخلف برخی بانک‌ها از روش شرعی دریافت وجه التزام
وی با اشاره به تخلف برخی از بانک‌ها در این زمینه ادامه داد: متأسفانه برخی از بانک‌ها از این روش استفاده می‌کنند و این روش، تخلف در مقام اجرا است که باید بانک مرکزی جلوی آن را بگیرد. البته باید تأکید کنم که همه بانک‌ها این‌گونه نیستند بلکه فقط برخی از بانک‌ها از این روش خلاف استفاده می‌کنند.
حجت‌الاسلام و المسلمین موسویان یادآور شد: نکته دومی که در مصوبه مجلس وجود دارد این است که نمایندگان مجلس، فرمایش شورای نگهبان را به معنای اصل تسهیلات گرفته‌اند اما این صحیح نیست. طبق تصحیحی که خود شورای نگهبان چند مرتبه اعلام کرده، گفته است که مقصود از مانده بدهی، اعم از بدهی ناشی از اصل تسهیلات یا سود تسهیلات است چراکه در مقوله وجه التزام، هیچ تفاوتی نمی‌کند که بدهکار، اصل تسهیلات یا سود تسهیلات را نپردازد.
وجه التزام فقط به اصل تسهیلات مربوط نمی شود
عضو شورای فقهی بانک مرکزی به مکانیزم شرعی صحیح دریافت وجه التزام اشاره و تأکید کرد: هر دوی این موارد بدهی محسوب می شود و اگر آن را نپردازد مشمول وجه التزام خواهد بود بنابراین، اینکه در فرمایش نمایندگان مجلس آمده، سخن درستی نیست چراکه وجه التزام فقط به اصل تسهیلات مربوط نمی شود بلکه به اصل تسهیلات به علاوه سود مربوط است. البته رویه برخی از بانک ها این‌گونه است که هم به اصل تسهیلات و هم به سود و هم به وجه التزام سال‌های قبل، وجه التزام می بندند که این هم درست نیست.
این کارشناس اقتصاد اسلامی بیان کرد: نکته دیگری که به نظر می‌رسد در مصوبه مجلس صحیح نیست و حق با شورای نگهبان است این است که اگر یک مشتری با بانک توافق کند که بانک، تسهیلات جدیدی به مشتری ارائه دهد و در آن تسهیلات جدید، مهلتی به مشتری داده شود، از نظر شرعی در این تسهیلات، بانک حق دارد اصل تسهیلات، سود آن و وجه التزامی که تا آن سال جمع شده، همگی را تجمیع کند و با احتساب سود تسهیلات جدید، تسهیلاتی بپردازد. این هم از نظر شرعی اشکالی ندارد.
نایب رئیس کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار در پایان تأکید کرد: این تسهیلات می تواند اجاره به شرط تملیک، خرید دِین، سَلَف یا قراردادهای دیگری باشد که در بخشنامه بانک مرکزی آمده است و هیچکدام هم اشکالی ندارد اما حالا اینکه بانک ها در چه مواردی خوب رفتار می‌کنند و در چه مواردی خوب رفتار نمی کنند موضوع دیگری است اما اصل موضوع از نظر فقهی اشکالی نخواهد داشت.
دیدگاه شما