سود بورس به چه میزان است؟

در فیلد نماد نماد بورسی شرکت مورد نظر را جستجو کنید

سود بورس به چه میزان است؟

مشاوره رایگان

برای دریافت مشاوره در مورد چگونگی عضویت در صندوق و شرایط سبد های مختلف کافیست عدد 2 را به سامانه زیر پیامک کنید.

• 02191004770
• [email protected]
• تهران، خیابان بهشتی، پلاک 436، طبقه 4، واحد 15

خانه / سرمایه گذاری و بورس / چگونه سود مجمع را دریافت کنیم؟ نحوه اطلاع از مقدار سود مجمع در کدال

چگونه سود مجمع را دریافت کنیم؟ نحوه اطلاع از مقدار سود مجمع در کدال

میزان تقسیم سود مجامع بورسی، زمان و نحوه دریافت آن از جمله مسائلی بوده که سرمایه گذاران همیشه به آن توجه می نمایند و سوال هایی درباره این موضوعات علی الخصوص برای تازه واردان مطرح میشود.

اما در صورتی که سود مجمع سالیانه به ما تعلق گرفت چگونه سود مجمع را دریافت کنیم؟ شرکت های پذیرفته شده در بورس هر سال پس از برگزاری مجمع سالانه به سهامداران خود سود نقدی سالیانه که به آن سود مجمع یا dps هم گفته می شود پرداخت می کنند. اما روش دریافت سود مجمع چگونه است؟

نحوه دریافت سود مجمع

روش دریافت سود سهام یا سود مجامع در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس متفاوت از یکدیگر می باشد اما بطور کلی دریافت سود مجامع به سه روش انجام می‌شود:

۱) روش اول: واریز سود مجمع به حساب بانکی سهامدار

در روش اول که واریز به حساب سود بورس به چه میزان است؟ بانکی سهامدار می باشد سهامدار باید مشخصات حساب بانکی خود را برای شرکت ارسال نماید.

توجه داشته باشید که برخی از شرکت ها تنها به حساب خاصی پرداخت انجام می دهند که در این موقعیت اگر سهامدار در آن بانک حساب نداشته باشد باید یک حساب در آن بانک افتتاح کند و مشخصات آن را برای شرکت ارسال نماید.

۲) روش دوم: مراجعه سهامدار به یک بانک خاص و ارائه کارت ملی و کد معاملاتی به منظور دریافت سود مجمع

روش دوم دریافت سود مجامع مراجعه به بانک است. در روش دوم که مراجعه سهامدار به یک بانک خاص و ارائه کارت ملی و کد معاملاتی می باشد، شرکت مورد نظر با یک بانک قرارداد می بندد تا سود سهامدارانش توسط آن بانک پرداخت شود.

برای دریافت سود سهام در این روش کافیست با کارت ملی و کد معاملاتی خود به یکی از شعب بانک مورد نظر (که توسط شرکت به سهامداران معرفی می شود) مراجعه نمایند.

۳) روش سوم: واریز سود مجمع از طریق سامانه سجام

با توجه به اینکه سامانه سجام یک سامانه یکپارچه برای تمامی سهامداران و سرمایه گذاران بورسی می باشد به تازگی امکان دریافت سود سهام شرکتها بدون مراجعه حضوری فراهم شده به این شکل که سود سالانه شرکت ها از طریق سجام پرداخت شود و پرداخت سود سالانه شگویا از طریق سجام برای اولین بار انجام شد.

در این روش سود تقسیمی شرکت به شماره کارت یا شماره حساب معرفی شده در سامانه سجام واریز می شود و نیاز به مراجعه به بانک برای دریافت آن از بین می رود. البته همه شرکت ها ملزم به اجرای پرداخت سود مجامع از طریق سجام نیستند.

اطلاع از مقدار سود مجمع و روش دریافت آن در کدال

تا اینجا به این موضوع پرداختیم که چگونه سود مجمع را دریافت کنیم؟ در ادامه قصد داریم نحوه اطلاع از مقدار سود نقدی سالیانه شرکت ها پس از برگزاری مجامع، در سامانه کدال را توضیح دهیم:

برای اطلاع از مقدار سود و روش دریافت آن در کدال در ابتدا وارد سایت codal.ir شوید.

روی منوی جست وجوی اطلاعیه کلیک کنید.

در فیلد نماد نماد بورسی شرکت مورد نظر را جستجو کنید

گزینه نوع اطلاعیه را روی “زمان بندی پرداخت سود” قرار دهید

سپس صفحه ای مانند تصویر بالا برای شما بازخواهد شد. اگر اطلاعیه ای برای شما ارسال شده باشد روبروی اطلاعیه با کلیک روی آیکون ها بصورت فایل pdf یا عکس دانلود کنید.

چگونه میزان سود نقدی شرکت‌ها را مشاهده کنیم؟

در مجمع عمومی عادی سالیانه، میزان سود نقدی سال مالی قبل شرکت‌ها تصویب می‌شود.

تصمیماتی که در مجمع عمومی عادی سالیانه گرفته شده بصورت خلاصه در یک گزارش با نام “خلاصه تصمیمات مجمع عمومی عادی سالیانه ” در سایت کدال ارسال می‌شود.

برای مشاهده میزان سود نقدی یک سهام در ابتدا به سایت codal.ir مراجعه کنید.

نماد شرکت مورد نظر را جستجو کنید

در قمت نوع اطلاعیه گزارش “خلاصه تصمیمات مجمع عمومی عادی سالیانه ” را جستجو کنید

سپس صفحه ای مانند تصویر زیر برای شما بازمیشود

پس از باز کردن گزارش، رقم سود نقدی در جدول “میزان سود” قابل مشاهده است.

Compatible data.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipis scing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.

enim ad minim veniam quis nostrud exercita ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.

• Pina & Associates Insurance
• Payment at Contingency
• Amount of Payment

Two Most-Cited Reason

Consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore dolore magna aliqua. enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex commodo consequat. duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate.

• Pina & Associates Insurance
• Amount of Payment

اشتراک با:

وای خدا خیرتون بده بلاخره ینفر درست توضیح داد، فهمیدم چجوری و از کجا نحوه دریافت سود مجمع رو ببینم

سلام یک سوال داشتم
اطلاعیه ای که برای من سهام موردنظرِ من اومده مربوط به صورت های مالی منتهی به اسفند ۹۸ هست در صورتی که من سهمم رو خرداد ماه خریدم میخوام بدونم سود مجمع به من تعلق میگیره یا خیر؟
از طرفی توی پرتفوم میزان سود مجمع رو که با توجه به تعداد سهم هام نوشته بود که چقدر تعلق میگیره
ممنون میشم پاسخ بدین

میشه واضح توضیح بدین چجوری سود مجمع رو دریافت کنیم از کجا بدونیم به چه بانکی مراجعه کنیم

هر شرکتی برای پرداخت سود مجمع بانک خاصی رو ممکنه معرفی کنه و یا ممکنه از طریق سجام سود رو واریز کنه و نیاز به مراجعه به بانک نباشه باید به کدال مراجعه کنید تا جزئیات پرداخت سود رو ببینید.

کدال همیشه یار و یاور ما هستش

با سلام و احترام
در سهام ” شستا ” مبلغ حدوداً ۱۹.۰۰۰.۰۰۰ ریال در قسمت سود و زیان قرار گرفته است .
چگونه می توانم آنرا برداشت نمایم؟
با تشکر

سلام میرزا! باید سهامت رو بفروشی یا حداقل بخشیش رو بفروشی تا بتونی به سود دسترسی پیدا کنی! ولی توصیه ما اینه که اگر نیاز نداری یا نفروش یا اگر میفروشی بخشیش رو بفروش … موفق باشید

سلام ممنون به خاطر مطالب مفیدتون.

سلام تشکر خدا خیرتون بده بابت مطالب مفید و آموزنده شما.

سلام نام شرکتهای که از طریق سجام واریز میکنند سود مجمع را نام ببرید

سود مجامع هر سهمی به کدام بانک مربوط می باشد.

هر شرکت ممکن است برای پرداخت سود مجمع از روش خاصی استفاده کند، مانند واریز از طریق سجام یا واریز از طریق بانک. و در روش پرداخت سود از طریق بانک هم ممکن است هر شرکتی یک بانک را معرفی کند. می توانید به سامانه کدال مراجعه کنید و یا با امور سهامداران شرکت تماس بگیرید.

سوالی که دارم اینه که من الان یادم نیست با کدوم سهم به مجمع رفتم و کی بوده و اینا!
روشی هست که بتونم متوجه بشم که الان سود کدوم مجامع بهم تعلق گرفته؟
با توجه به اینکه مثلا موقع رفتن سهم به مجمع داشتمش و الان فروختمش۱

می تونید به سامانه کدال مراجعه کنید و تاریخ مجمع سهام هایی که داشتید و بررسی کنید و ببینید در روز مجمع اون سهام رو داشتید یا نه

سلام من چطور میتونم متوجه بشم که تو اون تاریخ چه سهامی داشتم?

سلام. در سامانه معاملاتی آنلاین کارگزاریتون به بخش تاریخچه سفارشات مراجعه کنید.

این سود مجامع رابه حسابی که نزد کارگزاری است واریز کنند اینقدر مردم را اینور انور نفرستند

سلام. سود مجمع شستا که آبانماه به حساب سجام اعضا واریز شده، برای من واریز نشده، کسی میدونه از چه طریقی باید پیگیری کنم؟ ممنون

سلام
ممکنه به این دلیل باشه که کد سجام ندارید. اگر کد سجام ندارید از تاریخ ۱۵ آذر میتونید به شعب بانک رفاه کارگران در سراسر کشور رفته و با ارائه اصل کارت ملی و اعلام کد سهامداری سود شستا رو دریافت کنید.

سلام ببخشید میشه خیلی ساده بفرمایید چطور میتونم سود مجمع بگیلان که در پرتفوی بنده اومده رو برداشت کنم.
کارگزاری بنده هم مفید میباشد.
با سپاس فراوان

سلام
سود مجمع به حساب شما واریز میشه و به راحتی قابل برداشته

سلام بعد از اینکه شرکت ها سودی را بین سهامداران خود تقسیم کردند به سهامدارن اعلام میکند تا مشخصات حساب بانکی خود را برای شرکت ارسال نماید تا سود به حساب آنها واریز شود. یا اینکه شرکت زمان دریافت سود و بانک انتخابی خود را مشخص میکنند تا سهامداران بعد از آن تاریخ با مراجعه به شعب سراسر کشور بانک مورد نظر سود خود را دریافت کنند، زمان و نام بانک مورد نظر این شرکت متعاقبا اطلاع رسانی خواهد شد.

سلام.سود هایی که از طریق سجام واریز میشن به حساب من نمیاد و باید حتما با بانک بگیرم با اینکه کد سجام هم دارم.باید چیکار کنم؟

سلام در صورتی که سود نقدی به حساب شما واریز نشده به اطلاعیه شرکت مورد نظر مراجعه کنید و نام بانکی که شرکت به سهامداران معرفی کرده تا سود سهام خود را از طریق آن بانک دریافت کنند را پیدا کنید سپس به همراه کارت ملی خود به بانک مذکور مراجعه کنید و سود خود را دریافت نمایید.

سلام بنده دوسال سهام دار هستم در پرتفوی من زده سود تقسیم شده اما به حسابم سودی تا الآن واریز نشده الآن صبا ۵۰۰ هزارتومان سود تقسیم شده گیرم اومده اما دریافت نکردم؟؟؟؟ الآن باید چیکارکنم؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟

سلام برخی از شرکت ها سود را به حساب سهامداران واریز میکنند اما برخی دیگر بانکی را معرفی میکنند تا سهامداران به همراه کارت ملی خود در تاریخ اعلامی از سمت شرکت به شعب سراسر کشور بانک مورد نظر مراجعه کرده و سود خود را دریافت نمایند.
شما باید به همراه کارت ملی خود به یکی از شعب بانک اعلامی از طرف شرکت مراجعه کرده و سود خود را دریافت نمایید.

EPS در بورس

EPS در بورس، در واقع همان سود به دست آمده از هر واحد سهم بوده و نحوه محاسبه سود هر سهم، با استفاده از فرمول محاسبه EPS است که نسبت میزان سود سهام، با کسر درآمد خالص شرکت، تقسیم به تعداد سهام های عادی سهامداران آن شرکت می باشد. مشاهده سود هر سهم نیز، از طریق سایت بورس اوراق بهادار تهران، امکان پذیر است.

برای مشاوره EPS در بورس

برای مشاوره EPS در بورس

عناوین اصلی این مقاله

سرمایه گذاری در بازار بورس اوراق بهادار و خرید و فروش در آن، صنعت بسیار بزرگی را ایجاد کرده است که هنوز بسیاری از افراد، آشنایی کامل را در رابطه با مفاهیم موجود در بازار سرمایه، ندارند. همچنین، بسیاری از افراد نیز، بدون هیچ آگاهی، اقدام به سرمایه گذاری سود بورس به چه میزان است؟ در این بازار مالی، می ‌کنند.

یکی از مفاهیم مهم، در بازار سرمایه ایران، EPS می باشد. EPS یا همان سود هر سهم که عدد آن، برابر با تقسیم سود یک شرکت سرمایه گذار، به تعداد سهام های عادی آن شرکت و از آنجایی که سود هر سهم، یکی از مهم ترین عوامل برای تعیین قیمت سهام می باشد، لازم است که سرمایه گذاران، با این مفهوم پر کاربرد در بورس، آشنا شوند.

حال، با توجه به اهمیت میزان سود هر سهم، برای سرمایه گذاران، در بازار بور اوراق بهادار، در ادامه، در خصوص EPS در بورس، فرمول محاسبه EPS و همچنین، عوامل موثر در نحوه محاسبه سود هر سهم، در بازار بورس، مطالبی آورده شده است.

EPS در بورس چیست؟

مفهوم EPS ( Earnings Per Share ) یا همان، سود به دست آمده از هر سهم، در بورس، برابر است با نسبت سود یک شرکت سرمایه گذار، به تعداد سهام هایی که در اختیار سهامداران شرکت سپرده گذای مرکزی، قرار دارد و نتیجه به دست آمده از این تقسیم، به عنوان شاخص سود آوری آن شرکت، مورد استفاده قرار می گیرد.

حال، با توجه به اینکه سود هر سهم در بورس، زمان تعیین قیمت هر واحد سهم، تاثیر بسزایی دارد، EPS، یکی رکن های مهم، جهت محاسبه قیمت بر درآمد، در بورس یا همان (P/E)، می باشد که در این مفهوم بورسی، حرف E در آن، به مفهوم EPS، اشاره می کند. با استفاده از Earnings Per Share، سرمایه گذاران، می توانند ارزش سهام مد نظر خود را با ارزش به روز بازار، مقایسه نموده و در واقع، EPS، می تواند شاخص خوبی، برای انتخاب یک سهام باشد.

لازم به ذکر است که در حالت عادی، سرمایه گذاران شرکت سپرده گذاری مرکزی، دسترسی مستقیم، به درآمد شرکت سرمایه گذار، نخواهند داشت. در این حالت، سرمایه گذاران، می توانند EPS یا همان سود به دست آمده از هر سهم را با قیمت سهام، مقایسه نموده و با توجه به تحلیل خود، از آن سهام، اقدام به دریافت آن، کنند.

همچنین، توجه داشته باشید که سه نوع سود، برای هر واحد سهم، با توجه به داده های موجود، وجود دارد. از این رو، در ادامه، در خصوص، انواع سود هر واحد سهم، برای راهنمایی بیشتر سرمایه گذاران بازار سرمایه، توضیحات لازم آورده شده است.

سود پیش‌ بینی شده ( Forward EPS ) :

سود پیش بینی شده، در واقع، درآمد پیش بینی شده هر برگ از سهام بوده و مقدار سودی است که یک شرکت سرمایه گذار، زمان آغاز سال مالی خود، آن را پیش بینی می کند و به صورت هدف در نظر می گیرد که تا پایان همان سال مالی، به آن برسد.

همچنین، شرکت‌ های سرمایه گذار بورسی، موظف می باشند، در هر سال مالی، پیش از آغاز سال مالی جدید، یک پیش بینی، در رابطه با عملکرد مالی خود، به بازار بورس اوراق بهادار، ارائه نمایند. که در آن، بر اساس عملکرد مالی گذشته و همچنین، با توجه به نظر کارشناسان و مدیران شرکت سرمایه گذار، سود هر سهم یا همان EPS برای سال مالی جدید شرکت، پیش بینی خواهد شد.

سود جاری ( Current EPS ) :

سود جاری، عموما، درآمد سه ماهه چهارم، از سال مالی جاری را شامل شده و در نهایت، با توجه به اینکه ممکن است برخی از فرآیند درآمدی، هنوز به مراحل بعدی، نرسیده باشند، EPS برخی از داده ها پیش بینی شده و همچنین، سود بعضی دیگر، بر اساس ارقام واقعی می باشد.

سود دنباله ‌دار ( Trailing EPS ) :

محاسبه سود دنباله ‌دار، بر اساس عدد EPS سال گذشته بوده و از درآمد سه‌ ماهه چهارم آن و اعداد واقعی، استفاده می‌ شود و نسبت P به E، معمولا با استفاده از سود دنباله ‌دار، محاسبه می‌ گردد، زیرا، بر اساس آن چیزی است که در واقعیت اتفاق افتاده است، نه آن چیزی که ممکن است در آینده پیش آید.

لازم به ذکر است که معامله گران، پیش از سرمایه گذاری، در بازار سرمایه، می بایست در رابطه با افزایش سرمایه در بورس، مطالعه داشته باشند. برای جزئیات بیشتر در رابطه با نحوه افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار ایران، برروی لینک زیر کلیک نمایید.

فرمول محاسبه EPS در بورس

در بخش قبل، در رابطه با مفهوم EPS ، در بورس، توضیح دادیم؛ حال، قصد داریم در این بخش نیز، در رابطه با نحوه محاسبه سود هر سهم، صحبت کنیم. لازم به ذکر است در این قسمت، جهت محاسبه EPS ، نیاز به استفاده از فرمول محاسبه سود هر سهم است که در ادامه، در خصوص نحوه محاسبه سود هر سهم و فرمول محاسبه EPS ، توضیحات لازم آورده شده است.

افرادی که قصد دریافت استعلام کد بورسی را دارند، می توانند از طریق سایت estelam.ime.co.ir، به صورت اینترنتی، اقدام نمایند.

نحوه محاسبه سود هر سهم، به این صورت می باشد که می بایست از برگه تراز نامه، سود های پرداخت شده سهام ممتاز که از امتیازات ویژه ای نسبت به سهام عادی برخوردار می باشند و صورت حساب سود و زیان شرکت سرمایه گذار، جهت دریافت تعداد سهام عادی و همچنین، در آمد خالص آن، استفاده کرد. لازم به ذکر است، استفاده از میانگین وزنی سهام عادی، در زمان محاسبه EPS، می تواند دقیق تر از تعداد سهام باشد؛ زیرا، ممکن است پس از گذشت زمان، تعداد سهام، تغییر کند.

برای محاسبه EPS در بورس، سرمایه گذاران، می توانند به صورت غیر حضوری نیز، اقدام نمایند؛ زیرا همانطور که بیان شد، مقدار سود هر سهم، تاثیر بسیار زیادی، بر ارزش سهام دارد. حال، از آنجا که، نحوه محاسبه سود هر سهم، ممکن است برای سرمایه گذاران، دشوار بنظر برسد، در ادامه، فرمول محاسبه EPS در بورس، آورده شده است.

همچنین، ممکن است نمونه های پیش بینی نشده ای وجود داشته باشند که از اهمیت بالایی نیز، برخوردار باشند که منبع آن ها، از رویداد های خارج از فعالیت عادی شرکت می باشد که سبب این می شود که EPS یا همان سود هر سهم، چه به عمد و چه به صورت ناخواسته، تغییر کند.

البته، تحلیلگران بورسی، جهت جلوگیری از تغییر EPS، برای نحوه محاسبه سود هر سهم، فرمول دیگری را نیز، در نظر گرفته اند که در ادامه، فرمول محاسبه EPS در بورس، با توجه به نمونه های پیش بینی نشده یا همان اقلام غیر مترقبه، آورده شده است.

افرادی که قصد پیگیری سهام های قدیمی خود را دارند، می توانند از طریق سایت csdiran.ir، به صورت غیر حضوری، اقدام نمایند.

لازم به ذکر است، با توجه به اینکه سود عملیات مستمر در بورس، باقیمانده‌ سود بعد از محاسبه‌ تمام هزینه‌ های عملیاتی بوده، عواملی همچون، هزینه‌ های اجاره و بیمه، حمل ‌ونقل و کرایه، در محاسبه‌ سود عملیاتی، در نظر گرفته خواهند شد که در ادامه، فرمول محاسبه EPS در بورس، با در نظر گرفتن عملیات مستمر، آورده شده است.

همچنین، افرادی که قصد سرمایه گذاری، در بازار سرمایه ایران را دارند، می بایست در خصوص کارمزد انواع معاملات در بورس، مطالعه داشته باشند. برای دریافت جزئیات بیشتر در رابطه با کارمزد معاملات در بازار بورس، برروی لینک زیر کلیک نمایید.

نحوه مشاهده EPS در بورس

در بخش قبل، در رابطه با نحوه محاسبه سود هر سهم و فرمول محاسبه EPS ، در بورس، توضیح دادیم؛ حال، قصد داریم در این قسمت، در رابطه با مشاهده EPS در بورس، صحبت کنیم. از این رو، در ادامه، در خصوص نحوه مشاهده EPS در بورس، توضیحات لازم آورده شده است.

جهت مشاهده EPS در بورس، می بایست ابتدا وارد سایت tsetmc.com شوید. سپس، بر روی آیکون ذره بین شکل سبز رنگ کلیک کنید.

در این سود بورس به چه میزان است؟ مرحله، می بایست نماد سهام مورد نظر خود را در کادر مربوطه جستجو نمایید. در این قسمت، برای مثال، نماد بورس فارس را جستجو کرده ایم.

حال، در این قسمت، امکان مشاهده میزان EPS نماد فارس، برای افراد متقاضی، وجود دارد.

به این ترتیب، از طریق ورود به سایت tsetmc.com، می توان به راحتی میزان EPS هر یک از نماد های بورسی را مشاهده کرد.

افرادی که قصد سرمایه گذاری در بازار بورس را دارند، می بایست با مفاهیم و انواع صندوق سرمایه گذاری در این بازار، همانند صندوق سرمایه گذاری قابل معامله، آشنایی داشته باشند. برای جزئیات بیشتر در رابطه با صندوق سرمایه گذاری قابل معامله ETF، برروی لینک زیر کلیک نمایید.

بیشتر بخوانید: ETF بیت کوین در بورس

عوامل موثر در محاسبه EPS در بورس

در بخش قبل، در رابطه با نحوه مشاهده EPS در بورس، از طریق سایت tsetmc.com، به صورت الکترونیکی، توضیح دادیم؛ حال، قصد داریم در این قسمت، در خصوص عوامل تاثیر گذار در زمان محاسبه EPS ( Earnings Per Share )، صحبت کنیم. از این رو، در ادامه، در رابطه با عوامل موثر در محاسبه EPS در بورس، توضیحات لازم آورده شده است.

افرادی که قصد دریافت برگ سهام های خود در بازار سرمایه را دارند، می توانند از طریق درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه، به نشانی اینترنتی ddn.csdiran.ir، اقدام نمایند.

زمان محاسبه EPS، میزان سرمایه جهت رسیدن به درآمد خالص، یکی از موارد مهم می باشد.

سرمایه گذاران، می بایست از تغییرات سود پیش بینی شده هر واحد سهم، مطلع باشند.

همچنین، ممکن است سود پیش بینی شده شرکت ها، به صورت یکسان، نباشد؛ اما، برخی از این شرکت های سرمایه گذار، ممکن سود خود را به ازای هر سهم، با سرمایه گذاری کم، کسب کرده باشند. از این رو، شرکت هایی که توانسته اند با سرمایه کمتری، بازدهی بیشتری را زمان فعالیت خود، داشته باشند، پس از بررسی جوانب، گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری، محسوب خواهند شد.

افرادی که قصد سرمایه گذاری در بازار بورس ایران را دارند، می بایست با تمامی مفاهیم موجود در این بازار مالی، همانند NAV سهام، آشنایی داشته باشند. برای جزئیات بیشتر در رابطه با NAV سهام یا همان ارزش خالص دارایی شرکت سرمایه گذار، در بورس، برروی لینک زیر کلیک نمایید.

در ادامه بخوانید: NAV سهام در بورس چیست

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد EPS در بورس در کانال تلگرام سرمایه گذاری عضو شوید، همچنین کارشناسان مرکز مشاوره سرمایه گذاری دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره سرمایه گذاری تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون EPS در بورس پاسخ دهند.

سوالات متداول

1- ✔️EPS در بورس چیست؟

✔️EPS در بورس در واقع همان سود به دست آمده از هر واحد سهم می باشد که در متن مقاله نیز در رابطه با آن توضیحات لازم آورده شده است.

2- ✔️فرمول محاسبه EPS در بورس چیست؟

✔️فرمول محاسبه EPS در بورس نسبت سود سهام با کسر درآمد خالص شرکت به تعداد سهام های عادی سهامداران آن شرکت است که در متن مقاله نیز توضیحات لازم آورده شده است.

3- ✔️نحوه مشاهده EPS در بورس به چه صورت می باشد؟

✔️برای مشاهده EPS در بورس می توان از طریق سایت tsetmc.com سپس جستجو نماد بورسی مورد نظر اقدام کرد که در متن مقاله نیز مراحل آن آورده شده است.

شرکت‌های بورسی چقدر از سود خود را تقسیم می‌کنند؟

یک استاد دانشگاه در سلسه مطالبی با محوریت «درس‌گونه‌هایی از اقتصاد مالی برای فصل مجامع» به تشریح مفاهیم علمی و کاربردی اقتصاد مالی و بازار پول و سرمایه پرداخته که در این گزارش موضوع «نسبت پرداخت سود تقسیمی» را در یادداشتی اختصاصی برای ایبِنا تشریح کرده است.

به گزارش خبرنگار ایبِنا، به کسر یا نسبت میزان مبلغی از درآمد خالص شرکت که به سهامداران آن پرداخت می‌شود "نسبت پرداخت سود تقسیمی یا نقدی" می‌گویند. این درصدی از سود (Earning) پرداختی به سهامداران از طریق سود تقسیمی یا نقدی است. میزان مبلغی که به سهامداران پرداخت نمی‌شود، سود انباشته‌ای است که صرف عملیات اصلی شرکت و توسعه آن می شود. گاهی برای سهولت به نسبت فوق "نسبت پرداخت (Payout ratio) نیز می‌گویند.

فرمول و چگونگی محاسبه نرخ پرداخت سود تقسیمی :

با تقسیم سود تقسیمی سالیانه هر سهم (DPS) به سود هر سهم (EPS) و یا از تقسیم سود نقدی بر درآمد خالص نسبت پرداخت سود تقسیمی و یا نسبت سود نقدی پرداختی بدست می‌آید.

و یا نسبت مزبور را می‌توان از طریق فرمول زیر به دست آورد.

بر مبنای هر سهم "نسبت حفظ و نگهداری" را می‌توان به صورت زیر نوشت:

که در آن سود هر سهم = EPS و سود تقسیمی یا نقدی هر سهم = DPS است.

نکته مهم برای یادآوری آنست که نسبت سود تقسیمی که به سهامداران پرداخت می‌شود (DPR) مبیین آنست که چه مقدار پول یک شرکت به سهامداران آن برگشت شده و چه مقدار در دست شرکت باقی مانده تا برای رشد سرمایه‌گذاری مجدد شود و یا برای پرداخت بدهی و یا اضافه کردن به ذخایر نقدی (سود انباشته و ذخیره ها) از آن استفاده شود.

پیام این نسبت برای شما چیست؟

در تفسیر و تعبیر نسبت پرداخت سود تقسیمی یا نقدی باید ملاحظات چندی را لحاظ نمود که مهم‌ترین آن سطح "بلوغ" (maturity) و کمال سازمانی یک شرکت است. برا یک شرکت نوپا که برای رشد و شکوفایی در صحنه رقابت جهت‌گیری کرده و هدفش بسط و توسعه و عرضه محصولات جدید است و تلاش دارد بازارهای جدیدی را تسخیر کند و بر سهم و قدرت بازار خود بیفزاید، باید انتظار داشت که تمام یا بیشتر سود خود را صرف سرمایه‌گذاری مجدد کند و لذا نسبت پرداختی ناچیز و یا صفر داشته باشد. بنابراین، نسبت پرداخت (PR) برای شرکت‌هایی که تمامی درآمد خالص خود را به صورت سود تقسیمی و نقدی می‌پردازند ۱۰۰ درصد و برای شرکت‌هایی که سود نقدی نمی‌پردازند صفر درصد است.

از طرف دیگر، شرکت‌های صاحب نام و با سابقه و قدر مثل اپل که اکثراً سود نقدی ناچیز یا صفر دارند وقتی به نقطه‌ای از رشد می‌رسند سود تقسیمی یا نقدی می‌پردازند. در همین اپل در ۲۰۱۲ بعد از آنکه حدود ۲۰ سال سود تقسیمی نمی‌پرداخت، تعویض مدیرعامل و نگرش جدید در "سیاست سود نقدی" شرکت باعث شد بین سهامداران خود سود تقسیمی توزیع کند.

پایداری سود تقسیمی و نقدی:

همچنین "نسبت پرداخت" برای ارزیابی پایداری سود تقسیمی مفید است. شرکت‌ها به شدت برای کاهش سود تقسیمی از خود رغبتی نشان نمی‌دهند، چرا که این امر قیمت سهام آنها را کاهش می‌دهد و انعکاسی از ضعف مدیریت است. نکته مهم آنست که سرمایه‌گذاران در مورد انتظارات سود آتی شرکت‌ها دیدی آینده‌نگر بجای گذشته‌نگر به نسبت پرداخت داشته باشند. روند بلند مدت نسبت پرداخت نیز از اهمیت خاصی برخوردار است.

افزایش پیوسته این نسبت می‌تواند گویای آن باشد که کسب و کار مزبور مرحله بلوغ را رد کرده و از سلامت و بنیه خوبی بهره‌مند است و برعکس سود تقسیمی جهشی می‌تواند به معنی عدم پایداری آن بحساب آید.

چگونه نسبت پرداخت بکار گرفته می‌شود : مثال

شرکت‌هایی که در پایان دوره مالی خود سود ساخته‌اند می‌توانند آن‌ را در راه‌های گوناگونی صرف کنند. آنها می‌توانند بخشی از آن‌ را بین سهامداران توزیع کنند و بخشی را برای رشد و بسط و توسعه شرکت و کسب و کار خود به کار گیرند. سهمی و بخشی از آن سود که شرکت انتخاب می‌کند تا به سهامداران بپردازد با "نسبت پرداخت" اندازه‌گیری می‌شود. در سوم ژانویه ۲۰۲۲ ، EPS یا سود هر سهم اپل ۵.۶۷ دلار بود که به ازای هر سهم ۰.۸۷ دلار سود نقدی پرداخت کرد. بنابراین با تقسیم ۰.۸۷ بر ۵.۶۷ داریم ۱۵.۳درصد که "نسبت پرداخت" سهم اپل است.

عموماً محاسبه نسبت مزبور بر مبنای هر سهم محاسبه می‌شود، مثل مثال بالا. بنابراین برای بدست آوردن آن نسبت باید سود تقسیمی یا نقدی سالیانه هر سهم عادی بر سود هر سهم (EPS) تقسیم کرد.

سود تقسیمی پرداختی در مقابل بازدهی سود تقسیمی:

وقتی این دو معیار را با یکدیگر مقایسه می‌کنیم، این نکته مهم است که بدانیم "بازدهی سود تقسیمی" آنچه به شما می‌گوید آنست که چه نرخی از بازده به شکل سود تقسیمی نقد به سهامداران تعلق می‌گیرد، ولی "نسبت سود تقسیمی پرداختی" مبیین آنست که چه مقدار از عایدی خالص شرکت بعنوان سود تقسیمی پرداخت شده است.

در حالی‌که بازدهی سود تقسیمی عموماً شناخته‌تر و با وسواس و دقت بررسی شده است، بسیاری بر این باورند که نسبت سود تقسیمی پرداختی نماگر بهتری برای توانایی‌های توزیع سود تقسیمی توسط شرکت بطور منظم و پیوسته در آینده به حساب می‌آید. نسبت سود تقسیمی پرداختی به شدت به "جریان نقد (cash flow) شرکت مرتبط است.

بازدهی تقسیمی نشانگر آنست که چه مقدار یک شرکت در طول یکسال از پولی که سهامداران بابت خرید سهم شرکت پرداخته اند در قالب سود نقدی و تقسیمی بدان‌ها برگردانده است.
همانطور که در یادداشت‌های قبلی اشاره شد بازدهی مزبور بصورت درصد بیان می شود و نه یک میزان و مبلغ سود بورس به چه میزان است؟ به تومان. این امر باعث سهولت آن می‌شود که ببینیم چه مقدار بازده به ازای هر تومان (هر واحد پولی) سرمایه‌گذاری شده توسط سهامدار از طریق سود تقسیمی یا نقدی بدست او می‌رسد. بازدهی مزبور از رابطه زیر بدست می‌آید:

می‌بینید که چگونه افزایش قیمت سهم درصد بازدهی سود تقسیمی را کاهش می دهد و برعکس اگر قیمت سهم کاهش یابد بازدهی مزبور افزایش می یابد.

آیا یک نسبت سود تقسیمی پرداختی بالا خوب است؟

یک نسبت سود تقسیمی پرداختی همیشه نزد سرمایه گذاران فعال ارزشمند تلقی نمی‌شود. معمولاً یک نسبت سود تقسیمی بالا می‌تواند حکایت از آن داشته باشد که شرکت بر چهره اوضاع و احوال به وضعیت خود در مقابل دیدگان سرمایه‌گذاران با پیشنهاد و عرضه سود نقدی افراطی و مبالغه آمیز نقاب زده است و به همین سادگی باید گفت شرکت طرحی ندارد تا بطور جسورانه "سرمایه در گردش" (Working Capita) را بسط و توسعه دهد.

قیمت سربه‌سر در بورس

کارشناسان اقتصاد، محاسبه نقطه سربه‌سر را این‌گونه تعریف می‌کنند که: نقطه سربه‌سر، نقطه‌ یا قیمتی است که هزینه کل (Total Cost) و درآمد کل (Total reveniue) با هم برابر می‌شوند.

اما قیمت سربه‌سر در بورس به نقطه‌ای گفته می‌شود که سود و ضرر با هم برابر می‌شوند. در بورس برای آنکه سهامدار مطلع شود چه زمانی می‌تواند اقدام به فروش سهم کند که متضرر نشود، باید با محاسبه قیمت سربه‌سر آشنا باشد. قیمت سربه‌سر به نقطه‌ای گفته می‌شود که با فروش سهم در آن قیمت، سهامدار منحمل ضرر نمی‌شود.

قیمت سربه‌سر در بورس (Break-even Point)

قیمت سربه‌سر در بورس نقطه‌ای است که سهامدار با فروش در آن نقطه از ضرر نجات پیدا می‌کند و پس از آن وارد سود شود. همچنین معامله‌گران نیز BEPها را برای معاملات اعمال می‌کنند و متوجه می‌شوند که یک اوراق بهادار یا سهام باید به چه قیمتی برسد تا بتواند تمام هزینه‌های مربوط به معامله که شامل مالیات، کارمزد و غیره می‌شود را پوشش دهد.

قیمت سربه‌سر در بورس امکان مقایسه قیمت فعلی و درصد سود و ضرر سهامدار را مشخص می‌کند و این قیمت زمانی به دست می‌آید که قیمت‌های خرید و فروش با هم برابر باشند.

فرض کنید سرمایه‌گذار، سهام شرکتی را با قیمت 1100 تومان خریداری می‌کند. این قیمت در حال حاضر نقطه سربه‌سر آنها در معامله است. اگر قیمت به بالای 1100 تومان برسد، سرمایه‌گذار در حال کسب سود است. اگر سهام زیر 1100 تومان کاهش یابد، آنها ضرر می‌کنند. اگر قیمت دقیقا 1100 تومان باقی بماند، آنها در BEP یا همان قیمت سربه‌سر در بورس هستند، زیرا نه سودی کسب کرده‌اند و نه از دست‌ داده‌اند.

درک مفهوم نقاط سربه سر Breakeven (BEP)

یکی از روش‌های ارزیابی مالی و اقتصادی سرمایه‌گذاری، محاسبه و تحلیل قیمت سربه‌سر است.

نقاط Breakeven را می‌توان برای طیف گسترده‌ای از فعالیت‌ها به کاربرد. به‌عنوان ‌مثال، نقطه سربه‌سر در یک ملک این است که صاحب‌خانه چه قیمتی را باید برای فروش در نظر بگیرد که هزینه‌های پرداختی بابت مالیات، کارمزد، بیمه و سود پرداختی وام مسکن و همچنین هزینه‌های مربوط به نگهداری خانه را هم در بر بگیرد.

در حسابداری شرکت‌ها، فرمول نقطه سربه‌سر، با تقسیم کل هزینه‌های ثابت مرتبط با تولید بر درآمد هر واحد، منهای هزینه‌های متغیر در واحد تعیین می‌شود.

در این مورد، هزینه‌های ثابت به هزینه‌هایی اطلاق می‌شود که بسته به تعداد واحدهای فروخته شده تغییر نمی‌کند. به عبارت دیگر، نقطه سربه‌سر، سطح تولید است که در آن کل درآمد یک محصول برابر کل هزینه‌ها می‌شود.

در حسابداری زمانی که بهای تمام شده خرید و فروش با هم برابر شود، به آن نقطه سربه‌سر می‌گویند.

بهای تمام شده چیست؟

بهای تمام شده عبارت است از مجموع هزینه‌هایی که برای ارائه خدمتی خاص یا تولید محصول، اختصاص داده می‌شود و به‌عنوان معیاری برای اندازه‌گیری قدرت سازمان شناخته می‌شود.

این مبلغ شامل هزینه مواد و نیروی کار مورد استفاده برای تولید کالا است اما هزینه‌های غیرمستقیم مانند هزینه‌های توزیع و هزینه‌های نیروی فروش را شامل نمی‌شود.

از آنجایی که هدف هر کسب‌وکار، کسب سود است تمام شرکت‌ها برای رسیدن به این هدف، هزینه‌هایی که برای تولید محصول یا ارائه خدمات صرف شده است را محاسبه می‌کنند. به این فرآیند محاسبه بهای تمام شده گفته می‌شود. هر واحد اقتصادی برای آنکه بتواند دستیابی به اهداف خود را متضمن شود، باید برای محاسبه بهای تمام شده خود برنامه‌ریزی درستی داشته باشد.

میانگین کم کردن در بورس

میانگین کم کردن، یک استراتژی سرمایه‌گذاری است که هدف آن کاهش میانگین مبالغ سرمایه‌گذاری شده به ازای هر سهم است. زمانی که قیمت سهمی پس از سرمایه‌گذاری اولیه به میزان قابل توجهی کاهش یابد، یک استراتژی برای کاهش ضرر، اقدام به کم کردن میانگین قیمت خرید است. به این ترتیب هزینه متوسط سرمایه‌گذاری شما نیز کاهش می‌یابد.

میانگین کم کردن اغلب توسط سرمایه‌گذارانی که افق سرمایه‌گذاری بلندمدت دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد زیرا افزایش سود را به همراه دارد. در مقابل اگر روند سهم همچنان در حال سقوط باشد، میانگین کم کردن منجر به افزایش زیان خواهد شد.

فرمول محاسبه قیمت سربه‌سر در بورس

همان‌طور که گفته شد قیمت سربه‌سر را باید محاسبه کنید تا متوجه درصد سود و زیان خود شوید.

محاسبه فرمول قیمت سربه‌سر پیچیده نیست و کافی است کارمزد معاملات کسر شود و مابقی مبلغ به‌ حساب سهامدار واریز گردد.

به این نکته توجه کنید که تمام دارایی که قصد فروش آن را دارید، باید در یک قیمت خریداری شده باشد. اگر در بازه‌های قیمتی مختلف سهم را خریداری کرده باشید، نحوه محاسبه قیمت سربه‌سر متفاوت خواهد بود و باید متوسط قیمت هر سهم را ابتدا محاسبه کنید.

محاسبه قیمت سربه‌سر فروش در بورس

برای محاسبه قیمت سربه‌سر باید مقدار سهم خریداری شده را در مبلغ خرید ضرب نمایید. اگر سهمی را در چند مرحله (روز یا قیمت‌های مختلف) خرید کرده باشید، باید تعداد سهام خریداری شده را در بهای تمام شده خرید آن ها ضرب کنید و حاصل آن‌ها را باهم جمع و در نهایت تقسیم بر تعداد کل سهام نمایید. به این ترتیب میانگین قیمت خرید هر سهم محاسبه می‌شود.

کارمزد فروش - 1 / (کارمزد خرید + 1)* میانگین قیمت خرید = قیمت سربه‌سر

در تمام معاملات کارمزد لحاظ می‌شود، بنابراین چه در هنگام خرید و چه فروش، باید کارمزد معاملات را به قیمت خرید و فروش اضافه کنید.

تفاوت مبلغ کارمزد در خرید و فروش در نظر گرفتن مالیات است که به هنگام فروش باید درصدی از ارزش معامله خود را به‌عنوان کارمزد پرداخت نمایید، به همین خاطر کارمزد پرداختی در زمان فروش نسبت به زمان خرید بیشتر است.

قیمت سربه‌سر خرید در بورس: ارزش معامله * ۰.۰۰۳۷۱۲

قیمت سربه‌سر فروش در بورس: ارزش معامله * ۰.۰۰۸۸

0.5 درصد مالیات به عنوان درصد ثابت به هنگام فروش از فروشنده اخذ می‌شود و به ارزش معامله ارتباطی ندارد.

مثالی از محاسبه قیمت سربه‌سر سهام بورسی، با فرض خرید در قیمت‌های مختلف با هدف کم کردن میانگین قیمت خرید

• خرید 3۰۰ سهم از نماد X با قیمت ۲5۰ تومان
• خرید ۱۵۰ سهم از نماد X با قیمت 4۰۰ تومان

محاسبه میانگین کلی سهام خریداری شده یا همان نقطه سربه‌سر سهام در تحلیل تکنیکال:

300 = 450 ÷ (4۰۰ × 150 + 250 × 3۰۰)

3037۰.۰۰۸۸ - 1 / (۰.۰۰۳۷۱۲ + 1) * 3000 = قیمت سربه‌سر

محاسبه قیمت سربه‌سر بعد از افزایش سرمایه

به‌ طور کلی پس از افزایش سرمایه قیمت بازگشایی سهم بر اساس معیارهایی از جمله محل افزایش سرمایه و درصد آن، جو بازار و میزان تقاضایی که وجود دارد مشخص می‌شود.

نکته‌ای که باید بدانید این است که میزان سرمایه سهامدار پس از افزایش سرمایه تغییری نمی‌کند و فقط تعداد سهام او افزایش می‌یابد. اما برای محاسبه قیمت سربه‌سر بعد از افزایش سرمایه به روش زیر باید عمل کرد:

اگر محل افزایش سرمایه از آورده نقدی است N را صفر در نظر بگیرید اما اگر افزایش سرمایه از هر محلی دیگری است، پارامتر M را صفر در نظر بگیرید .

A + ((n ÷ 100 ) × M)] ÷ [ 1 + (N ÷ 100 )] = B]

= A قیمت پایانی سهم قبل از مجمع افزایش سرمایه

= n درصد افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهام‌داران

= M آورده‌ی نقدی سهام‌داران به‌ازای مبلغ اسمی هر سهم که 1000 ریال است

= N درصد کل افزایش سرمایه از هر محلی

B = قیمت تئوریک سهم پس از مجمع افزایش سرمایه

اما نمی‌توان تنها به این قیمت اکتفا کرد زیرا همان‌طور که گفته شد قیمت سهم پس از بازگشایی تحت تأثیر میزان تقاضایی که برای آن وجود دارد هم قرار می‌گیرد. اما طبق فرمول فوق یا فرمول قیمت تئوریک سهم می‌توانید به‌صورت حدودی از قیمت سهم خود اطلاع یابید و متوجه شوید که چه میزان سود یا ضرر کرده‌اید.

جمع‌بندی

محاسبه قیمت سربه‌سر در بورس به شما کمک خواهد کرد که از میزان سود یا ضرر خود اطلاع یابید و با محاسبه بهای تمام شده سهم و مقایسه آن با قیمت فعلی، تصمیم به نگهداری یا فروش سهم بگیرید.

زمانی که سهمی را در مراحل مختلف خرید می کنید، یا به عبارتی میانگین قیمت خرید خود را کاهش می دهید ابتدا باید قیمت متوسط خرید هر سهم را محاسبه نمایید و طبق فرمول محاسبه قیمت سربه‌سر قیمت فروش خود را محاسبه کنید.

محاسبه نقطه سر به سر یا نه تنها در بورس بلکه در بسیاری از بازارهای دیگر به افراد در کاهش ضرر یا جلوگیری از آن کمک خواهد کرد.

بررسی رابطه بین رشد سود و بازده سهام با استفاده از مدل سود باقی مانده در بورس اوراق بهادار تهران

موضوع اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین رشد سود و بازده سهام با استفاده از مدل سود باقی مانده در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این پژوهش از مدل سود باقی ‌مانده برای تفکیک رشد سود به رشد سرمایه به کار رفته و رشد سود باقی ‌مانده و بررسی رابطه آن‌ها با بازده جاری و آتی سهام استفاده شده است. اطلاعات مورد نیاز برای دوره زمانی 1383 تا 1390 جمع آوری و برای آزمون فرضیه‌ها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد بین رشد سود باقی مانده و بازده جاری سهام رابطه مثبت و معنی‌دار و بین رشد سرمایه به کار رفته و بازده جاری سهام رابطه منفی و معنی‌داری وجود دارد، همچنین بین رشد سود باقی‌مانده و بازده آتی سهام رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد و بین رشد سرمایه به کار رفته و بازده آتی سهام رابطه معنی‌داری وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Relationship between Earning Growth and Stock Returns by Using Residual Income in Tehran Stock Exchange (TSE)

نویسندگان [English]

• B Shamszadeh 1
• M Sadeghifar 2
• B Almasi 3

1 Assistant Professor of Accounting Bu-Ali Sina University, Hamadan, Iran

2 Assistant Professor of Statistics, Bu-Ali Sina University, Hamadan, Iran

3 Master of Accounting, Hamadan Branch, Islamic Azad University, Hamadan, Iran

چکیده [English]

The main objective of this study is to explore the relationship between earnings growth and stock returns using the residual income (RI) model in companies listed on the Tehran Stock Exchange. We use residual income (RI) for decomposing earnings growth into growth in RI and growth in invested capital in order to explain its relationship with current and future stock returns. Data were collected for the period 2004 to 2011 from TSE. We use Pearson correlation coefficient to test our hypotheses. The results show, significant positive relationship between growth in RI and current stock returns and significant negative relationship between growth in invested capital and current stock returns. Also, there is a significant positive relationship between growth in RI and future stock returns, and there is no relationship between growth in invested capital and future returns.

کلیدواژه‌ها [English]

• Earnings growth
• Residual income
• Stock Returns

اصل مقاله

مدت طولانی بود که هم به لحاظ نظری و هم به لحاظ تجربی، سود و رشد سود به عنوان تبیین کننده‌های اصلی بازده سهام تلقی می‌شدند [21]. سود حسابداری از جمله برترین شاخص‌های اندازه‌گیری فعالیت‌های یک واحد اقتصادی است [3]. منطق ارتباط سود حسابداری و بازده سهام در سال 1968 توسط بال و براون ارائه شده است [15]. در سال 1992 تئوری، مفاهیم و متغیرهای ضروری برای ارزیابی همبستگی بین سود حسابداری و بازده سهام در یک دوره بلند مدت از سوی ایستون، هریس و اولسون پایه گذاری شد [22].

اما ایراد سود حسابداری به عنوان تبیین کننده بازده سهام این است که در این معیار ارزیابی، تنها به کمیّت سود توجه می‌شود، در حالی‌که برای تعیین ارزش واقعی شرکت باید به کیفیت سود نیز توجه کرد [9]. به این معنا که سود با چه میزان سرمایه گذاری به دست آمده؟ هزینه سرمایه چقدر بوده است؟ آیا همین که شرکت نسبت به سال قبل توانسته باشد سود بیشتری کسب کند کافی است؟ مطمئناً این طور نخواهد بود چرا که این سؤال پیش می‌آید که این میزان سود در ازای چه میزان سرمایه به دست آمده است؟ بنابراین سود حسابداری به تنهایی معیار مناسبی برای ارزیابی بازده سهام نیست زیرا در محاسبه آن هزینه سرمایه در نظر گرفته نمی‌شود.

در این پژوهش، از مفهوم سود باقی مانده برای تفکیک رشد سود به رشد سود باقی‌مانده، رشد سرمایه به کار رفته و اجزای دیگر استفاده شده است.

با استفاده از این تفکیک پرسش‌هایی مطرح می‌شود؛ اول اینکه آیا می‌توان تغییرات بازده سهام را با استفاده از این تفکیک، بهتر تشریح کرد؟ دوم اینکه، آیا رشد سود باقی ‌مانده و سایر اجزای رشد سود ارتباط متفاوتی با بازده دارند؟ سوم اینکه، آیا رشد سود باقی‌ مانده و رشد سرمایه به کار رفته بازده آتی سهام را پیش‌بینی می‌کند؟

مبانی نظری

این موضوع که شرکت باید سودی بیش از هزینه سرمایه به کار رفته ایجاد کند، از مدت‌ها قبل مورد توجه اقتصاددانان بوده است [17]. سال‌ها پیش اقتصاددانان معروفی از جمله آلفرد مارشال عقیده داشتند که شرکت‌ها برای ایجاد ارزش، باید سودی بیش از هزینه سرمایه به کار رفته ایجاد کنند [19].

پیتر دراکر می‌گوید: «تا زمانی‌که یک شرکت سودی بیش از هزینه سرمایه ایجاد نکند دارای زیان است» [19]. در قرن بیستم این مفهوم با عناوین متفاوتی از جمله سود باقی‌مانده[1] تعریف شد [8].

سود باقی مانده عبارت است از: سود عملیاتی پس از کسر مالیات، منهای هزینه سرمایه به کار رفته.

این مدل با مفهوم با ارزش افزوده اقتصادی (EVA) تفاوت دارد. در مدل ارزش افزوده اقتصادی بایستی تعدیلاتی مانند: هزینه مطالبات مشکوک‌الوصول، هزینه مزایای پایان خدمت کارکنان، هزینه‌های تبلیغات، بازاریابی، آموزش، تحقیق و توسعه و اجاره، هزینه‌های معوق و. در سود عملیات پس از کسر مالیات و کل سرمایه به کار گرفته شده صورت گیرد که این تعدیلات، اصل محافظه‌کاری و رعایت یکنواختی در اجرای اصول پذیرفته شده حسابداری را نقض خواهد کرد و هم‌چنین قضاوت‌های شخصی را بالا می‌برد و فرآیند جمع‌آوری اطلاعات برای محاسبه ارزش ذاتی شرکت را نیز طولانی می‌کند [8].

در محاسبه سود حسابداری، تنها هزینه تأمین مالی از طریق بدهی منظور می‌شود و مدیران وجوه فراهم شده توسط سهامداران را بدون هزینه فرض می‌کنند اما در مفهوم سود باقی‌مانده، هزینه تأمین مالی از طریق صاحبان سهام نیز منظور می‌شود. معیار سود باقی‌ مانده شرایطی را فراهم می‌کند تا با در نظر گرفتن هزینه سرمایه به کار رفته، هم هزینه بدهی و هم هزینه حقوق صاحبان سهام، سود حسابداری را به سود اقتصادی تبدیل کرده و به این صورت عملکرد واقعی شرکت را بررسی و ارزیابی کرد.

بنابراین از آنجا که بازده سهام تابعی از رشد سود اقتصادی است، استفاده از یک شاخص اندازه‌گیری بهتر و مناسب‌تر می‌تواند توانایی بهتری برای تبیین بازده سهام داشته باشد. مدل سود باقی‌ مانده یک معیار اقتصادی مناسب برای سهام داران است [13].

به نظر می‌رسد سود باقی مانده شروع خوبی برای اصلاح روابط تجربی بین رشد سود حسابداری و بازده سهام باشد. محققین حسابداری مدت‌هاست که سود حسابداری را به عنوان معیار ناقص سودآوری شرکت از دیدگاه سهام‌داران مورد انتقاد قرار داده‌اند زیرا سود حسابداری هزینه فرصت سرمایه به کار رفته را منعکس نمی‌کند [14]. این محققین سود باقی ‌مانده را نماینده بهتری برای سودهای اقتصادی می‌دانند زیرا که هزینه سرمایه به کار گرفته شده را لحاظ می‌کند. آنتونی (1973)، استفاده از سود باقی ‌مانده برای تجزیه و تحلیل سودآوری شرکت را حمایت می‌کند. او اعتقاد دارد که «جامعه مالی بهتر می‌تواند نتایج عملکرد شرکت را قضاوت کند، اگر گزارش‌های شرکت با شناخت هزینه سرمایه تجزیه و تحلیل شود» [13].

سود باقی مانده (Residual Income)

مدل سود باقی‌ مانده یکی از معمول‌ترین ابزارهایی است که برای ارزشیابی سهام و عملکرد شرکت استفاده می‌شود. این مفهوم در دهه 1920 توسط شرکت جنرال موتور و در دهه 1950 توسط شرکت جنرال الکتریک استفاده شد و از چهار دهه قبل در متون حسابداری مدیریت قرار داده شده سود بورس به چه میزان است؟ است.

علی‌رغم این که مدل سود باقی مانده قابلیت‌ها و کارایی لازم جهت استفاده را دارد اما در عمل تا سال‌ها، کمتر مورد استفاده قرار می‌گرفت اما در چند سال اخیر توجه انجمن‌های علمی را بیشتر به خود جلب نموده است. این مدل چارچوبی را در اختیار حسابداران قرار می‌دهد تا عملکرد شرکت را در شرایط حسابداری تعهدی تجزیه و تحلیل کنند [7].

سود باقی مانده یک معیار مناسب برای اندازه‌گیری عملکرد شرکت‌ها و تصمیم‌گیری‌های مدیریت است [14] و همچنین یک معیار اندازه‌گیری مناسب برای گزارشگری مالی است [13].

سود باقی مانده بر مدیریت ترازنامه تأکید دارد. مدیریت نادرست ترازنامه سبب افزایش غیر ضروری دارایی و در نتیجه افزایش سرمایه و زیاد شدن هزینه سرمایه می‌شود. این بدان معنی است که شرکت‌ها برای افزایش سرمایه باید به هزینه سرمایه نیز توجه کنند و مثلاً با یک استقراض غیرضروری هزینه زیادی را در مقابل سودی که از آن منابع کسب می‌کنند، متحمل نشوند.

سود باقی مانده عبارت است از سود عملیاتی پس از کسر مالیات منهای هزینه سرمایه. برای محاسبه سود عملیاتی پس از کسر مالیات (NOPAT) صرفه‌جویی مالیاتی ناشی از هزینه‌های تأمین مالی از سود کسر می‌گردد [14]. ما در این جا به سود قبل از کسر بهره و بعد از مالیات نیاز داریم چرا که اگر هزینه بهره در محاسبه سود باقی مانده اضافه نشود موجب اندازه گیری مضاعف هزینه بهره می‌شود ولی از آن جایی که هزینه بهره یک هزینه قابل قبول مالیاتی است صرفه‌جویی ناشی از آن را لحاظ می‌کنیم.

در مدل بالا سود باقی مانده سال جاری؛ سود خالص سال جاری؛ هزینه بهره سال جاری؛ میانگین موزون هزینه سرمایه و سرمایه به کار رفته در سال گذشته است که شامل مجموع سهام عادی و تمام بدهی‌های بهره‌دار شرکت می‌باشد.

میانگین موزون هزینه سرمایه (WACC[2])

هزینه تأمین سرمایه برابر است با هزینه فرصت سرمایه برای تأمین کنندگان سرمایه؛ به بیان دیگر تأمین‌کنندگان سرمایه، سرمایه خود را در اختیار شرکت قرار نمی‌دهند مگر این که به اندازه هزینه فرصت خود، بازده کسب نمایند.

منظور از هزینه سرمایه، هزینه تأمین مالی شرکت برای انجام سرمایه‌گذاری یا تأمین سرمایه در گردش است که از دو بخش تشکیل شده است: یک بخش هزینه تأمین مالی از محل بدهی بلند مدت با بهره و بخش دیگر هزینه تأمین مالی از محل حقوق صاحبان سهام است. هر یک از این راه‌ها هزینه خاص خود را دارد. رایج‌ترین راه برای محاسبه هزینه سرمایه، محاسبه هزینه تأمین سرمایه از هر یک از روش‌های ممکن (انتشار سهام عادی یا ممتاز و انتشار اوراق قرضه یا دریافت وام) و محاسبه میانگین موزون این اعداد است.

به همین دلیل این عدد را میانگین موزون هزینه سرمایه (WACC) می‌نامند [1].

رابطه بین سود و بازده سهام با استفاده از مدل سود باقی مانده

بالاچاندران و موهان رام در سال 2012 رابطه بین رشد سود و بازده سهام (R) را به شکل رابطه (1) بیان کردند [14]:

حال با استفاده از مدل سود باقی‌مانده رشد سود را تفکیک می‌کنیم که روش انجام کار به شرح زیر است:

سود باقی مانده (RI) سال جاری برابر است با:

به‌طور مشابه (RI) دوره قبل برابر است با:

با کسر کردن معادله (3) از معادله (2) تغییرات RI را می‌توان به صورت زیر بیان کرد:

به‌منظور ساده کردن مدل، متغیر را به معادله (4) اضافه و مجدداً کسر می‌کنیم: