سفارش حد ضرر چیست؟ از سرمایه خود محافظت کنید
همه ما میخواهیم در بازار سرمایهگذاری سود کنیم و کلی پول به جیب بزنیم. اما بیشتر از آن، همه ما میخواهیم ضرر نکنیم و پول نازنینی که برای خرید یک سهام یا ارز دیجیتال گذاشتهایم از بین نرود. بنابراین پیش از اینکه اصلا به فکر سود کردن باشیم، باید قوانین جلوگیری و دوری از ضرر را یاد بگیریم. یکی از مهمترین آنها، سفارش حد ضرر است. اما این حد ضرر اصلا چیست و چطور کار میکند؟ در ادامه این مقاله از کوین نیک مارکت با ما همراه باشید تا به معرفی یکی از مهمترین استراتژیهای سرمایهگذاری بپردازیم.
سفارش حد ضرر چیست؟
سفارش حد ضرر چیست؟
به زبان ساده، سفارش حد ضرر (Stop-loss Order) به معنی خارج کردن دارایی شما در زمانی است که قیمت آن دارایی به حدی رسیده باشد که در صورت فراتر رفتن از آن، شما ضرر خواهید کرد. این حد را شما تعیین میکنید. یعنی وقتی قیمت یک دارایی به سطحی که مشخص کردهاید برسد، دارایی از بازار خارج و فروخته میشود تا بیشتر از آن ضرر نکنید.
سفارش حد ضرر چه در بازارهای سهام و چه در بازار ارزهای دیجیتال کاربرد زیادی دارد و استفاده از آن میتواند تغییر گستردهای در شیوه سرمایهگذاری شما ایجاد کند. زمانی که یک سفارش حد ضرر تعیین میکنید، به این معنی است که شما به واسطه معاملات (Broker) یا پلتفرم صرافی دیجیتال سفارش میدهید که دارایی مورد نظرتان را زمانی که به یک قیمت خاص برسد، بفروشد یا خریداری کند. حد ضرر طراحی شده تا موقعیت یک سرمایهگذار را حفظ کند و در صورت بروز هرگونه هیجان منفی و مثبت، جلوی ضرر او را بگیرد یا برای اون سود داشته باشد.
برای مثال حد ضرر خود را به گونهای تعیین میکنید که در صورت عبور قیمت داراییتان به زیر ۱۰ درصد از قیمت خریداری شده، آن دارایی فروخته شود تا بیشتر از آن ضرر نکنید. مثلا شما سهام یک شرکت را به قیمت ۲۰ هزار تومان خریداری میکنید. در صورتی که پس از خرید، قیمت هر سهام به ۱۸ هزار تومان برسد، یک حد ضرر تعیین میکنید تا در صورتی که قیمتها به زیر ۱۸ هزار تومن برسد، سهامتان سریعا فروخته شود.منظور از حد ضرر چیست؟
برای ارزهای دیجیتال نیز این مسئله صادق است. مثلا مقداری بیت کوین را در قیمت ۵۰ هزار دلار خریداری میکنید. اگر قیمت صعودی شود که شما در سود قرار دارید. اگر هم قیمتها به زیر ۵۰ هزار دلار برسد در ضرر قرار دارید. این یک ریاضی خیلی ساده است. حالا زمانی که قیمتها نزولی شدهاند، قطعا دوست دارید تا حد ممکن جلوی ضرر را بگیرید. حالا با استفاده از سفارش حد ضرر و تعیید حد آن در یک مقدار خاص، جلوی ضرر بیشتر را میگیرید. مثلا حد ضرر خود را روی قیمت ۴۹٫۹۰۰ هزار دلار تعیین میکنید. زمانی که قیمت بیت کوین به این مقدار رسید، دارایی شما فروخته خواهد شد.
البته شاید از خودتان بپرسید خب این که باز هم ضرر است و من ۱۰۰ دلار از دست دادهام. حد ضرر قرار نیست معجزه کند اما حداقل میتواند جلوی یک فاجعه را بگیرد. به آن به عنوان یک بیمه نگاه کنید. ابزاری که میتوانید با هوشمندی و تعیین درست آن، پول بیشتری را در هنگام نزول قیمتها از دست ندهید.
چرا باید از این ابزار جلوگیری از ضرر استفاده کنم؟
اجازه دهید ارزش حد ضرر را با یک مثال بیان کنیم. همانطور که میدانید بازار ارزهای دیجیتال به شدت پر نوسان است. چهار روز تعطیلات رسمی است و میخواهید بساط خوشگذرانی را جمع کنید و به دور از هرگونه تکنولوژی، به شمال بروید. در همین مدتی که شما در حال عشق و حال هستید، قیمت بیت کوین ناگهان ۳۰ درصد کاهش پیدا میکند و وقتی از سفر باز میگردید و ضرری را که متحمل شدهاید میبینید، هرچه که به شما خوش گذشته بود در کسری از ثانیه به وحشت و فاجعه تبدیل میشود. البته بیت کوین و سایر رمزارزها نیازی به چهار روز دوری شما برای کاهش قیمت ندارند. این داراییها حتی ممکن است در یک شب که به آرامی خوابیدهاید، ناگهان سقوط آزاد داشته باشند تا یک صبح خونین را شروع کنید.
سفارش حد ضرر دقیقا همان ابزاری است تا بتوانید جلوی چنین اتفاقاتی را بگیرید. کافی است یک حد تعیین کنید تا در صورت کاهش قیمتها، داراییتان فروخته شود. آنگاه میتوانید از سفر یا خواب خوشتان لذت ببرید. به عنوان فردی که وارد بازار سرمایه میشوید، باید ذهنیت خود را برای ضرر کردن آماده کنید. ضرر همیشه و در هر لحظه وجود دارد. اما ایجاد یک مرز یا دیواری که جلوی ضرر را بگیرد، کاملا بر عهده شماست.
بیشتر از هر فرد دیگری، این تریدرهای تازهکار هستند که همیشه محافظت از دارایی خود را فراموش میکنند. آنها ارز دیجیتال یا سهام خود را میخرند و دست به دعا منتظر سود کردن هستند و نمیخواهند ضرر کنند. مخصوصا اگر با مقدار کم شروع کرده باشید، این ضرر بیش از حد به چشم میآید. بنابراین سعی کنید هر بار که وارد یک معامله میشوید، یک حد ضرر هم برای آن تعیین کنید. تریدرهای حرفهای معمولا میدانند که چه زمانی باید از بازار خارج شوند. اما بسیاری از ما اگر شناختی از بازار و تحلیل آن نداریم، مهم است که از حد ضرر استفاده کنیم. یادتان باشد که اولین نکته جلوگیری از ضرر است. اگر ناگهان بیش از حد ضرر کنید و همه مال خود را از دست بدهید، آنگاه بازگشت به بازار سرمایهگذاری کار آسانی نیست.
روشی برای حفظ سرمایهگذار در سود
با این که حد ضرر معمولا به عنوان روشی برای جلوگیری از ضرر شناخته میشود، اما کاربرد بسیار جذاب دیگری هم دارد و آن هم حفظ شما در سود است. در خصوص این ویژگی، به حد ضرر به عنوان حد ضرر متحرک یا Trailing Stop هم گفته میشود.
در حالت عادی شما با استفاده از حد ضرر یک قیمتی را تعیین میکنید تا وقتی ارزش دارایی یا سهامتان به آن نقطه رسید، فروخته شود. اما حد ضرر متحرک اجازه میدهد سود شما همچنان ادامه داشته باشد و در عین حال جلوگیری از ضرر را هم برایتان تضمین کند. اما چگونه؟ فرض کنید یک سهام به ارزش ۲۰ دلار خریداری کردهاید. حد ضرر شما ۱۰ درصد پایینتر از قیمت خریداری شده است. بنابراین اگر ارزش داراییتان به بیش از ۱۰ درصد از قیمت خریداری شده کاهش پیدا کند، یعنی کمتر از ۱۸ دلار، این دارایی فروخته میشود.
اما حالا فرض کنید قیمت این سهام به ۳۰ دلار رسیده است. در حال عادی اینطور برداشت میشود که در صورتی حد ضرر فعال میشود که قیمت این ۳۰ دلار به زیر ۱۸ دلار برسد. یعنی ۱۰ درصد کمتر از مقدار خریداری شده در ۲۰ دلار. اما حد ضرر متحرک جور دیگری عمل میکند. مثلا با تعیین این حد ضرر روی ۱۰ درصد، هر چقدر که قیمت سهام بالاتر برود، از آن نقطه حد ضرر متحرک تعیین میشود. به زبان ساده اگر ۲۰ دلار سهام شما به ۳۰ دلار رسیده باشد، ۱۰ درصد حد ضرر از قیمت ۳۰ دلار شروع میشود. یعنی اگر این ۳۰ دلار با احتساب کاهش ۱۰ درصدی به ۲۷ دلار برسد، آنگاه حد ضرر فعال میشود. در این حالت حداقل شما ۷ دلار سود داشتهاید.
به زبان هرچه سادهتر، با کمک این ویژگی دارایی اگر در ضرر قرار داشته باشد، در حد ضرر تعیین شده متوقف میشود و زمانی که بازار دوباره صعودی شود، دوباره دارایی را به بازار برمیگرداند تا سود کنید.
نقاط مثبت و منفی استفاده از حد ضرر
نقاط مثبت و منفی استفاده از حد ضرر
سفارش حد ضرر با توجه به شرایط و میزان تعیین شده آن، میتواند نکات مثبت و در عین حال نکات منفی هم داشته باشد. شاید از خود بپرسید اگر حد ضرر قرار است جلوی ضرر ما را بگیرد، پس چطور میشود که نکته منفی هم داشته باشد؟ در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا شما را با نکات منفی حد ضرر آشنا کنیم. ابتدا به سراغ نکات مثبت برویم.
مزایای استفاده از حد ضرر
مهمترین مزیت سفارش حد ضرر، استفاده کاملا رایگان از آن است. شاید با خود فکر کنید که برای تعیین یک حد به منظور جلوگیری از ضرر، باید هزینهای به پلتفرم میزبان پرداخت کنید. اما برعکس استفاده از آن رایگان است و تنها هزینه پرداختی شما همان کارمزدی است که برای فروش دارایی و واریز به حساب خود پرداخت میکنید. به حد ضرر به عنوان یک بیمه رایگان نگاه کنید.
یکی دیگر از مزایای آن این است که دیگر نیازی نیست دائما جلوی سیستم بشینید یا هر لحظه گوشی به دست در حال بررسی عملکرد بازار باشید. مخصوصا در مورد مثال بالا که قطعا نیاز به حضور در کنار خانواده، تعطیلات، استراحت و مسائل دیگر دارید.
از جمله مزایایی که حد ضرر در اختیارتان قرار میدهد، جلوگیری از تصمیمات احساسی است. بارها و بارها شده که افراد زیادی به نادرستی وارد یک بازار سهام یا ارز دیجیتال میشوند. مثلا با سقوط قیمت یک ارز دیجیتال، همچنان به آن ایمان دارند و یک شانس دیگر به آن میدهند. در صورتی که پول آنها روز به روز کاهش پیدا میکند. مثلا اگر یک ارز دیجیتال کوچک ناگهان سر و صدا کند و قصد خرید آن را داشته باشید، خب عیبی ندارد. اما باید برای آن حد ضرر تعیین کنید. این گونه ارزها ممکن است به خاطر هیجانات کاذت یک لحظه صعود کنند و روز بعد به دل دره سقوط کنند. پس حد ضرر اجازه میدهد تا حداقل سرمایهتان نسوزد.
البته لازم به ذکر است که حد ضرر برای سرمایهگذاران بلند مدت کاملا بیفایده است. صحبت در مورد کاربرانی است که قصد دارند به صورت کوتاه مدت دارایی خود را خرید و فروش کنند. اما در کل مهم است که نسبت به استراتژی خود روی یک سرمایهگذاری مطمئن شوید. حد ضرر کمک میکند تا تحلیلهای شما از بازار درگیر مسائل احساسی و وحشت نشود.
معایب استفاده حد ضرر
عیب اصلی استفاده از این روش این است که تغییرات کوچک بازار و قیمت میتواند سفارش حد ضرر را فعال منظور از حد ضرر چیست؟ کند. نکته طلایی این است که درصد حد ضرر را باید جوری تعیین کنید که نه تنها نوسانات روزانه را در نظر نگیرد، بلکه در عین حال جلوی برخی از ضررهای مهم را هم بگیرد. مثلا اگر بخواهید حد ضرر ۵ درصد را برای یک دارایی که سابقه کاهش قیمت ۱۰ درصدی را در طول یک هفته دارد در نظر بگیرید، نمیتوان اسمش را یک استراتژی خوب گذاشت چرا که باز هم نتیجه آن چیزی جز از دست رفتن پول نیست.
پس چی کار کنیم؟ قانون راحتی برای این مسئله وجود ندارد و حد ضرر شما کاملا بستگی به نوع سرمایهگذاریتان دارد. مثلا اگر یک تریدر فعال هستید که دائما معامله میکنید، حد ضرر ۵ درصد مناسب است. اما اگر یک سرمایهگذار بلند مدت هستید، حد ضرر ۱۰ درصد اصلا مناسب شما نیست و باید حد ضرر بیش از ۱۵ یا ۲۰ درصد را انتخاب کنید. اگر یک سرمایهگذار بلند مدت هستید، یعنی هرچقدر هم که قیمت یک دارایی پایین بیاید، باز هم میدانید که این دارایی افزایش قیمت خواهد داشت. بنابراین حد ضرر ۵ یا ۱۰ درصد برای شما مناسب نیست.
چگونگی محاسبه حد ضرر
چگونگی محاسبه حد ضرر
برای مثال میخواهیم سهام یک شرکت را در قیمت ۱۰۰ دلار خریداری کنیم. باور دارید که قیمت این سهام به ۱۳۰ دلار خواهد رسید. برای این کار شما مدیریت ریسک خود را حساب میکنید تا بدانید که تا چه میزان قادر به پذیرش ریسک هستید.
برای این کار کافی است قیمت مورد هدف را منهای قیمت خریداری شده در نظر بگیرید. نتیجه به دست آمده در این مثال ۳۰ دلار است که میتواند پاداش شما باشد. حاالا تصمیم میگیرید که میخواهید از ریسک پاداش (Risk-Reward) نسبت ۳ به ۱ استفاده کنید. یعنی اگر شما ۳۰ دلار به دست آورید، مدیریت ریسک شما ۱۰ دلار خواهد بود.
حالا برای تعیین حد ضرر قیمت خریداری شده را منهای قیمت ریسکپذیری خود کنید. یعنی ۱۰۰ دلار منهای ۱۰ دلار مدیریت ریسکی که حساب کرده بودیم. در نهایت حد ضرر ما ۹۰ دلار است. اما باز هم فراموش نکنید که میزان نرخ تعیین شده، کاملا بستگی به نوع سرمایهگذاری شما دارد. یک سرمایهگذار بلند مدت، به افزایش قیمت بیشتری به نسبت یک سرمایهگذار کوتاه مدت فکر میکند.
نکات کلیدی در تعیین حد ضرر
در حالی که استراتژیهای مختلفی برای تعیین حد ضرر وجود دارد، مهمترین نکته این است که چطور ریسک خود را مدیریت کنید. مدیریت ریسک یکی از مهمترین شالودههای معاملات موفق است. فراموش نکنید که بازار همیشه پر از بالا و پایین است و خیلی از تریدرها همیشه در ضرر قرار دارند. بسیاری از آنها به این دلیل ضرر میکنند چرا که نیازی به آموزش و یادگیری استراتژیها نمیبینند. آنها فقط وارد بازار میشوند و دارایی خود را در آن تزریق میکنند. اما مراحل مهمی از جمله محاسبه ریسک و حد ضرر را نادیده میگیرند. اگر میخواهید شغل بلند مدتی در ترید داشته باشید و در آن موفق شوید، باید با افزایش دانش خود نسبت به رقبا برتری پیدا کنید.
حد ضرر یک ابزار ساده و رایگان است که مزایای آن به نسبت معایب آن بسیار بیشتر است. دیگر چه چیزی بهتر از اینکه جلوی ضررتان گرفته شود؟ بنابراین به سفارش حد ضرر به عنوان یک بیمه نگاه کنید تا داراییتان از ضررهای بیش از حد در امان بماند.
برای خرید ارز دیجیتال با تعیین حد سود و ضرر میتوانید به پلتفرم کوین نیک مارکت مراجعه کنید. همچنین، شبکههای اجتماعی کوین نیک مارکت در توییتر، تلگرام و اینستاگرام اطلاعات خوبی را در اختیار شما قرار داده و خبرهای کوتاه و مسابقات کوین نیک مارکت را به شما اطلاع رسانی میکنند.
حدضرر چیست و چگونه حد ضرر را تعیین کنیم؟
در بازارهای مالی، باید خیلی سریع جلوی ضررها را بگیرید.
حدضرر برای همین منظور قابل تعریف است.
با وجود جنبههای زیادی که در بورس و معاملهگری سهام وجود دارد و سبک و سنگین کردنها در زمان معامله سهام، آسان است که گذاشتن حد ضرر را فراموش کنید.
حدضرر از آن موارد به ظاهر کوچک است که میتواند تغییر بزرگی را به وجود آورد. همه میتوانند از این نگرش استفاده کنند، پس با این مطلب از سایت بورسینس همراه باشید.
حتما شنیدهاید که برخی می گویند بهتر است پس از خرید یک سهم برای آن حدضرر تعیین کنید.
حد ضرر چیست؟
تعریف ساده حدضرر یا حد توقف زیان این است: وقتی قیمت سهام به حدضرر تعیین شده رسید، سهام موردنظر را باید فروخت تا از ضرر بیشتر جلوگیری شود.
باید توجه کنید که کم شدن سود هم نوعی ضرر است، بنابراین در زمانی که قیمت سهام بالا رفت، حدضرر را نیز باید متناسب با قیمت، افزایش داد.
مزایا و معایب حدضرر اتوماتیک
در بازارهایی مانند فارکس مزایای تعیین حدضرر بصورت خودکار این است که شما مجبور نخواهید بود که قیمت سهام را بصورت روزانه چک کنید (متاسفانه گذاشتن سفارش حد ضرر و انجام آن بصورت خودکار در حال حاضر در بورس تهران مقدور نیست.)
این گزینه بسیار کارآمدی است مخصوصا زمانی که در تعطیلات یا در وضعیتی قرار دارید که نمیتوانید به کامپیوتر، اینترنت و موبایل دسترسی داشته باشید.
معایب حد ضرر خودکار این است که ممکن است حدضرر (مخصوصا زمانی که در قیمت نامناسبی تنظیم شده) با یک نوسان خیلی کوچک قیمت در بازار فعال شده و ناخواسته معاملهای که انجام دادهاید بسته شود.
درست است که در بورس تهران امکان گذاشتن حد ضرر خودکار وجود ندارد اما بورسینس به شما توصیه میکند حتما حدضرر سهامی که خریداری کردهاید را یادداشت کنید و بدون قید و شرط آنرا اجرا نمایید.
در بازار ارزهای دیجیتال امکان گذاشتن حد ضرر اتوماتیک در صرافیهای ارز دیجیتال ایرانی و خارجی وجود دارد.
هیچ قاعده و قانونی برای تعیین قیمت حدضرر وجود ندارد. این موضوع کاملا به سبک سرمایهگذاری شما و میزان ریسک پذیریتان بستگی دارد (بلندمدت، کوتاه مدت، میان مدت)
شاید شخصی که هدفش نوسانگیری است، حدضرر را 5 درصد زیر قیمت خرید قرار دهد در حالیکه شخصی که دارای هدف بلندمدت سرمایهگذاری است، 15 درصد پایینتر از قیمت خرید را به عنوان حدضرر تعیین نماید.
تعیین نقطه توقف یا حدضرر نیاز به کمی تجربه و داشتن اطلاعات کافی از تحلیل تکنیکال دارد . نکات کلیدی زیر میتواند در تعیین حدضرر به شما کمک کند.
چند نکته کلیدی در تعیین حدضرر
- حدضرر را در معاملات کوتاه مدت روی محدوده حمایت در موج نزولی قبلی قرار دهید (به شرطی که بین 8 تا 10 درصد باشد)
- حدضرر را در خریدهای میانمدت و بلندمدت روی محدوده حمایتی معتبر تعیین کنید (بین 10 تا 20 درصد پایینتر از قیمت خرید)
- وقتی مقاومت یک سهم شکسته شد و قیمت سهم در بالای محدوده مقاومتی تثبیت کردید، حدضرر را روی مقاومت شکسته شده که حالا به عنوان حمایت عمل میکند قرار دهید.
- اگر حدضرر را در فاصله کوتاهی از قیمت خرید قرار دهید، در معاملات کوتاه مدت ممکن است به دلیل نوسان زیاد قیمت، خروج زودهنگامی از بازار داشته باشید (سهم خیلی زود فروخته شود.)
- اگر حدضرر را در فاصله زیادی از قیمت خرید قرار دهید، باعث زیان بیشتر شما میشود. (سهم خیلی دیر فروخته میشود)
بنابراین یافتن حدوسط در تعیین حدضرر استراتژی هوشمندانه و بهتری میباشد. - همیشه به حدضرر تعیین شده عمل کنید. اگر پس از عمل کردن به حدضرر، رشد سهم شروع شد، نیازی نیست خودتان را ملامت کنید و از آن به بعد در تعیین حدضرر دقت و مطالعه بیشتری انجام دهید. به جای ناراحت بودن، در عوض خوشحال باشید که براساس استراتژی تان معامله را انجام داده اید.
- برخی از افرادی که به دید بلندمدت سرمایه گذاری میکنند اعتقادی به تعیین حدضرر ندارند. شما هم اگر به وضعیت بنیادی شرکت مطمئن هستید و قصد سرمایه گذاری بیش از 9 ماهه دارید میتوانید حدضرر تعیین نکنید.
جهت تقویت مهارت و افزایش سود معاملهگران، دورههای آموزش تحلیل تکنیکال، تحلیل و بررسی بازار بصورت حضوری و غیرحضوری برگزار میشود.
یک فایل آموزشی درباره حدضرر را میتوانید با کلیک روی لینک زیر دانلود کنید:
تجربه و نظر شما در مورد حدضرر و حد سود چیست؟ در بخش نظرات بنویسید.
قصد شروع سرمایهگذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاریها انجام دهید:
برای سرمایهگذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه میشود:
قصد خرید یا فروش ارز دیجیتال در ایران را دارید؟ در این سایت میتوانید با اطمینان و با چند کلیک خرید کنید:
حد ضرر (Stop-Loss) در فارکس چیست؟
از اردر حد ضرر (stop loss) زمانی در بروکر فارکس استفاده می شود که بخواهید یک معامله پس از رسیدن به یک قیمت خاص بسته شود. به عبارت دیگر، از اردر حد ضرر به منظور کاهش ضرر معامله گر در یک پوزیشن معاملاتی باز استفاده می شود. این ابزار زمانی مفید است که برای نظارت بازار در مقابل کامپیوتر تان حضور نداشته باشید. این مقاله به ضرورت حد ضرر، نحوه ی تنظیم و همچنین چگونگی محاسبه ی آن می پردازد.
چرا استفاده از حد ضرر (stop- loss) در تجارت فارکس بسیار مهم است؟
اولین سؤال منطقی برای پاسخ دادن این است که – حد ضرر در فارکس نشان دهنده ی چیست؟ به طور خلاصه، حد ضرر اردری است که با بروکر به منظور کاهش ضرر سرمایه گذار در یک پوزیشن اجرا می شود. اردر حد ضرر را می توان در پوزیشن های خرید (Long) و فروش (Short) قرار داد.
اردر حد ضرر احساسات تأثیر گذار منظور از حد ضرر چیست؟ بر تصمیمات تجاری را حذف می کند . این به ویژه زمانی مفید است که فرد نمی تواند بر پوزیشن نظارت کند. حد ضرر در فارکس به دلایل بسیاری اهمیت دارد، اما دلیل ساده ای وجود دارد که در اینجا شایان ذکر است – هیچ کس نمی تواند آینده بازار فارکس را به طور دقیق پیش بینی کند. مهم نیست که تنظیمات تجاری تا چه اندازه قدرتمند است یا تا چه حد اطلاعات به یک ترند خاص اشاره دارد.
قیمت های آینده در بازار ناشناخته بوده و هر معامله ورودی یک ریسک است. معامله گران فارکس ممکن است در نیمی از موارد با بیشتر جفت ارزها موفق شوند، اما به دلیل مدیریت پول بسیار ضعیف هم چنان متحمل ضرر مالی شوند. مدیریت پول نادرست منجر به پیامدهای ناخوشایند می شود. برای جلوگیری از آن، فرد باید نحوه ی محاسبه و قرار دادن حد ضرر در تجارت فارکس را بداند.
نحوه ی تعیین اردر حد ضرر (stop- loss):
معامله گران فارکس می توانند با انتظار تخصیص حد ضرر – و نه حرکت دادن و تغییر حد تا زمانی که معامله به قیمت توقف برسد – در یک قیمت ثابت حد ضرر را تعیین کنند. به علاوه، راحتی این مکانیسم توقف به دلیل سادگی آن است.
اردر حد ضرر توسط معامله گران به منظور کاهش ریسک یا حفظ بخشی از سود موجود در یک پوزیشن تجاری اجرا می شود. هر گاه معامله ای انجام می شود، اردر حد ضرر به عنوان یک گزینه در پلتفرم متاتریدر ارائه شده و می توان آن را در هر زمان تغییر داد.
معامله گران معمولاً اردر حد ضرر را در هنگام شروع معاملات اجرا می کنند. در ابتدا از اردر حد ضرر به منظور تعیین محدودیت برای ضرر احتمالی در یک معامله استفاده می شود؛ به عنوان مثال، یک معامله گر فارکس ممکن است اردر خرید EUR/USD در ۱.۱۵۰۰ را به همراه اردر حد ضرر در ۱.۱۴۸۵ اجرا کند. این ریسک ضرر معامله گر را در معامله به ۱۵ پیپ محدود می کند.
اردر حد ضرر ابزار مدیریت پول بسیار مهمی برای معامله گران است.
زمانی که یک معامله سود دهی متوسطی دارد معامله گر معمولاً اردر حد ضرر را تغییر داده و آن را به پوزیشنی حرکت می دهد که در آن بخشی از سود معامله حفظ شود. در ادامه مثال قبل، فرض کنید که پس از خریدن EUR/USD در ۱.۱۵۰۰ ، قیمت به مقدار ۱.۱۶۰۰ بالا برود . در این زمان، معامله گر ممکن است اردر حد ضرر خود را به ۱.۱۵۴۰ بالا ببرد تا به طور تقریبی نیمی از سود موجود را در صورت روند نزولی بازار حفظ کند .
گاهی معامله گران از اردر Trailing Stop استفاده می کنند تا به طور خودکار اردر حد ضرر خود را با توجه به افزایش قیمت بازار به سطح بالاتری افزایش دهند. می توانید به راحتی اردر Trailing Stop را در متاتریدر تنظیم کنید. کافی است که مقدار پیپ یا دلاری که می خواهید حد ضرر در پشت بازار صعودی حرکت کند را تعیین کنید.
همچنین با استفاده از مثال EUR/USD، اگر معامله گر یک اردر Trailing Stop تعداد ۵۰ پیپ تعیین کند، زمانی که بازار به ۱.۱۶۰۰ برسد، حد ضرر به صورت خودکار به ۱.۱۵۵۰ تغییر خواهد کرد. اگر بازار پس از آن به ۱.۱۶۲۰ برسد، حد ضرر به ۱.۱۵۷۰ افزایش خواهد یافت.
اردر Trailing Stop همگام با حرکت معاملات به نفع معامله گر حرکت می کند تا ریسک اشتباه در یک معامله را کاهش دهد. درباره Trailing Stop در فارکس بیشتر بدانید.
محاسبه قراردادن حد ضرر (stop- loss)
اجرای حد ضرر را می توانید به ۲ روش محاسبه کنید: برحسب پیپ های منظور از حد ضرر چیست؟ تحت ریسک و دلارهای تحت ریسک
دلارهای تحت ریسک اطلاعات مهم تری به دست می دهند زیرا با این روش مبلغی از موجودی حساب که در معامله تحت ریسک است را به شما نشان می دهد. برای محاسبه مقدار دلارهای تحت ریسک باید مقدار پیپ های تحت ریسک و همچنین اندازه پوزیشن خود را بدانید.
برای مثال EUR/USD شما ۵ پیپ ریسک می کنید و اگر یک پوزیشن ۵ میکرولات داشته باشید محاسبه دلار تحت ریسک به این ترتیب خواهد بود:
پیپ های تحت ریسک x ارزش پیپ x اندازه پوزیشن (اندازه لات)
در معرض ریسک ۶x$1×5 = $30
پیپ های تحت ریسک هم مهم هستند اما بهتر است از آن به عنوان اطلاعات کمکی استفاده شود. به عنوان مثال، اگر توقف شما در X و معامله ورودی تان در y قرار داشته باشد محاسبه تفاوت به شرح زیر خواهد بود:
Y منهای X = پیپ های تحت ریسک
اگر جفت ارز EUR/USD را در ۱.۵۶۹ با حد ضرر ۱.۵۷۵ بفروشید در این صورت در هر لات ۶ پیپ تحت ریسک خواهید داشت.
این در صورتی به شما کمک می کند که بخواهید به کسی نشان بدهید اردرهای شما در کجا قرار دارند و فاصله حد ضرر تا قیمت ورودی تان چقدر است.
ریسک حساب تان را کنترل کنید
دلارهای تحت ریسک باید تنها بخشی از کل موجودی حساب تجاری تان باشد. به طور معمول، مبلغ تحت ریسک باید کمتر از ۲ درصد و به طور مطلوب کمتر از ۱ درصد از موجودی حساب تان باشد.
به عنوان مثال، اگر یک معامله گر فارکس یک اردر حد ضرر ۶ پیپ قرار دهد و ۵ میکرولات معامله کند این امر معامله را ۳۰ دلار در معرض ریسک قرار می هد. حالا اگر بخواهد ۱ درصد ریسک کند، برای ریسک ۳۰ دلار در یک معامله به چه میزان موجودی احتیاج دارد؟ به این ترتیب به ۳۰۰۰$ = ۱۰۰×۳۰ موجودی نیاز دارد. برای ریسک ۳۰ دلار، معامله گر حداقل به ۳۰۰۰ دلار موجودی نیاز دارد تا ریسک حساب را به حداقل برساند.
از این طریق می توانید به سرعت محاسبه کنید که برای هر معامله چقدر ریسک خواهید کرد. اگر موجودی حساب تان ۵۰۰۰ دلار باشد به این ترتیب ($۵۰۰۰/۱۰۰= $۵۰) در هر معامله می توانید ۵۰ دلار ریسک کنید. اگر موجودی حساب تان ۳۰۰۰۰ دلار باشد می توانید تا سقف ۳۰۰ دلار در هر معامله ریسک کنید، اما ممکن است بخواهید کمتر از آن ریسک کنید.
کلام آخر درباره حد ضرر
همیشه از حد ضرر استفاده کرده و برای تعیین موقعیت مناسب برای اردر حد ضرر استراتژی تان را بررسی کنید. بسته به استراتژی، ممکن است پیپ تحت ریسک تان در هر معامله متفاوت باشد. دلیل آن این است که حد ضرر باید به صورت استراتژیک برای هر معامله تعیین شود.
حد ضرر تنها در صورتی باید اعمال شود که پیش بینی شما در رابطه با جهت بازار نادرست باشد. باید پیپ های تحت ریسک خود را در هر معامله بدانید زیرا به این ترتیب می توانید دلارهای تحت ریسک را محاسبه کنید. این امر در هدایت معاملات آتی شما بسیار مهم است. دلارهای تحت ریسک شما به طور مطلوب باید کمتر از ۲ درصد موجودی تجاری تان باشد تا حتی ضررهای پی در پی هم حساب تان را به طور کلی خالی نکند.
حد ضرر چیست و چگونه ریسک معاملات را کاهش میدهد؟
آیا از ضرر کردن در بازار پرنوسان ارزهای دیجیتال خستهاید؟ نگران نباشید، چراکه در بیشتر اوقات به دلیل اطلاع نداشتن از امکانات صرافیهای ارز دیجیتال، پولتان را از دست میدهید. زمان آن رسیده تا شما را با قابلیت حد ضرر یا Stop Loss آشنا کنیم. این ویژگی در اغلب صرافیها وجود دارد و با استفاده از آن، سرمایهگذاری برای شما راحتتر خواهد شد. شما در این مطلب متوجه میشوید که اهمیت حد ضرر چیست.
ممکن است با شنیدن حد ضرر، این احساس را داشته باشید که باید زمان زیادی را صرف یادگیری کنید، اما چنین خبری نیست. به شما میگوییم که یادگیری و استفاده از این امکان معاملاتی آنطور که به نظر میرسد، سخت نیست و به همین دلیل است که تصمیم گرفتیم تا در یک مطلب خلاصه اما مفید، شما را با حد ضرر آشنا کنیم.
پس اگر میخواهید بدانید که حد ضرر چگونه میتواند ضررهای شما را در بازار ارزهای دیجیتال به حداقل برساند، این مطلب را بخوانید.
استاپ لاس یا حد ضرر چیست؟
حد ضرر یک قابلیت معاملاتی است که در صرافیهای ارز دیجیتال وجود دارد تا افراد بتوانند احتمال ضرر معامله خود را به حداقل کاهش دهند. به هر حال همه ما یک معامله را برای سود آن انجام میدهیم نه ضرر!
حد ضرر یک نوع از سفارش معاملاتی است که شما میتوانید برای آن شرایط مشخصی را تنظیم کنید تا زمانی که شرایط مورد نظرتان وجود داشت، معامله بهصورت خودکار انجام شود.
بهتر است با یک مثال ساده، بهتر درک کنیم که حد ضرر چیست . فرض کنید مقداری بیت کوین خریدهاید و قیمت هر بیت کوین، 50 میلیون تومان است. اگر قیمت بیت کوین افزایش یابد، یعنی شما سود میکنید و اگر روند قیمت آن کاهشی باشد، شما وارد ضرر میشوید. به همین سادگی! قرار نیست از معادلات پیچیده ریاضی برای فهم بازار استفاده کنید.
تصور کنید قیمت بیت کوین پس از خرید شما، روند کاهشی را آغاز کرده است. اکنون بهتر است با استفاده از قابلیت حد ضرر، از ضررهای بیشتر جلوگیری کنید. در این حالت، میتوانید یک سفارش فروش را در قیمتی تنظیم کنید که کمی پایینتر از قیمت واقعی خرید شماست.
مثلا اگر در زمان خریدتان، بیت کوین 50 میلیون تومان بوده، قیمت سفارش را روی 48 میلیون تومان قرار دهید. حالا، با رسیدن قیمت به 48 میلیون تومان، سفارش فروش شما به صورت خودکار انجام میشود و اینگونه میتوانید از ضررهای بیشتر جلوگیری کنید.
ممکن است بگویید که با این کار، همچنان 2 میلیون تومان ضرر میکنید، بله! اما باید بدانید که ایده حد ضرر این است که ضرر شما را در شرایطی که قیمت بیت کوین میتواند کاهش قابل توجهی داشته باشد، محدود کند.
حد ضرر کامل چیست؟
برای درک بهتر اینکه اهمیت حد ضرر چیست ، فرض کنید یک شب خوابیدهاید و حد ضرری را برای معامله خود تعیین نکردهاید. در لحظاتی که احتمالا خوابهای رنگی میبینید، قیمت بیت کوین به هر دلیلی شروع به ریزش میکند و حتی ممکن است در طول یک ساعت، 30 درصد از ارزش خود را از دست بدهد.
حالا متوجه میشوید که میتوانید با تنظیم یک حد ضرر برای معامله، نگران اوقاتی که پای سیستم خود نیستید، نباشید و ضررتان را به حداقل برسانید. به منظور از حد ضرر چیست؟ این نوع از حد ضرر، حد ضرر کامل گفته میشود، یعنی اگر قیمت به بازهای که تعیین کردهاید کاهش یابد، همه دارایی شما بهطور کامل فروخته خواهد شد. نوع دیگری از حد ضرر هم وجود دارد که در ادامه آن را معرفی میکنیم.
حد ضرر ناقص چیست؟
منظور از نوع ناقص حد ضرر چیست؟ حد ضرر ناقص (partial stop-loss) درست مثل همان حد ضرر کامل کار میکند با این تفاوت که در روش حد ضرر ناقص، قادر هستید با کاهش قیمت به بازه انتخابی شما، بخش یا نیمی از دارایی خودتان را بفروشید.
اما مشکل حد ضرر کامل چیست؟ فرض کنید که 100 کوین اتریوم به قیمت هر کدام 15 میلیون تومان خریدهاید و حد ضرر عادی (کامل) را روی قیمت 14 میلیون تنظیم کردهاید. حالا قیمت اتریوم کاهش و به 14 میلیون تومان رسیده که باعث فعال شدن سفارش فروش میشود و همه اتریوم شما به فروش میرود. با این حساب، شما 100 میلیون تومان ضرر کردهاید!
این در حالی است که اگر حد ضرر ناقص را انتخاب کرده بودید، بخش از 100 اتریوم شما به فروش میرفت و ضرر شما هم محدودتر میشد.
استاپ لاس یا استاپ لیمیت؟
بسیاری از مردم ممکن است حتی با شنیدن این اصطلاحات سردرگم میشوند، اما از همین ابتدا به شما میگوییم که استاپ لاس (حد ضرر) و استاپ لیمیت، یکسان هستند.
استاپ لیمیت در یک قیمت دقیقتر، یا احتمالا بهتر، نسبت به قیمت تعیینشده برای فعال شدن سفارش فروش انجام میشود. این یعنی چه؟ در استاپ لیمیت شما یک قیمت توقف (stop price) تعیین میکنید. زمانی که قیمت دارایی دیجیتال شما به این قیمت کاهش یابد، قیمت توقف منظور از حد ضرر چیست؟ به عنوان کف قیمت فروش شما انتخاب میشود و دارایی شما کمی بیشتر از این قیمت به فروش میرسد.
حد ضرر چگونه میتواند به فاجعه تبدیل شود؟
زمانی که بازار ارزهای دیجیتال نوسان بالایی دارد، کاملا محتمل است که قیمت یک دارایی با سرعت زیادی، بالا و پایین شود. در مورد بیت کوین هم اوضاع به این شکل است. بارها دیدهایم که قیمت بیت کوین 5 درصد کاهش یافته و در طول چند ثانیه، قیمت دوباره افزایش یافته و این 5 درصد جبران شده است.
این موضوع در مورد رمز ارزهای دیگر هم صادق است. کل بازار ارزهای دیجیتال در مقایسه با بازارهای سنتی مثل بازار سهام، از ارزش کمتری برخوردار است. به همین دلیل افرادی که حجم بالایی از یک رمز ارز را در اختیار دارند، میتوانند آن بازار را مورد نفوذ یا دستکاری قرار دهند.
کسانی که تعداد بالایی بیت کوین دارند (نهنگها)، ممکن است تصمیم بگیرند از نفوذ خود در این بازار استفاده کنند، تا بتوانند به سود بیشتری دست یابند. بهتر است قبل از پرداختن به اینکه فاجعه احتمالی در تعیین حد ضرر چیست، درک کنیم که نهنگها دقیقا چه کسانی هستند و چگونه میتوانند روی بازار تاثیر بگذارند؟
نهنگهای بیت کوین چه تاثیری بر بازار دارند؟
نهنگ، اصطلاحی است برای اشاره به سرمایهگذارانی که مقدار بسیار بالایی از یک ارز دیجیتال را در اختیار دارند. به زبان ساده، زمانی یک فرد را نهنگ میدانند که توانایی لازم برای تغییر قابل توجه در ارزش یک کوین را داشته باشد. زمانی که رشد ناگهانی در نمودار قیمتی یک کوین رخ میدهد، به احتمال بسیار قوی، یک یا چند نهنگ تصمیم گرفتهاند ارزش آن کوین را افزایش دهند!
نهنگها معمولا از طریق خرید یا فروش حجم بالایی از یک ارز دیجیتال، این کار را انجام میدهند. برای نمونه، کسانی بهعنوان نهنگ بیت کوین شناخته میشوند که حداقل هزار بیت کوین را در اختیار داشته باشند.
تصمیم اینکه چه زمانی قیمت یک کوین افزایش یا کاهش یابد، توسط نهنگها اتخاذ میشود. تصور کنید که پنج نهنگ بیت کوین دور هم جمع شوند و تصمیم بگیرند همه کوینهای خود را بهطور همزمان بفروشند. پس از این فروش گسترده، ابتدا بازار بیت کوین واکنش نشان میدهد و قیمت این کوین با کاهش قابل توجهی روبهرو میشود.
حالا نهنگها با پولی که از فروش بیت کوین به دست آوردهاند، تعداد بیت کوینهای بیشتری را در قیمتهای پایینتر خریداری میکنند. این شرایط، موجب میشود تا در یک چشم برهم زدن، ثروت آنها بیشتر شود. اگر نهنگها بخواهند این روند را تکرار کنند، ممکن است کل ارزش بیت کوین به خطر بیفتد.
حالا که درک درستی از نهنگهای بیت کوین پیدا کردیم، میتوانیم به بحث خودمان برگردیم.
نهنگهای بیت کوین چه تاثیری بر حد ضرر دارند؟
تا اینجا متوجه شدیم که اگر کاهش قیمت بیت کوین به دلیل دستکاری نهنگها باشد، این ریزش قیمت موقتی بوده و ممکن است بهسرعت قیمت افزایش یابد. در این شرایط اگر یک استاپ لاس یا حد ضرر مشخص کرده باشید، احتمال دارد در نهایت با یک فاجعه تمامعیار مواجه شوید. وقتی در این شرایط حد ضرر داشته باشید، زمانی که قیمت بیت کوین با دستکاری نهنگها کاهش مییابد، احتمالا همه بیت کوین خودتان را از دست میدهید و به فاصله کمی، قیمت آن دوباره افزایش خواهد یافت.
برخی میگویند که بهتر است به جای ثبت سفارش حد ضرر در صرافیها، این حد ضرر را در ذهن خودتان داشته باشید. در این حالت، با کاهش قیمت بیت کوین، این شما هستید که تصمیم میگیرید آیا همچنان بیت کوین خود را نگه دارید یا باید آن را بفروشید. با این حال، فراموش نکنید که داشتن یک حد ضرر در ذهنتان، نیازمند این است که بهطور مرتب بازار را زیر نظر بگیرید.
سخن پایانی
اگر این مطلب را مطالعه کردهاید، حالا حتما میدانید که حد ضرر چیست و چه مزایایی برای معاملات ما در بازار ارزهای دیجیتال دارد. به هر حال، حد ضرر نوعی از سفارش است که میتوانید با استفاده از آن ضرر احتمالی خود را در معاملات رمز ارزها کاهش دهید.
پس از تنظیم کردن حد ضرر یا همان استاپ لاس (stop loss) در یک صرافی ارز دیجیتال، اگر قیمت ارزی که دارید به قیمتی که برای سفارش حد ضرر تعیین کردهاید کاهش یابد، دارایی شما به طور خودکار فروخته میشود تا در صورت ادامه روند کاهش قیمت، شما بیش از حدی که تعیین کردهاید، ضرر نکنید. البته نوع دیگری از حد ضرر هم وجود دارد که یک مزیت مهم نسبت به سفارش حد ضرر عادی دارد. در حد ضرر ناقص، شما میتوانید علاوه بر قیمتی که برای فروش دارایی خود تعیین میکنید، مقدار آن را هم مشخص کنید.
کاربران عزیز کیوسک، شما میتوانید نظرات و پیشنهادات خود را با ما در میان بگذارید.
تعیین حد ضرر در بورس به چه معناست و اصطلاحات در تحلیل تکنیکال چیست
یکی از اصطلاحات مهم در معامله گری تعیین حد ضرر و زیان است. بدون داشتن هدف مشخص در سرمایه گذاری نمی توان از سرمایه خود محافظت نمود. افراد حرفه ای پس از ورود به هر معامله در بازار بورس ابتدا حد ضرر و زیان و حد سود خود را تعیین می کنند.
به گزارش ایسنا، بنابر اعلام چارت ایران، حد ضرر و زیان و سود به معنی انتخاب حد مشخصی است که چنانچه قیمت سهام به آن حد برسد، معامله گر اقدام به فروش سهام می نماید. فروش در حد سود به معنی رسیدن به هدف سود مورد نظر و فروش در حد ضرر به معنی جلوگیری از زیان بیشتر است. در هر صورت تعیین حد سود و ضرر به معامله گر امکان داشتن استراتژی معاملاتی مشخص می دهد.
تعیین حد ضرر و زیان در معاملات بورس
حد ضرر و زیان بورس چیست
حد ضرر و زیان در بورس به معنی تعیین یک مرز مشخص برای سهام خریداری شده است. معمولا حد ضرر و زیان را حداکثر ۱۰ درصد قیمت سهام خریداری شده در نظر می گیرند. حد ضرر نرمال حدود ۵ تا ۷ درصد است. به عنوان مثال چنانچه شما سهامی را با قیمت ۱۰۰۰ تومان خریداری می کنید، حد سود و ضرر ۱۰ درصد به شما می گوید که وقتی قیمت سهام به ۱۱۰۰ تومان و یا ۹۰۰ منظور از حد ضرر چیست؟ تومان رسید آن را بفروشید. در این جا ۱۱۰۰ تومان حد سود و ۹۰۰ تومان حد ضرر و زیان است.
تعیین حد ضرر برای معامله گری موفق در بورس
بی توجهی به حد ضرر و زیان در معامله گری در بورس می تواند از دست دادن سرمایه را به همراه داشته باشد. برخی افراد پس از رسیدن به حد ضرر و زیان آن را تغییر داده و منظور از حد ضرر چیست؟ یا نادیده می گیرند. این چشم پوشی می تواند به قیمت از دست دادن سرمایه معامله گر تمام شود. حد ضرر و زیان خود را طوری تعیین کنید که حداکثر ۱۰ درصد سرمایه شما را شامل شود. در مواقعی که روند افزایشی است، پس از رسیدن به قیمت جدید، می توان حد ضرر و زیان متغیر با توجه به قیمت جدید در نظر گرفت. این کار منجر به حفظ سرمایه و سود شما خواهد شد.
تحلیل تکنیکال
روش های تکنیکال با استفاده از نمودارهای قیمت، اندیکاتورها و شاخص ها، روندهای صعودی، نزولی و خنثی، الگوهای رفتاری مختلف، انواع سطوح حمایتی و مقاومتی و میانگین متحرک به تجزیه و تحلیل می پردازند. مدل های مختلف نمودار و معانی که هر کدام دارند در نهایت منجر به پیش بینی آینده بازار خواهد شد. تحلیل تکنیکال به در اهداف کوتاه مدت و میان مدت سرمایه گذاری کاربرد زیادی دارند. نوسان گیری از روش های تکنیکال برای انتخاب نماد مناسب و تعیین زمان ورود و خروج به بازار استفاده می نماید.
اصطلاحات مهم تحلیل تکنیکال
سطح مقاومتی و سطح حمایتی نمودار قیمت
یکی از مفاهیم مهم در نمودار قیمت و تحلیل تکنیکال مقدماتی و پیشرفته رایگان ، سطوح حمایتی و مقاومتی است. دانستن معانی سطوح به تحلیل صحیح نمودار و رفتار بازار منجر می شود. سطح مقاومتی به سطح قیمتی گفته می شود که بازار در روند صعودی خود با آن درگیر خواهد بود. گذشتن از این سطح دشوار بوده و به اصطلاح مقاومت از خود نشان می دهد.
سطح مقاومتی در روندهای صعودی نمودار دیده می شود. از دیگر مفاهیم تحلیل تکنیکال سطح حمایتی است. سطح حمایتی به سطح قیمتی گفته می شود که در صورت روند نزولی و تمایل بازار به کاهش قیمت ها، در این سطح با حمایت مواجه می شود. عبور از سطح حمایتی و رسیدن به قیمت پایینتر با مقاومت بازار مواجه است. در روندهای نزولی نمودار سطح حمایتی منجر به حمایت از قیمت سهم در سطح حمایتی می شود.
اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال
یکی از اصطلاحات مهم در تحلیل تکنیکال اندیکاتورها هستند. اندیکاتورها منظور از حد ضرر چیست؟ با استفاده از فرمول و ابزارهای محاسبه اطلاعات مفیدی در اختیار ما قرار می دهند. اندیکاتورهای روی نمودار و خارج نمودار جهت حرکت نمودار را نمایش می دهند. روند صعودی و نزولی نمودار توسط اندیکاتور نشان داده شده و قدرت پیش بینی بازار به معامله گران داده می شود. نکته مهم دیگر این است که انواع میانگین متحرک، حجم معاملات و روند بازار به کمک اندیکاتور و شاخص ها به تحلیل بازار کمک می کنند.
پرایس اکشن را می توان بعنوان یکی از مفاهیم پرطرفدار تریدری نام برد با دانستن نحوه بکارگیری آن می توان عملکرد در بازار را بهبود بخشید. علاوه بر این، به کمک آن، عملکرد و نگاه به چارت پیشرفت زیادی خواهد داشت. به همین دلیل، در این مقاله به آموزش پرایس اکشن و نکات مهم آن می پردازیم.
دیدگاه شما