استوکاستیک و واگرایی

واگرایی در اندیکاتور استوکاستیک

اندیکاتور استوکاستیک

هرکدام از ما برای انجام معاملات بورس نیاز به دانستن مفاهیم و کسب آگاهی از اصطلاحات آنها داریم. بسیاری از تحلیلگران بازار سرمایه قبل از انجام معامله خود سعی می‌کنند تا نسبت به شرایط سهم اطلاعات بیشتری کسب کنند و سپس با استفاده از ابزارهایی که برای تحلیل سهام وجود دارد، بتوانند سهم را تحلیل کرده و بدین ترتیب احتمال یک معامله سودده را افزایش دهند.

یکی از ابزارهایی که برای تحلیل در بورس مورداستفاده قرار می‌گیرد، اندیکاتور استوکاستیک می‌باشد. این اندیکاتور کاربردهای مختلفی در معاملات بورسی دارد که در اینجا می‌خواهیم به تعریف و ساختار آن بپردازیم. آنچه که در ادامه این مقاله به آن اشاره خواهیم کرد:

اندیکاتور استوکاستیک چیست؟

فرمول محاسبه اندیکاتور استوکاستیک

اندیکاتور استوکاستیک کند و سریع

کاربرد اندیکاتور استوکاستیک در انجام معاملات

اضافه کردن اندیکاتور استوکاستیک در متا تریدر

چگونه استوكاستيك، مومنتوم قیمت را مى‌سنجد؟

تفاوت بین شاخص قدرت نسبی (RSI) و استوکاستیک

اندیکاتور استوکاستیک (stochastic) چیست؟

اندیکاتور استوکاستیک که به شکل لاتین، stochastic نوشته می‌شود، یک اسیلاتور تحلیلی و نوسان‌ساز تصادفی در تحلیل تکنیکال است که روند قیمتی سهم را مورد بررسی قرار می‌دهد. می‌توان گفت اندیکاتور stochastic ، یک شاخص حرکتی است که قیمت بسته شدن روز سهم را با طیف وسیعی از قیمت‌های یک دوره زمانی، مقایسه می‌کند و حاصل آن به‌صورت درصد محاسبه می‌شود.

به‌واقع این اندیکاتور رفتار حرکتی سهم را مورد سنجش قرار می‌دهد و داده‌هایی را برای تحلیل روند آن سهم نمایش می دهد که با استفاده از این داده‌ها، می توان حرکت قیمتی سهم و نقاط مناسب خرید و فروش را تحلیل کرد.

فرمول محاسبه اندیکاتور استوکاستیک

هر اندیکاتور، فرمول‌های محاسباتی خود را دارد. برای محاسبه اندیکاتور استوکاستیک، دو پارامتر خط K% و خط D% را باید اندازه‌گیری کنیم که عامل‌های اصلی در این اندیکاتور می‌باشند.

طبق تعریف و بر اساس داده‌ها، اندیکاتور استوکاستیک به شکل زیر محاسبه می‌شود:

برای اندازه‌گیری خط K% به شکل زیر عمل می‌کنیم:

K% = (Current Close – Lowest Low) / (Highest High – Lowest Low) * 100

همان‌طور که ملاحظه می‌شود، برای این عمل نیاز به دانستن قیمت بسته شده، پایین‌ترین قیمت و بالاترین قیمت داریم. نتیجه عددی این فرمول در قالب درصد به دست می‌آید که نشان‌دهنده نزدیک بودن به حداکثر قیمتی و یا حداقل قیمتی است.

به همین ترتیب برای اندازه‌گیری خط D% به‌صورت زیر عمل می‌کنیم:

میانگین سه دوره از خط K%

در این فرمول نیز نسبت سه دوره از بالاترین قیمت سهم به سه دوره از پایین‌ترین قیمت سهم محاسبه می‌شود و نتیجه به شکل درصد به دست می‌آید. در واقع این دو خط بین صفر تا صد نوسان می‌کنند.

اندیکاتور استوکاستیک کند و سریع

طبق تعریف، در اندیکاتور استوکاستیک، خط K% و خط D% ، دو نوع استوکاستیک کند و سریع به وجود می‌آورند. معمولاً اغلب تحلیلگران باتوجه‌به داده‌هایی که از خط D % به دست می‌آید، می‌توانند سیگنال‌های خرید یا سیگنال فروش را بسنجند. خط D% همان‌طور که گفته شد، از سه دوره یا بعضاً پنج دوره میانگین خط K% محاسبه می‌شود که در روند نمودار استوکاستیک نقش مهمی دارد.

با درنظرگرفتن حالات مختلف در دوره‌های میانگین، دو نوع استوکاستیک مطرح می‌شود.

• در استوکاستیک سریع، حالت اولیه به‌دست‌آمده از خط D% مطرح است که چندان به مذاق تحلیل گران خوش نمی‌آید.
• در استوکاستیک کند، تغییراتی در میانگین دوره خط D% اعمال می‌شود که نسبتاً برای تحلیل سهم منطقی‌تر و کاربردی‌تر است که از آن استفاده می‌کنند.

کاربرد اندیکاتور استوکاستیک در انجام معاملات

به‌کارگیری اندیکاتورها در تحلیل سهام، از شیوه‌های متداولی است که هر معامله‌گری از آن برای رسیدن به سود بیشتر استفاده می‌کند. استفاده از اندیکاتور استوکاستیک نیز کاربردهای گوناگونی دارد که می‌تواند در تحلیل‌ها به ما کمک کند تا نسبت به خرید و یا فروش سهم خود اقدام کنیم.

سیگنال‌های خرید و فروش با استفاده از اسیلاتور استوکاستیک

این یکی از مهم‌ترین کاربردهای اندیکاتور استوکاستیک می‌باشد که به ما راه درستی در تشخیص سیگنال‌های خرید و فروش نشان می‌دهد. اینکه بدانیم چه زمانی برای خرید سهم، مناسب و چه زمانی نامناسب است.

نمودار اندیکاتور استوکاستیک، در تعیین نقاط اشباع خرید و اشباع فروش، نقش مهمی دارد. این نقاط معمولاً به ما سیگنال خرید یا فروش می‌دهند. در نقاطی که اشباع خرید صورت‌گرفته است، سیگنال فروش و در نقاطی که اشباع فروش رخ‌داده، سیگنال خرید صادر می‌شود.

همان‌طور که در شکل زیر مشاهده می‌کنیم، با درنظرگرفتن نمودار استوکاستیک، نقاطی که اشباع خرید و یا اشباع فروش اتفاق افتاده، به‌تبع آن سیگنال فروش و یا سیگنال خرید را شاهد هستیم.

این بدین معنی است که زمانی که اندیکاتور در منطقه اشباع خرید و یا اشباع فروش قرار دارد، احتمال زیاد، باید منتظر تغییر روند در اندیکاتور باشیم.

به همین ترتیب یکی دیگر از راهکارهایی که با استفاده از آن سیگنال خرید یا فروش سهم توسط نمودار استوکاستیک صادر می‌شود، اطلاع از خط K% و D% است. همان‌طور که قبلاً اشاره کردیم، این دو خط در تعیین داده‌های نمودار، نقش مهمی دارند.

در نمودار استوکاستیک هروقت خط K% بالاتر از خط D% قرار گرفت، می‌توان گفت سیگنال خرید و بالعکس زمانی که خط K% پایین‌تر از D% قرار گرفت سیگنال فروش است. در واقع محل تقاطع این دو خط می‌تواند در تعیین سیگنال خرید یا فروش تأثیرگذار باشد.

همین‌طور، درصدی که از محاسبه این دو خط به دست می‌آید، در تعیین نقاط اشباع، سطح حمایتی و مقاومتی و نیز تعیین سیگنال‌های خرید و فروش بسیار تأثیرگذار و کاربردی خواهد بود. مثلاً هرچقدر این عدد به 100 نزدیک‌تر باشد، احتمال اینکه با نقطه اشباع خرید مواجه باشیم، بیشتر است.

واگرایی در استوکاستیک

نمودار استوکاستیک باتوجه‌به داده‌ها، می‌تواند واگرایی سهم را بسنجد و سیگنال خرید یا فروش سهم را بررسی کند. این امکان برای انجام یک معامله سودده بسیار کاربردی به نظر می‌رسد.

شیب به دست آمده از خط K% و D% ، نقش موثری در تعیین سیگنال خرید یا فروش دارد. معمولا هر وقت شیب خط اندیکاتور در خلاف جهت نمودار قیمتی روبه‌بالا باشد، سیگنال خرید صادر می‌شود. در این نقطه شما خرید مطمئن و کم ریسکی انجام می‌دهید.

عدد خط D% نیز می‌تواند در واگرایی مؤثر باشد. اگر عدد بالای 80 باشد احتمالاً واگرایی منفی رخ می‌دهد که به‌تبع آن قیمت سهم افت خواهد کرد. همین‌طور اگر این عدد 20 یا کمتر باشد، واگرایی مثبت به وجود می‌آید و با اشباع فروش، قیمت سهم رو به افزایش خواهد رفت. به‌واقع واگرایی مثبت، احتمال می‌دهد فروشنده‌ها به پایان فروش خود نزدیک شده‌اند.

اندیکاتور استوکاستیک در متا تریدر

متا تریدر ابزاری است که توسط آن تحلیلگران بازار سرمایه به بررسی و تحلیل استوکاستیک و واگرایی سهام می‌پردازند. در متا تریدر گزینه‌هایی از اندیکاتورها وجود دارد که با استفاده از آنها می‌توان نمودار اندیکاتورها را بر اساس روند حرکتی سهم، مشاهده کرد.

طبق شکل زیر می‌توان به‌راحتی اندیکاتور استوکاستیک را در برنامه متا تریدر اضافه کرد و تحلیل خود را پیش برد.

چگونه استوکاستیک، مومنتوم قيمت را مى‌سنجد؟

در استوکاستیک و واگرایی اینجا منظور از مومنتوم، همان مقدار حرکتی قیمت سهم می‌باشد. همان‌طور که در ابتدا گفتیم، یکی از اصلی‌ترین کارهایی که اندیکاتور استوکاستیک انجام می‌دهد، تعیین روند حرکتی قیمت است که در قالب نمودار اندیکاتور به وجود می‌آید.

برای اینکه اندیکاتور بتواند این روند حرکتی را بسنجد، از دوره‌های زمانی مختلف استفاده می‌کند. این دوره به طور پیش‌فرض رو ی 14 قرار داده می‌شود اما می‌توان برای آن دوره‌های مختلف مثل 5 یا 7 را در نظر گرفت. برآیندی که در این دوره‌ها به دست می‌آید در تعیین مومنتوم قیمتی بسیار مؤثر است. این داده‌ها در نمودار استوکاستیک منجر به نقاطی می‌شود که با استفاده از آنها می‌توان منطقه اشباع خرید یا اشباع فروش را معین کرد.

تفاوت بین شاخص قدرت نسبی (RSI) و استوکاستیک

هرکدام از اندیکاتورها در یک ‌بخشی از تحلیل در بازار سرمایه کارآمد هستند. به‌عنوان‌مثال اندیکاتور RSI که از محبوبیت زیادی بین تحلیل گران برخوردار است، در دسته‌بندی اندیکاتورهای حرکتی قرار می‌گیرد و می‌تواند سرعت حرکتی قیمت سهام را بررسی کند.

جالب است که اندیکاتور استوکاستیک نیز بر مبنای قدرت حرکت سهم سنجیده می‌شود و از این لحاظ شبیه اندیکاتور RSI است. اما باوجوداینکه این دو اندیکاتور در یک دسته قرار دارند، اندیکاتور RSI ، سطح مشخص برای اشباع خرید یا اشباع فروش را بر مبنای سرعت استوکاستیک و واگرایی حرکتی می‌سنجد و از طرفی اندیکاتور استوکاستیک این سطح را بر مبنای آخرین قیمت بسته شده در جهت روند کنونی، مورد ارزیابی قرار می‌دهد.

همین‌طور در نمودار RSI به طور معمول نوسان کمتری نسبت به نمودار استوکاستیک شاهد هستیم.

می‌توان گفت، اندیکاتور RSI در بازارهایی که عموماً روند مشخصی دارند مثل بازارهای نزولی یا صعودی، عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهد و اندیکاتور استوکاستیک در بازارهایی که روند تقریباً متلاطم‌تری دارند. از همین رو بعضاً تحلیل گران از ترکیب این دو اندیکاتور، با نام اندیکاتور استوکاستیک RSI استفاده می‌کنند، این حرکت یعنی بردن RSI درفرمول محاسبه Stochastic و بدین معناست که در این فرمول به جای قیمت، عدد RSI را میگذارند.

جمع‌بندی

برای رسیدن به تحلیل مناسب و همچنین معاملات سودده در بورس، عامل‌های مهمی مثل تعیین سطح حمایتی و مقاومتی و یا اشباع خرید و فروش سهام دخیل هستند. در تحلیل تکنیکال، اندیکاتورها این امکان را می‌دهند تا با استفاده از آنها این سطوح و نقاط برای ما قابل‌بررسی باشند. ما در این مقاله به شرح ساختار و عملکرد اندیکاتور استوکاستیک پرداختیم و تا حدی اشاره کردیم که این اندیکاتور به چه نحوی محاسبه می‌شود، چه کاربردهایی دارد و از چه طریقی می‌توان با استفاده از داده‌های آن به تحلیل معاملات سهام بورسی پرداخت.

برای هر شخصی که قصد معامله در بازار سرمایه را دارد، کسب دانش، آموزش و آگاهی لازم از آن جزو نیازهای ضروری به شمار می‌رود. کارگزاری اقتصاد بیدار دراین‌خصوص، خدمات مفیدی را برای مشتریان و مخاطبانش ارائه می‌دهد که می‌توانید با مشاورین این کارگزاری برای بهره گیری از این خدمات، در ارتباط باشید.

آموزش اندیکاتور استوکاستیک به صورت جامع

اسیلاتور استوکاستیک یک اسیلاتور ممنتوم range bound است. اندیکاتور استوکاستیک برای نمایش دادن محل بسته شدن قیمت در مقایسه با رنج بالا/پایین در طی تعداد مشخصی از دوره‌های کاربر طراحی‌شده است. اسیلاتور استوکاستیک معمولاً سه کاربرد مختلف دارد؛ شناسایی سطوح اشباع خرید و اشباع فروش، تعیین واگرایی‌ها و نیز شناسایی تنظیمات نزولی و صعودی یا سیگنال‌ها است.

معرفی استوکاستیک

اسیلاتور استوکاستیک در دهه 50 میلادی توسط جرج لین ایجاد شد. لین اعتقاد داشت که اندیکاتور او روش خوبی برای اندازه‌گیری ممنتوم بود که این موضوع مهمی است زیرا تغییرات در ممنتوم سبب تغییر قیمت می‌شوند. در مصاحبه‌ای که در سال 2007 انجام شد استوکاستیک و واگرایی لین عنوان کرد استوکاستیک ممنتوم قیمت را اندازه‌گیری می‌کند. اگر موشکی را تصور کنید که در آسمان به بالا حرکت می‌کند، مشاهده می‌کنید که پیش از بازگشت ابتدا سرعت خود را کم می‌کند. ممنتوم همیشه پیش از تغییر قیمت، جهت خود را تغییر می‌دهد.

توضیح اندیکاتور استوکاستیک

استوکاستیک به دو خط تقسیم می‌شود: K% و D%. K% نشانگر قیمت در نقطه بسته شدن K در طیف قیمت تعداد میله‌های استفاده‌شده در دوره بازگشت است.

K% = میانگین متحرک ساده 100×(نقطه بسته شدن فعلی – پایین‌ترین کف) / (بالاترین سقف – پایین‌ترین کف)، smoothK

D% میانگین سطحی K% است که برای کاهش ویپ ساوز (whipsaws) هنگامی‌که در روند بزرگ‌تری باقی‌مانده است، به کار می‌رود.

D% = میانگین متحرک ساده (K%، دوره D)

پایین‌ترین کف = پایین‌ترین قیمت در طی جدیدترین میله‌ها در دوره بازگشت (داده‌های ورودی دوره K)

بالاترین سقف = بالاترین قیمت در طی جدیدترین میله‌ها در دوره بازگشت (داده‌های ورودی دوره K)

تنظیمات اندیکاتور استوکاستیک

اسیلاتور استوکاستیک یک اسیلاتور range bound است که از دو خط تشکیل‌شده است و میان صفر و 100 نوسان می‌کند. خط اول (K%) جدیدترین نقطه بسته شدن را در رابطه با رنج سقف/کف دوره تعیین‌شده توسط کاربر نشان می‌دهد. خط دوم (D%) یک میانگین متحرک ساده از خط K% است. همه دوره‌های به‌کاررفته در استوکاستیک مانند بیشتر اندیکاتورها توسط کاربر تعیین می‌شوند. بااین‌وجود، رایج‌ترین گزینه‌های انتخابی یک دوره 14 تایی K% و یک میانگین متحرک ساده با دوره 3 تایی برای D% است.

نکته مهم این است که استوکاستیک از قیمت‌های بسته شدن برای تعیین ممنتوم استفاده می‌کند. زمانی که قیمت‌ها در نیمه بالایی رنج بالا/پایین دوره بازگشت بسته می‌شوند، اسیلاتور استوکاستیک (K%) نیز افزایش می‌یابد تا نشانگر افزایش ممنتوم یا فشار خرید/فروش باشد. زمانی که قیمت‌ها در نیمه پایینی رنج بالا/پایین دوره بسته می‌شوند، K% کاهش می‌یابد و نشان‌دهنده ممنتوم ضعیف شده یا فشار خرید/فروش است.

ماجرای اشباع خرید در مقابل اشباع فروش

شرایط اشباع خرید/ اشباع فروش مانند وضعیتی که برای هر اندیکاتور range-bound روی می‌دهد یک سیگنال اولیه هستند که توسط اسیلاتور استوکاستیک تولید شدند. آستانه پیش‌فرض برای اشباع فروش 20 و برای اشباع خرید 80 است. این سطوح سطوح رایج هستند اما شاید برای همه وضعیت‌ها با توجه به ابزار مالی مورد معامله مناسب نیستند. یافتن سطوح درست با آزمایش و تحلیل تاریخی حاصل می‌شود. به یاد داشته باشید بهترین زمان برای معامله روند زمانی است که از استوکاستیک برای تشخیص شرایط اشباع خرید/اشباع فروش استفاده می‌شود. علت آن است که اشباع خرید همیشه به معنای نوسان نزولی و اشباع فروش همیشه به معنای نوسان صعودی نیست. در بسیاری از موارد شرایط اشباع خرید (اشباع فروش) می‌تواند نشانه یک‌روند قوی باشد نه یک بازگشت تأخیری.

شرایط اشباع خرید زمانی روی می‌دهند که اسیلاتور استوکاستیک از آستانه بالایی عبور کند.

اندیکاتور استوکاستیک چیست؟ آموزش اندیکاتور Stochastic

اندازه‌گیری مومنتوم حرکت یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی است که در تحلیل تکنیکال مورد توجه قرار می‌گیرد. اندیکاتور استوکاستیک یکی از اندیکاتورهایی است که برای ای منظور ابداع شده است. منظور از مومنتوم حرکت نیز میزان نیرویی است که یک سهم برای ادامه دادن یک روند صعودی یا نزولی دارد. اگر تحلیلگری بتواند پیش‌بینی درستی از روند‌ها در تحلیل تکنیکال داشته باشد، قطعا موفقیت زیادی در خرید و فروش‌های خود در بازار به دست خواهد آورد. در ادامه با ما همراه باشید تا به آموزش اندیکاتور استوکاستیک (Stochastic) بپردازیم.

فهرست عناوین مقاله

اندیکاتور استوکاستیک چیست؟

برخلاف اندیکاتورهایی مانند مکدی و RSI که رابطه مستقیم با قیمت سهم و حجم معاملات دارند، اندیکاتور Stochastic روی جنبه دیگری از تغییرات قیمت سهام متمرکز می‌شود. به عبارت دیگر این اندیکاتور، سرعت تغییرات قیمت در یک بازه زمانی را مورد بررسی قرار می‌دهد. اگر بخواهیم تعریف ساده‌ای از استوکاستیک ارائه کنیم، می‌توانیم این طور بگوییم که نشان‌دهنده رابطه بین قیمت بسته شدن سهم و بازه قیمتی (کمترین و بالاترین قیمت) در یک دوره است. برای آشنایی بیشتر با مفهموم اندیکاتور پیشنهاد می کنیم مقاله اندیکاتور چیست را مطالعه کنید.

رابطه استوکاستیک چگونه محاسبه می‌شود؟

در ادامه بحث آموزش اندیکاتور استوکاستیک باید به روابط ریاضی که پیرامون آن وجود دارد، اشاره کنیم. در حالت کلی این اندیکاتور از 2 خط تشکیل شده است که با نام‌های K و D شناخته می‌شوند. مفهوم هریک از این دو خط عبارت‌اند از:

1. خط K

خط K مقدار استوکاستیک برای هر دوره معاملاتی را نشان می‌دهد. رابطه مورد استفاده برای خط K عبارت است از:

• CP: آخرین قیمت بسته شدن
• L14: پایین‌ترین قیمت در 14 دوره زمانی معین
• H14: بالاترین قیمت در 14 دوره زمانی معین

در رابطه فوق می‌توان از 5، 9 یا 14 دوره زمانی معین استفاده کرد. انتخاب بین این سه عدد بسته به استراتژی معاملاتی افراد و همچنین میزان حساسیت اندیکاتور دارد.

2. خط D

خط D میانگین متحرک 3 دوره معاملاتی را نشان می‌دهد. اگر بخواهیم در خصوص اهمیت این دو خط مقایسه‌ای داشته باشیم، معمولا تحلیلگران حرفه‌ای برای خط D جایگاه بالاتری در نظر می‌گیرند. به همین دلیل عمده معامله‌گران شرایط این خط را در تحلیل تکنیکال به دقت رصد می‌کنند. رابطه محاسبه خط D به شرح زیر است:

• H3: بالاترین قیمت 3 دوره معاملاتی اخیر
• L3: کمترین قیمت معامله شده در طی 3 دوره معاملاتی

بررسی مفهوم خطوط K و D

نکته مهمی که باید در آموزش اندیکاتور استوکاستیک اشاره کنیم، مفاهیمی است که پشت دو خط K و D وجود دارد. روابط ریاضی که امروزه با استفاده از نرم‌افزارهای پیشرفته‌ای که برای تحلیل تکنیکال وجود دارد، به صورت خودکار محاسبه می‌شود. وقتی به نمودار دو خط K و D نگاه کنید استوکاستیک و واگرایی متوجه خواهید شد که سرعت حرکت و تغییر روندهای خط K بیشتر است. به همین جهت اصطلاحا به خط K، اندیکاتور استوکاستیک سریع و به خط D، اندیکاتور استوکاستیک کند یا آرام گفته می‌شود.

سیگنال‌های این اندیکاتور زمانی صادر می‌شود که دو خط K و D با یکدیگر تقاطع داشته باشند. در واقع زمانی که این دو خط یکدیگر را قطع می‌کنند، سیگنال معکوس شدن روند قیمت سهم صادر می‌شود که باید توسط تحلیلگران تکنیکال مورد توجه قرار بگیرد.

دریافت سیگنال از اندیکاتور استوکاستیک (Stochastic)

استوکاستیک یک اندیکاتور از نوع اسیلاتور یا نوسان‌گر است. اما نکته مهم درباره این اندیکاتور وجود دارد که در ردیف اندیکاتورهای پیش‌رو قرار می‌گیرد. فرض مبدع این اندیکاتور بر یک اصل استوار است؛ در روند صعودی قیمت سهم تمایل دارد که به سمت بالاترین قیمت در یک دوره معاملاتی حرکت کند و بالعکس در روند نزولی قیمت سهم به سمت پایین‌ترین قیمت در یک دوره معاملاتی نزدیک می‌شود.

نوسان این اندیکاتور بین دو عدد 0 و 100 رخ می‌دهد. محدوده تعادلی آن نیز بین 20 تا 80 قرار می‌گیرد. وقتی نمودار به زیر عدد 20 برسد، سهم وارد محدود اشباع فروش می‌شود. در نمودار اندیکاتور استوکاستیک دو خط K و D وجود دارد. در زمانی که هر دوی آن‌ها زیر شاخص 20 قرار می‌گیرند استوکاستیک و واگرایی و خط K از پایین به بالا خط D را قطع می‌کند، سیگنال خرید صادر می‌شود.

وقتی هر دو خط به بالای 80 برسند، سهم در محدوده اشباع خرید قرار می‌گیرد. در زمانی که خط K از بالا به پایین خط D را قطع کند، سیگنال فروش سهم صادر خواهد شد. بار دیگر لازم است به این نکته اشاره کنیم که خط D در مقایسه با خط K ارزش و اهمیت بیشتری دارد و برای دریافت سیگنال خرید و فروش از آن استفاده می‌شود.

مفهوم واگرایی با استفاده از اندیکاتور استوکاستیک

نکته مهم دیگری که در آموزش اندیکاتور استوکاستیک باید اشاره کنیم، مربوط به تشخیص واگرایی در سهم است. هر چند که واگرایی با استفاده از این اندیکاتور در موارد معدودی رخ می‌دهد اما باید توجه داشته باشیم که در زمان وقوع این اتفاق سیگنال‌های بسیار قوی صادر می‌شود. به طور کلی زمانی که روند نمودار قیمت دارایی با نمودار استوکاستیک در تضاد باشند، نکته مهمی که باید دریافت کنیم این است که روند قیمت در حال ضعیف شدن است و احتمالا باید در آینده نزدیک شاهد تغییر روند باشیم.

سؤالات متداول

1. اندیکاتور استوکاستیک توسط چه کسی ابداع شد؟

این اندیکاتور در پایان دهه 1950 کیلادی توسط فردی به نام لین که از چهره‌های سرشناس علم تحلیل تکنیکال است، ابداع شد.

2. بهترین اندیکاتور برای ترکیب با استوکاستیک کدام است؟

نکته مهمی که در خصوص استفاده از اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال وجود دارد این است که نباید صرفا به سیگنال‌هایی که از یک اندیکاتور صادر می‌شود، اعتماد کرد. بلکه باید دو یا سه اندیکاتور را که در حالت کلی مشترکات خوبی با هم دارند، در کنار یکدیگر مورد بررسی قرار داد تا نقاط ضعف یکدیگر را پوشش دهند. در همین راستا اندیکاتورهایی مانند اندیکاتور مکدی و اندیکاتور RSI بهترین گزینه برای ترکیب با استوکاستیک هستند.

کلام پایانی

در این مقاله به بررسی مهم‌ترین نکات آموزش اندیکاتور استوکاستیک پرداختیم. آنچه در مقام آموزش درباره این اندیکاتور باید بدانید در همین حد و اندازه است. اما طبیعتا برای استفاده صحیح و اصولی از آن باید مثال‌های آموزشی و تمرین‌های عملی متعددی را بگذرانید.

آشنایی با اندیکاتور استوکاستیک در تحلیل تکنیکال

آیا تاکنون راجع به استراتژی سویینگ یا نوسان‌گیری در بورس چیزی به گوشتان خورده است؟ نوسان‌گیری (Swing) در بورس، یک نوع استراتژی معاملاتی است که به دنبال استفاده از تغییرات سریع قیمت‌ها می‌باشد. به سبب جذابیت و ایجاد هیجان برای کسب سریع سود، طیف وسیعی از تریدرها در بازار سرمایه به دنبال این استراتژی برای کسب بازدهی هستند. در این استراتژی معامله‌گر باید گوش به زنگ و آماده‌ی نوسان‌گیری از اصلاح و بازگشت روند بر اساس روانشناسی رفتار معامله‌گران، نمودار سهم، حجم معاملات و سفارشات و نهایتاً روند چرخش نقدینگی باشد. اما یکی از مهم‌ترین ابزارهای قابل استفاده توسط تحلیل‌گران برای نوسان‌گیری در بورس، «اندیکاتور استوکاستیک» می‌باشد. این اندیکاتور از بهترین ابزارهای تکنیکی برای تشخیص انتهای روند به‌شمار می‌آید و در خانواده نوسان‌گرها یا اسیلاتورها قرار دارد. در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ ، به بررسی اندیکاتور استوکاستیک در تحلیل تکنیکال و کاربردهای آن خواهیم پرداخت.

اندیکاتور استوکاستیک در تحلیل تکنیکال چیست؟

اندیکاتور استوکاستیک در تحلیل تکنیکال

اندیکاتور استوکاستیک (Stochastic)، رابطه‌ی بین قیمت بسته شدن سهم و بازه‌ی قیمتی آن را طی یک دوره‌ی زمانی خاص می‌سنجد. این ابزار تکنیکال که به نوسان‌گر تصادفی نیز معروف می‌باشد، در اواخر دهه‌ی ۱۹۵۰ توسط تحلیل‌گر معروف تکنیکال و ریاست دانشگاه واتسکا، دکتر «جرج لین» طراحی شد. امروزه این اندیکاتور به‌عنوان یکی از معروف‌ترین شاخص‌های مومنتوم (نیروی حرکت قیمت)، توسط تحلیل‌گران تکنیکال مورد استفاده قرار می‌گیرد. اندیکاتور استوکاستیک بر خلاف اندیکاتورهای RSI و MACD، به هیچ وجه از قیمت سهم و حجم معاملات تبعیت نمی‌کند. در واقع، نوسانات این اندیکاتور بر اساس سرعت حرکت قیمت و همچنین جهت حرکتی آن می‌باشد. استوکستیک‌ها، قابل فهم هستند و در نشان دادن زمان خرید یا فروش یک سهم، دقت بالایی دارند. این اندیکاتور بر این اصل بنا شده که در هنگام صعودی شدن روند قیمت یک سهام، قیمت بسته شدن نزدیک به حاشیه‌ی بالایی بازه‌ی قیمتی می‌باشد.

فرمول اندیکاتور استوکاستیک

فرمول اندیکاتور استوکاستیک

دقت داشته باشید که در نرم‌افزارهای معاملاتی امروزی، تمام محاسبات به طور خودکار انجام می‌شوند و نیازی به محاسبه‌ی دستی فرمول اندیکاتورها نمی‌باشد. اما از آنجایی که این مقاله با هدف آموزش نگاشته شده است، در این بخش فرمول محاسبه‌ی اندیکاتور استوکاستیک در تحلیل تکنیکال را به شما خواهیم گفت.

هر اندیکاتور استوکاستیک در تحلیل تکنیکال عموماً از دو خط اصلی تشکیل شده‌ا است که با همان‌ها سنجیده می‌شود:

۱. خط K (%K): این خط، نشان دهنده‌ی مقدار استوکاستیک برای هر دوره می‌باشد.

۲. خط D (%D): این خط، نشان دهنده‌ی میانگین متحرک ۳ دوره‌ای و سیگنال‌های مهم در نمودار می‌باشد و نسبت به تغییرات قیمت حساس‌تر است. به همین دلیل، معامله‌گران به شدت پیگیر موقعیت این خط هستند و به مراتب اهمیت بیشتری نسبت به خط دیگر دارد.

ممکن است در محاسبه‌ی اندیکاتور استوکاستیک در تحلیل تکنیکال دوره‌های از ۵، ۹ یا ۱۴ روزه استفاده شود. این مقدار با توجه به میزان حساسیت اندیکاتور نسبت به حرکت‌های روند قیمت، قابل تغییر است. اما برای به دست آوردن اندیکاتور استوکستیک، باید هر کدام از خطوط K و D را به صورت جداگانه محاسبه نمود.

فرمول محاسبه‌ی خط K:

K% = (CP – L14)/(H14 – L14) * ۱۰۰

• CP: آخرین قیمت بسته شدن (Closing Price)

• L14: پایین‌ترین قیمت در ۱۴ دوره‌ی زمانی معین

• H14: بالاترین قیمت در ۱۴ دوره زمانی معین

فرمول محاسبه‌ی خط D در اندیکاتور استوکاستیک در تحلیل تکنیکال:

• H3: بالاترین قیمت ۳ دوره‌ی معاملاتی اخیر

• L3: پایین‌ترین قیمت ۳ دوره‌ی معاملاتی اخیر

نکته‌: علاوه بر خطوط K و D یک نوع دیگر از اندیکاتور استوکاستیک در تحلیل تکنیکال وجود دارد که به استوکستیک کامل معروف است. در واقع، این استوکستیک نسخه‌ی سفارشی شده استوکاستیک کند می‌باشد و در آن K% سریع با میانگین متحرک ساده دوره هموار شده است.

نحوه سیگنال‌گیری از اندیکاتور استوکاستیک در تحلیل تکنیکال

نحوه سیگنال‌گیری از اندیکاتور استوکاستیک در تحلیل تکنیکال

برای شروع کار با اندیکاتور استوکاستیک در تحلیل تکنیکال ابتدا باید وارد نرم افزار معاملاتی خود شده و سپس از قسمت جستجوی نماد در بالای صفحه، نام نماد مورد نظرتان را جست و جو کنید. سپس در قسمت اندیکاتورها، نام اندیکاتور Stochastic را وارد کرده و با کلیک بر روی آن، این اندیکاتور را به پایین صفحه اضافه نمایید. در قسمت setting می‌توانید تنظیمات مربوط به اندیکاتور را انجام دهید و دوره‌ی زمانی آن را انتخاب نمایید. همان‌طور که در بخش قبلی هم گفتیم این نمودار از دو خط %K (خط آبی) و %D (خط قرمز) تشکیل شده است. هرجایی که این دو خط یکدیگر را قطع کرده باشند بعد از آن یک روند نزولی و یا صعودی خواهیم داشت. اما چگونه از استوکاستیک سیگنال دریافت کنیم؟

زمانی‌که این اسیلاتور از محدوده‌های اشباع (بالای ۸۰ برای سمت فروش و زیر ۲۰ برای سمت خرید) خارج شود، قوی‌ترین سیگنال‌ها در آن رخ خواهد داد. هر چه شیب خطوط اندیکاتور استوکاستیک در تحلیل تکنیکال بیشتر باشد، تغییر روند در آن با سرعت بیشتری رخ خواهد داد. هرگاه روند بازار و سهم صعودی باشد، خروج اسیلاتور از محدوده زیر ۲۰ به سمت بالا می‌تواند یک سیگنال خرید خوب باشد و سهم وارد رشد دوباره شود. در آخر این نکته را باید بگوییم که اسیلاتور استوکستیک برای سیگنال فروش در نوسان‌گیری بسیار خوب عمل می‌کند. اما در روندهای کوتاه‌مدت و میان‌مدت با نویزهای زیادی همراه است. دیگر اینکه برای بورس ایران بهتر است که بیشتر از سیگنال خرید این اندیکاتور استفاده کنیم و فقط کمی در محدوده‌های اشباع خرید ( بالای ۸۰) احتیاط کنیم.

واگرایی در اندیکاتور استوکاستیک

واگرایی در اندیکاتور استوکاستیک

تشخیص «واگرایی» (Divergence)، یکی از کاربرد‌های اساسی و مهم اندیکاتور استوکاستیک در تحلیل تکنیکال می‌باشد. واگرایی به معنای حرکت قیمت یک سهم در خلاف جهت اندیکاتور یا سایر داده‌ها است. واگرایی نشان‌دهنده‌ی ضعیف‌شدن خط روند فعلی قیمت و در برخی اوقات بیان‌گر تغییر جهت قیمت است. واگرایی در دو نوع مثبت و منفی وجود دارد. واگرایی مثبت خبر از احتمال صعودی شدن روند قیمت می‌دهد و واگرایی منفی به‌ معنای نزولی شدن روند قیمت می‌باشد. همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، بین روند قیمتی و حرکت اندیکاتور استوکاستیک واگرایی وجود دارد.

سخن آخر

در این مقاله از سایت آموزش و استخدام چراغ به بررسی اندیکاتور استوکاستیک در تحلیل تکنیکال پرداختیم و گفتیم که این اندیکاتور به‌عنوان یک ابزار بسیار کاربردی و قوی برای نوسان‌گیری در بورس به‌شمار می‌آید. اندیکاتور استوکاستیک با اینکه بسیار کاربردی و محبوب است، اما از ایرادات آن می‌توان به ناپایدار بودن و حرکت سریع آن از نقاط بالایی نمودار به نقاط پایینی اشاره نمود. معمولاً معامله‌گران با توجه به تحلیل‌هایی که دارند، از اندیکاتور‌های دیگری در کنار اندیکاتور استوکاستیک استفاده می‌کنند. طبق نظر لین، پایه‌گذار این اندیکاتور، بهتر است اندیکاتور‌های استوکاستیک به ‌همراه امواج الیوت و بازگشت فیبوناچی مورد استفاده قرار گیرند. چراغ ، به عنوان پلتفرم آموزش و کاریابی در تلاش است تا با بیان نکات و مطالب مهم در زمینه‌ی آموزش بورس به شما برای ورود و سرمایه‌گذاری صحیح در این بازار جذاب و پرتلاطم کمک نماید.

اندیکاتور Stochastic RSI استوکاستیک و واگرایی در تحلیل تکنیکال

امروزه تحلیل تکنیکال در میان معامله‌گران و تحلیلگران از محبوبیت بالایی برخوردار است. به همین منظور، آموزش ابزارهای تحلیل تکنیکال بسیار مهم و کاربردی است. یکی از ابزارهای کاربردی در این حوزه، اندیکاتورها هستند. در این مقاله از سری مقاله‌های آموزشی کارگزاری اقتصاد بیدار، اندیکاتور استوکاستیک RSI و جزئیات آن را بررسی می‌کنیم.

برای درک بهتر مفاهیم اندیکاتور استوکاستیک RSI در تحلیل تکنیکال ابتدا باید دو اندیکاتور استوکاستیک (Stochastic Indicator) و اندیکاتور شاخص قدرت نسبی (Relative Strength Index) را جداگانه بررسی کرده و سپس به بررسی اندیکاتور استوکاستیک RSI می‌پردازیم که به عبارتی ترکیبی از این ۲ اندیکاتور است.

اندیکاتور شاخص قدرت نسبی ( (RSI

شاخص RSI که یکی از پر کاربردترین اندیکاتورهای تحلیل‌ تکنیکال در بازار‌های مالی می‌باشد، در اواخر دهه ۱۹۷۰ معرفی شد و به سرعت در بین تحلیلگران و تریدر ها، به ابزاری کلیدی در تشخیص عملکرد بازار مالی در مدت زمان مشخص تبدیل شد. این شاخص اساسا یک ابزار نوسانی با 2 محدوده بالا و پایین و یک اندیکاتور روندی مابین این محدوده ‌است که میزان و شتاب نوسانات قیمتی را اندازه‌گیری و به طور کلی گرایش مومنتوم بازار (Momentum) را تجزیه و تحلیل می‌کند. شاخص آر اس آی می‌تواند ابزار بسیار سودمندی باشد.

اندیکاتور استوکاستیک (Stochastic Indicator)

اندیکاتور استوکاستیک در اواخر دهه ۱۹۵۰ میلادی توسط جرج لین به دنیای تحلیل تکنیکال معرفی شد. اندیکاتور استوکاستیک با سنجش ارتباط میان قیمت پایانی (بسته شدن) سهم و بازه قیمتی آن‌ را در طی تایم فریم مشخص، شتاب روند قیمتی بازار یا سهم مورد نظر را بررسی می‌‌کنند.

اندیکاتور RSI Stochastic

اندیکاتور استوکاستیک RSI در بازه‌ بین صفر تا یک یا صفر تا صد نوسان و حرکت می‌کند. زمانی که برای فرمول‌های شاخص‌های قدرت نسبی (RSI) از فرمول اسیلاتور استوکاستیک (Stochastic) بهره بگیریم، این اندیکاتور به‌ وجود می‌آید.

اندیکاتور استوکاستیک RSI ، اندیکاتوری حساس‌تر نسبت به تغییرات است. چرا که ساختار این اندیکاتور استوکاستیک به گونه‌ای تنظیم شده است که بجای بررسی کلی تغییرات قیمت، به عملکرد تاریخی یک سهم توجه کند و همین فاکتور باعث می‌گردد سیگنال‌های بیشتری نسبت به دیگر اندیکاتور‌ها صادر شود.

در همین راستا برخی از تحلیل‌گران از استوکاستیک RSI میانگین متحرک می‌گیرند تا این حساسیت بیش از حد و ناپایداری را کم و کارایی اندیکاتور استوکاستیک RSI را افزایش دهند. برای مثال گرفتن میانگین متحرک ۱۲ روزه از استوکاستیک RSI باعث می‌شود اندیکاتور هموارتر و ثابت‌تری را داشته باشیم. لازم به ذکر است که پلتفرم‌ معاملاتی اقتصاد بیدار امکان اعمال یک اندیکاتور روی اندیکاتور دیگر را در اختیار معامله‌گران قرار داده است.

فرمول محاسبه RSI Stochastic

می‌توان گفت هنگامی که ۲ بار از قیمت مشتق بگیرید، Stochastic RSI خواهید داشت. به زبانی دیگر، خروجی Stochastic RSI دو مرحله از قیمت سهم مورد نظر فاصله دارد. این باعث می‌شود که استوکاستیک RSI در زمان‌هایی با قیمت اصلی سهام همخوانی نداشته باشد. با توجه به تعداد بالای سیگنال‌های تولید شده توسط استوکاستیک RSI ، اگر آن را به همراه سایر اندیکاتور‌ها استفاده کنید، کارایی‌اش افزایش خواهد یافت.

MIN و MAX کمترین و بیشترین مقدار RSI در ۱۴ دوره اخیر است.

روش‌های معاملاتی با اندیکاتور RSI Stochastic

به منظور انتخاب اندیکاتور Stochastic RSI در پلتفرم کارگزاری اقتصاد بیدار (مطابق شکل زیر) باید از قسمت اندیکاتورها ، اندیکاتور Stochastic RSI را انتخاب کنید.

در گام بعدی قبل از اقدام به خرید یا فروش باید به مقادیر این اندیکاتور که در پایین چارت قرار دارد، دقت شود. اندیکاتور استوکاستیک RSI برای تعیین نقاط ورودی و خروجی بالقوه و همچنین برای شناسایی نقاط بازگشتی قیمتی، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سیگنال خرید

زمانی که مقدار اندیکاتور استوکاستیک RSI ، 0.8 یا 80 و بالاتر باشد (در برخی از پلتفرم‌ها بازه 0 تا 1 و در بعضی دیگر 0 تا 100 است )، در تحلیل تکنیکال این‌ را سیگنال خرید تلقی کرده و انتظار دارید سهم یا بازار با روند صعودی همراه باشد.

سیگنال فروش

زمانی که مقدار اندیکاتور استوکاستیک RSI 0.2 ، یا 0 2 و پایین‌تر باشد (در برخی از پلتفرم‌ها بازه 0 تا 1 و در بعضی دیگر 0 تا 100 است ) ، در تحلیل تکنیکال این‌ را سیگنال فروش تلقی کرده و انتظار دارید سهم یا بازار با روند نزولی همراه باشد.

تحلیل خط میانگین در اندیکاتور RSI Stochastic

اعداد نزدیک به 50 یا 0.5 می‌توانند نگرش مفیدی به معامله‌گران دهند. برای مثال هنگامی که خط میانگین در بازه انتخابی مثل حمایت عمل می‌کند و خط استوکاستیک RSI به‌تدریج افزایش یافته و به 80 نزدیک می‌شود، در این حالت میتوان انتظار روندی مثبت را برای سهم مورد نظر داشت.

در مقابل هنگامی که خط میانگین در بازه انتخابی مثل مقاومت عمل می‌کند و خط استوکاستیک RSI به تدریج کاهش یافته و به 20 نزدیک می‌شود، در این حالت می‌توان انتظار روندی منفی را برای سهم مورد نظر داشت.

یکی دیگر از کاربرد‌های اندیکاتور استوکاستیک RSI ، شناسایی واگرایی (Divergence) است. حرکت قیمت یک سهم در خلاف جهت اندیکاتور یا سایر داده‌ها را واگرایی می‌نامیم. واگرایی نشان‌دهنده ضعیف‌شدن خط روند فعلی قیمت و در بعضی زمان‌ها بیانگر تغییر جهت قیمت است.

تفاوت RSI و RSI Stochastic

اندیکاتور RSI نسبت به استوکاستیک RSI ، اندیکاتور کندتری است و حساسیت کمتری دارد، در نتیجه سیگنال‌های معاملاتی کمتری صادر می‌کند.

حساس‌تر بودن استوکاستیک RSI دارای فواید و مضراتی هست. گاهی اوقات این سیگنال‌های خرید و فروش متعدد باعث می‌شوند تحلیلگران تصمیمات هیجانی بگیرند که همراه با سیگنال‌های اشتباه است. همان طور که بیان شد می‌توان برای اندیکاتور Stochastic RSI، میانگین متحرک اعمال کرد تا این حساسیت بیش از حد را کم کند و کارایی اندیکاتور استوکاستیک RSI را افزایش داد.

جمع‌بندی

اندیکاتور Stochastic RSI از دقیق‌ترین و کاربردترین ابزارها در تحلیل تکنیکال است که تحلیلگران برای تشخیص روند پیش‌رو از آن استفاده می‌کنند. در این مقاله به بررسی جزییات اندیکاتور استوکاستیک RSI و نحوه استفاده از آن پرداختیم. به طور کلی در تحلیل تکنیکال هنگام استفاده از اندیکاتور‌ها بهتر است به سایر الگوها و اندیکاتورها نیز توجه شود تا تحلیل صورت گرفته قابل اعتمادتر و کم ریسک‌تر باشد. شما می‌توانید برای آشنایی با سایر الگوها و اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال، مقالات موجود در سایت اقتصاد بیدار را مطالعه بفرمایید.