بازار های خارج از بورس

دستورالعمل اجرایی آیین‌نامۀ سرمایه‌گذاری خارجی در بورس‌ها و بازارهای خارج از بورس

در اجرای ماده¬ی ۱۳ آئین¬نامه¬ی سرمایه¬گذاری خارجی در بورس¬ها و بازارهای خارج از بورس موضوع تصویب نامه‌ی‌ شماره‌ی ۱۷۷۹۲ /ت/ ۴۲۴۵۹ ک مورخ ۲۹ /۱ /۱۳۸۹هیأت وزیران، این دستورالعمل به تصویب شورای عالی بورس و اوراق بهادار رسید.

ماده ۱ : کلیه‌ی اصطلاحات و واژه‌های به کار رفته در این دستورالعمل، همان مفاهیم تعریف شده در قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذرماه سال ۱۳۸۴ و آیین¬نامه¬ی سرمایه¬گذاری خارجی در بورس¬ها و بازارهای خارج از بورس مصوبه هیأت وزیران مورخ ۲۹ /۱ /۱۳۸۹ را دارند. سایر اصطلاحات به کار رفته در این دستورالعمل به شرح زیر تعریف می‌شوند:

۱ - آیین‌نامه‌ی سرمایه‌گذاری خارجی: آیین‌نامه‌ی سرمایه‌گذاری خارجی در بورس‌ها و بازارهای خارج از بورس موضوع تصویب‌نامه‌ی شماره‌ی ۱۷۷۹۲ /ت ۴۲۴۵۹ک مورخ ۲۹ /۱ /۱۳۸۹ هیأت وزیران؛

۲ – قیمت پایانی: در مورد اوراق بهادار پذیرفته‌شده در بورس یا بازار خارج از بورس در هر روز، عبارتست از قیمتی که بورس یا بازار خارج از بورس به عنوان قیمت پایانی ورقه‌ی بهادار در آن روز، اعلام می‌کند و در غیر این صورت عبارتست از قیمت در آخرین معامله‌ی صورت‌گرفته تا پایان آن روز.

ماده ۲ : هر شخص خارجی یا هر شخص ایرانی دارای سرمایه با منشاء خارجی که متقاضی دریافت مجوز معامله است، باید مدارک زیر را به سازمان تسلیم نماید.

الف - تقاضا نامه‌ای مطابق فرم‌های سازمان،

ب – سایر فرم‌هایی که برای دریافت کد معاملاتی لازم است،

ج – مدارک شناسایی زیر :
۱-ج . در صورتی‌که متقاضی شخص حقیقی باشد:
 اصل و تصویر شناسنامه یا گذرنامه و کارت ملی برای ایرانیان با سرمایه منشاء خارجی و اصل و تصویرگذرنامه برای اشخاص خارجی،
۲-ج. در صورتی‌که متقاضی شخص حقوقی باشد :
 اصل و تصویر اساسنامه یا مدارک مشابه، مدرک تأسیس و مدرک نشان‌ دهنده‌ی مشخصات و حدود اختیارات صاحبان امضای مجاز شخص حقوقی

تبصره ۱ : مدارک موضوع بند ج این ماده باید به زبان فارسی یا انگلیسی ارائه شود. در صورتی‌که اصل مدارک به زبان دیگری باشد، ارایه‌ی ترجمه آن به زبان فارسی یا انگلیسی کافی است؛ مشروط به اینکه ترجمه‌ی مذکور توسط مراجع رسمی ترجمه‌ی اسناد در ایران، کشور محل اقامت متقاضی یا کشور محل صدور مدرک تأیید شده باشد.

تبصره ۲ : در صورتی‌که تصویر مدارک موضوع بند ج این ماده، توسط مراجع ذیصلاح زیر برابر اصل شده باشد، ارائه‌ی اصل مدرک ضروری نیست:
الف ) دفترخانه اسناد رسمی دارای مجوز از قوه قضائیه‌ی جمهوری اسلامی ایران؛
ب ) سفارتخانه یا کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در محل اقامت متقاضی؛
ج ) مراجع صالحی که در کشور محل اقامت متقاضی یا محل صدور مدرک برای این امر تعیین شده‌اند.

تبصره ۳ : سازمان می‌تواند وظایف و اختیارات خود را بازار های خارج از بورس برای دریافت مدارک موضوع این ماده و تطبیق تصویر آن‌ها با اصل مدارک یا مصدق آن‌ها (که طبق تبصره‌های ۱ و ۲ این ماده صورت پذیرفته‌است) به نهادهای مالی، شرکت‌های سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، بورس‌ها، بازارهای خارج از بورس یا کانون‌های دارای مجوز تفویض نماید. در این صورت سازمان موظف است بر عملکرد اشخاص یاد شده نظارت نماید.

ماده ۳ : سازمان پس از بررسی مدارک دریافت شده، موظف است ظرف حداکثر هفت روز کاری، مجوز معامله را صادر و مستقیماً یا به واسطه‌ی نهادهای مالی، بورس‌ها، بازارهای خارج از بورس یا شرکت‌های سپرده‌گذاری مرکزی به متقاضی تحویل دهد و یک نسخه از آن را به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی ارسال ‌دارد.

ماده ۴ : بورس‌ها، بازارهای خارج از بورس و شرکت‌های سپرده‌گذاری مرکزی موظفند، سامانه‌ی معاملاتی و سپرده‌گذاری اوراق بهادار خود را به گونه‌ای تنظیم نمایند که موارد زیر اجرا شوند:

۱ – محدودیت‌های موضوع ماده‌ی ۷ آیین‌نامه‌ی سرمایه‌گذاری خارجی توسط اشخاص دارای مجوز معامله قابل نقض نباشد، مگر اینکه با تأیید سازمان شخص دارای مجوز معامله در مورد خرید اوراق بهاداری خاص، به عنوان سرمایه‌گذار راهبردی تلقی شود.

۲ – به محض اینکه شخص دارای مجوز معامله براساس تبصره‌ی ۲ ماده‌ی ‌۷ آیین‌نامه‌ی سرمایه‌گذار خارجی، به عنوان سرمایه‌گذار راهبردی تلقی شود، فروش اوراق بهادار مربوطه با رعایت ماده‌ی ۸ آیین‌نامه‌ی سرمایه‌گذاری خارجی امکان پذیر باشد.

۳ – تبصره‌ی ۳ ماده‌ی ۷ آیین نامه‌ی سرمایه‌گذاری خارجی، توسط اشخاص دارای مجوز معامله، قابل نقض نباشد.

ماده ۵ : وجوه قابل انتقال موضوع تبصره‌ی ۱ ماده ۱۰ آیین‌نامه‌ی سرمایه‌گذاری خارجی، به تقاضای سرمایه‌گذار خارجی یا سرمایه‌گذار ایرانی دارای مجوز معامله، توسط سازمان بورس به شرح زیر محاسبه و ضمن یک تائیدیه‌ی کتبی که مدت اعتبار آن از تاریخ صدور ۶۰ روز است، به متقاضی اعلام می‌گردد:
وجوه قابل انتقال
که در آن:
B= ارزش اوراق بهادار تحت تملک سرمایه‌گذار خارجی یا سرمایه‌گذار ایرانی دارای مجوز معامله در ۳۶۵ روز قبل از تاریخ ارایه‌ی تقاضا، به قیمت‌های پایانی در تاریخ ارائه‌ی تقاضا؛
= تعداد اوراق بهادار خریداری شده‌ی نوع i توسط سرمایه‌گذار خارجی یا سرمایه‌گذار ایرانی دارای مجوز معامله، در دوره‌ی ۳۶۵ روزه‌ی منتهی به تاریخ ارائه‌ی تقاضا، به قیمت خرید؛
= تعداد روز بین تاریخ خرید اوراق بهادار نوع i تا تاریخ ارائه‌ی تقاضا؛
= تعداد اوراق بهادار فروخته شده‌ی نوع i توسط سرمایه‌گذار خارجی یا سرمایه گذار ایرانی دارای مجوز معامله، در دوره‌ی ۳۶۵ روزه‌ی منتهی به تاریخ ارائه‌ی تقاضا به قیمت فروش؛
= تعداد روز بین تاریخ فروش اوراق بهادار نوع i تا تاریخ ارائه‌ی تقاضا؛
Pi = قیمت پایانی اوراق بهادار نوع i در تاریخ ارائه‌ی تقاضا؛
n= تعداد اوراق بهادار خریداری شده توسط سرمایه‌گذار خارجی یا سرمایه گذار ایرانی دارای مجوز معامله، در دوره‌ی ۳۶۵ روزه‌ی منتهی به تاریخ ارائه‌ی تقاضا؛
DIV= مبلغ سود نقدی دریافتی توسط سرمایه‌گذار خارجی یا سرمایه‌گذار ایرانی دارای مجوز معامله که از سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار در دوره‌ی ۳۶۵ روزه‌ی منتهی به تاریخ ارائه‌ی تقاضا حاصل شده‌است؛
= علامت جمع

ماده ۶ : برای اثبات منشأ خارجی سرمایه‌ی شخص ایرانی که مجوز معامله دریافت کرده است، ارائه‌ی گواهی بانک یا مؤسسه اعتباری ایرانی که حساب یا حساب‌های بانکی زیر در آن افتتاح شده است، مبنی بر اینکه سرمایه‌ی شخص ایرانی مذکور به صورت ارز (یا ریال) از یک شعبه‌ی بانکی در خارج از ایران به یکی از حساب‌های بانکی زیر واریز شده باشد، کافی است:

۱ – حساب بانکی در یک بانک یا مؤسسه‌ی اعتباری دارای مجوز از بانک مرکزی که به نام شخص ایرانی دارای مجوز معامله افتتاح شده است،

۲ – حساب بانکی در یک بانک یا مؤسسه‌ی اعتباری دارای مجوز از بانک مرکزی که به نام آن نهاد مالی افتتاح شده که شخص ایرانی دارای مجوز معامله به عنوان واسطه‌ی انجام معاملات اوراق بهادار انتخاب نموده‌است،

۳ – حساب بانکی در یک بانک یا مؤسسه‌ی اعتباری دارای مجوز از بانک مرکزی که به نام نماینده‌‌ی شخص ایرانی که توسط وی برای انجام معاملات اوراق بهادار انتخاب شده، افتتاح شده‌است.

تبصره -به تقاضای شخص ایرانی دارای مجوز معامله و ارائه‌ی گواهی موضوع این بازار های خارج از بورس ماده، سازمان موظف است پس از احراز صحت گواهی، میزان انتقال سرمایه‌ی شخص ایرانی دارای مجوز معامله به داخل ایران را مطابق گواهی بانک، به عنوان سرمایه‌ی دارای منشاء خارجی ثبت و تأیید نماید. تأییدیه‌ی سازمان باید شامل مشخصات شخص ایرانی دارای مجوز معامله، مبلغ ارز منتقل شده به ایران، نوع ارز منتقل شده و تاریخ انتقال باشد. این تأییدیه‌ به منزله‌ی آن است که منشاء خارجی سرمایه اثبات شده و در هنگام خروج ارز، مورد سؤال و بررسی مجدد قرار نمی‌گیرد.

ماده 8 : به غیر از سهام پذیرفته شده در بورس‌ها و بازارهای خارج از بورس که سرمایه‌گذاری خارجی در آن‌ها تابع آیین‌نامه‌ی سرمایه‌گذاری خارجی است، تملک و معامله‌ی سایر اوراق بهادار صادره توسط ناشران ایرانی، از قبیل اوراق مشارکت، اوراق صکوک، گواهی سپرده‌ی بانکی و واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌ها توسط اشخاص خارجی پس از دریافت مجوز معامله، بدون محدودیت مجاز و تابع مقرراتی می‌باشد که برای اشخاص ایرانی لازم‌الاجرا است.

تبصره - سازمان موظف است به تقاضای شخص خارجی یا شخص ایرانی دارای سرمایه‌ی با منشاء خارجی برای سرمایه‌گذاری در سایر اوراق بهادار موضوع این ماده، مجوز معامله صادر نماید. اشخاصی که به این منظور، مجوز معامله دریافت می‌کنند، مشمول تسهیلات پیش‌بینی شده در ماده‌ی 10 آیین‌نامه‌ی سرمایه‌گذاری خارجی برای افتتاح حساب بانکی، نقل و انتقال ارز به داخل و خارج از ایران، تبدیل ارز به ریال و بالعکس و سایر عملیات بانکی می‌گردند.

ماده 9 : شخصی که مجوز معامله دریافت می‌کند موظف است به درخواست سازمان، اطلاعات، اسناد و مدارک لازم را به سازمان، بورس یا بازار خارج از بورس یا مراجعی که سازمان تعیین می‌کند در مهلت مقرر ارائه نماید. درخواست سازمان برای ارائه‌ی اطلاعات، اسناد و مدارک به منظور وصول به اهداف زیر خواهدبود:

۱ – بررسی شکایاتی که از فعالیت دارنده‌ی مجوز معامله ارائه شده‌است؛

۲ – اطمینان از تطبیق فعالیت دارنده‌ی مجوز معامله با قوانین و مقررات و بررسی تخلفات احتمالی؛

۳ – تهیه‌ی گزارش برای تصمیم‌گیری یا انتشار عمومی؛

تبصره ۱ : سازمان و سایر مراجع موضوع این ماده باید اطلاعات، مدارک و اسنادی را که از دارنده‌ی مجوز معامله دریافت می‌کنند، محرمانه تلقی کرده و به جز در موارد زیر به شخص دیگری به غیر از کارکنان مرتبط، وکلا، بازرس یا حسابرس خود ارائه نکرده یا برای عموم منتشر ننمایند:
۱ – در صورتی‌که قبلاً رضایت دارنده‌ی مجوز معامله را برای انتشار عمومی یا ارائه‌ی آن‌ها کتباً دریافت کرده باشند؛
۲ – در صورتی‌که اطلاعات به صورت سرجمع منتشر یا ارائه گردد بازار های خارج از بورس به طوری‌که امکان ردیابی یا تشخیص اطلاعات مرتبط با هر دارنده‌ی مجوز معامله، امکان‌پذیر نباشد؛
۳ – در صورتی‌که انتشار عمومی یا ارائه‌ی آن‌ها به مراجعی خاص از جمله سازمان و محاکم قضایی، طبق سایر قوانین بازار های خارج از بورس و مقررات الزامی باشد؛

تبصره ۲ : در صورتی که دارنده‌ی مجوز معامله، اطلاعات، اسناد و مدارک درخواست شده طبق این ماده را به موقع به اشخاص تعیین شده تسلیم نکند، سازمان می‌تواند مجوز معامله‌ی سرمایه‌گذار خارجی را در خصوص خرید اوراق بهادار تعلیق یا لغو نماید. در این‌صورت، سرمایه‌گذار خارجی در دوران تعلیق یادشده یا پس از لغو مجوز خرید، فقط دارای حق فروش اوراق بهاداری که به‌نام خود خریده‌است، می‌باشد.

تبصره ۳ : اشخاص خارجی دارنده‌ی مجوز معامله همانند اشخاص ایرانی، در صورت تقاضای مراجع قضایی جمهوری‌ اسلامی ایران، مبنی بر ارائه‌ی اسناد، مدارک یا اطلاعات معاملات اوراق بهادار زیر، ملزم به ارائه‌ی اسناد، مدارک یا اطلاعات درخواست شده در موعد مقرر خواهندبود:
۱ – اوراق بهادار ناشران ایرانی،
۲ – اوراق بهادار ناشران خارجی که مجوز انتشار خود را از سازمان دریافت کرده یا نزد سازمان به ثبت رسیده‌باشند.

ماده 10 : این دستورالعمل در ۱۰ ماده و ۸ تبصره در تاریخ ۱۱ /۷ / ۱۳۹۰ به تصویب شورای عالی بورس و اوراق بهادار رسید. از تاریخ تصویب این دستورالعمل کلیة مقررات مغایر با آن ملغی اعلام می‌شود.

بازار های خارج بازار های خارج از بورس از بورس

یکی از اشکال بازارهای سرمایه در دنیا «بازار خارج از بورس» است که نقش چشمگیری در ایجاد کارایی و افزایش نقدینگی بازارهای سرمایه داشته است.

در کشورهای توسعه یافته و صنعتی در میان بازارهای خارج بازار های خارج از بورس از بورس (OTC)، بانک های سرمایه گذاری و سایر بازارهای دست سوم و دست چهارم رقابت شدیدی جهت جذب نقدینگی و سرمایه وجود دارد.

براساس طبقه بندی بازارهای آمریکا، بازار دست اول: بازاری است که بازار های خارج از بورس در آن فقط معاملات سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس انجام می شود، بازار دست دوم: بازاری است که در آن سهام شرکت های خارج از بورس معامله می شود، بازار دست سوم: در این بازار سهام شرکت های بورسی در بازار خارج از بورس معامله می شوند، بازار دست چهارم: در این بازار سرمایه گذاران بدون واسطه و از طریق شبکه ارتباطات الکترونیک معامله می کنند.

برخی از خدمات سایت، از جمله مشاهده متن مطالب سال‌های گذشته روزنامه‌های عضو، تنها به مشترکان سایت ارایه می‌شود.
شما می‌توانید به یکی از روش‌های زیر مشترک شوید:

در سایت عضو شوید و هزینه اشتراک یک‌ساله سایت به مبلغ 700,000ريال را پرداخت کنید.
همزمان با برقراری دوره اشتراک بسته دانلود 100 مطلب از مجلات عضو و دسترسی نامحدود به مطالب روزنامه‌ها نیز برای شما فعال خواهد شد!
پرداخت از طریق درگاه بانکی معتبر با هریک از کارت‌های بانکی ایرانی انجام خواهد شد.
پرداخت با کارت‌های اعتباری بین‌المللی از طریق PayPal نیز برای کاربران خارج از کشور امکان‌پذیر است.

به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی همه کاربران به متن مطالب خریداری نمایند!

آموزش بازار سازمان یافته و بازارهای خارج از بورس (رایگان)

آموزش بازار سازمان یافته و بازارهای خارج از بورس (رایگان)

در درس بازار سرمایه و ابزار تامین مالی اسلامی، تمامی جزییات مربوط به بازارهای مالی و اوراق بهادار مورد معامله در این بازار توضیح داده می شود. از طرفی نگاه فقهی و اسلامی حاکم بر سرمایه گذاری در بازار سرمایه گذاری و سرمایه پذیری مورد مطالعه قرار می گیرد و در پایان نتیجه مشترک میان نظام اقتصادی مدرن و سیستم اقتصادی اسلامی در رابطه با سرمایه گذاری در بازار سرمایه به عنوان ابزار مشتقه معرفی و به جزییات آن به صورت کامل پرداخته می شود. ما در این آموزش قصد داریم تا بازار سازمان یافته و بازارهای خارج از بورس را مورد بحث و بررسی قرار دهیم.

آموزش بازار سازمان یافته و بازارهای خارج از بورس (رایگان)

حامد باقری

کارشناسی اقتصاد نظری

حامد باقری، دارای کارشناسی ارشد علوم اقتصادی از دانشگاه زنجان هستند. پایان‌نامه ایشان در زمینه بررسی امکان‌پذیری مالیات بر سود سهام با رویکرد مالیات خنثی بوده است. ایشان مدرس خصوصی دروس حسابداری میانه 1 و 2، حسابداری صنعتی 1 و 2 و 3، اصول حسابداری 1 و 2 و 3 و. هستند.

توضیحات تکمیلی

در فرهنگ تجاری کنونی، اهداف سرمایه گذاری برای سرمایه گذاران و سرمایه پذیران متفاوت است. برخی از سرمایه گذاران با اهداف غیرانتفاعی اقدام به سرمایه گذاری می کنند، در حالی که برخی از سرمایه پذیران به منظور تقویت جایگاه کنونی خود و نه برای توسعه فعالیت خود، اقدام به جذب سرمایه می نمایند. در حالت کلی بازارهای مالی می توانند پلی میان سرمایه گذاران و سرمایه پذیرها برای تامین مالی باشند. از طرفی این ابزارهای مالی در بازارهای مالی کاربرد پیدا می کند.

بازارهای مالی وظیفه مهم ایجاد ارتباط مناسب میان سرمایه گذاران و سرمایه پذیران را دارند، به نحوی که نیازمندان سرمایه با اهداف شفاف خود بتوانند با سرمایه گذاران همسو شده و هم راستا با سیاست ها و استراتژی های تجاری آن ها ارتباط برقرار کند و نیز با تامین مالی نیازهای خود، شروع به فعالیت اقتصادی کنند.

با توجه به توضیحات فوق و حساسیت بالای موضوع مطرح شده، در درس بازار سرمایه و ابزار تامین مالی اسلامی، تمامی جزییات مربوط به بازارهای مالی و اوراق بهادار مورد معامله در این بازار توضیح داده می شود. از طرفی نگاه فقهی و اسلامی حاکم بر سرمایه گذاری در بازار سرمایه گذاری و سرمایه پذیری مورد مطالعه قرار می گیرد و در پایان نتیجه مشترک میان نظام اقتصادی مدرن و سیستم اقتصادی اسلامی در رابطه با سرمایه گذاری در بازار سرمایه به عنوان ابزار مشتقه معرفی و به جزییات آن به صورت کامل پرداخته می شود.

ما در این آموزش قصد داریم تا بازار سازمان یافته و بازارهای خارج از بورس را مورد بحث و بررسی قرار دهیم.

این آموزش رایگان بخشی از آموزش درس بازار سرمایه و ابزار تامین مالی اسلامی برای یادگیری بهتر می باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر و استفاده از این آموزش بر روی این لینک (+) کلیک کنید.

فرابورس؛ بازار خارج از بورس یا شعبه دوم بورس

سید محمدامین حسینی کارشناس حقوقی بازار سرمایه در یادداشتی برای بورس نیوز نوشت:

در قانون بازار اوراق بهادار در بند ۸ از ماده ۱ برای اولین بار حرف از بازار‌های خارج از بورس به میان آمد. در این بند بازار‌های خارج از بورس این چنین تعریف گردید: «بازار‌های خارج از بورس: بازاری است در قالب شبکه ارتباط الکترونیک یا غیر الکترونیک که معاملات اوراق بهادار در آن بر بازار های خارج از بورس پایه مذاکره صورت میگیرد.» در ادبیات رایج به بازار‌های خارج از بورس، Over-the-counter گفته می‌شود که مخفف آن OTC است.

اما سوال این است که چرا در بازار سرمایه کشور‌های مختلف به دنبال ایجاد بازار‌های خارج از بورس رفته‌اند؟ چرا نیاز بود در کنار بورس یک سری از بازار‌های خارج از بورس داشته باشیم؟ اساسا تفاوت میان بازار بورس و بازار‌های خارج از بورس در چیست؟ آیا در کشورما به تفاوت‌های میان بازار بورس و بازار‌های خارج از بورس توجه شده است؟

در ایران علی رغم اینکه در بند ۸ از ماده ۱ قانون بازار اوراق بهادار عبارت بازار‌های خارج از بورس آمده است، اما در عمل فقط یک بازار های خارج از بورس بازار خارج از بورس داریم که آن هم شرکت فرابورس می‌باشد. این مساله که فقط یک شرکت مجوز بازار خارج از بورس را داشته باشد، یک نقد جدی است. پس وقتی در ایران می‌گوییم بازار‌های خارج از بورس تنها مصداق عینی و خارجی آن شرکت فرابورس است.

در دنیای امروز هر نهادی که شکل گرفته در پاسخ به یکی از نیاز‌های مهم انسان در امورات مختلف اقتصادی، تجاری، اجتماعی و قضایی و. بوده است. به عنوان مثال بازار سرمایه شکل گرفت تا تولیدکنندگان نیازمند به سرمایه بتوانند سرمایه‌هایشان را از اشخاصی که انباشت سرمایه مازاد دارند، تامین نمایند. بانک، دادگاه‌ها، پلیس، بیمه و. همه در پاسخ به نیاز‌های مختلف بشر بودند. طبیعتا بازار‌های خارج از بورس در پاسخ به یک نیاز مشخص به وجود آمده‌اند. آن نیاز این بود که برخی از تولیدکنندگان شرایط ورود به بازار بورس را نداشتند.

یا اینکه تمایلی به طی کردن مراحل پیچیده و دشوار پذیرش در بورس نبودند بلکه می‌خواستند خیلی سریع‌تر و آسان‌تر با دارندگان سرمایه مازاد ارتباط برقرار کنند. از طرف دیگر دارندگان سرمایه نیز تمایل داشتند به جای دایره انتخاب محدود از میان شرکت‌های پذیرفته شده در بورس، بتوانند به دایره انتخاب وسیع‌تری دست پیدا کنند. به عبارت دیگر سرمایه داران به دنبال تنوع در انتخاب سهام بودند و تنوع موجود در بازار بورس برای آنان کافی نبود. هرچند سرمایه داران به خوبی می‌دانند شرایط و ضوابط دقیق و دشوار پذیرش شرکت‌ها در بورس باعث کاهش ریسک آن‌ها می‌گردد، اما آن‌ها به دنبال فرصت‌های انتخابی بودند که هرچند به دلیل نداشتن شرایط و ضوابط پذیرش در بورس، ریسک سرمایه گذاری در آنان بیشتر است، اما از سوی دیگر ممکن است سود بیشتری نیز داشته باشند.

این نیاز متقابل در سرمایه گذاران و تولیدکنندگان نیازمند به منابع مالی باعث شد تا بازار‌های خارج از بورس شکل بگیرند.

با نگاهی به بازار نزدک بعنوان مهم‌ترین بازار خارج از بورس در آمریکا متوجه می‌شویم اهداف فوق به خوبی تامین شده است. اما فرابورس ایران در تحقق این اهداف موفقیت چندانی نداشته است. هرچند شرایط پذیرش نسبت به بورس کمی تسهیل شده، اما همچنان فرایند طولانی پذیرش وجود دارد.

از سوی دیگر انحصار بازار‌های خارج از بورس در شرکت فرابورس باعث گردیده فضای رقابتی برای ایجاد بازار‌های متنوع بسته شود. امروزه ما شرکت‌هایی با مارکت کمتر از صد میلیارد تومان را به ندرت در فرابورس می‌بینیم. این مساله نشان می‌دهد فرابورس در جذب شرکت‌های متوسط و کوچک ناموفق بوده است درحالی که یکی از اهداف بازار‌های خارج از بورس حضور شرکت‌های کوچک در این بازار است.

جمیع مطالب فوق ضرورت بازنگری در بازار‌های خارج از بورس و فرابورس را نشان می‌دهد. فرابورس نباید شعبه دوم بورس یا جایی شبیه به آن باشد. بلکه باید به معنای واقعی کلمه یک بازار خارج از بورس باشد که بتواند اهداف بیان شده در یادداشت را تامین کند.

بازارهای خارج از بورس، بازار آسان‌گیر

بازار خارج از بورس یا OTC بازاری غیرمتمرکز است که در آن، مشارکت‌کنندگان از طریق تلفن، ایمیل یا سیستم‌های معاملات الکترونیکی اختصاصی به معامله می‌پردازند.

بازار خارج از بورس یا OTC بازاری غیرمتمرکز است که در آن، مشارکت‌کنندگان از طریق تلفن، ایمیل یا سیستم‌های معاملات الکترونیکی اختصاصی به معامله می‌پردازند. این بورس به همراه بازار سهام، دو راه اصلی ساماندهی بازارهای مالی به شمار می‌روند. در بازار OTC معامله‌گران با دادن مظنه قیمت برای خرید یا بازار های خارج از بورس بازار های خارج از بورس فروش سهام، ارز یا هر محصول مالی دیگر در مقام بازارگردان به ایفای نقش می‌پردازند. معامله در این بازار ممکن است بین دو مشارکت‌کننده به گونه‌ای رخ دهد که دیگران از قیمت نهایی معامله آگاهی پیدا نکنند. البته این نوع معامله صرفا بین واسطه‌ها (Interdealer) رخ می‌دهد. به طور کلی، این بازار در مقایسه با بورس‌های اصلی از شفافیت کمتر و مقررات محدودتری برخوردار است. البته این بدان معنا نیست که فاقد قوانین و مقررات باشد.
در آمریکا، مجموعه قوانین و مقررات ناظر بر معاملات بازار OTC از سوی دو نهاد، کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) و نهاد ناظر بر صنعت مالی (FINRA) مصوب و ابلاغ می‌شود. استانداردها و اصول معامله، مقابله با دستکاری قیمت و تقلب، ثبت و انتشار آمار معاملات و مظنه قیمت‌ها، عادلانه بودن مظنه قیمت، تعریف بازارگردان، الزامات ثبت سهام و. از جمله مواردی هستند که مورد توجه قرار گرفته‌اند.
بازارهای خارج از بورس جایگاهی برای خرید و فروش سهام شرکت‌هایی که در بورس‌های اصلی حضور ندارند (پذیرفته نشده‌اند)، به شمار می‌روند. این بازارها عموما به دو بازار مشتری (جایی که معامله‌گران با افراد، شرکت‌ها و موسسات معامله می‌کنند) و بازار بین واسطه‌ها (جایی که معامله‌گران بین خود معامله می‌کنند) تقسیم می‌شود. دسترسی به بازار بین واسطه‌ها فقط برای بانک‌ها و موسسات مالی امکان‌پذیر است. در واقع، معاملات در بازارهای OTC در شبکه‌ای متشکل از معامله‌گران صورت می‌گیرد.
از ویژگی‌های مهم بازارهای OTC می‌توان به حضور نسبتا آسان شرکت‌های کوچک و متوسط و نیز استارت‌آپ‌ها در آنها جهت تامین مالی اشاره کرد. در سال 2006 چینی‌ها بازار جدیدی به نام بازار سوم راه‌اندازی کردند که همان بازار OTC بود و توانست تعداد زیادی شرکت‌های استارت‌آپی را جذب کند. این بازار به سرعت مورد توجه معامله‌گران و سرمایه‌گذاران قرار گرفت.حضور در بازارهای OTC با ریسک‌هایی نیز همراه است که از مقررات غیرسخت‌گیرانه و شفافیت اندک ناشی می‌شود.
اگرچه در دوره‌های عادی، این بازارها عملکرد خوبی دارند اما «ریسک همتا یا طرف مقابل» همیشه آن را تهدید می‌کند. در چنین شرایطی، یکی از طرفین معامله از نهایی کردن آن خودداری می‌کند. کمبود شفافیت هم از مواردی است که در دوره‌های فشار مالی می‌تواند آسیب‌زا باشد و نمونه آن را در بحران اعتباری سال‌های 2007 و 2008 شاهد بودیم. همچنین کمبود اطلاعات معتبر و قابل اطمینان از دیگر ریسک‌هایی است که معامله‌گران این بازارها را تهدید می‌کند. برای حل این مشکلات، مقام‌های ناظر به طور دائم تمهیداتی اندیشیده و مقررات جدیدی وضع بازار های خارج از بورس می‌کنند. به همین دلیل است که با وجود ریسک‌های موجود، حضور در بازارهای OTC برای سرمایه‌گذاران و معامله‌گران هنوز هم به عنوان فرصتی خاص برای سرمایه‌گذاری‌های کوچک و سودبری از معاملات از اهمیت زیادی برخوردار است.