تحلیل کمّی چیست

یک فروند فارغ التحصیل

یکی از گزارش هایی که مددکاران اجتماعی لازم است تهیه کنند،گزارش های تحلیلی هستند که کاربرد های متعددی دارند که برخی از آنها عبارتند از:

1-حساس کردن مسئولان ذیرربط در موسسه و جامعه

2-حساس بودن مددکاران اجتماعی نسبت به مسائل و نیازگروه های هدف

3-برنامه ریزی متناسب با شرایط ونیاز در جامعه در سطوح مختلف پیشگیری سطح اول،دوم و سوم

4-سبب شناسی مسائل مختلفی که گروه های هدف با آن مواجه هستند

انواع گزارش های تحلیلی:

الف)گزارش های تحلیل کمی

ب)گزارش های تحلیل کیفی

ج)گزارش های تحلیل کمی و کیفی(تلفیقی)

الف)گزارش های تحلیل کمی

در این نوع گزارش دانشجو با استفاده از آمارهای موجود به تحلیل مسائل مختلف مرتبط با گروه های هدف می پردازد.برخی از منابع آماری مورد استفاده عبارتند از:

1-سالنامه آماری کشور که هر سال توسط مرکز آمار ایران تهیه و چاپ می شود.

2-آمار سرشماری عمومی نفوس و مسکن مرکز آمار ایران

3-گزارش عملکرد دستگاه ها و سازمان عای مختلف مرتبط بامسائل و نیاز های گروه های هدف مددکاری که توسط سازمان ها ارائه می شود.

4-گزارش هایی که دولت هر سال برای ارائه به مجلس شورای اسلامی تهیه می کند(گزارش های اقتصادی برنامه توسعه اقتصادی،اجتماعی،فرهنگی)

5-گزارش های سازمان های بین المللی از قبیل:

1-5 گزارش های توسعه منابع انسانی سازمان ملل

2-5 گزارش های جهانی سلامت که توسط سازمان جهانی بهداشت ( WHO ) تهیه می شود.

3-5 گزارش هایی از وضعیت کودکان که توسط یونیسف UNICEF ارائه می شود.

4-5 گزارش UNDCP در زمینه مواد مخدر

6- آمار های ارائه شده در سایت های مختلف اینترنتی

7-استخراج آمار های مورد نیاز از پرونده های مراجعین که به موسسه محل کار دانشجو (مددکار اجتماعی)مراجعه می کنند.

مثال:یکی از آمارهای ثبتی که هر ساله در کشور جمع بندی و ارائه می شود آمار ازدواج و طلاق می باشدکه علاوه بر سازمان ثبت احوال کشور،مرکز آمار ایران نیز در سالنامه آماری هر سال آن را ارائه می کند.از آنجایی که موضوع طلاق و افرادمطلقه و یا فرزندان طلاق از جمله موضوعات و گروه های هدف مددکاری اجتماعی است دانشجو می تواند با استفاده از آمارهای ارائه شده گزارش های تحلیلی کمی خود را ارائه دهد.

تحلیل کمّی چیست

مراحل، گام‌ها و دستورالعمل تحقیقات بازار چگونه است؟

بازاریابی و فروش

تحقیقات بازار (Market Research) چیست؟

هر کسب‌وکاری فارغ از اندازه و نوع آن، مبتنی بر یک نیاز شکل گرفته و براساس آن نیاز به راه خود ادامه می‌دهد. هدف از اجرای دستورالعمل تحقیقات بازار، شناسایی و بررسی این نیازها است.

پیدا کردن نیازها و تمرکز بر روی آنها، بهترین ایده‌ها جهت راه‌اندازی کسب‌وکار است. بعد از آن نیز همواره باید بر روی نیازهای جدید و پاسخ به آنها متمرکز بود. انتظارات یک مشتری ممکن است در طول زمان تغییر یابد و نیاز به خلق محصولات جدید باشد.

همچنین برخی برندها نیاز دارند تا مشکلات موجود در حوزه کاری خود را شناسایی و آنها را برطرف کنند. از طرفی صاحبان کسب‌وکار همواره نیاز دارند تا محصولات و خدمات جدید خود را از دیدگاه مشتریان و بازار بسنجند. بنابراین مارکت ریسرچ (Market Research) قبل از راه‌اندازی یک کسب‌وکار تا انتها با آن همراه است.

در تحقیقات بازار تلاش می‌شود تا با کمک روش‌های علمی و با استفاده از داده‌ها، به پاسخ سوالات خود برسیم. به بیان ساده می‌توان آن را سنجش وضعیت بازار دانست. از همین رو تفاوت آن با تحقیقات آکادمیک در کلمه بازار است. در اینجا علوم داده‌ و تحقیقات آکادمیک در خدمت نیازسنجی بازار قرار می‌گیرد.

در یک تعریف دیگر می‌توان مارکت ریسرچ راه روشی برای کمک به تصمیم‌گیری دانست. مدیران یک کسب‌وکار در برهه‌های مختلفی از زمان نیاز به تصمیم‌گیری‌های مهم دارند که در آن باید دست به انتخاب بین چندین گرینه بزنند.

جمع‌آوری، تحلیل و تفسیر اطلاعات شاکله اصلی این کار را تشکیل می‌دهد که به روش‌های مختلفی صورت گرفته و از ابزارهای متنوعی نیز استفاده خواهد شد. مارکت ریسرچ می‌تواند توسط خود شرکت یا توسط شرکت‌های تحقیقات بازار انجام شود.

این موضوع به میزان هزینه تحقیقات بازار و همچنین هدف ما از انجام این کار بستگی دارد. برای آگاهی بیشتر از چیستی تحقیقات بازار و زمینه‌های انجام آن می‌توانید توضیحات سینا شفیع‌زاده مشاور تحقیقات بازار را در ویدئو زیر مشاهده کنید که در این مورد به صورت مفصل توضیح می‌دهد.

انواع تحقیقات بازار (مارکت ریسرچ) چیست؟

تحقیقات بازار (Market Research) را می‌توان براساس الگوهای مختلف به دسته‌بندی‌های گوناگون تقسیم کرد. از منظر هدف می‌توان آن را به روش‌های زیر تقسیم‌بندی کرد که هر کدام از آنها دارای تفاوت‌هایی با یکدیگر هستند.

• تحلیل مشتریان: در بسیاری از مواقع هدف از مارکت ریسرچ درک نیازهای جدید مشتریان، نگاه و دیدگاه آنها از برند، میزان رضایت‌شان از مصرف محصولات یا حتی جذب ایده‌های آنان است. مشتریان، مهم‌ترین سرمایه یک کسب‌وکار هستند که باید همواره وضعیت رضایت و نظرات آنها را جویا شد.
• بخش‌بندی بازار: یکی از رایج‌ترین انواع مارکت ریسرچ مربوط به بخش‌بندی بازار بوده که براساس آن می‌توان بازار و مشتریان خود را به تفکیک میزان سن، جنس، جغرافیا، تحصیلات یا سایر ویژگی‌ها دسته‌‌بندی کرد.

• تست محصول: در برخی موارد ممکن است انجام تحقیقات بازار به منظور سنجش و تست یک محصول جدید به بازار باشد. در این روش تمرکز اصلی بر روی محصول بوده تا ببینیم واکنش‌ مشتریان به آن به چه صورت است.
• بررسی رقبا: گاهی اوقات نیز امکان دارد که به دنبال بررسی وضعیت رقبا، سنجش میزان موفقیت و دیدگاه مشتریان نسبت به آنها باشیم. در این نوع، تمرکز اصلی بر روی تحلیل رقبا است. هر چند ممکن است اطلاعات دیگری نیز در این راستا به دست آوریم.

در برخی مواقع امکان دارد که انجام تحقیقات بازار به صورت ترکیبی از روش‌های فوق باشد یا آنکه به صورت دیگری غیر انجام گیرد. با این حال، علاوه بر دسته‌بندی فوق، می‌توان انواع تحقیقات بازار را بر مبنای روش انجام نیز دسته‌بندی کرد که در ادامه به آن می‌پردازیم.

تحقیقات بازار کمی و کیفی

می‌توان بر مبنای روش انجام کار، مارکت ریسرچ را به روش‌های کمی و کیفی تقسیم‌بندی کرد. هر کدام از این دو روش‌ دارای تفاوت‌هایی با یکدیگر بوده و استفاده از آنها بستگی به نوع تحقیق خواهد داشت. البته در بسیاری از مواقع نیز محققان تحقیقات بازار، ترکیبی از دو روش کمی و کیفی را به کار می‌برند.

تفاوت روش‌های کمی و کیفی در استفاده آنها از ابزارهای متفاوت جهت جمع‌آوری، تفسیر و تحلیل داده‌ها است. در روش کمی بسته به نوع تحقیق معمولا از ابزارهایی چون پرسشنامه و نرم‌افزارهای آماری استفاده می‌کنند.

این در حالی است که در روش کیفی معمولا به سمت برخی ابزاها از قبیل مصاحبه یا روش کتابخانه‌ای می‌رویم. گاهی اوقات نیز امکان دارد که ترکیبی از دو روش کمی و کیفی را به کار ببریم که به آن روش آمیخته می‌گویند.

در روش کمی جنس داده‌ها معمولا از جنس عددی و ملموس است. در حالی که در روش کیفی جنس داده‌ها بیشتر به صورت شهودی است. در ویدئو زیر می‌توانید مهم‌ترین تفاوت‌ها و کاربردهای روش‌های کمی و کیفی تحقیقات بازار را از زبان سینا شفیع‌زاده ببینید.

از تفاوت‌های دیگر روش کمی و کیفی در مارکت ریسرچ می‌توان به روش انتخاب نمونه‌ها اشاره کرد. در روش کیفی معمولا انتخاب نمونه‌ها به صورت هدفمندتر بوده، در حالی که در روش کمی این کار غالبا به صور تصادفی صورت می‌گیرد.

تحقیقات کمی معمولا به صورت ساختارمند هستند و از الگوی خاصی پیروی می‌کنند. این در حالی است که تحقیقات کیفی غالبا از قاعده یا الگوی خاصی پیروی نمی‌کنند. این دو نوع تحقیقات بازار دارای تفاوت‌ها و ویژگی‌های خاص دیگری نیز هستند.

مراحل تحقیقات بازار (مارکت ریسرچ) چیست؟

بسته به اینکه مارکت ریسرچ به روشی انجام می‌گیرد، می‌توان مراحل مختلفی را برای آن در نظر گرفت. اما معمولا انجام این کار به صورت کلی دارای مراحل مشخصی است که هر مرحله نیز ممکن است به مراحل جزءتر تقسیم شود. این مراحل کلی به صورت زیر هستند.

• هدف از تحقیقات بازار: شما باید قبل از انجام هر اقدامی هدف خود را از انجام Market Research پیدا کنید. انتخاب هدف تاثیر زیادی در خصوص انتخاب روش و همچنین انجام کار دارد. پیش‌تر اشاره شد که تحقیقات بازاریابی ممکن است برای شناخت مشتریان، بخش‌بندی بازار، تست محصول یا موارد دیگر صورت گیرد.
• انتخاب روش: کمی یا کیفی بودن تحقیقات بازاریابی دومین مرحله از مراحل تحقیقات بازار است. انتخاب هر کدام از این روش‌ها تا حد زیادی بستگی به هدف تحقیق و همچنین جنس مساله مورد نظر دارد. انتخاب روش از آن جهت اهمیت دارد که هر روشی، ابزارهای خاص خود را دارد.

• طراحی و انتخاب ابزار: ابزارها بسته به نوع روش انتخابی متفاوت خواهند بود. پرسشنامه، مصاحبه، روش کتابخانه‌ای، تحقیق میدانی و مشاهده از جمله مهم‌ترین ابزارهای تحقیقات بازاریابی به شمار می‌روند. معمولا برای هر تحقیق باید دست به طراحی ابزار مناسب با تحقیق زد.
• گردآوری اطلاعات: انجام این کار بسیار بستگی به نوع ابزار تحقیق خواهد داشت. گاهی اوقات نیاز است به صورت حضوری اقدام به پخش پرسشنامه کنید و برخی اوقات نیز مصاحبه با چند نفر از قبل تعیین شده کفایت می‌کند. روش‌های آنلاین و تلفنی در چند سال اخیر مورد توجه قرار گرفته است.
• تحلیل و تفسیر: در روش‌های کمی معمولا از نرم‌افزاهای آماری جهت تحلیل و تفسیر اطلاعات گردآوری شده استفاده می‌کنند. در حالی که این کار در روش کیفی به صورت‌های دیگر از قبیل کدگذاری یا روش‌های دیگر صورت می‌گیرد.

ما در این مقاله به مهم‌ترین دستورالعمل تحقیقات بازار در بخش‌های مختلف اشاره کردیم. به یاد داشته باشید که شیوه‌ها، روش‌ها و مراحل تحقیقات بازار تا حد زیادی به کسب‌وکار شما و نوع آن بستگی دارد.

به علت پیچیدگی مسائل این حوزه، پیشنهاد ما این است که از خدمات مشاوره حضوری و تلفنی الوبیزنس استفاده کنید.

فراتحلیل چیست و چه کاربردی دارد؟

فراتحلیل در واقع روشی کمی است برای تلفیق نتایج تحقیقات مستقل و مشابه و ترکیب یافته‌های آنها برای ارزیابی اثر بخش ادبیات تحقیقات کمی است.

به گزارش خبرنگار حوزه پایان‌نامه گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، نگارش پایان‌نامه ازجمله موارد تخصصی است که اغلب دانشجویان در نحوه نگارش علمی آن با مشکلاتی روبرو هستند، از انتخاب عنوان گرفته تا نگارش بخش‌های مختلف پایان‌نامه و اصلاحات تخصصی مربوط به آن، ازاین‌رو خبرگزاری آنا بر آن است تا با ارائه سلسله مباحثی در رابطه با نحوه نگارش پایان‌نامه و نکاتی که در این خصوص دانشجویان باید بدانند، چراغ راهی برای علاقه‌مندان به نگارش دقیق و تخصصی پایان‌نامه‌ها باشد.

پس از خواندن این گزارش دانشجویان و علم‌دوستان با فراتحلیل در نگارش پایان‌نامه و مقاله‌های علمی آشنا خواهند شد.

ایگر و اسمیت در سال 2001 تعریف شاخصی را از فراتحلیل ارائه کردند. آن ها فراتحلیل را هنر ترکیب و تحلیل تحلیل‌ها می‌نامند و در واقع روشی کمی است برای تلفیق نتایج تحقیقات مستقل و مشابه و ترکیب یافته‌های آنها برای ارزیابی اثر بخش ادبیات تحقیقات کمی است.

گلاس واژه فراتحلیل را برای اولین بار در سال 1977 به کار برد و از آن به عنوان یک فلسفه پژوهشی و روش شناسی اسم برد. البته تاریخچه فراتحلیل به سال‌ها قبل یعنی سال 1904 و فعالیت‌های پیرسون در تحقیقات پزشکی برمی‌گردد.

به زبان دیگر فراتحلیل عبارت از رویکرد کمی که برای ترکیبی سیستماتیک از تحقیقات قبلی و آن چه که توسط محققین پیشین انجام شده است برای دست یابی به جمع بندی درباره بدنه تحقبق و کشف دانش جدید انجام می شود(لی، 2010)

یکی از مهمترین راهبرد های کشف خلاءهای تحقیقاتی برآمده از مطالعه ادبیات پژوهش جهت طرح ریزی برای تحقیقات کیفی و کمی در آینده فراتحلیل است. چرا که در این روش هر تحقیق مستقل اما مشابه نقش یکی از اجزای نمونه شما را بازی می کند و بجای اینکه نمونه‌ها افراد باشند، این تحقیقات گذشته هستند که نقش نمونه را بازی می کنند.

البته باید توجه شود که فراتحلیل صرفا برای تحقیقات کمی گذشته کاربرد دارند و برای تحقیقات کیفی باید از روش‌های تحلیل محتوا در قالب فرا ترکیب بهره برد.

در مجموع اشمید در سال 2003 این ویژگی‌ها را برای فراتحلیل بیان می‌کند:

• فراتحلیل برای تحقیقات کمی مستقل اما با فرضیات مشابه کاربرد دارد.

• منابع اطلاعاتی یا داده‌های تحقیق، نتایج تحقیقاتی است که در گذشته انجام گرفته است.

• هدف آن شناسایی رابطه یا تاثیر متغیرها در تحقیقات گذشته است.

• تلاش می‌کند به مشکل قدرت آماری پایین تحقیقات دارای نمونه آماری کوچک فائق آید.

آموزش نحوه وارد کردن اطلاعات پرسشنامه و تحلیل آن با نرم افزار spss

نرم افزارهای تحلیل آماری در زمینه تجزیه و تحلیل اطلاعات پرسش نامه ای کاربرد زیادی دارند. در این مقاله که برگرفته از وب سایت معتبر soc.cuhk می باشد، به شما نحوه وارد کردن اطلاعات پرسشنامه و تحلیل آن با کمک نرم افزار Spss را آموزش می دهیم.

ویدیو آموزش اولیه

این ویدیو که برگرفته از یوتیوب می باشد، به زبان فارسی نحوه وارد کردن داده ها در نرم افزار اس پی اس اس بطور خلاصه و کلی توضیح داده می شود و سپس شما می توانید به سراغ خواندن بقیه مقاله بروید:

دانلود فیلم آموزش اولیه نحوه وارد کردن داده های پرسشنامه در spss

توی این پک فوق العاده،اس پی اس اس رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! بدون هیچ کلاسی، بهترین مقالات رو بنویس، خفن ترین تحلیل های آماری رو انجام بده یا اصلا حسابی پول در بیار!

۱- وارد کردن داده ها با استفاده از ویرایشگر SPSS Data Editor

۱-۱- تعریف متغیرها- Define variables

• Variable view را کلیک کنید
• نام متغییرها را در ستون نام اضافه کنید هرکدام را در یک ردیف
• از قوانین نامگذاری پیروی کنید
• نوع داده مناسب برای هر نوع متغییر را تعریف کنید
• معمولاً عددی Numeric بهترین انتخاب است
• برای اکثر پاسخ های پرسشنامه ها، عرض ۸ کفایت می کند.
• اعداد اعشاری Demical فقط برای داده های نسبی و فاصله ای مناسب هستند
• فقط آن را برای همه لول های اندازه گیری دیگر به ۰ تغییر دهید.
• یک Label به نام هر متغییر اضافه کنید که باعث میشود خروجی داده های آماری قابل درک تر شوند اما این کار برای تحلیل داده ها لازم نیست.
• مقادیر شامل label هایی برای input مقادیر احتمالی در هر متغیر است،مانند عنوان متغیر،این نیز ضروری نیست
• یکی یا چند متغیر نامعتبر مثل “not applicable” یا پاسخ خالی و… در ستون گمشده را تعریف کنید
• مقادیر مجهول اغلب بارها و بارها درطول تحلیل داده ها مورد بررسی قرار میگیرند

۱-۲-وارد کردن داده ها

• نمایش داده را کلیک کنید- data view
• داده ها را در صفحه ی خالی واردکنید با نام متغیر ها به عنوان سرستون.
• به یاد داشته باشید که فایل داده ها را هرچند دقیقه یکبار ذخیره کنید,منتظر آخرین پرسشنامه نباشید.
• فایل داده SPSS دارای یک پسوند است(sav.)

۲- خواندن فایل متنی- Text data file

۲-۱-وارد کردن داده ها

• وارد کردن داده ها میتواند با هر ویرایشگر متن انجام شود.
• برای سهولت فایل متن تحلیل کمّی چیست داده ها بایستی با پسوند نامگذاری شود(.txt,.dat)
• شما ممکن است فایل متن داده را با استفاده از برنامه Ms word آماده کنید اما اطمینان حاصل کنید که آن را فقط در قالب متن(TEXT) ذخیره کنید
• هر سطر در فایل متن نشان ددهنده یک مورد مجزاست.
• پرسشنامه برای یک فرمت با پهنای ثابت- fixed width format
• برای داده ها در فرمت آزاد هرمقدار باید با یک فاصله جدا شود.
• اطمینان حاصل کنید که شما به هر پاسخ مقدار مجهول را اختصاص داده اید.
• هیچ مقدار جای خالی مجاز نیست.

۲-۲- متغیر ها را با استفاده از SPSS Wizard تعریف کنید

۱- روی File -> Read Text Data کلیک کنید.

۲- قالب مناسب فایل data را انتخاب کنید و فایل را باز کنید.

۳- wizard را برای شروع خواندن متن داده ها دنبال کنید.

۴- در مرحله ی چهارم نقاط گسیختگی- breaking points بین متغیرها را تعریف کنید.

۵- پس از اتمام همه ی مراحل نام متغیر ها،مقادیر مجهول و غیره را تعریف کنید.

۲-۳-داده ها را بخوانید و متغیر ها را با استفاده از دستورات Spss syntax تعریف کنید

۱- روی مسیر File -> New -> Syntax کلیک کنید.

۲- درپنجره syntax برای خواندن و تعریف داده ها در syntax تایپ کنید.

نشانگر موس را بر روی ردیف ۱ ببرید و دکمه Run را برای اجرای دستور کلیک کنید

ترکیب فایل داده ها- Merge data files

۳-۱- یک فایل دیتای اس پی اس اس را باز کنید

۳-۲-برای اتصال یک فایل دیتای دیگر، دو گزینه در اختیار دارید

۱- case هایی اضافه کنید (متغیرهای با تحلیل کمّی چیست تحلیل کمّی چیست نام و فرمت مشابه در نظر بگیرید)

۲- متغیر اضافه کنید (شماره های مشابه در نظر بگیرید)

۳-۳-برای اضافه کردن موارد یا کیس ها، روی Data -> Merge Files -> Add Cases کلیک کنید

فرض کنید که دو (یا بیشتر) از فایل داده های اس پی اس اس، تعداد متغیرهای مشابهی با نام های مشابه دارند.

با این وجود متغیر های جفت نشده-unpaired variables ظاهر خواهند شد. اگر فایل های داده SPSS تعدادی متغیرمتفاوت از یکدیگر باشند. همه ی متغیر های جفت شده رارانتخاب کنید سپس مثلث وسط صفحه را برای اضافه کردن به فایل داده ترکیبی جدید فشار دهید.

متغیر هایی که سمت راست هستند آنهایی خواهند بود که در فایل داده های SPSS ترکیب شده و گنجانده میشوند. شما ممکن است متغیر های ناخواسته در سمت راست را انتخاب کنید سپس مثلث موجود در وسط صفحه را فشار دهید،همه ی متغیر ها در سمت چپ بیرون نگه داشته میشوند.

اگر متغیر های جفت نشده در فایل جدید داده ها گنجانده شده باشند مقادیر صفر(نقطه ها) درمواردی که چنین متغیر هایی را در فایل اصلی شان ندارند جایگذاری می شود. چنین مقادیر صفر توسطsPSS به عنوان سیستم مجهول تلقی میشوند(معادل مقادیر مجهول برای تحلیل)

این یک تمرین خوب برای استفاده از یک نام درفایل جدید برای ذخیره فایل داده ی ترکیبی جدید است-file=>save as . برای ترکیب فایل داده های چندگانه: دستور spss syntax را استفاده کنید.

۴-پاک کردن داده ها- data cleaning

۴-۱-بررسی دامنه

هر پاسخی خارج از دامنه را در هر متغیر بررسی کنید.

Analyze -> Descriptive Statistics -> Frequencies

هرمقدار زیاد مثل $۱۰۰۰۰۰۰یا $۱را برای درآمد ماهیانه بررسی کنید.

برای جواب های سوال برانگیز به پرسشنامه برگردید.

همه پاسخ های غیر قابل تصحیح را به عنوان مقادیر مجهول تلقی کنید.

۴-۲-بررسی منطقی-Logic check

پاسخ های بی اعتبار را بررسی کنید.

سوالات شرطی(بستگی) پاسخ سوال ۲ اگر بله,سوال اگرنه، ۳

• Data -> Select cases -> If condition is satisfied -> If

پس از انتخاب مواردی بر طبق پاسخ شرطی فراوان ها را برای بررسی مقادیر نامعتبر در متغیر های معتبر دنبال کنید.

برای توقف فیلتر کردن موارد داده( Data -> Select cases -> All cases -> OK)

۴-۳-مقادیر مجهول

پس از بررسی منطقی و بررسی دامنه همه ی پاسخ های غیر قابل تصحیح را مقادیر مجهول تلقی کنید.

به Data Editor ویرایشگر داده بروید و روی Variable View (نمایش متغیر) کلیک کنید.

هر سوال یا نظری در این زمینه دارید در بخش نظرات با ما در میان بگذارید خوشحال خواهیم شد.

بسیار کاربردی

• آموزش نرم افزار SPSS از مبتدی تا متوسط (فقط با ۲ ویدیوی رایگان)
• آموزش آزمون ساده همبستگی پیرسون در spss (بصورت تصویری)
• آموزش نحوه وارد کردن اطلاعات پرسشنامه و تحلیل آن با نرم افزار spss
• آموزش کامل و تصویری آمار توصیفی در نرم افزار Spss
• معرفی اجزای اصلی و مهم Spss برای یادگیری بهتر سطح مقدماتی
• آموزش توابع آماری اصلی در نرم افزار Spss (یا Statistic functions)
• آموزش اصولی تحلیل رگرسیون خطی در نرم افزار SPSS (با مثال ملموس)
• آموزش کامل نحوه ایجاد یک نمودار ستونی با نرم افزار SPSS (گام به گام)
• آموزش گام به گام نحوه کاربرد Spss در آمار توصیفی (تصویری)
• spss چیست، کاربردهای آن کدامند وجدیدترین نسخه آن کدام است؟ (معرفی کامل)

با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با 5 دقیقه در روز، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، تقویت حافظه، آموزش تصویری. یادگیری زبان کلید یادگیری هر مهارتی در قرن 21 !

گروه کانونی چیست؟ یک روش تحقیق کیفی

گروه کانوني يا گفتگوي گروهي متمرکز يکي از انواع متعدد شيوه‌هاي کيفي است. اين گونه شيوه‌ها به‏ ويژه گروه کانوني در پژوهش‌هاي استراتژيک به دنبال دانستن اين هستند که مردم چگونه به معاني دست مي‌يابند و جهان اطراف و زندگي خود را چگونه تفسير مي‌کنند.

مزيت تحلیل کمّی چیست اصلي روش گروه کانوني بر مبناي اين عقيده است که اگر مايل هستيد مشتريان خود را درک کنيد، بايد حرف‏هاي آن‏ها را بشنويد. هنگامي‏که مشتريان مزايا و محدوديت‏هاي محصول يا خدمتي را با زبان خود شرح مي‏دهند، فوايد بسيار حاصل مي‏شود.

بحث گروهي متمرکز داراي عناصر اصلي براي اجرا مي‏باشد که ضمن سادگي دقت در هر يک از اين عناصر الزامي است.اين‏ عناصر عبارتند از:

– گروه (مرکب از 6 تا 12 نفر)

– بحث (موضوع مشترک)

– مدير (گرداننده بحث)

تعاريف و روش‌هاي گروه کانوني

گاه محققان اجتماعي گروهي را به محيط آزمايشگاه مي‌آورند. اما آنان را در شرايطي مورد تحقيق قرار مي‌دهند که ساخت‏مندي و دقت آزمايش‌هاي کنترل‏شده را ندارد. اين‏گونه آزمايش‌ها را آزمايش گروه کانوني مي‌گويند. محققان اجتماعي معمولاً از اين نوع آزمايش‏ها به‏ويژه در حوزه بازار و ارزيابي کالاها يا بررسي جنبه‌هاي مختلف يک موضوع استفاده مي‌کنند.

در بررسي يک موضوع معمولاً از چند گروه کانوني استفاده مي‌کنند، زيرا اين خطر جدي وجود دارد که يک گروه 7 تا 12 نفره کاملاً استثنايي باشد و نتوان ديدگاه‌هاي آن را تعميم داد.

تعريف کروگر (Kruger) از گروه‌هاي کانوني:

روشي براي تبادل افکار و مذاکره است که طبق يک برنامه‌ريزي دقيق طراحي مي‌شود تا ادراکات و بينش مصاحبه‏شوندگان را در محيطي به دور از تهديد و فشار بسنجد.

تعريف مورگان (Morgan):

گروه‌هاي کانوني شکلي از مصاحبه گروهي هستند اما تميز و تشخيص بين اين دو خيلي مهم است. به‏طوري که مصاحبه گروهي شامل مصاحبه همزمان تعدادي از افراد‏بوده و تمرکز اصلي بر پرسش‌ها و پاسخ‌هاي مطرح‏شده بين محقق و مصاحبه‏شوندگان مي‏باشد. اما گروه‏هاي کانوني بر تعامل در گروه تأکيد دارد البته اين تعامل براساس موضوعات ارايه‏شده از سوي محقق است و در گروه‌هاي کانوني، تعامل بين شرکت‌کنندگان در تحقيق مبناي ايجاد داده‌ها و بينش و آگاهي قرار مي‌گيرد.

تعريف ادموند (Edmunds):

گفتگو گروهي متمرکز هر گفتگوي هدايت‏شده يا هدايت‏نشده در جهت يک موضوع خاص است که مورد علاقه يا مرتبط با اعضاي گروه يا پژوهشگر باشد.

تعريف بش (Basch):

يک ديدگاه کيفي براي دانستن درباره مشخصات و پروسه آگاهي، نيمه‌آگاهي و ناآگاهي رواني و اجتماعي-فرهنگي بخش‌هايي از مردم

تاريخچه گروه‌هاي کانوني:

استفاده از گروه‌هاي کانوني در جهاني دوم وجود داشته است. رابرت مرتون Robert Merton به عنوان يک جامعه‌شناس اين شيوه را در سال‌هاي پس از جنگ جهاني دوم معرفي و مرسوم کرد. او کتابي با عنوان «The Focused Interview» گفتگوهاي متمرکز را در سال 1956 نوشت. در اين دوران انتقادهاي زيادي از سوي جامعه‌شناسان نسبت به روش‌هاي کيفي پژوهش صورت مي‌گرفت. شايد مطرح‏شدن اين شيوه در دهه پنجاه به اين دليل بود اما در سال‌هاي دهه پنجاه اين شيوه بيشتر به شکل عادي و پيش‌پا افتاده در تجارت استفاده مي‌شد. اين مساله تا دهه 1980 که جامعه‌شناسان اين شيوه دوباره کشف کردند ادامه يافت. آنان اين شيوه را Group Interviews ناميدند هر چند دقيق‌تر و بهتر بود از گروه کانوني يا همان Focus Group استفاده شود.

اين شيوه در دهه نود به دو دليل شناخته‌تر شد اول به دليل استفاده از آن در پژوهش‌هاي مربوط به فرهنگ عامه و ديگري استفاده گسترده بيل کلينتون از اين تکنيک در مبارزات انتخاباتي رياست جمهوري ايالات متحده در سال 1992.

هدف از ايجاد گروه‌هاي کانوني:

– تجزيه و تحليل محصولات، خدمات يا فرآيند‌ها به منظور بهبود آن‏ها يا شناسايي، شفاف‏سازي، تشريح و اصلاح مساله

– سنجش و ارزيابي يک فرآيند براي تشخيص درست آن

– فراهم‏کردن اطلاعات واقعي به عنوان راهنما در تصميم‌گيري، جايگزيني عقايد و نظرات و تمرکز بر داده‌هاي موجود

– ايجاد پايه‌اي از دانش مشترک در خصوص يک مساله يا موضوع، مصرف‏کنندگان و ساير گروه‏هاي هدف در ارتباط با تنوع گسترده‌اي از موضوعات و مسائل مختلف

– انعکاس دانش و آگاهي به‏دست‏آمده از گروهي به گروه ديگر.

کاربرد گروه‏هاي کانوني:

• بررسي تاثير يک فيلم، برنامه ‌تلويزيوني، تبليغات، محصولات مصرفي
• بررسي تغييرات اجتماعي و فرهنگي در جامعه در مباحث انسان‌شناسي فرهنگي
• تعيين دلايل افت و يا افزايش محبوبيت شخصيت‌هاي سياسي
• استفاده از نظرات جديد و مفاهيم خلاق
• ابزار برنامه‌ريزي استراتژيک
• کسب اطلاعات زمينه‌اي و کلي درباره موضوع مورد نظر
• طرح فرضيه‌هاي تحقيقي که قابليت ارايه به‏عنوان تحقيقات و آزمون‌هايي را داشته باشند که در آن‏ها از روش‌ها و رويکرد‌هاي کيفي استفاده مي‌شود

مراحل اجراي بحث گروهي متمرکز:

مرحله اول: تعيين موضوع مساله

تعيين موضوع مساله اصلي بحث، داراي اين اهميت است که اگر وجود نداشته باشد و مشخص نشده باشد بحث يا به انحراف کشيده‏شده يا اطلاعات زياد و پراکنده‌اي به‏دست مي‌آيد که تحلیل کمّی چیست به سختي مي‌توان آن‏ها را دسته‌بندي کرد. از طرفي تعيين موضوع تأثير مهمي بر تعيين چگونگي اجراي مصاحبه دارد. همچنين بايد مشخص شود که اين بحث گروهي به عنوان يک روش مستقل مورد استفاده قرار مي‌گيرد يا اين که تنها کمکي براي ديگر شيوه‌ها است.

مرحله دوم: آماده‏کردن سوال‏ها و نوشتن راهنماي بحث

راهنماي بحث شامل مهم‏ترين و کليدي‌ترين سوال‌هاي محقق درباره موضوع است. بنابراين محقق بايد بتواند موضوع اصلي تحقيق را در چند سوال کليدي (بين 9 تا 12 سوال) خلاصه کند. از همين سوالات کليدي است که در مرحله بعد سوالات فرعي بيرون کشيده مي‌شود تا چگونگي جريان بحث گروهي را تحلیل کمّی چیست روشن سازد. هرچه سوالات کمتر باشد بحث گروهي متمرکزتر و تفسير و تحليل آن راحت‌تر و سريع‌تر صورت مي‏گيرد. نکته مهم ديگر اين است که سوالات مسير بحث را روشن و مشخص مي‌سازند لذا بايد سوالات به شکل محوري اولويت‌بندي شوند.

مرحله سوم: تنظيم سوال‌ها و راهنماي پرسيدن

پس از تنظيم سوالات کلي نوبت به شکستن سوالات اصلي به سوالات فرعي است. سوالات فرعي سوالاتي جزيي‌تر و روشن‌تر هستند. براي هر سوال کلي مي‏توان حداکثر 5 سوال فرعي مطرح کرد. بهترين راه براي رتبه‌بندي و دسته‌بندي سوال‌ها آن است که از سوال‌هاي کلي‌تر آغاز کنيم و به سوالات جزيي‌تر برسيم. هنگام مرتب‏کردن سوال‌ها نبايد بين آن‌ها شکاف موضوعي وجود داشته باشد به اين‏ معني که نبايد بدون مقدمه از موضوعي به موضوع ديگر وارد شد. از طرفي بايد از سوالات اضافي نيز پرهيز کرد زيرا هم کيفيت مصاحبه را و هم دقت پاسخگو را کاهش مي‏دهد.

مرحله چهارم: انتخاب شرکت‏ کنندگان

انتخاب شرکت‌کنندگان بسته به موضوع است و بايد با توجه با اهداف تحقيق انتخاب شوند و کساني باشند که بهتر از ديگران به سوال‌هاي تحقيق پاسخ گويند. براي انتخاب شرکت‌کنندگان در نظر گرفتن سه معيار زير الزامي مي‌باشد:

• افراد متجانس و همگن باشند.
• نمايانگر گروه بزرگتر باشند.
• با يکديگر آشنا نباشند.

تعداد اعضاي گروه بهتر است بين 10 تا 12 نفر باشد. تجربه نشان داده است که در گروه‏هاي کمتر از 8 نفر بعضي از افراد بحث را به خود اختصاص مي‏دهند و در گروه‏هاي بيشتر از 12 نفر بعضي از اعضاي گروه ساکت مي‏مانند و نظر نمي‏دهند. اما در صورت استفاده از افراد متخصص (پزشکان، مهندسان، معماران و …) با 6 يا 7 نفر نيز مي‏توان گروه را تشکيل داد. بايد توجه کرد که در انتخاب افراد به نحوي انتخاب کنيم که تأثيرگذاري افراد بر يکديگر به حداقل برسد. به عنوان مثال دو نفر که رئيس و مرئوس يا زن و شوهر هستند را با هم انتخاب نکنيم.

مرحله پنجم: انتخاب زمان و مکان مناسب

بيشتر پژوهش‏گران براين عقيده‏اند که مکان مباحثات در مؤثر بودن نشست گروهي بسيار حائز اهميت است. فضاي موجود بايد آرامش ‏بخش باشد. از اين‏رو، محققان تلاش مي‌کنند که گروه‌هاي کانوني را به جلسه‌هايي مشابه جلسه‌هايي که مردم در مورد موضوعي تحلیل کمّی چیست به بحث مي‌پردازند تبديل کنند.

مرحله ششم: اجراي بحث گروهي

براي اجراي بحث گروهي پس از حضور اعضا بايد مراحل زير طي شود:

• مقدمه بحث (که در راهنماي بحث حتماً بايد نوشته شود)
• ورود به بحث (با توجه به ترتيب سوالاتي که مشخص شده است)
• بررسي عميق هر يک از سوال‌هاي کليدي و سوال‌هاي جزيي‌تر
• خاتمه (جمع‏بندي آراء افراد بايد به نحوي باشد که اظهار‏نظر خود محقق وارد نشود)

نکته: نتيجه ‏گيري بايد حاصل تعامل گروهي بين اعضا باشد بنابراين دو عنصر اصلي در بحث گروهي يعني گرداننده و شرکت‏کنندگان بايد با هم تعامل خوبي داشته باشند. گرداننده بايد قادر باشد با به‏کار بستن تمهيداتي تمامي تيپ‌هاي افراد را اعم از خجالتي و غيرخجالتي يا کم‏ حرف و پرحرف در بحث شرکت دهد.

در مورد گرداننده بحث بايد موارد زير را رعايت کرد:

• با موضوع بحث آشنايي کامل داشته باشد.
• نسبت به موضوع بحث هيچ‏گونه تعصبي نداشته باشد.
• با زبان و فرهنگ شرکت‏کنندگان آشنا باشد.
• مدير خوبي براي اداره بحث باشد.
• رئيس و مرئوس شرکت‏ کنندگان نباشد.
• براساس موضوع و شرکت‏ کنندگان توجه به جنسيت اهميت دارد.
• از آن‏جا که دليل اصلي محاصبه کانوني، آشکارکردن احساسات عميق و حصول واکنش‏هايي است که نشانه احساسات عميق است، هادي گروه بايد احساسات عميق فردي را بر‏انگيزد.

مرحله هفتم: استخراج اطلاعات

گرداننده بحث و يادداشت‏کننده بحث مي‏تواند يک نفر باشد و در عين حال مي‏تواند دو نفر باشند. براي ثبت و استخراج راحت اطلاعات بايد علاوه‏بر يادداشت‏کردن از ابزارهايي نظير ضبط صوت و دوربين فيلم‏برداري نيز استفاده کرد. حتي توجه به ژست‌ها و بازخورد‏هاي غيرکلامي شرکت‌کنندگان نيز از اهميت زيادي برخوردار ‏بوده و بايد ثبت شوند. به‏منظور دست‌يابي به اطلاعات دقيق‌تر نام و مشخصات هر پاسخگو در مقابل پاسخ‌هايي که داده شده‌اند بايد ذکر شوند. به عنوان مثال: رضا 18 ساله ديپلمه چنين سخني گفته است يا محمد 58 ساله و دکتر …. .

مرحله هشتم: تحليل نتايج و ارايه گزارش

دو هدف اصلي براي تحليل نتايج وجود دارد:

• تأييد يا رد فرضيه‏ هاي تحقيق
• يافتن پاسخ براي پرسش‏هاي تحقيق

نتايج بحث گروهي متمرکز را به‏صورت زير مي‏توان ارايه داد:

• مدل خام اطلاعات: تنها به ذکر نظرات و عقايد شرکت‏کنندگان بسنده کنيم
• مدل توصيفي اطلاعات: به توصيف آن چه در جلسه بحث گذشته بپردازيم که البته با مثال‌هايي از گفته‌هاي شرکت‌کنندگان آن را مستند مي‌کنيم.
• مدل تحليل اطلاعات: به تحليل اطلاعات به‏دست آمده مي‌پردازيم.

ریيس/ گرداننده/ مصاحبه‌گر گروه‌هاي کانوني ( Facilitator)

رياست يک گروه کانوني به تنهايي يک مهارت محسوب مي‌شود به‏ طوري که رئيس گروه مجبور به ايفاي نقش‌هاي مختلف طي دوره بحث و مذاکره مي‏باشد. او بايد در متدولوژي (روش‏ شناسي)، طراحي و فرآيند گروه‌هاي کانوني تخصص لازم و کافي داشته باشد. آمادگي ذهني داشته باشد. سوالات مربوطه را از حفظ باشد. مذاکرات را ثبت کند.

نقش رئيس گروه در حين اجراي تحقيق

• شروع بحث و مذاکره با خوش‏آمد‏گويي و ارائه اطلاعات پيش‏زمينه‏اي به شرکت‏کنندگان
• ارائه توضيحات اوليه پيرامون اصول پايه و فرمت جلسات
• نظارت و کنترل بر تعامل اعضاي گروه
• شروع مجدد بحث و گفتگو در صورت مواجه ‏شدن با مشکل يا مساله
• بيان جملات پاياني و ابراز تشکر از شرکت‏ کنندگان در تحقيق

مزاياي گروه‏هاي کانوني:

به محدوده گسترده‌اي از اطلاعات مي‏پردازد که بررسي آن در توان ديگر شيوه‌ها نيست. و به‏راحتي به‏عنوان ابزار کمکي در اختيار ديگر شيوه‌ها قرار مي‌گيرد. از ديگر مزاياي گروه کانوني مي توان به موارد ذيل اشاره کرد.

– ايجاد ارتباط و تعامل طبيعي بين اعضاي گروه و نيز افزايش ارتباط آن‏ها.

– بررسي و آزمون دقيق و عميق موضوعات مورد نظر

– فراهم‏نمودن داده‌هاي مورد‏نظر با سرعتي بيشتر و هزينه کمتر

– ايجاد تعامل و ارتباط مستقيم محقق با پاسخگويان و دريافت اطلاعات از پاسخ‏هاي شفاهي و کتبي

– قابليت درک آسان از نتايج و يافته‌هاي تحقيق

– ايجاد اعتماد بيشتر در تصميم‌گيران براي پيگيري در اجراي تحقيق

معايب گرو‏هاي کانوني‏:

– کنترل و نظارت کمتر بر گروه و نوع اطلاعات به‏دست‏آمده

– نمونه ‏گيري ساده‌است‌ و انتخاب گروه‌هاي کوچک ‌قابليت تعميم به جمعيت بزرگتر را به‏شدت محدود مي‌کند.

– مستلزم انتخاب مصاحبه‌گرهاي کاملاً آموزش‏ديده و مطلع از پويايي‌هايي و جهت رفتار گروه