تسویه معاملات چیست؟

در بازار بورس معاملات بلوکی به چه معناست

کارمزد معاملات بورس سهام چیست؟

در مورد کارمزد معاملات بورس سهام چه میدانید؟ همان‌طور که می‌دانید برای خرید یا فروش همه چیز نمی‌توان به‌طور مستقیم اقدام کرد. برای مثال برای خرید و یا اجاره یک خانه باید به بنگاه‌های مشاور املاک مراجعه کرد. مشاور املاک با‌توجه به بودجه و شرایط مد‌نظر شما خانه‌هایی را به شما نشان می‌دهد.

در صورتی که شما از خانه‌ای خوشتان بیاید و قصد خرید یا اجاره آن را داشته باشید، مشاور املاک مبلغی را به‌عنوان حق‌الزحمه جوش دادن معامله از شما دریافت می‌کند. در اینجا مشاور املاک نقش یک رابط را بازی می‌کند و به شما کمک می‌کند تا راحت‌تر به هدف خود برسید در مقابل آن مبلغی را بابت ارائه خدمات از شما به‌عنوان کارمزد یا حق‌الزحمه دریافت می‌کند. کارگزاری‌ها نیز، کاری مشابه با مشاورین املاک انجام می‌دهند. اما چگونه؟

کارمزد معاملات بورس سهام

همان‌طور که همه شما می‌دانید برای خرید‌و‌فروش سهم یا سایر اوراق بهادار علاوه‌بر داشتن یک کد معاملاتی (کد بورسی) باید در یک کارگزاری ثبت‌نام کنیم. کارگزاری‌ها از نهادهای مالی هستند که نقش واسطه‌های مالی را اجرا می‌کنند. این نهادها باعث می‌شوند که سرمایه‌ها با سرعت بیشتر و با هزینه‌‌ای کمتر در گردش باشند. به بیان دیگر، این نهادها عمدتا امور مالی و سرمایه‌گذاری‌ را، اجرایی می‌کنند.

نقش کارگزار در معاملات بورس

شرکت‌های کارگزاری خدمات متنوعی ارائه می‌دهند، اما مهم‌ترین وظیفه آن‌‌ها خرید و فروش سهام و همچنین سایر اوراق پذیرفته شده در بورس است. کارگزاران نقش واسطه‌ای بین خریداران و فروشندگان ایفا می‌کنند و به ازای آن مبلغی را به‌عنوان کارمزد از مشتریان (سهامداران) دریافت می‌کنند.

برای این‌که یک معامله انجام شود، دو کارگزار مشخص به نمایندگی از هر سهامدار اقدام به خرید و فروش می‌کنند. کارگزار به نوعی نماینده‌ی حقوقی سرمایه‌گذاران در معاملات بوده و افراد بدون کارگزاری، قادر به انجام معامله نیستند.

فرض کنید بدون داشتن واسطه بخواهیم سهم‌های خود را معامله کنیم، با اطمینان می‌توان گفت یافتن شخصی که قصد فروش سهام خود را داشته باشد و این سهم همان سهمی که ما قصد خرید آن را داریم باشد، امری بسیار دشوار و تقریبا غیرممکن است.

کارگزاری‌ها این کار را برای ما ممکن می‌کنند. در واقع کسی که قصد فروش و یا خرید یک سهم را داشته باشد به کارگزاری خود مراجعه می‌کند. از آن‌جا که تمامی کارگزاری‌ها به یک هسته معاملاتی متصل هستند، می‌توانند به‌سرعت اطلاعات را در اختیار همدیگر بگذارند و فرایند پیدا کردن خریدار و فروشنده را تسهیل کنند.

در ازای انجام این کار از ما دستمزد دریافت می‌کنند، که به این دستمزد، کارمزد معاملات می‌گویند. معاملاتی که ما روزانه و به‌صورت آنلاین در یک لحظه انجام می‌دهیم از طریق مسیرهایی انجام می‌شود که بابت آن از ما کارمزد گرفته می‌شود.

هنگام انجام معامله درصدی از ارش معامله به‌عنوان کارمزد و یا حق‌العمل به واسطه‌ها پرداخت می‌شود.

فرض کنید از طریق اتوبان می‌خواهید به یک شهرستان دیگر بروید، در میانه راه جایگاه‌هایی برای دریافت عوارض خودرو وجود دارد و شما برای رد شدن از آن و استفاده از جاده با توجه به نوع خودرو خود باید پول بپردازید. این مبلغ برای ماشین‌های بزرگ مثل اتوبوس و مینی‌بوس بیشتر است. در معاملات کارگزاری هم اگر حجم خرید شما زیاد باشد، مبلغ بیشتری به‌عنوان کارمزد کسر می‌شود. اما همه این کارمزد به کارگزاری تعلق نمی‌گیرد و هر نهادی که انجام معاملات را تسهیل می‌کند و در این عملیات نقش دارد مقداری از آن را برای خود بر می‌دارد. که هدف از این کارمزدها نیز بهبود زیر‌ساخت‌های ارتباطی است. این مقدار کارمزد بین شرکت بورس، شرکت سپرده‌گذاری، سازمان بورس، شرکت فناوری بورس و شرکت کارگزاری تقسیم می‌شود.

قانون سقف نرخ کارمزد

اخیرا به منظور کاهش هزینه‌های سرمایه‌گذاری، تشویق افراد به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه و حفظ حقوق و منافع سرمایه‌گذاران، سازمان بورس اوراق بهادار قانون جدیدی تصویب کرده است. طبق این قانون سقف نرخ کارمزد خرید‌و‌فروش سهام شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران، فرابورس ایران، مدیریت فناوری بورس تهران، سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه و شرکت‌های کارگزاری از معاملات "سهام" و "حق تقدم سهام" به میزان 20 درصد با رعایت حداکثر سقف ریالی مصوب در هر معامله، کاهش یافته است. جدول زیر مقدار کارمزد، پیش از تصویب قانون جدید است.

کارمزد معاملات پیش از اعمال قانون جدید

با تصویب قاون جدید میزان کارمزد تغییر کرده است. یعنی اگر قبلا برای خرید سهمی حدود 0.464 درصد از ارزش معامله را به‌عنوان کارمزد پرداخت می‌کردیم، الان 20 درصد از این مقدار کاسته شده و کارمزد خرید به 0.3712 درصد رسیده است.

همان‌طور که در جدول بالا می‌بینید پیش از تصویب این قانون هم کارمزد خرید سهم‌هایی که در بازار فرابورس معامله می‌شوند تفاوت بسیار اندکی با کارمزد سهامی که در بورس معامله می‌شوند دارد. بعد از تصویب قانون جدید هنوز این اختلاف حفظ شده است. یعنی کارمزد معامله در بازار فرابورس به مقدار ناچیزی کمتر از کارمزد معامات در بورس اوراق بهادار است.

مجموع کارمزد‌های فروش قبلا برابر با 0.00975 بود اما الان به 0.0088 در بازار بورس رسیده است. ممکن است الان با خود بپرسید 0.0088، 20 درصد کمتر از0.00975 نیست، پس چجوری امکان دارد که کارمزد فروش 20 درصد کاهش پیدا کرده باشد. با کاهش 20 درصدی کارمزدها مقدار مالیات تغییر نکرده و همان 0.5 درصدباقی مانده است.

مقدار کارمزدی که در هر خرید و فروش سهم از ما کسر می‌شود

یکی از تفاوت‌هایی که بین کارمزد خرید و تسویه معاملات چیست؟ فروش وجود دارد، مربوط به مالیات است. هنگامی که ما سهمی را می‌فروشیم، همانند فروش سایر دارایی‌ها درصدی به‌عنوان مالیات از ما گرفته می‌شود. این مالیات در هر صورت از فروشنده گرفته می‌شود. یعنی فرقی ندارد که شما طی معامله‌ای که انجام داده‌اید، سود کردید یا زیان، به‌هرحال باید مالیات خود را بپردازید. تنها تفاوتی که بین پرداخت مالیات سهام با دیگر دارایی‌ها وجود دارد این است که، مالیات سهام به‌طور خودکار از شما گرفته می‌شود و مثل پرداخت مالیات واحد تجاری و. نیازی به پر کردن اظهارنامه مالیاتی ندارید.

در جدول زیر می‌توانید مقدار کارمزدی را که در هر خرید و فروش سهم از ما کسر می‌شود ببینید.

کارمزد معاملات پس از اعمال قانون جدید

مقدار کارمزد کارگزاری‌ها ممکن است با هم متفاوت باشد اما از یک حدی نمی‌تواند بیشتر شود. در این مقاله ما به‌صورت رندوم یک کارگزاری را برای بررسی انتخاب کردیم.

مثالی از کارمزد معاملات بورس

مثال) فرض کنید قصد خرید 10,000 عدد سهم ایکس، با قیمت 3920 ریال داشته باشیم. برای این که این معامله انجام شود به چقدر وجه نقد نیاز داریم؟

برای محاسبه بهای خالص خرید سهم بدون کارمزد، تعداد سهم را ضرب ‌در قیمت خرید هر سهم می‌کنیم. مقدار زیر به‌دست می‌آید.

39,200,000 = 10,000 * 3920

اما با دقت به جمع کل در صفحه کارگزاری می‌بینیم که مبلغی بیش از این، از حساب ما کسر خواهد شد. برای این مثال جمع کلی که توسط کارگزاری به‌عنوان هزینه معاملات نوشته شده، 39,345,510 ریال است. با کم کردن این دو عدد از هم، مقدار کارمزدی که طی این معامله از ما کسر می‌شود، به‌دست می‌آید.

ریال 145,510 = 39,200,000 - 39,345,510

حال بیایید محاسبه کنیم که این کارگزاری چند درصد از ارش معامله را به‌عنوان هزینه سرمایه از ما می‌گیرد. همان‌طور که گفتیم هزینه مربوط به خرید سهم بدون کارمزد برابر با 39,200,000 است. این مقدار را ضرب در یک مجهول می‌کنیم تا ببینیم چقدر کارمزد بابت خرید این سهم باید بپردازیم.

39,345,510 = X * 39,200,000

با تقسیم کردن مقدار 39,345,510 بر 39,200,000 عدد 1.0037119897959 به‌دست می‌آید که با کسر عدد یک از این مقدار میزان کارمزد کل 0.0037119897959 به‌دست می‌آید که تقریبا برابر با همان کارمزدی است که توسط سازمان بورس اعلام شده.

به‌طور کلی برای خرید این سهم علاوه‌بر مبلغی که به خریئ سهم اختصاص می‌دهیم باید مبلغی هم به کارمزد آن اختصاص دهیم.

مثال) فرض کنید قصد فروش همان سهم ایکس را با همان قیمت 3920 ریال دارید. اگر قرار نبود کارمزدی بابت فروش سهم از شما کسر شود، باید آن را در قیمت 10000 * تسویه معاملات چیست؟ 3920 = 39,200,000 می‌فروختید و این مقدار به حساب شما اضافه می‌شد. اما می‌بینیم که کمتر از مقدار به‌دست آمده بابت فروش آن به شما پول اضافه شده است.

مبلغ کلی که بابت فروش این تعداد سهم به شما اضافه شده برابر است با 38,855,040 ریال. ما‌به‌التفاوت بین این دو مقدار برابر است با کارمزد فروش.

برای محاسبه کارمزد فروش، مبلغی که در صورت عدم پرداخت کارمزد (39,200,000) باید می‌گرفتیم را ضرب در یک مقدار مجهول می‌کنیم تا میزان کارمزد محاسبه شود.

38,855,040 = X * 39,200,000

مقدار مجهول برابر است با 1.00887812 که با کسر عدد یک از این مقدار میزان کارمزد فروش سهم محاسبه می‌شود. یعنی هنگام فروش سهم حدود 0.0088 ارزش کل دارایی به‌عنوان کارمزد کسر می‌شود. دلیل بیشتر بودن کارمزد فروش، مالیاتی است که هنگام فروش سهم از ما گرفته می‌شود. هنگام فروش یک سهم، فرقی ندارد در معامله سود یا زیان کرده باشید در هر دو صورت از شما مالیات کسر خواهد شد.

درصدی از کارمزد فروش را مالیات تشکیل می‌دهد.

با بررسی‌هایی که انجام دادیم می‌بینیم که با افزایش حجم خرید کارمزد معاملاتی آن نیز افزایش می‌یابد. اگر می‌خواهید این مطلب به خوبی در ذهنتات تثبیت شود، می‌توانید مثال‌های بالا را با تعداد سهام بیشتر محاسبه کنید تا ببینید با افزایش حجم، میزان کارمزد چه تغییری می‌کند.

تا اینجا در رابطه با کارمزد معاملات در بورس و فرابورس و تغییراتی که اخیرا در آن ایجاد شده است صحبت کردیم و فهمیدیم که کارگزاری‌ها، شرکت‌های بورس و فرابورس، شرکت سپرده‌گذاری، شرکت مدیریت فناوری و سازمان نظارتی در ازای ارائه خدمات و بهبود زیر‌ساخت‌ها مبالغی را تحت عنوان تسویه معاملات چیست؟ کارمزد خرید و فروش از ما می‌گیرند. پس اگر در عرضه اولیه‌ای شرکت کردید یا سهمی خریدید و بعد از آن دیدید که در همان قیمت خرید میزان سود شما منفی نشان داده می‌شود، نگران نشوید. این اتفاق به دلیل کسر کارمزد افتاده است.

معمولا در پنل‌های کارگزاری برای خرید هر سهم یک قیمت سر‌به‌سر نشان داده می‌شود. اگر شما در آن قیمت سهم خود را بفروشید، نه سود و نه زیان کرده‌اید.

می‌توانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده بفرمایید.

اتاق پایاپای

تعریف اتاق پایاپای چیست؟

اتاق پایاپای نماینده تشکیلات اداری سازمان بورس کالا به‌حساب می‌آید که مسئولیت اجرا و تسویه قراردادهای آتی معامله شده در بورس کالا بین اعضای این اتاق را به‌صورت نقدی یا اعتباری به عهده دارد. به این صورت که اتاق پایای هنگام انجام معاملات بین اعضا، وظیفه تسویه حساب‌ها، اجرای معاملات پایاپای، جمع‌آوری و تأمین سپرده های موردنیاز، تنظیم شرایط تحویل و تسویه قرارداد و گزارش داده‌های مربوط به معاملات را عهده‌دار است. اتاق‌های پایاپای به‌عنوان شخص ثالثی در همه قراردادهای معامله شده، در مقابل کارگزار خریدار به‌عنوان فروشنده و در مقابل کارگزار فروشنده به‌عنوان خریدار عمل می‌نماید.

توضیحات مدیر مالی در مورد اتاق پایاپای

هر معامله آتی، اتاق پایاپای خودش را دارد. طرفین هر قرارداد باید معاملات خود را از طریق اتاق‌های پایاپای در پایان هر جلسه معامله و سپردن مقداری پول به اتاق پایاپای که نوسانات روزانه قیمت را پوشش دهد، پایاپای نمایند. برای مثال فرض کنید در روز شنبه ۱۰ اسفند، سرمایه گذاری اقدام به خرید یک قرارداد آتی سکه به ارزش هر سکه ۱۰۰۰۰۰۰۰ ریال نمود و بابت این قرارداد ده سکه‌ای، مبلغ ۱۰۰۰۰۰۰۰ (معادل ۱۰% ارزش معامله) به‌عنوان وجه تضمین به‌حساب خود نزد بورس واریز کرد. اگر بهای سکه در روز ۲۱ اسفند، به عدد ۱۰۵۰۰۰۰۰ ریال افزایش یابد، با توجه به اینکه سرمایه گذار مبلغ ۵۰۰۰۰۰ ریال در هر سکه سود برده، اتاق پایاپای، از حساب تضمین فروشنده، ۵۰۰۰۰۰ ریال کسر کرده و به‌حساب سرمایه گذار مورد مثال واریز می‌کند. حال اگر در روز دوشنبه، سکه به ناگهان به رقم ۱۰۲۵۰۰۰۰ ریال تنزل کند، با توجه به زیان ۲۵۰۰۰۰ ریالی نسبت به روز گذشته، بورس از حساب سرمایه گذار مورد مثال ۲۵۰۰۰۰ ریال به ازای هر سکه کسر و به حساب فروشنده واریز می‌کند. این عمل بروز رسانی حساب‌ها، روزانه تا پایان قرارداد ادامه می‌یابد.

درصورتی‌که وجه تضمین هر یک از طرفین براثر همین بروز رسانی، آن‌قدر کاهش یابد که از حداقل تضمین اولیه موردنظر بورس کمتر شود، در آن صورت جهت تصمیم‌گیری نسبت به نحوه ادامه قرارداد، برای سرمایه گذار اعلامیه صادر می‌شود.

معادل‌ انگلیسی اتاق پایاپای عبارت است از:

Clearing House

اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش پرسش و پاسخ سوالات مالی مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این نوشته در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.

تخلف برخی از کارگزاری‌ها در هنگام تسویه معاملات

ايسنا : در حالی که کارگزاری‌ها قانونا موظفند حداکثر دو روز کاری با مشتریان خود تسویه حساب کنند، تعدادی به بهانه‌های مختلف واریز مبالغ حاصل از فروش سهام را روزها به تاخیر می‌اندازند.

در بند ۲ چهارصد و نود چهارمین صورتجلسه هیات مدیره سازمان بورس اوراق بهادار در تاریخ ۶ دی ماه سال گذشته تصویب شد که دوره تسویه معاملات از سه به دو روز کاهش یابد، اما در حال حاضر مواردی دیده شده که برخی از کارگزاری‌ها علیرغم درخواست مشتری، در هنگام تسویه، مبالغ حاصل از سهام فروخته شده را بیش از سه روز در حساب کارگزاری نگه می‌دارند.

برخی از معامله گران میگویند که بعضی از کارگزاری‌ها علیرغم درخواست آن‌ها بعد از چهار روز کاری اقدام به واریز مبالغ حاصل از فروش سهام به حساب‌هایشان کرده‌اند.

در این مورد، حسین فهیمی - مدیرعامل شرکت سپرده گذاری مرکزی و تسویه وجوه، در پاسخ به این سوال که آیا درست است که برخی از کارگزاری‌ها مبالغ حاصل از فروش سهام را بیش از سه روز کاری در حساب‌های خود نگه می‌دارند؟ به ایسنا گفت‌: کارگزاری‌ها با مشتریان خودشان روش‌های مختلف پرداخت را دارند؛ برخی از آنها شماره حساب گرفته و به حساب آنها پول واریز می‌کنند و برخی دیگر نیز چک می‌دهند.

وی ادامه‌ داد: از آنجایی که روش‌های کارگزاری‌ها برای مشتریان متفاوت است، برخی از آنها زمانبر می‌شود. مضافا این که تدابیر جدید بانک مرکزی در مورد پرداخت‌های بانکی (ساتنا) هم تاثیرگذار بوده که برخی‌ از آنها زمانبر است و زمان بیشتری می‌خواهد تا به حساب مشتریان بنشیند.

فهیمی ادامه داد: سابقا پرداختی بین بانکی برای بانک مرکزی به این صورت بود که به صورت لحظه‌ای انجام می‌شد؛ یعنی اگر کارگزاری حسابش در بانک "الف" بود و می‌خواست در بانک "ب" به حساب مشترکان پول حواله کند، حواله‌های بین بانکی در همان لحظه رخ می‌داد، اما بانک مرکزی با هدف مبارزه با پولشویی، از چند ماه پیش تدابیری جدید را به کار گرفته و با یک روز تاخیر این کار را انجام می‌دهند. این موضوع یکی از عواملی است که پرداخت پول از طرف کارگزاری به مشتریان را می‌تواند دچار تاخیر کند.

وی در عین حال، تاکید کرد: مسلم این است که بلا استثنا راس آن دو روز پول به حساب کارگزاری‌ها میآید. روش‌های پرداخت پول به مشتری در کارگزاری‌ها ممکن است متفاوت باشد و در برخی از این رویه‌ها تاخیرهایی رخ می‌دهد، اما اگر مشتری همان روز از کارگزاری مبلغ را مطالبه کند، کارگزاری آن مبلغ را پرداخت خواهد کرد.

فهیمی در پاسخ به این سوال که اگر مشتری آن مبالغ را مطالبه کرد و به جای دو روز پس از چهار روز کاری پول به حسابش آمد، آیا کارگزاری تخلف انجام داده است؟ گفت‌: این‌ تخلف‌ها قابلیت پیگیری دارد و واحد رسیدگی به تخلفات به این موضوع رسیدگی می‌کند.

وی در پاسخ به این سوال که مشتری ‌دقیقا چه اقدامی باید انجام دهد؟ گفت‌: فرایند پیگیری تخلفات را از سازمان بورس پیگیری کنید.

بازار فارکس چیست؟

بازار فارکس به شرکت‌کنندگان، مانند بانک‌ها و افراد، امکان خرید، فروش یا مبادله ارزها را می‌دهد. بازار ارز (فارکس) بزرگترین بازار مالی در جهان است و از بانک‌ها، شرکت‌های تجاری، بانک‌های مرکزی، شرکت‌های مدیریت سرمایه گذاری، صندوق‌های تامینی، کارگزاران خرده فروشی فارکس و سرمایه گذاران تشکیل شده است.

نکات کلیدی

بازار فارکس به شرکت‌کنندگان، از جمله بانک‌ها، صندوق‌ها و افراد اجازه می‌دهد تا ارزها را بخرند، بفروشند یا مبادله کنند.

بازار فارکس 24 ساعت و 5.5 روز در هفته کار می‌کند و مسئول تریلیون‌ها دلار فعالیت معاملاتی روزانه است.

معاملات فارکس می‌تواند بازدهی بالایی داشته باشد اما ریسک بالایی نیز به همراه دارد.

بازار ارز از دو سطح تشکیل شده است: بازار بین بانکی و بازار خارج از بورس (OTC).

بسیاری از حساب‌های فارکس را می‌توان با حداقل 100 دلار باز کرد.

شناخت بازار فارکس

بازار فارکس تحت سلطه یک بازار واحد نیست، بلکه یک شبکه جهانی از رایانه‌ها و کارگزاران از سراسر جهان است. کارگزاران فارکس نیز به‌عنوان بازارساز عمل می‌کنند و ممکن است قیمت‌های پیشنهادی و درخواستی را برای جفت ارزها که با رقابتی‌ترین پیشنهاد در بازار متفاوت است، ارسال کنند.

بازار فارکس از دو سطح تشکیل شده است – بازار بین بانکی و بازار خارج از بورس (OTC). بازار بین بانکی جایی است که بانک‌های بزرگ ارزها را برای اهدافی مانند پوشش ریسک، تعدیل ترازنامه و از طرف مشتریان معامله می‌کنند. از سوی دیگر، بازار فرابورس جایی است که افراد از طریق پلتفرم‌ها و کارگزاران آنلاین تجارت می‌کنند.

تعداد تراکنش‌های روزانه فارکس ثبت‌شده در آوریل 2019، براساس نظرسنجی سه‌ساله بانک مرکزی سال 2019 از بازارهای مشتق 6.6 تریلیون دلاراست.

از صبح دوشنبه در آسیا تا بعد از ظهر جمعه در نیویورک، بازار فارکس یک بازار 24 ساعته است، یعنی یک شبه تعطیل نمی‌شود. بازار فارکس از یکشنبه ساعت 12 بعد از ظهر به وقت گرینویچ تا جمعه ساعت 11 صبح باز می‌شود

این با بازارهایی مانند سهام، اوراق قرضه و کالاها که همگی برای یک دوره زمانی بسته می‌شوند، متفاوت است. با این حال، مانند بسیاری از موارد، استثناهایی وجود دارد. برخی از ارزهای بازارهای نوظهور برای مدتی در طول روز معاملات بسته می‌شوند.

تاریخچه بازار فارکس

تا جنگ جهانی اول، ارزها به فلزات گرانبها مانند طلا و نقره متصل بودند. سپس، پس از جنگ جهانی دوم، این سیستم فروپاشید و قرارداد برتون وودز جایگزین آن شد. این توافق منجر به ایجاد سه سازمان بین المللی برای تسهیل فعالیت‌های اقتصادی در سراسر جهان شد. آنها به شرح زیر بودند:

صندوق بین المللی پول (IMF)

موافقتنامه عمومی‌تعرفه‌ها و تجارت (GATT)

بانک بین المللی بازسازی و توسعه (IBRD)

این سیستم جدید همچنین طلا را با دلار آمریکا به عنوان میخ ارزهای بین المللی جایگزین کرد. دولت ایالات متحده قول داده است که از عرضه دلار با ذخایر معادل طلا پشتیبانی کند. اما سیستم برتون وودز در سال 1971 زمانی که رئیس جمهور ایالات متحده، ریچارد نیکسون تعلیق تبدیل دلار به طلا را اعلام کرد، غیر فعال شد.

ارزها در حال حاضر در انتخاب خود آزاد هستند و ارزش آنها بر اساس عرضه و تقاضا در بازارهای بین المللی تعیین می‌شود

معاملات در بازار فارکس چگونه انجام می‌شوند؟

در فارکس معاملات در به‌صورت (Contract For Difference(CFD انجام می‌شوند. برای این‌که این موضوع را روشن کنیم، با ذکر مثالی آن را بیشتر توضیح می‌دهیم:

معاملات CFD چیست؟

در قدیم معاملات به‌صورت سنتی صورت می‌پذیرفت، به‌این‌صورت که توافق بین دوطرف انجام می‌شد، و بعد مبلغ به نرخ لحظه‌ای پرداخت و در مقابل کالا نیز به خریدار تحویل داده می‌شد. بعدها معاملات فیوچر (آتی) به بازار اضافه شد که خود نوعی معاملات CFD بود. به‌‌این ترتیب در این نوع معاملات، شما می‌توانستید ارزش یا کالایی را در تاریخ سررسید مشخص و با نرخ قیمت توافقی معامله کنید.

معاملات فیوچر (آتی) چگونه عمل می‌کنند؟

فرض کنید فروشنده‌ای ۱۰ عدد سکه را برای تحویل ۶ ماه بعد، به قیمت هر سکه ۴ میلیون تومان فروخته، درحالی‌که قیمت سکه در زمان سررسید افزایش می‌یابد و هر سکه به قیمت ۶ میلیون تومان می‌رسد.

حال قیمت سکه از زمان عقد قرارداد ۲ میلیون تومان گران‌تر شده است. پس فروشنده در تاریخ سررسید باید ۱۰ عدد سکه به قیمت ۶ میلیون تومان خریداری و به خریدار تحویل بدهد و یا این‌که بابت هر سکه ۲ میلیون تومان ضرر و زیان به خریدار پرداخت نماید. توجه داشته باشید که در اینجا فروشنده ضرر کرده اما خریدار سود. زیرا خریدار، قرداداد داشته که در تاریخ سررسید، هر سکه را ۴ میلیون تومان تحویل بگیرد.

اینکه معاملات فیوچر (آتی) تاریخ سررسید داشت یک ایراد محسوب می‌شد. زیرا وقتی تاریخ سررسید می‌رسید، معامله فسخ می‌شد و شخصی که در آخر معامله کرده بود باید تسویه را انجام می‌داد، که این موضوع زیاد مطلوب نبود. در اینجا جای خالی نوع معامله جدید به‌شدت احساس می‌شد. بالاخره با گذشت زمان و تغییر در نوع معاملات فیوچر، تاریخ سررسید را حذف کردند.

به‌این‌ترتیب هرشخص می‌توانست از آن پس معاملات خود را بدون محدودیت زمانی، تا هر زمانی که نیاز داشت نگه دارد. و هروقت دوست داشت و قیمت را مناسب دید قرار داد خود را تسویه کند و سود خود را بردارد.

به‌این‌ترتیب دریچه‌ای جدید برای معاملات در بازارها باز شد که دیگر فروشنده نگران تسویه در تاریخ سررسید نبود و می‌توانست معامله خود را بدون محدودیت تمدید نماید.

بازیکنان بزرگ در بازار فارکس

دلار آمریکا تا حد زیادی پرمعامله ترین ارز است. دومی‌ یورو و سومی‌ ین ژاپن است. جی پی مورگان چیس بزرگترین معامله گر در بازار فارکس است. چیس 10.8 درصد از سهم بازار جهانی فارکس را در اختیار دارد. آنها سه سال است که رهبر بازار هستند. UBS با 8.1 درصد از سهم بازار در رتبه دوم قرار دارد. XTX Markets، Deutsche Bank و Citigroup مکان‌های باقی‌مانده در 5.5 برتر را تشکیل دادند

مزایا و معایب تجارت فارکس

بازارهای فارکس دارای مزایای کلیدی هستند، اما این نوع معاملات بدون معایب نیست.

مزایا

یکی از بزرگترین مزایای معاملات فارکس عدم محدودیت و انعطاف پذیری ذاتی است. حجم معاملات بسیار زیاد است و بازارها تقریباً 24/7 باز هستند. با این کار، افرادی که شاغل هستند نیز می‌توانند در معاملات شبانه یا آخر هفته‌ها (بر خلاف بازار سهام) شرکت کنند.

در مورد گزینه‌های معاملاتی موجود، مقدار زیادی اختیار وجود دارد. صدها جفت ارز وجود دارد و انواع مختلفی از قراردادها مانند قراردادهای آتی یا لحظه ای وجود دارد. هزینه‌های معاملات عموماً در مقایسه با سایر بازارها بسیار پایین است و اهرم مجاز در میان تمام بازارهای مالی بالاترین است که می‌تواند سود (و همچنین زیان) را افزایش دهد.

اهرم چیست: فرض کنید با موجودی سرمایه ۱۰۰۰ دلار، می‌خواهید به معامله در بازار سهام آمریکا بپردازید. حداکثر مبلغی که برای خرید سهام می‌توانید خرج کنید نمی‌تواند از مقدار موجودی شما بیشتر شود. اما با اهرم یا همان لوریج این موضوع امکان‌پذیر است. برای مثال وقتی با اهرم ۱:30 معامله می‌کنید، شما قادر خواهید بود تا 30 برابر موجودی خودتان نیز معامله کنید.

معایب

در بازارهای فارکس، خطرات اهرمی‌وجود دارد – همان اهرمی‌که مزایایی را ارائه می‌دهد. در معاملات فارکس اهرم مجاز 20 تا 30 برابر است و می‌تواند سود بزرگی در پیش داشته باشد، اما همچنین می‌تواند به معنای زیان‌های بزرگ سریع باشد.

اگرچه این واقعیت که تقریباً 24 ساعت در روز کار می‌کند می‌تواند برای برخی مثبت باشد، اما به این معنی است که برخی از معامله گران باید از الگوریتم‌ها یا برنامه‌های معاملاتی برای محافظت از سرمایه گذاری خود در زمانی که دور هستند استفاده کنند. این به ریسک‌های عملیاتی می‌افزاید و می‌تواند هزینه‌ها را افزایش دهد.

نقطه ضعف اصلی دیگر ریسک طرف مقابل است، جایی که تنظیم بازارهای فارکس می‌تواند دشوار باشد، زیرا این بازار بین المللی است که تقریباً دائماً معامله می‌شود. هیچ صرافی مرکزی وجود ندارد که معامله را تضمین کند، به این معنی که ممکن است ریسک قصور وجود داشته باشد.

سوالات متداول بازار فارکس

معاملات فارکس دقیقا چیست؟

تجارت فارکس مبادله یک ارز با ارز دیگر است. تجارت فارکس تجارت جفت ارز است – خرید یک ارز در عین حال فروش یک ارز دیگر.

آیا می‌توانید با معامله در فارکس ثروتمند شوید؟

معاملات فارکس می‌تواند شما را ثروتمند کند، اما احتمالاً برای انجام این کار به جیب‌های عمیق نیاز دارد. به این معنا که صندوق‌های تامینی اغلب مهارت‌ها و وجوه در دسترس را دارند تا تجارت فارکس را بسیار سودآور کنند. با این حال، برای سرمایه گذاران فردی و خرده فروشی، تجارت فارکس می‌تواند سودآور باشد، اما همچنین بسیار خطرناک است.

چگونه تجارت فارکس را شروع کنم؟

برای شروع تجارت فارکس، اولین قدم این است که در مورد معاملات فارکس بیاموزید. این شامل توسعه دانش بازارهای ارز و مشخصات معاملات فارکس است. همچنین یک حساب کارگزاری برای تجارت فارکس ایجاد می‌کند. یکی از موارد مهمتر از آنجا، تنظیم یک استراتژی معاملاتی است که شامل مقدار پولی است که شما مایل به ریسک هستید.

برای شروع معامله در فارکس چقدر نیاز دارید؟

در بیشتر موارد، شما می‌توانید از طریق حساب فارکس با حداقل 100 دلار باز کنید و معامله کنید. البته، هر چه مبلغی که بتوانید سرمایه گذاری کنید بیشتر باشد، پتانسیل صعودی بیشتری خواهید داشت. بسیاری توصیه می‌کنند حداقل 1000 دلار و حتی 5000 دلار برای اجرای صحیح یک استراتژی سرمایه گذاری کنید.

آیا می‌توانم با 100 دلار فارکس معامله کنم؟

باز کردن و معامله فارکس فقط با 100 دلار امکان پذیر است – بسته به حداقل مبلغ برای افتتاح یک حساب فارکس. برخی از کارگزاران تسویه معاملات چیست؟ حداقل 5 یا 10 دلار برای سپرده گذاری دارند.

حرف آخر

معاملات فارکس چندین مزیت را نسبت به سایر بازارها ارائه می‌دهد، مانند انعطاف پذیری با انواع قراردادها و معاملات تقریباً 24 ساعته. همچنین به سرمایه گذاران اجازه می‌دهد تا 20 تا 30 برابر معاملات خود را افزایش دهند که می‌تواند سود را افزایش دهد. از جنبه منفی، این اهرم همچنین می‌تواند به سرعت منجر به زیان‌های عمده شود.

قبل از شروع به خطر انداختن پول خود، معاملات را در یک محیط مجازی ارسال کنید. استراتژی‌های معاملاتی را تمرین کنید تا آمادگی لازم جهت ورود به بازار واقعی را کسب نمایید.

آشنایی با مفهوم معاملات بلوکی در بورس

یکی از اصطلاحات مهم در بازار بورس که باید با آن آشنایی داشته باشید، معاملات بلوکی است. اما برخی از سرمایه‌گذاران به فرآیند دقیق معاملات بلوکی تسلط ندارند و هدف از این نوع معامله را نمی‌دانند و حتی نمی‌دانند که این‌گونه معاملات در چه شرایطی انجام می‌شود. اما منظور از معامله بلوکی چیست و چگونه انجام می‌شود؟ فرق بلوک با کد به کد در انجام معاملات چیست؟ از تاثیر مستقیم و غیرمستقیم این اقدام بر سهم چه می‌دانید؟ آیا معاملات بلوکی باعث رشد قیمت سهم می‌شوند؟ در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ راجع به معاملات بلوکی در بورس و شرایط و ویژگی‌های آن بیش‌تر صحبت خواهیم کرد.

معاملات بلوکی در بورس چیست؟

در بازار بورس معاملات بلوکی به چه معناست

خیلی از اوقات ممکن است به جهت در اختیار گرفتن مدیریت یک شرکت یا توسعه‌ی خطوط کسب و کار، شرکت‌ها مبادرت به معامله‌ی بلوکی در سهام مختلف نمایند. اما معاملات بلوکی در بورس معاملاتی هستند که حداقل به مبلغ ۲ میلیارد تومان یا ۵۰ برابر هر حجم سفارش باشد. فرض کنید حجم حداکثر سفارش ۱۰۰۰ باشد. حال اگر شما بخواهید ۵۰.۰۰۰ سهم سفارش دهید، طبیعتاً در یک معامله‌ی عادی نمی‌توانید این کار را انجام دهید. معمولاً برای معاملات بلوکی توافقاتی از قبل صورت می‌گیرد. فرض کنید شرکتی مالک ۵ درصد سهام یک شرکت بلوکی است اما می‌خواهد آن را عرضه کند. طبیعتاً این معاملات به‌صورت معاملات کوچک در بورس هم خیلی قابل انجام نیست. هرچند آن هم روندی است که نشدنی نیست، اما شرکت‌ها معمولاً ترجیح نمی‌دهند که به آن میزان و در آن شرایط سهم را بفروشند.

مزیتی که وجود دارد این است که معمولاً قیمتی که برای معاملات بلوکی پرداخت می‌شود، بالاتر از قیمتی است که به صورت عادی در بازار معامله می‌شود. چنانچه معاملات بلوکی سهمی، پایین‌تر از قیمت روزش باشد، با افت شدید قیمت همراه خواهد بود. از نظر بازار، شرکت‌هایی با این شرایط چندان با ارزش نیستند. فرض کنید قیمت شرکتی ۵۰۰ تومان باشد. معاملات بلوکی در بورس برای این شرکت حداقل باید بالای ۵۰۰ تومان معامله شود. اما اگر ۵ درصد سهام شرکت به صورت معامله بلوکی و ۴۰۰ تومان معامله شود، نشان دهنده‌ی ضعف جدی است و باید در ارزشیابی سهم تجدید نظر شود.

کد معاملات بلوکی در بورس

تمام معاملات بلوکی در دیده‌بان سایت مدیریت فناوری بورس قابل مشاهده هستند. معمولاً معاملات بلوکی را با کد ۲ و گاهی با کد ۴ نشان می‌دهند. برای مثال اگر نمادهایی مثل «وسینا۲» یا «حفاری۴» را در معاملات مشاهده کردید، بدانید که این‌ها معاملات بلوکی در بورس می‌باشند. اما نمادهایی همچون «فولاد۱» یا «فملی۱»، نشان دهنده‌ی معاملات عادی هستند که در بازار انجام می‌شوند.

زمان انجام معاملات بلوکی در بورس

چه زمانی باید معاملات بلوکی در بازار بورس انجام شود؟

همان‌طور که پیش از این هم اشاره کردیم، معمولاً معاملات بلوکی در بورس زمانی انجام می‌شود که:

• ارزش معامله سهم بیشتر از ۲ میلیارد تومان باشد.
• حجم معاملات سهام و یا حق تقدم سهام ۵۰ برابر محدودیت حجم هر سفارش در بازار باشد.

در فرابورس تعداد سهام و حق تقدم سهام قابل معامله در آن برای شرکت‌هایی که:

• سرمایه‌ی پایه آن‌ها بیش از یک میلیارد ریال است، بزرگ‌تر یا مساوی نیم و کمتر از یک درصد سرمایه‌ی پایه می‌باشد.
• برای شرکت‌هایی که سرمایه‌ی پایه آن‌ها کمتر یا مساوی یک میلیارد ریال است، بزرگ‌تر یا مساوی یک و کمتر از پنج درصد سرمایه‌ی پایه شرکت است.

ساعات معامله و دامنه نوسان در معاملات بلوکی چگونه است؟

ساعات معامله برای معاملات بلوکی در بورس مانند بازار عادی می‌باشد. در رابطه با دامنه‌ی نوسان هم باید بگوییم که دامنه‌ی نوسان مجاز قیمت معاملات بلوکی، درست مشابه بازار معاملات خرد می‌باشد که قیمت مرجع روزانه برای بازار معاملات بلوک، شبیه به قیمت مرجع همان روز بازار عادی می‌باشد. توجه داشته باشید که معاملات بلوکی به روش حراج ناپیوسته و هر ۵ دقیقه یک بار برگزار می‌شوند. همچنین لازم به ذکر است که سایر شرایط معاملات بلوک همانند معامله در نمادهای اصلی می‌باشد.

معاملات بلوکی در بورس چگونه انجام می‌شوند؟

چگونگی انجام معاملات بلوکی در بازار بورس

۱. برای انجام معاملات بلوکی در بورس ابتدا پیشنهاد خرید یا فروش باید توسط کارگزار مربوطه در سامانه‌ی معاملات بلوک با قیمت معین ثبت شود. سپس قیمت پیشنهادی در سامانه توسط کارگزار پذیرفته می‌شود.

۲. چنانچه پیشنهاد فروش «با امکان تسویه خارج از پایاپای» باشد، کارگزار پذیرنده‌ی پیشنهاد فروش، اجازه دارد تا پیشنهاد ارائه شده را با یکـی از شروط «صرفاً خارج از پایاپای» یا «نقدی و خارج از پایاپای» بپذیرد.

۳. اگر روش تسویه‌ی پیشنهاد فروش ارائـه شـده «صـرفاً نقـدی» باشد، سفارش‌های تطبیق یافته جهت تائیـد بـه بـورس / فرابـورس ارسـال خواهند شد.

۴. اگر روش تسـویه پیشـنهاد فـروش ارائـه شـده، «بـا امکـان تسویه خارج از پایاپای» باشـد، درخواسـت کـارگزار پذیرنده‌ی پیشـنهاد، برای کارگزار پیشنهاد دهنده‌ی فـروش ارسـال می‌شود. در ایـن صـورت هم ممکن است حالت‌های زیر اتفاق بیفتد:

• اگر تســویه خــارج از پایاپــای توســط کــارگزار پیشنهاد دهنده فروش تایید شود، سفارش تطبیق یافته با عنـوان تسـویه‌ی خـارج از پایاپای به بورس/ فرابورس ارسال خواهد شد.
• اگر تسویه خارج از پایاپـای توسـط کـارگزار پیشنهاد دهنده فروش تایید نشود، به شرط این‌که کـارگزار پذیرنـده پیشـنهاد، شرط «نقدی و خارج از پایاپای» را پذیرفتـه باشـد، معاملـه بـا عنـوان تسویه‌ی نقدی جهت تائید به بورس/ فرابورس ارسال خواهد شد.
• اگر تسویه خارج از پایاپـای توسـط کـارگزار پیشنهاد دهنده فروش تایید نشود، به شرط این‌که کـارگزار پذیرنـد‌یه پیشـنهاد، شرط «صرفاً خارج از پایاپای» را پذیرفته باشد، درخواست کـارگزار پذیرنـده‌ی پیشـنهاد رد می‌شود و پیشـنهاد فـروش، مجـدداً در سـامانه معاملات بلوک ثبت خواهد شد.
• اگر سفارش‌های تطبیق یافته با قـوانین و مقـررات مغایرت داشته باشند، بورس/ فرابورس معامله را تائیـد کرده و سـفارش‌هـای تطبیـق یافتـه جهت انجام معامله و ثبت نهـایی را بـه سـامانه‌ی معـاملات ارسـال و در نمـاد معاملاتی مربوط به بازار بلوک ثبت می‌کنند.

تفاوت معاملات بلوکی در بورس با معاملات کد به کد چیست؟

در بیان تفاوت معاملات بلوکی و معاملات کد به کد در بورس باید بگوییم که در معاملات کد به کد، روند به این شکل می‌باشد که کد معاملاتی خاصی برای یک سهم سفارش، خرید و فروش به صورت همزمان قرار می‌گیرد. مثلاً ممکن است یک کد حقوقی، چندین کد حقیقی برای خودش داشته باشد و زمانی که سهم، شرایط مناسبی برای رشد داشته باشد با کد حقوقی سفارش فروش و با کد حقیقی سفارش خرید ثبت خواهد کرد و این باعث رشد قیمتی در سهم خواهد شد. به همین ترتیب، سود خوبی نصیب کد حقیقی خریدار می‌شود. البته همین حالت در جهت معکوس و در زمان کاهش قیمت سهم نیز صدق می‌کند. در واقع کد به کد، یک معامله‌ی صوری به منظور اثرگذاری بر قیمت سهم می‌باشد.

اما کدهای خریدار و فروشنده، هنگام انجام معاملات بلوکی در بورس متفاوت هستند. در حقیقت، هدف از انجام معاملات بلوکی، صرفاً اثرگذاری بر قیمت نمی‌باشد. گاهی اتفاق می‌افتد که شرکت‌ها، بلوک برخی شرکت‌های زیرمجموعه‌ی خودشان را به دلیل زیان‌آور بودن واگذار می‌کنند تا از این طریق بر اصلاح مالی خود اثر مثبت بگذارند.

جهت آشنایی دقیق با معاملات کد به کد و آگاهی از برخی تفاوت‌های دیگر میان معاملات بلوکی و معاملات کد به کد، می‌توانید مقاله آموزشی معاملات کد به کد و تفاوت آن‌ها با معاملات بلوکی را مطالعه کنید.

سخن آخر

در این مقاله از سایت آموزش چراغ ، راجع به معاملات بلوکی در بورس و چگونگی انجام آن صحبت کردیم. دقت داشته باشید که یک بلوک اگر بتواند کرسی هیئت مدیره را به خریدار بدهد، می‌تواند در شرایط ارزنده‌ای باشد. دقت داشته باشید که بلوک‌های مدیریتی سهام معمولاً از ارزش ریالی بالایی برخوردارند. روش‌های پرداخت متعددی مثل نقد و اقساط برای تشویق خریداران به خرید، پیش‌بینی می‌شود. چنانچه بلوکی به ‌صورت اقساط فروخته شود، با توجه به ارزش زمانی پول، قیمت را بالاتر می‌برد. در هر حال، ارزش یک بلوک سهام با توجه به دارایی‌ها و وضعیت شرکت می‌تواند برای خریدار جذاب باشد. چراغ ، به عنوان نسل جدیدی از پلتفرم‌های آموزش و استخدام در تلاش است تا با ارائه‌ی نکات و دوره‌های آموزش بورس به شما برای سرمایه‌گذاری و کسب سود در این بازار پر تلاطم کمک کند.